Καλημέρα. Ας κοιτάξουμε για λίγο το σπουδαιότερο σύμβολο όλων, τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Είμαστε όλοι οικείοι με το φανταστικό του έργο -- τα σχέδιά του, τους πίνακές του, τις εφευρέσεις του, τα συγγράμματά του. Όμως δεν γνωρίζουμε το πρόσωπο του. Χιλιάδες βιβλία έχουν γραφτεί γι'αυτόν , αλλά υπάρχει διαμάχη, και παραμένει, για την εμφάνισή του. Ακόμα και αυτό το πολύ γνωστό πορτρέτο δεν είναι αποδεκτό από πολλούς ιστορικούς της τέχνης.
Good morning. Let's look for a minute at the greatest icon of all, Leonardo da Vinci. We're all familiar with his fantastic work -- his drawings, his paintings, his inventions, his writings. But we do not know his face. Thousands of books have been written about him, but there's controversy, and it remains, about his looks. Even this well-known portrait is not accepted by many art historians.
Λοιπόν, τι πιστεύετε; Είναι αυτό το πρόσωπο του Λεονάρντο ντα Βίντσι ή δεν είναι; Ας το μάθουμε. Ο Λεονάρντο ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος ζωγράφιζε τα πάντα γύρω του. Ζωγράφιζε ανθρώπους, ανατομία, φυτά, ζώα, τοπία, κτίρια, νερό, τα πάντα. Αλλά όχι πρόσωπα; Μου είναι δύσκολο να το πιστέψω. Οι σύγχρονοί του έκαναν πρόσωπα, σαν αυτά που βλέπετε εδώ. Ανφάς ή τρία τέταρτα. Γι΄ αυτό σίγουρα ένας ζωγράφος γεμάτος πάθος όπως ο Λεονάρντο θα πρέπει να είχε κάνει αυτοπροσωπογραφίες από εποχή σε εποχή. Ας προσπαθήσουμε να τις βρούμε.
So, what do you think? Is this the face of Leonardo da Vinci or isn't it? Let's find out. Leonardo was a man that drew everything around him. He drew people, anatomy, plants, animals, landscapes, buildings, water, everything. But no faces? I find that hard to believe. His contemporaries made faces, like the ones you see here -- en face or three-quarters. So, surely a passionate drawer like Leonardo must have made self-portraits from time to time. So let's try to find them.
Πιστεύω πως αν εξετάζαμε προσεχτικά όλη τη δουλειά του και ψάχναμε για αυτοπροσωπογραφίες, θα βρίσκαμε το πρόσωπο του. Έτσι κοίταξα όλα τα σχέδια του, περισσότερα από 700, και έψαξα για αντρικά πορτρέτα. Υπάρχουν περίπου 120, τα βλέπετε εδώ. Ποια από αυτά θα μπορούσαν να είναι αυτοπροσωπογραφίες; Λοιπόν, θα πρέπει να είχαν γίνει όπως μόλις είδαμε, ανφάς ή τρία τέταρτα. Έτσι μπορούμε να αποκλείσουμε όλα τα προφίλ. Θα πρέπει επίσης να είναι με αρκετές λεπτομέρειες. Έτσι μπορούμε επίσης να αποκλείσουμε αυτά που είναι πολύ ασαφή ή πολύ τυποποιημένα. Και γνωρίζουμε από τους σύγχρονους του ότι ο Λεονάρντο ήταν ένας πολύ χαριτωμένος, ακόμη και όμορφος άντρας. Έτσι μπορούμε επίσης να αποκλείσουμε τα άσχημα ή τις γελοιογραφίες. (Γέλια)
I think that if we were to scan all of his work and look for self-portraits, we would find his face looking at us. So I looked at all of his drawings, more than 700, and looked for male portraits. There are about 120, you see them here. Which ones of these could be self-portraits? Well, for that they have to be done as we just saw, en face or three-quarters. So we can eliminate all the profiles. It also has to be sufficiently detailed. So we can also eliminate the ones that are very vague or very stylized. And we know from his contemporaries that Leonardo was a very handsome, even beautiful man. So we can also eliminate the ugly ones or the caricatures. (Laughter)
Κοιτάξτε τι συμβαίνει --μόνο τρεις υποψήφιοι παραμένουν που ταιριάζουν σε όσα είπαμε. Και να ποιοι είναι. Ναι πράγματι, ο ηλικιωμένος άντρας είναι εκεί, όπως είναι και αυτό το γνωστό σχέδιο με πένα του Χόμο Βιτρουβιάνος. Και τέλος, το μοναδικό πορτρέτο άντρα που ζωγράφισε ο Λεονάρντο , «Ο Μουσικός».
And look what happens -- only three candidates remain that fit the bill. And here they are. Yes, indeed, the old man is there, as is this famous pen drawing of the Homo Vitruvianus. And lastly, the only portrait of a male that Leonardo painted, "The Musician."
Πριν εμβαθύνουμε σε αυτά τα πρόσωπα, πρέπει να εξηγήσω γιατί έχω το δικαίωμα να μιλάω γι' αυτά. Έχω κάνει πάνω από 1,100 πορτρέτα ο ίδιος για εφημερίδες, στο διάστημα 300 -- 30 χρόνων, συγγνώμη , 30 χρόνια μόνο. (Γέλια) Αλλά είναι 1.100 και λίγοι καλλιτέχνες έχουν ζωγραφίσει τόσα πολλά πρόσωπα. Έτσι γνωρίζω κάποια πράγματα για ζωγραφική και ανάλυση προσώπων. Εντάξει, τώρα ας κοιτάξουμε αυτά τα τρία πορτρέτα. Και ετοιμαστείτε, διότι εάν εστιάσουμε σε αυτά τα πρόσωπα, παρατηρήστε πως έχουν το ίδιο πλατύ μέτωπο, τα οριζόντια φρύδια, τη μακριά μύτη, τα καμπυλωτά χείλη και το μικρό, καλοσχηματισμένο πηγούνι.
Before we go into these faces, I should explain why I have some right to talk about them. I've made more than 1,100 portraits myself for newspapers, over the course of 300 -- 30 years, sorry, 30 years only. (Laughter) But there are 1,100, and very few artists have drawn so many faces. So I know a little about drawing and analyzing faces. OK, now let's look at these three portraits. And hold onto your seats, because if we zoom in on those faces, remark how they have the same broad forehead, the horizontal eyebrows, the long nose, the curved lips and the small, well-developed chin.
Δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου όταν το είδα για πρώτη φορά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος αυτά τα πορτρέτα να είναι ίδια. Ψάξαμε για πορτρέτα με τα χαρακτηριστικά μιας αυτοπροσωπογραφίας, και κοιτάξτε, μοιάζουν πολύ. Τώρα, έχουν φτιαχτεί με τη σωστή σειρά; Ο νέος άντρας θα πρέπει να έχει γίνει πρώτος. Και όπως βλέπετε εδώ από τα χρόνια στα οποία δημιουργήθηκαν, πράγματι αυτό συμβαίνει. Φτιάχτηκαν με τη σωστή σειρά. Ποια ήταν η ηλικία του Λεονάρντο την κάθε περίοδο; Ταιριάζει; Nαι ταιρίαζει. Ήταν 33, 38 και 63 όταν φτιάχτηκαν αυτά.
I couldn't believe my eyes when I first saw that. There is no reason why these portraits should look alike. All we did was look for portraits that had the characteristics of a self-portrait, and look, they are very similar. Now, are they made in the right order? The young man should be made first. And as you see here from the years that they were created, it is indeed the case. They are made in the right order. What was the age of Leonardo at the time? Does that fit? Yes, it does. He was 33, 38 and 63 when these were made.
Έτσι έχουμε τρεις εικόνες, ενδεχομένως του ίδιου ανθρώπου με την ίδια ηλικία που είχε ο Λεονάρντο την κάθε περίοδο. Αλλά πώς ξέρουμε ότι είναι αυτός και όχι κάποιος άλλος; Λοιπόν, χρειαζόμαστε μια αναφορά. Και εδώ είναι η μοναδική εικόνα του Λεονάρντο που είναι ευρέως αποδεκτή. Είναι το άγαλμα του Ντέιβιντ, που φτιάχτηκε από τον Βερότσιο. και για το οποίο ο Λεονάρντο πόζαρε ως ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι. Και εάν τώρα συγκρίνουμε το πρόσωπο του αγάλματος, με το πρόσωπο του «Μουσικού», βλέπετε πάλι ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά. Το άγαλμα είναι η αναφορά και συνδέει την ταυτότητα του Λεονάρντο με αυτά τα τρία πρόσωπα.
So we have three pictures, potentially of the same person of the same age as Leonardo at the time. But how do we know it's him, and not someone else? Well, we need a reference. And here's the only picture of Leonardo that's widely accepted. It's a statue made by Verrocchio, of David, for which Leonardo posed as a boy of 15. And if we now compare the face of the statue, with the face of the musician, you see the very same features again. The statue is the reference, and it connects the identity of Leonardo to those three faces.
Κυρίες και κύριοι , αυτή η ιστορία δεν έχει δημοσιευτεί ακόμα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εσείς εδώ στο TED την ακούτε και τη βλέπετε πρώτοι. Το σύμβολο των συμβόλων επιτέλους έχει ένα πρόσωπο. Να τος -- Λεονάρντο ντα Βίντσι. (Χειροκρότημα)
Ladies and gentlemen, this story has not yet been published. It's only proper that you here at TED hear and see it first. The icon of icons finally has a face. Here he is: Leonardo da Vinci. (Applause)