Let's begin with a story. Once upon a time -- well actually less than two years ago -- in a kingdom not so very far away, there was a man who traveled many miles to come to work at the jewel in the kingdom's crown -- an internationally famous company. Let's call it Island Networks. Now this kingdom had many resources and mighty ambitions, but the one thing it lacked was people. And so it invited workers from around the world to come and help it build the nation. But in order to enter and to stay these migrants had to pass a few tests. And so it was, our man presented himself to authorities in the kingdom, looking forward to settling into his new life.
Hãy bắt đầu bằng 1 câu chuyện, rằng... Ngày xửa ngày xưa thực ra là chưa đầy 2 năm trước ở một quốc gia không quá xa có một người đàn ông đã phải đi rất xa để tới làm việc tại kho báu của vương quốc một công ty nổi tiếng thế giới. Hãy cùng gọi nó là Island Networks. Quốc gia này có rất nhiều tài nguyên và những tham vọng to lớn nhưng lại thiếu nhân lực. Do vậy, nó mời gọi nhân công từ khắp thế giới tới và giúp xây dựng đất nước. Nhưng để có thể ở lại đây những người nhập cư phải trải qua một số kiểm tra. Và như vậy, người đàn ông của chúng ta tới trình diện với chính quyền và mong chờ được ổn định cuộc sống mới.
But then something unexpected happened. The medical personnel who took blood samples from the man never actually told him what they were testing for. He wasn't offered counseling before or after the test, which is best medical practice. He was never informed of the results of the test. And yet, a couple of weeks later, he was picked up and taken to prison where he was subjected to a medical exam, including a full-body search in full view of the others in the cell. He was released, but then a day or two later, he was taken to the airport and he was deported. What on earth did this man do to merit this treatment? What was his terrible crime? He was infected with HIV.
Nhưng sau đó một chuyện bất ngờ đã xảy ra Nhân viên y tế lấy mẫu máu từ anh ta chưa bao giờ cho anh biết mục đích của việc kiểm tra Anh ta không hề được tư vấn trước và sau khi kiểm tra điều mà thông thường phải có. Anh ta cũng chưa bao giờ được thông báo kết quả. Nhưng rồi, vài tuần sau anh ta bị bắt và đưa vào tù nơi mà anh ta bị bắt buộc kiểm tra y tế bao gồm cả việc khám toàn thân trước sự quan sát của nhiều người khác trong xà lim. Rồi anh ta được thả, nhưng chỉ 1 - 2 ngày sau anh ta bị đưa tới sân bay để trục xuất. Anh ta đã làm điều gì kinh khủng để phải bị đối xử như vậy? Tội lỗi "khủng khiếp" của anh ta là gì? Anh ta bị nhiễm HIV.
Now the kingdom is one of about 50 countries that imposes restrictions on the entry or stay of people living with HIV. The kingdom argues that its laws allow it to detain or deport foreigners who pose a risk to the economy or the security or the public health or the morals of the state. But these laws, when applied to people living with HIV, are a violation of international human rights agreements to which these countries are signatories. But you know what? Matters of principle aside, practically speaking, these laws drive HIV underground. People are less likely to come forth to be tested or treated or to disclose their condition, none of which helps these individuals or the communities these laws purport to protect.
Vương quốc này là một trong số 50 nước có luật hạn chế việc nhập cảnh hoặc cư trú của những người nhiễm HIV. Quốc gia này biện luận rằng luật pháp của họ cho phép bắt giam hoặc trục xuất những người nước ngoài có biểu hiện gây hại cho nền kinh tế, hoặc do an ninh, hoặc vấn đề y tế cộng đồng cũng như đạo đức của quốc gia đó. Những điều luật này khi áp dụng vào những người mắc HIV là một sự vi phạm với hiệp ước về nhân quyền mà tất cả các quốc gia này đều tham gia. Nhưng bạn biết không? những vấn đề cơ bản bên cạnh đó là các điều luật này chôn vùi người nhiễm HIV. Mọi người không còn muốn bước tới để được kiểm tra, xử lý, hoặc tiết lộ tình trạng sức khỏe của bản thân và điều đó sẽ chẳng thể giúp các cá nhân hoặc các cộng đồng mà những điều luật này có nhiệm vụ bảo vệ.
Today we can prevent the transmission of HIV. And with treatment, it is a manageable condition. We are very far from the days when the only practical response to dread disease was to have banished the afflicted -- like this, "The Exile of the Leper." So you tell me why, in our age of science, we still have laws and policies which come from an age of superstition.
Ngày nay chúng ta có thể ngăn chặn lây truyền HIV và nếu được điều trị, căn bệnh sẽ được kiểm soát Chúng ta đã quá xa cái thời mà phản ứng hợp lý duy nhất đối với một bệnh dịch đó là xua đổi những người bị nhiễm giống như là "The Exile of the Leper". Vậy hãy cho tôi biết, sao ở thời đại khoa học này, ta vẫn có những luật lệ và chính sách của thời kỳ mê tín ngày xưa.
Time for a quick show of hands. Who here has been touched by HIV -- either because you yourself have the virus or you have a family member or a friend or a colleague who is living with HIV? Hands up. Wow. Wow. That's a significant number of us.
Giờ là lúc "giơ tay" Ai trong số các bạn có liên hệ với HIV hoặc là bạn mắc HIV hoặc là bạn có người thân, bạn bè, đồng nghiệp đang sống chung với HIV? Mời giơ tay. Wow. Wow. Một phần đáng kể trong chúng ta ở đây.
You know better than anyone that HIV brings out the best and the worst in humanity. And the laws reflect these attitudes. I'm not just talking about laws on the books, but laws as they are enforced on the streets and laws as they are decided in the courts. And I'm not just talking about laws as they relate to people living with HIV, but people who are at greatest risk of infection -- people such as those who inject drugs or sex workers or men who have sex with men or transgendered persons or migrants or prisoners. And in many parts of the world that includes women and children who are especially vulnerable.
Vâng, và bạn biết rõ hơn bất kỳ ai rằng HIV cho chúng ta thấy được những điều tốt - xấu nhất trong nhân cách con người. Và các điều luật phản ánh quan điểm này. Tôi không chỉ nói về các luật lệ trong sách vở mà còn về các luật lệ được thực thi và các luật lệ được dùng khi tòa án phán quyết. Tôi không chỉ nói về luật dành cho người nhiễm HIV Mà còn về những người có nguy cơ bị lây nhiễm cao Những người nghiện thuốc hay công nhân tình dục Đồng tính nam Hay người chuyển giới Dân nhập cư hay có thể là tù nhân Và ở rất nhiều nơi trên thế giới mà có cả phụ nữ và trẻ em những đối tượng dễ tác đông
Now there are laws in many parts of the world which reflect the best of human nature. These laws treat people touched by HIV with compassion and acceptance. These laws respect universal human rights and they are grounded in evidence. These laws ensure that people living with HIV and those at greatest risk are protected from violence and discrimination and that they get access to prevention and to treatment. Unfortunately, these good laws are counter-balanced by a mass of really bad law -- law which is grounded in moral judgement and in fear and in misinformation, laws which specifically punish people living with HIV or those at greatest risk. These laws fly in the face of science, and they are grounded in prejudice and in ignorance and in a rewriting of tradition and a selective reading of religion.
Ở nhiều nơi trên thế giới người ta đặt ra luật thể hiện bản chất tốt đẹp của con người Những luật này thể hiện sự thông cảm và chấp thuận đối với những người nhiễm HIV. tôn trọng quyền công dân trên toàn cầu dựa trên cơ sở và bằng chứng rõ ràng Những quyền này đảm bảo người bị nhiễm HIV và những người có nguy cơ cao mắc phải không bị công kích, kì thị và được phòng ngừa cũng như điều trị Không may là, những luật tốt đẹp này nhận sự chống đối từ vô vàn những điều luật thật tệ -- những luật dựa trên cơ sở phán xét đạo đức, trên sự e ngại và thiếu hiểu biết những luật này ngược đãi những người bị nhiễm HIV và những người có nguy cơ cao nhiễm HIV Những luật này đi ngược lại với khoa học, và thành lập trên sự phán xét sự thờ ơ vô cảm, thay đổi các giá trị truyền thống và trên những tài liệu tôn giáo bài trừ
But you know what? You don't have to take my word for it. We're going to hear from two people who are on the sharp end of the law. The first is Nick Rhoades. He's an American. And he was convicted under the U.S. State of Iowa's law on HIV transmission and exposure -- neither of which offense he actually committed.
Nhưng tôi bảo này, mọi người không cần tin tôi đâu Chúng ta sẽ nghe kể từ hai người đang phải chịu mũi dùi từ những luật này. Người đầu tiên là Nick Rhoades, người Hoa Kỳ Và đang chịu án phạt trên luật của bang Iowa, Hoa Kỳ vì tội phát tán và truyền nhiễm HIV Trong khi anh ta chẳng thực sự mắc phải tội gì
(Video) Nick Rhoades: If something is against the law then that is telling society that is unacceptable, that's bad behavior. And I think the severity of that punishment tells you how bad you are as a person. You're a class B felon, lifetime sex offender. You are a very, very, very bad person. And you did a very, very, very bad thing. And so that's just programmed into you. And you go through the correctional system and everyone's telling you the same thing. And you're just like, I'm a very bad person.
(Video) Nick Rhoades: Nếu có việc gì trái với luật thì xã hội sẽ nghĩ rằng đó là điều không thỏa đáng, là hành vi phạm pháp. Và tôi nghĩ rằng sự khắc khe của những án phạt nói với bạn rằng bạn là kẻ xấu xa. Người phạm trọng án mức B, cả đời là tội phạm tình dục. Đó là người rất, rất, rất xấu xa. Làm một việc cực kì kinh khủng. Và những điều này đi vào trong đầu bạn Bạn phải vào trại cải tạo khi ai cũng lặp lại với bạn như vậy, rồi bạn sẽ bắt đầu nghĩ: Mình là người rất xấu.
Shereen El-Feki: It's not just a question of unfair or ineffective laws. Some countries have good laws, laws which could stem the tide of HIV. The problem is that these laws are flouted. Because stigma gives unofficial license to treat people living with HIV or those at greatest risk unlike other citizens. And this is exactly what happened to Helma and Dongo from Namibia.
Shereen El_Feki: Đây không chỉ là một câu hỏi về tính vô hiệu và bất công của luật. Một số quốc gia có nhiều điều luật tuyệt vời những luật làm giảm làn sóng HIV. Vấn đề là, những luật này thì thường bị xem nhẹ. Bởi những hệ lụy và dấu hiệu đã làm cho người khác nghĩ mình có quyền đối xử với người bị HIV và người có nguy cơ lây nhiễm cao khác những công dân bình thường. Và những điều này đã đúng với Helma và Dongo từ Namibia
(Video) Hilma: I found out when I went to the hospital for a pregnancy check-up. The nurse announced that every pregnant woman must also be tested for HIV that day. I took the test and the result showed I was positive. That's the day I found out. The nurse said to me, "Why should you people bcome pregnant when you know you are HIV positive? Why are you pregnant when you are living positive?" I am sure now that is the reason they sterilized me. Because I am HIV positive. They didn't give the forms to me or explain what was in the form. The nurse just came with it already marked where I had to sign. And with the labor pain, I didn't have the strength to ask them to read it to me. I just signed.
(Video) Hilma : Tôi phát hiện mình bị nhiễm HIV khi đến bệnh viện kiểm tra thai kỳ. Y tá thông báo rằng tất cả sản phụ phải kiểm tra HIV vào ngày hôm đó. Tôi làm xét nghiệm và nhận kết quả dương tính Đến hôm đó tôi mới biết. Y tá bảo tôi: "Tại sao mấy người còn để có bầu khi mà mấy người biết bị nhiễm HIV? , tại sao lại có bầu khi kết quả dương tính? " Giờ thì tôi biết chắc đó là lý do họ khử trùng cho tôi. Bởi vì tôi bị nhiễm HIV. Họ không đưa giấy kí kết cho tôi. hay giải thích tờ giấy ấy viết gì Y tá chỉ mang đến có sẵn chỗ cho tôi kí. Và sự hổ thẹn của một công nhân lao động Làm tôi không có can đảm yêu cầu họ đọc cho tôi. Tôi chỉ kí.
SE: Hilma and Nick and our man in the kingdom are among the 34 million people living with HIV according to recent estimates. They're the lucky ones because they're still alive. According to those same estimates, in 2010 1.8 million people died of AIDS related causes. These are terrible and tragic figures. But if we look a little more broadly into the statistics, we actually see some reason for hope.
SE : Hilma và Nick và những người dân của chúng ta nằm trong số 34 triệu người sống với căn bệnh HIV theo thống kê gần đây cho biết. Họ là những người may mắn vì họ vẫn còn sống Theo những ước tính tương tự vào năm 2010 1.8 triệu người đã chết vì những nguyên nhân liên quan đến AIDS. Đó là những con số khủng kiếp. Nhưng nếu nhìn khái quát hơn vào những số liệu này, ta thấy những lý do đáng để trông chờ
Looking globally, the number of new infections of HIV is declining. And looking globally as well, deaths are also starting to fall. There are many reasons for these positive developments, but one of the most remarkable is in the increase in the number of people around the world on anti-retroviral therapy, the medicines they need to keep their HIV in check.
Tên toàn cầu, số lượng người nhiễm HIV mới đang giảm. Và cũng trên toàn cầu, số lượng người chết cũng bắt đầu giảm. Có rất nhiều lý do giải thích cho chiều hướng đáng mừng này, nhưng một trong những lý do quan trọng nhất chính là sự gia tăng số người trên thế giới tham gia vào liệu pháp chống-virus loại thuốc dùng để kiểm soát bệnh HIV
Now there are still many problems. Only about half of the people who need treatment are currently receiving it. In some parts of the world -- like here in the Middle East and North Africa -- new infections are rising and so are deaths. And the money, the money we need for the global response to HIV, that is shrinking. But for the first time in three decades into this epidemic we have a real chance to come to grips with HIV. But in order to do that we need to tackle an epidemic of really bad law.
Nhưng hiện nay vẫn còn rất nhiều vấn đề. Chỉ khoảng phân nữa số người cần điều trị là được nhận số thuốc này. Ở một số nơi trên thế giới như tại đây ở Trung Đông và Bắc Phi-- số ca nhiễm và số người chết vẫn tăng. Và số tiền chúng ta cần để chống lại HIV trên toàn cầu đang giảm dần. Nhưng đây là lần đầu tiên, trong 30 năm kể từ "đại dịch" HIV chúng ta có khả năng đối phó với HIV Để làm được điều đó, ta cần đối phó với làn sóng những điều luật khắc khe.
It's for this reason that the Global Commission on HIV and the Law, of which I'm a member, was established by the agencies of the United Nations -- to look at the ways that legal environments are affecting people living with HIV and those at greatest risk, and to recommend what should be done to make the law an ally, not an enemy, of the global response to HIV.
Vì lý do này mà Hội Đồng Quốc Tế về HIV và Luật Pháp, mà tôi là một thành viên, đã được các hội đồng của Liên Hiệp Quốc thành lập để xem xét ảnh hưởng của môi trường hợp lý ảnh hưởng đến những người bị nhiễm HIV, và cả những người có nguy cơ cao mắc phải, rồi đề xuất ra những việc cần làm để pháp luật trở thành đồng minh, chứ không chống lại, phòng trào chống HIV toàn cầu.
Let me give you just one example of the way a legal environment can make a positive difference. People who inject drugs are one of those groups I mentioned. They're at high risk of HIV through contaminated injection equipment and other risk-related behaviors. In fact, one in every 10 new infections of HIV is among people who inject drugs. Now drug use or possession is illegal in almost every country. But some countries take a harder line on this than others.
Tôi sẽ đưa ra một ví dụ làm thế nào mà môi trường hợp lý có thể cho ra những kết quả khả quan. Những người tiêm thuốc là một trong những nhóm tôi đã đề cập. Họ có nguy cơ bị nhiễm HIV cao thông qua dụng cụ tiêm chích không sạch sẽ và những hành động nguy hiểm khác. Thực tế thì, 1/10 số ca nhiễm HIV mới là những người tiêm chích thuốc. Hiện nay sử dụng hay tàng trữ ma túy là phạm pháp ở hầu hết mọi quốc gia. Có những nước dùng biện pháp mạnh hơn các nước khác.
In Thailand people who use drugs, or are merely suspected of using drugs, are placed in detention centers, like the one you see here, where they are supposed to clean up. There is absolutely no evidence to show that throwing people into detention cures their drug dependence. There is, however, ample evidence to show that incarcerating people increases their risk of HIV and other infections.
Ở Thái Lan người dùng thuốc phiện, hay bị nghi ngờ sử dùng thuốc phiện, sẽ bị đưa vào trại tạm giam, như người bạn thấy trên đây, họ buộc phải cai thuốc. Không có bất kì bằng chứng nào cho thấy đưa người vào trại tạm giam sẽ làm dứt "cơn nghiện thuốc" của họ. Nhưng có đầy đủ bằng chứng cho thấy những người bị bắt giam sẽ tăng nguy cơ bị HIV và lây nhiễm khác.
We know how to reduce HIV transmission and other risks in people who inject drugs. It's called harm reduction, and it involves, among other things, providing clean needles and syringes, offering opioid substitution therapy and other evidence-based treatments to reduce drug dependence. It involves providing information and education and condoms to reduce HIV transmission, and also providing HIV testing and counseling and treatment should people become infected. Where the legal environment allows for harm reduction the results are striking.
Chúng ta biết cách giảm sự lan truyền HIV và các nguy cơ khác giữa những người tiêm chích thuốc. Đó là "giảm thiểu mức gây hại" và cách này bao gồm, trong số vô vàn điều nữa, cung cấp kim tiêm và ống tiêm sạch dùng liệu pháp thay thế opiod (OST) và các phương pháp chữa trị có cơ sở để giảm sự phụ thuộc thuốc. Bao gồm cung cấp thông tin, giáo dục và bao cao su để giảm sự truyền nhiễm HIV, đồng thời, cung cấp xét nghiệm HIV, quản lý và điều trị , với những trường hợp bị nhiễm HIV. Nơi mà môi trường hợp lý cho phép "giảm thiểu mức nguy hại" kết quả rất là tuyệt vời.
Australia and Switzerland were two countries which introduced harm reduction very early on in their HIV epidemics, and they have a very low rate of HIV among injecting drug users. The U.S. and Malaysia came to harm reduction a little later, and they have higher rates of HIV in these populations. Thailand and Russia, however, have resisted harm reduction and have stringent laws which punish drug use. And hey, surprise, very high rates of HIV among people who are injecting drugs.
Úc và Thụy Sỹ là hai quốc gia giới thiệu chương trình "giảm thiểu mức gây hại" ngay từ đầu "đại dịch HIV", và hai nước này có tỉ lệ HIV rất thấp trong số những người tiêm chích thuốc. Hoa Kỳ và Malaysia biết đến "sự giảm thiểu mức gây hại" trễ hơn, và có tỉ lệ nhiễm HIV cao hơn trong số người dùng ma túy. Tuy nhiên, Thái Lan và Nga, từ chối sử dụng cách thức trên và có những luật lệ rất hà khắc để xử phạt người dùng ma túy. Và , ngạc nhiên chưa, tỉ lệ HIV trong số người dùng ma túy rất cao.
At the Global Commission we have studied the evidence, and we've heard the experiences of over 700 people from 140 countries. And the trend? Well the trend is clear. Where you criminalize people living with HIV or those at greatest risk, you fuel the epidemic. Now coming up with a vaccine for HIV or a cure for AIDS -- now that's rocket science. But changing the law isn't. And in fact, a number of countries are starting to make progress on a number of points. To begin, countries need to review their legislation as it touches HIV and vulnerable groups. On the back of those reviews, governments should repeal laws that punish or discriminate against people living with HIV or those at greatest risk.
Ở Hội đồng Quốc Tế, chúng tôi đã nghiên cứu các bằng chứng, lắng nghe những kinh nghiệm từ hơn 700 người từ 140 quốc gia. Và xu hướng là gì? Xu hướng rất rõ ràng. Việc kết án người bị nhiễm HIV hay những người có nguy cơ bị nhiễm chẳng khác gì thêm dầu vào lửa. Hiện nay đã có vaccine cho HIV và cách chữa AIDS khoa học hiện nay rât tiến bộ. Nhưng luật pháp thì vẫn vậy. Thực tế thì, số quốc gia bắt đầu hành động chỉ là 1 số nhỏ mà thôi. Để bắt đầu, các quốc gia cần xem lại pháp chế vì nó cũng tác động đến HIV và nhóm có nguy cơ. Dựa trên những xem xét này, các chính phủ cần bác bỏ luật trừng trị hay phân biệt đối với người nhiễm HIV hoặc những người có nguy cơ nhiễm cao.
Repealing a law isn't easy, and it's particularly difficult when it relates to touchy subjects like drugs and sex. But there's plenty you can do while that process is underway. One of the key points is to reform the police so that they have better practices on the ground. So for example, outreach workers who are distributing condoms to vulnerable populations are not themselves subject to police harassment or abuse or arbitrary arrest. We can also train judges so that they find flexibilities in the law and so that they rule on the side of tolerance rather than prejudice. We can retool prisons so that HIV prevention and harm reduction is available to prisoners.
Không dễ gì để bỏ được luật thực sự thì rất khó là đằng khác đặc biệt là vấn đề nhạy cảm như thuốc phiện và tình dục. Trong quá trình đó, ta còn nhiều việc khác để làm Một là cải cách lực lượng cảnh sát để họ có những phương án tốt hơn với cộng đồng Ví dụ, nhân viên trợ cấp phân phát bao cao su tới cộng đồng dễ bị nhiễm không nên bị lực lượng chức năng quấy rầy hay bị đối xử thô bạo hoặc bị bắt giữ Chúng ta cũng đào tạo các thâm phán để họ thấy các điểm linh hoạt trong pháp luật để họ xử án trên phương diện tha thứ và đồng cảm hơn là phán xét. Ta có thể cải tạo các nhà tù để chương trình chống HIV và "giảm thiểu tác hại" đến được với các tù nhân.
The key to all this is reinforcing civil society. Because civil society is key to raising awareness among vulnerable groups of their legal rights. But awareness needs action. And so we need to ensure that these people who are living with HIV or at greatest risk of HIV have access to legal services and they have equal access to the courts. And also important is talking to communities so that we change interpretations of religious or customary law, which is too often used to justify punishment and fuel stigma.
Để làm điều đó, ta cần 1 xã hội vững mạnh vì một xã hội văn minh là cốt lõi để nâng cao nhận thức về quyền hợp pháp cho những đối tượng dễ nhiễm HIV. Nhưng nhận thức cần đi đôi với hành động. Nên ta phải đảm bảo những người bị nhiễm HIV và những đối tượng dễ bị nhiễm có cơ hội tiếp cận với cơ quan pháp luật và có quyền bình đẳng tại các phiên tòa. Và 1 điều quan trọng nữa là trao đổi giữa các cộng đồng để thay đổi nhận thức về tôn giáo hay tập quán vì đây là 2 yếu tố chính trong sự phán xét và châm ngòi cho các xung đột.
For many of us here HIV is not an abstract threat. It hits very close to home. The law, on the other hand, can seem remote, arcane, the stuff of specialists, but it isn't. Because for those of us who live in democracies, or in aspiring democracies, the law begins with us.
Với rất nhiều người ngồi đây HIV không phải là mối hiểm họa xa vời Nó đã đến rất gần nhà bạn. Mặc khác, luật pháp tuy có vẻ xa vời, bí mật, chỉ dành cho các chuyên gia, nhưng lại không phải thế. Vì chúng ta đang sống dưới chế độ dân chủ hay một thể chế dân chủ đang lên, luật pháp bắt đầu từ chính nơi ta.
Laws that treat people living with HIV or those at greatest risk with respect start with the way that we treat them ourselves: as equals. If we are going to stop the spread of HIV in our lifetime, then that is the change we need to spread.
Luật pháp tôn trọng người nhiễm HIV và những người đang có nguy cơ lây nhiễm cao từ cách chúng ta đối xử với họ: bình đẳng Nếu muốn ngăn chặn HIV trong cuộc đời mình đó chính là sự thay đổi mà ta cần thúc đẩy.
Thank you.
Xin cảm ơn
(Applause)
(Vỗ tay)