So, I was just asked to go and shoot this film called "Elizabeth." And we're all talking about this great English icon and saying, "She's a fantastic woman, she does everything. How are we going to introduce her?" So we went around the table with the studio and the producers and the writer, and they came to me and said, "Shekhar, what do you think?"
A więc zostałem zwyczajnie poproszony o nakręcenie tego filmu pt. "Elizabeth." ["Elżbieta"] I tak sobie wszyscy gadamy o tej wielkiej brytyjskiej idolce i mówimy: "Ona jest fantastyczną kobietą. Ona robi wszystko. W jaki sposób ją wprowadzimy?" Daliśmy szansę wypowiedzieć się każdemu: ludziom ze studia, producentom i scenarzyście, a kiedy przyszła kolej na mnie, powiedzieli: "Shekhar, co o tym sądzisz?"
And I said, "I think she's dancing."
A ja powiedziałem: "Sądzę, że ona tańczy."
And I could see everybody looked at me, somebody said, "Bollywood."
Widziałem, jak wszyscy na mnie patrzyli, ktoś powiedział: "Bollywood."
The other said, "How much did we hire him for?"
Ktoś inny powiedział: "Za ile go wynajęliśmy?"
And the third said, "Let's find another director."
Ktoś trzeci powiedział: "Znajdźmy sobie innego reżysera."
I thought I had better change. So we had a lot of discussion on how to introduce Elizabeth, and I said, "OK, maybe I am too Bollywood. Maybe Elizabeth, this great icon, dancing? What are you talking about?" So I rethought the whole thing, and then we all came to a consensus. And here was the introduction of this great British icon called "Elizabeth."
Pomyślałem, że lepiej będzie, jeśli wymyślę coś innego. Tak więc dużo dyskutowaliśmy nad tym, jak wprowadzić Elżbietę i powiedziałem, okej, może zbytnio myślę po "bollywoodzku". Może Elżbieta, ta wielka idolka, tańcząca? O czym ty mówisz? Więc przemyślałem wszystko jeszcze raz i wtedy wszyscy doszliśmy do porozumienia. A oto jak wprowadziliśmy tą wielką brytyjską idolkę, którą nazywają "Elizabeth."
Leicester: May I join you, my lady?
Leicester: Czy mogę się przyłączyć, moja Pani?
Elizabeth: If it please you, sir. (Music)
Elżbieta: Proszę, sir. (Muzyka)
Shekhar Kapur: So she was dancing. So how many people who saw the film did not get that here was a woman in love, that she was completely innocent and saw great joy in her life, and she was youthful? And how many of you did not get that? That's the power of visual storytelling, that's the power of dance, that's the power of music: the power of not knowing.
Shekhar Kapur: A więc tańczyła. Więc, jak wielu ludzi z tych, którzy widzieli ten film nie pojęło, że mamy tutaj zakochaną kobietę, że promieniowała całkowitą niewinnością, że dostrzegała uroki życia i że była młodzieńcza? No i jak wielu z was tego nie pojęło? To jest potęga wizualnego opowiadania. To jest potęga tańca. To jest potęga muzyki. Potęga niewiedzy.
When I go out to direct a film, every day we prepare too much, we think too much. Knowledge becomes a weight upon wisdom. You know, simple words lost in the quicksand of experience. So I come up, and I say, "What am I going to do today?" I'm not going to do what I planned to do, and I put myself into absolute panic. It's my one way of getting rid of my mind, getting rid of this mind that says, "Hey, you know what you're doing. You know exactly what you're doing. You're a director, you've done it for years." So I've got to get there and be in complete panic. It's a symbolic gesture. I tear up the script, I go and I panic myself, I get scared. I'm doing it right now; you can watch me. I'm getting nervous, I don't know what to say, I don't know what I'm doing, I don't want to go there.
Kiedy wychodzę z domu, aby nakręcić film jest tak, że każdego dnia zbyt długo się przygotowujemy, zbyt wiele myślimy Wiedza staje się ciężarem dla mądrości. Wiecie, proste słowa utracone w ruchomych piaskach doświadczenia. A więc pojawiam się na miejscu i mówię: "Co takiego będę dzisiaj robił?" Nie zamierzam robić tego, co zaplanowałem i wprowadzam się tym w stan kompletnej paniki. To jest mój osobisty sposób na pozbycie się własnego umysłu - pozbycie się tego umysłu, który mówi: "Hej, przecież wiesz, co robisz. Doskonale wiesz, co robisz." Jesteś reżyserem, robiłeś to od lat." Muszę więc zrobić to, co muszę zrobić i doprowadzić się do stanu całkowitej paniki. Jest to więc symboliczny gest. Drę scenariusz na kawałki. Działam dalej i doprowadzam się do stanu paniki. Napędzam sobie strachu. Robię to w tej chwili. Możecie zobaczyć to sami. Staję się niespokojny. Nie wiem, co powiedzieć. Nie wiem, co robię. Nie chcę tam iść i tego robić.
And as I go there, of course, my A.D. says, "You know what you're going to do, sir." I say, "Of course I do."
A kiedy idę na miejsce, mój dyrektor artystyczny oczywiście mówi: "Chyba wie pan, co będzie pan robił?" Mówię: "Oczywiście, że wiem."
And the studio executives, they would say, "Hey, look at Shekhar. He's so prepared." And inside I've just been listening to Nusrat Fateh Ali Khan because he's chaotic. I'm allowing myself to go into chaos because out of chaos, I'm hoping some moments of truth will come. All preparation is preparation. I don't even know if it's honest. I don't even know if it's truthful. The truth of it all comes on the moment, organically, and if you get five great moments of great, organic stuff in your storytelling, in your film, your film, audiences will get it. So I'm looking for those moments, and I'm standing there and saying, "I don't know what to say."
A pracujący dla studia kierownicy zwykle mawiali: "Hej, popatrzcie na Shekhara. Jest tak dobrze przygotowany." A w duchu właśnie słuchałem Nusrat'a Fateh Ali Khan'a [pakistańskiego śpiewaka], ponieważ jest taki chaotyczny. Pozwalam sobie na popadnięcie w chaos, bo mam nadzieję, że z chaosu wyłonią się jakieś momenty prawdy. Jakiekolwiek przygotowanie jest tylko przygotowaniem. Nawet nie wiem, czy jest szczere. Nawet nie wiem, czy jest zgodne z prawdą. Cała prawda objawia się nagle, naturalnie, w sposób organiczny i jeśli otrzymasz pięć świetnych momentów świetnego, bliskiego naturze materiału i zawrzesz je w swojej fabule, w swoim filmie, to odbiorcy twojego filmu zrozumieją, o co chodzi. Więc poszukuję takich momentów, stoję sobie tam na planie i mówię: "Nie wiem, co powiedzieć."
So, ultimately, everybody's looking at you, 200 people at seven in the morning who got there at quarter to seven, and you arrived at seven, and everybody's saying, "Hey. What's the first thing? What's going to happen?" And you put yourself into a state of panic where you don't know, and so you don't know. And so, because you don't know, you're praying to the universe because you're praying to the universe that something -- I'm going to try and access the universe the way Einstein -- say a prayer -- accessed his equations, the same source. I'm looking for the same source because creativity comes from absolutely the same source that you meditate somewhere outside yourself, outside the universe. You're looking for something that comes and hits you. Until that hits you, you're not going to do the first shot. So what do you do?
Tak więc w końcu wszyscy na ciebie patrzą, 200 ludzi o siódmej rano, którzy przyszli za kwadrans siódma, a ty przybyłeś o siódmej i wszyscy mówią: "Hej, co będzie najpierw? Co się wydarzy?" A ty wprowadzasz się w stan paniki, w którym nic nie wiesz, więc naprawdę tego nie wiesz. A ponieważ tego nie wiesz, modlisz się do wszechświata, bo modlisz się do wszechświata to coś -- spróbuję uzyskać dostęp do wszechświata w sposób, w jaki Einstein -- zmówię modlitwę -- uzyskał dostęp -- do swoich równań -- to samo źródło -- szukam tego samego źródła, ponieważ kreatywność pochodzi z dokładnie tego samego źródła, które osiągamy poprzez medytację, a które leży gdzieś poza tobą, poza wszechświatem. Szukasz czegoś, co przyjdzie do ciebie i co wyda ci się uderzające. Zanim cię to nie uderzy, nie zrobisz pierwszego ujęcia. A więc, co można zrobić?
So Cate says, "Shekhar, what do you want me to do?"
Więc Kate mówi: "Shekhar, co chcesz, żebym zrobiła?",
And I say, "Cate, what do you want to do?" (Laughter) "You're a great actor, and I like to give to my actors -- why don't you show me what you want to do?" (Laughter) What am I doing? I'm trying to buy time. I'm trying to buy time.
a ja mówię: "Kate, co ty chcesz zrobić? (Śmiech) "Jesteś świetną aktorką, a ja lubię coś dawać moim aktorom. Może tak pokażesz mi, co sama chciałabyś zrobić?" (Śmiech) Co robię? Próbuję zyskać na czasie. Próbuję zyskać na czasie.
So the first thing about storytelling that I learned, and I follow all the time is: Panic. Panic is the great access of creativity because that's the only way to get rid of your mind. Get rid of your mind. Get out of it, get it out. And let's go to the universe because there's something out there that is more truthful than your mind, that is more truthful than your universe. [unclear], you said that yesterday. I'm just repeating it because that's what I follow constantly to find the shunyata somewhere, the emptiness. Out of the emptiness comes a moment of creativity. So that's what I do.
Tak więc pierwszą rzeczą, jaką nauczyłem się o opowiadaniu opowieści i o której pamiętam przez cały czas to panika. Panika stanowi świetny dostęp do kreatywności, ponieważ jest to jedyny sposób na pozbycie się swojego umysłu. Pozbądź się swojego umysłu. Wyjdź z niego. Wydostań go. I chodźmy na spacer do wszechświata, bo tam jest coś, co jest bardziej wiarygodne i zgodne z prawdą, niż twój umysł, co jest bardziej wiarygodne, niż twój wszechświat. [niewyraźne] powiedziałeś to wczoraj. Ja to tylko powtarzam, bo to jest to, co bez przerwy stosuję, aby znaleźć gdzieś shunyatę, czyli pustkę. Z pustki wyłania się moment kreatywności. Tak więc to jest to, co robię.
When I was a kid -- I was about eight years old. You remember how India was. There was no pollution. In Delhi, we used to live -- we used to call it a chhat or the khota. Khota's now become a bad word. It means their terrace -- and we used to sleep out at night. At school I was being just taught about physics, and I was told that if there is something that exists, then it is measurable. If it is not measurable, it does not exist. And at night I would lie out, looking at the unpolluted sky, as Delhi used to be at that time when I was a kid, and I used to stare at the universe and say, "How far does this universe go?"
Kiedy byłem dzieckiem -- miałem wtedy jakieś 8 lat. Pamiętacie, jakie były Indie. Nie było zanieczyszczenia. W Delhi mieszkaliśmy w czymś, co zwykliśmy nazywaliśmy chata albo khota. Khota jako słowo nabrało negatywnego znaczenia. Oznacza taras tego budynku -- i zwykle przesypialiśmy noc na zewnątrz. W szkole dopiero co zaczęli nas uczyć fizyki i powiedziano mi, że jeśli coś istnieje, to da się to zmierzyć. Jeśli nie da się tego zmierzyć, to to nie istnieje. I tak sobie leżałem nocami pod gołym, wolnym od zanieczyszczeń niebem, bo Delhi miało jeszcze takie niebo nad sobą, gdy byłem dzieckiem i zwykle wpatrywałem się w widoczny kawałek wszechświata i mówiłem: "Jak daleko rozciąga się wszechświat?"
My father was a doctor. And I would think, "Daddy, how far does the universe go?"
Mój ojciec był lekarzem. I tak sobie myślałem głośno: "Tato, jak daleko sięga wszechświat?"
And he said, "Son, it goes on forever."
A on powiedział: "Synku, on jest nieskończony."
So I said, "Please measure forever because in school they're teaching me that if I cannot measure it, it does not exist. It doesn't come into my frame of reference." So, how far does eternity go? What does forever mean? And I would lie there crying at night because my imagination could not touch creativity.
A więc powiedziałem: "Proszę, powiedz, ile to "nieskończoność", bo w szkole uczą mnie, że jak nie mogę czegoś zmierzyć, to to nie istnieje. Nie mogę sobie tego wyobrazić - nie mam żadnego punktu odniesienia." A więc, jak daleko rozciąga się wieczność? Co to znaczy "na zawsze"? Bywało, że leżałem i płakałem w nocy, bo moja wyobraźnia nie mogła dosięgnąć kreatywności.
So what did I do? At that time, at the tender age of seven, I created a story. What was my story? And I don't know why, but I remember the story. There was a woodcutter who's about to take his ax and chop a piece of wood, and the whole galaxy is one atom of that ax. And when that ax hits that piece of wood, that's when everything will destroy and the Big Bang will happen again. But all before that there was a woodcutter. And then when I would run out of that story, I would imagine that woodcutter's universe is one atom in the ax of another woodcutter. So every time, I could tell my story again and again and get over this problem, and so I got over the problem.
Co więc zrobiłem? W tamtym czasie, gdy miałem zaledwie siedem lat stworzyłem opowieść. Co to była za opowieść? I nie wiem dlaczego, ale pamiętam tą opowieść. Był sobie drwal, który miał za moment wziąć siekierę do ręki i porąbać kawałek drewna, a cała galaktyka jest jednym atomem tej siekiery. A kiedy ta siekiera trafi w ten kawałek drewna, to jest to moment, w którym wszystko się zniszczy i Wielki Wybuch nastąpi ponownie. Ale na samym początku był sobie drwal... A potem, gdy zabrakło mi ciągu dalszego dla tej opowieści, wyobrażałem sobie, ze wszechświat tego drwala jest atomem w siekierze innego drwala. W ten sposób mogłem opowiadać swoją opowieść raz za razem i rozwiązać ten problem, więc tak rozwiązałem ten problem.
How did I do it? Tell a story. So what is a story? A story is our -- all of us -- we are the stories we tell ourselves. In this universe, and this existence, where we live with this duality of whether we exist or not and who are we, the stories we tell ourselves are the stories that define the potentialities of our existence. We are the stories we tell ourselves. So that's as wide as we look at stories. A story is the relationship that you develop between who you are, or who you potentially are, and the infinite world, and that's our mythology.
Jak to zrobiłem? Opowiadając opowieść. A więc czym jest opowieść? Opowieść jest nasza -- dotyczy to każdego z nas. Jesteśmy opowieściami, które sobie samym opowiadamy. W tym wszechświecie i w tym istnieniu, gdzie żyjemy z tym dualizmem, pomiędzy tym, czy istniejemy czy też nie i tym, kim jesteśmy. Opowieści, jakie sobie opowiadamy są opowieściami, które definiują potencjały, czyli możliwości naszego istnienia. Jesteśmy opowieściami, które opowiadamy sobie samym. Tak więc to jest najszersza definicja opowieści, jaką będziemy się zajmować. Opowieść to relacja, jaką rozwijasz pomiędzy tym, kim jesteś lub tym, kim możesz się stać, a niekończonym światem - i to jest nasza mitologia.
We tell our stories, and a person without a story does not exist. So Einstein told a story and followed his stories and came up with theories and came up with theories and then came up with his equations. Alexander had a story that his mother used to tell him, and he went out to conquer the world. We all, everybody, has a story that they follow. We tell ourselves stories. So, I will go further, and I say, "I tell a story, and therefore I exist." I exist because there are stories, and if there are no stories, we don't exist. We create stories to define our existence. If we do not create the stories, we probably go mad. I don't know; I'm not sure, but that's what I've done all the time.
Opowiadamy nasze opowieści, bo osoba bez opowieści nie istnieje. A więc Einstein opowiedział opowieść i wsłuchiwał się w swoje opowieści, i wymyślił swoje teorie, i wymyślił swoje teorie i wymyślił swoje równania. Aleksander [Wielki] miał opowieść, którą opowiadała mu jego matka, i wyruszył w drogę, by podbić świat. My wszyscy, każdy z nas, ma opowieść, którą śledzimy. Opowiadamy sobie opowieści. Tak więc pójdę o krok dalej i powiem tak: Opowiadam opowieść, więc jestem. Istnieję, ponieważ istnieją opowieści, a jeśli opowieści nie istnieją, to my nie istniejemy. Tworzymy opowieści, aby zdefiniować naszą egzystencję. Jeśli nie tworzymy opowieści, prawdopodobnie tracimy zmysły. Nie wiem. Nie jestem pewien, ale to jest to, co robiłem przez cały ten czas.
Now, a film. A film tells a story. I often wonder when I make a film -- I'm thinking of making a film of the Buddha -- and I often wonder: If Buddha had all the elements that are given to a director -- if he had music, if he had visuals, if he had a video camera -- would we get Buddhism better? But that puts some kind of burden on me. I have to tell a story in a much more elaborate way, but I have the potential. It's called subtext. When I first went to Hollywood, they said -- I used to talk about subtext, and my agent came to me, "Would you kindly not talk about subtext?" And I said, "Why?" He said, "Because nobody is going to give you a film if you talk about subtext. Just talk about plot and say how wonderful you'll shoot the film, what the visuals will be."
Co zaś tyczy się filmu... Film opowiada opowieść. Często się zastanawiam, kiedy robię film -- Myślę o zrobieniu filmu o Buddzie -- i się często zastanawiam: gdyby Budda miał wszystkie materiały, jakie dostaje reżyser, jeśli miałby muzykę, miałby materiały wizualne, jeśli miałby kamerę, to czy zrozumielibyśmy Buddyzm lepiej? To jednak obarcza mnie pewnego rodzaju ciężarem. Muszę opowiedzieć opowieść w bardziej złożony sposób, ale mam możliwość... nazywa się to podtekstem. Kiedy pierwszy raz trafiłem do Hollywood, powiedzieli -- zdarzało mi się mówić o podtekście i mój agent przyszedł do mnie: "Czy łaskawie mógłbyś przestać mówić o podtekście?" A ja powiedziałem: "Dlaczego?" On powiedział: "Bo nikt Ci nie powierzy filmu, jeśli będziesz gadał o podtekście. Po prostu mów o fabule i mów o tym, w jak wspaniały sposób nakręcisz ten film, jaka będzie oprawa wizualna."
So when I look at a film, here's what we look for: We look for a story on the plot level, then we look for a story on the psychological level, then we look for a story on the political level, then we look at a story on a mythological level. And I look for stories on each level. Now, it is not necessary that these stories agree with each other. What is wonderful is, at many times, the stories will contradict with each other. So when I work with Rahman who's a great musician, I often tell him, "Don't follow what the script already says. Find that which is not. Find the truth for yourself, and when you find the truth for yourself, there will be a truth in it, but it may contradict the plot, but don't worry about it."
A więc kiedy patrzymy na film, to szukamy następującej rzeczy: szukamy opowieści na poziomie fabuły, potem szukamy opowieści na poziomie psychologicznym, potem szukamy opowieści na poziomie politycznym, a potem szukamy opowieści na poziomie mitologicznym. I szukam opowieści na każdym poziomie. Tak w ogóle, nie ma konieczności, aby te opowieści się zgadzały ze sobą nawzajem. To, co jest wspaniałe, to fakt, że w wielu momentach te opowieści będą ze sobą sprzeczne. Więc kiedy współpracuję z Rahmanem, który jest świetnym muzykiem, często mu mówię: "Nie trzymaj się tego, co już napisano w scenariuszu. Znajdź to, czego jeszcze nie napisano. Znajdź swoją własną prawdę, a jeśli znajdziesz swoją własną prawdę, to będzie w tym pewna prawda, choć może przeczyć fabule, ale nie martw się o to."
So, the sequel to "Elizabeth," "Golden Age." When I made the sequel to "Elizabeth," here was a story that the writer was telling: A woman who was threatened by Philip II and was going to war, and was going to war, fell in love with Walter Raleigh. Because she fell in love with Walter Raleigh, she was giving up the reasons she was a queen, and then Walter Raleigh fell in love with her lady in waiting, and she had to decide whether she was a queen going to war or she wanted...
Tak więc kolejna część filmu "Elizabeth" to "Elizabeth: Złoty wiek." Kiedy nakręciłem kolejną część "Elizabeth", opowieść opowiedziana przez scenarzystę była następująca: kobieta, której zagrażał Filip II i która wybierała się na wojnę, wybierając się na wojnę zakochała się w Walterze Raleigh'u. Ponieważ zakochała się w Walterze Raleigh'u powody, dla których została królową przestawały się liczyć. A potem Walter Raleigh zakochał się w damie jej dworu, a ona musiała wybrać między byciem królową idącą na wojnę, a tym, co chciała...
Here's the story I was telling: The gods up there, there were two people. There was Philip II, who was divine because he was always praying, and there was Elizabeth, who was divine, but not quite divine because she thought she was divine, but the blood of being mortal flowed in her. But the divine one was unjust, so the gods said, "OK, what we need to do is help the just one." And so they helped the just one. And what they did was, they sent Walter Raleigh down to physically separate her mortal self from her spirit self. And the mortal self was the girl that Walter Raleigh was sent, and gradually he separated her so she was free to be divine. And the two divine people fought, and the gods were on the side of divinity.
A oto opowieść, jaką ja opowiadałem. Byli sobie bogowie gdzieś tam w niebie. Było dwoje ludzi. Był sobie Filip II, który był istotą boską ["divine" to też "religijny"], ponieważ wiecznie się modlił i była sobie Elżbieta, która była istotą boską, ale była nie do końca boska, ponieważ myślała, że jest istotą boską, ale tak naprawdę płynęła w niej krew śmiertelnika. Ten religijny Filip II był jednak niesprawiedliwy, więc bogowie powiedzieli: "Okej, a więc to, co musimy zrobić, to pomóc tej sprawiedliwej." A więc pomogli tej sprawiedliwej. Zrobili następującą rzecz: zesłali Waltera Raleigh'a, aby fizycznie rozdzielił jej śmiertelną część od jej duchowej części. I tą śmiertelną częścią była ta dziewczyna, po którą posłano Waltera Raleigh'a i on stopniowo rozdzielił jej dwie części, tak by mogła swobodnie wyrażać swoją boskość. I ta dwójka boskich istot walczyła, a bogowie byli po stronie boskości.
Of course, all the British press got really upset. They said, "We won the Armada."
Oczywiście, brytyjska prasa była wściekła. Powiedzieli: "To my pokonaliśmy Wielką Armadę."
But I said, "But the storm won the Armada. The gods sent the storm."
A ja powiedziałem: "Ale to sztorm pokonał Wielką Armadę. To bogowie zesłali sztorm."
So what was I doing? I was trying to find a mythic reason to make the film. Of course, when I asked Cate Blanchett, I said, "What's the film about?" She said, "The film's about a woman coming to terms with growing older." Psychological. The writer said "It's about history, plot." I said "It's about mythology, the gods."
Co takiego próbowałem przez to osiągnąć? Próbowałem znaleźć mitologiczny powód dla zrobienia tego filmu. Oczywiście, kiedy zapytałem Kate Blanchett, powiedziałem "O czym jest film?" Powiedziała: "Film jest o kobiecie, która próbuje się pogodzić z tym, że się starzeje." Psychologicznie powiedziane. Scenarzysta powiedział, że to jest o historii, intrydze. Ja powiedziałem, że to o mitologii, o bogach.
So let me show you a film -- a piece from that film -- and how a camera also -- so this is a scene, where in my mind, she was at the depths of mortality. She was discovering what mortality actually means, and if she is at the depths of mortality, what really happens. And she's recognizing the dangers of mortality and why she should break away from mortality. Remember, in the film, to me, both her and her lady in waiting were parts of the same body, one the mortal self and one the spirit self.
Pozwólcie, że pokażę wam film -- fragment tego filmu -- i jak kamera również -- a więc to jest scena, gdzie okiem wyobraźni widziałem, jak była na dnie, najbliżej swej śmiertelności. Zaczynała odkrywać, co to właściwie znaczy być śmiertelnym, a jeśli jest w na dnie swej śmiertelności, to, co się naprawdę dzieje? Zaczyna sobie uświadamiać zagrożenia wynikające ze śmiertelności i to, dlaczego powinna się od niej uwolnić. Jak pamiętacie, w filmie zarówno ona, jak i jej dama dworu były częściami tego samego ciała - jedno było jej śmiertelną częścią a jedno było jej duchową częścią.
So can we have that second?
Czy mogę poprosić o pokazanie tej drugiej?
(Music)
(Muzyka)
Elizabeth: Bess? Bess? Bess Throckmorton?
Elżbieta: Bess? Bess? Bess Throckmorton?
Bess: Here, my lady.
Bess: Tutaj jestem, moja Pani.
Elizabeth: Tell me, is it true? Are you with child? Are you with child?
Elżbieta: Powiedz, czy to prawda? Czy spodziewasz się dziecka? Czy spodziewasz się dziecka?
Bess: Yes, my lady.
Bess: Tak, moja Pani.
Elizabeth: Traitorous. You dare to keep secrets from me? You ask my permission before you rut, before you breed. My bitches wear my collars. Do you hear me? Do you hear me?
Elżbieta: Ty zdrajczyni. Śmiesz utrzymywać przede mną sekrety? Należało zapytać o moje pozwolenie, zanim zaczęłaś swoją ruję, zanim zaczęłaś się starać o potomstwo. Moje suki noszą moje obroże. Czy słyszysz, co do ciebie mówię? Słyszysz?
Walsingham: Majesty. Please, dignity. Mercy.
Walsingham: Wasza wysokość. Proszę, wasza godność. Litości.
Elizabeth: This is no time for mercy, Walsingham. You go to your traitor brother and leave me to my business. Is it his? Tell me. Say it. Is the child his? Is it his?
Elżbieta: To nie jest czas na litość, Walsingham. Idź do swojego zdradzieckiego brata i zostaw mnie w spokoju. Czy jest jego? Powiedz mi. Powiedz to. Czy to jego dziecko? Czy jest jego?
Bess: Yes. My lady, it is my husband's child. Elizabeth: Bitch! (Cries)
Bess: Tak. Moja Pani, to dziecko mojego męża. Elżbieta: Suka! (Płacze)
Raleigh: Majesty. This is not the queen I love and serve.
Raleigh: Wasza Wysokość. To nie jest królowa, którą kocham i której służę.
Elizabeth: This man has seduced a ward of the queen, and she has married without royal consent. These offenses are punishable by law. Arrest him. Go. You no longer have the queen's protection.
Elżbieta: Ten człowiek uwiódł podopieczną królowej, a ona wzięła ślub bez królewskiego przyzwolenia. Te wykroczenia są karane przez prawo. Aresztować go. Idź. Od tej chwili nie masz już królewskiej protekcji.
Bess: As you wish, Majesty.
Bess: Jak sobie życzysz, Wasza Wysokość.
Elizabeth: Get out! Get out! Get out! Get out.
Elżbieta: Wynoś się! Wynoś się! Wynoś się! Wynoś się.
(Music)
(Muzyka)
Shekhar Kapur: So, what am I trying to do here? Elizabeth has realized, and she's coming face-to-face with her own sense of jealousy, her own sense of mortality. What am I doing with the architecture? The architecture is telling a story. The architecture is telling a story about how, even though she's the most powerful woman in the world at that time, there is the other, the architecture's bigger. The stone is bigger than her because stone is an organic. It'll survive her. So it's telling you, to me, stone is part of her destiny. Not only that, why is the camera looking down? The camera's looking down at her because she's in the well. She's in the absolute well of her own sense of being mortal. That's where she has to pull herself out from the depths of mortality, come in, release her spirit. And that's the moment where, in my mind, both Elizabeth and Bess are the same person. But that's the moment she's surgically removing herself from that. So the film is operating on many many levels in that scene. And how we tell stories visually, with music, with actors, and at each level it's a different sense and sometimes contradictory to each other. So how do I start all this? What's the process of telling a story?
Shekhar Kapur: A więc, co próbuję tutaj przez to osiągnąć? Elżbieta uświadomiła sobie i staje twarzą w twarz z jej własnym uczuciem zazdrości, jej własnym poczuciem śmiertelności. Co takiego robię tutaj z architekturą? Architektura opowiada opowieść. Architektura opowiada opowieść o tym, jak - mimo tego, że jest najpotężniejszą kobietą na świecie w tamtych czasach - jest coś jeszcze potężniejszego, architektura jest większa. Kamień jest większy od niej, ponieważ kamień jest nieorganiczny. "Przeżyje" ją. Mówi to nam, w moim odczuciu, że kamień jest częścią jej przeznaczenia. Ale to nie wszystko, dlaczego kamera spogląda w dół? Kamera spogląda na nią z góry, ponieważ ona jest w studni. Ona jest w studni swego poczucia własnej śmiertelności. To jest moment, w którym musi się wydostać z głębin śmiertelności, uwolnić własnego ducha. I to jest moment, gdzie, w moim przekonaniu, zarówno Elżbieta, jak i Bess są tą samą osobą. To jest jednak moment, gdzie z niemal chirurgiczną bolesnością oddziela się od niej. Tak więc film operuje na wielu, wielu poziomach podczas tej sceny. I to, jak opowiadamy opowieści za pomocą materiałów wizualnych, muzyki, aktorów... na każdym poziomie znaczenie jest inne i czasem sprzeczne z pozostałymi. Jak więc się za to wszystko zabieram? Jak przebiega proces opowiadania opowieści?
About ten years ago, I heard this little thing from a politician, not a politician that was very well respected in India. And he said that these people in the cities, in one flush, expend as much water as you people in the rural areas don't get for your family for two days. That struck a chord, and I said, "That's true." I went to see a friend of mine, and he made me wait in his apartment in Malabar Hill on the twentieth floor, which is a really, really upmarket area in Mumbai. And he was having a shower for 20 minutes. I got bored and left, and as I drove out, I drove past the slums of Bombay, as you always do, and I saw lines and lines in the hot midday sun of women and children with buckets waiting for a tanker to come and give them water. And an idea started to develop. So how does that become a story? I suddenly realized that we are heading towards disaster.
Około dziesięciu lat temu usłyszałem pewną rzecz od polityka, ale takiego, który nie był szczególnie szanowany w Indiach. Powiedział, że ci ludzie w miastach za jednym spłuknięciem zużywają tyle wody, ile wy ludzie w wiejskich regionach nie dostajecie przez dwa dni. Wywarło to na mnie duże wrażenie i powiedziałem sobie: "To prawda." Poszedłem się zobaczyć z moim przyjacielem i on kazał mi czekać w swoim mieszkaniu na dwudziestym piętrze w dzielnicy Malabar Hill, która jest naprawdę ekskluzywną częścią Mumbaju [Bombaju]. No i brał prysznic przez 20 minut. Znudziło mnie czekanie i poszedłem sobie, a kiedy wyjeżdżałem, minąłem slumsy w Bombaju, jak zwykle zresztą - tego nie da się uniknąć i widziałem kolejki ludzi stojących w prażącym południowym słońcu, kolejki kobiet i dzieci z wiaderkami, czekających na cysternę, która przyjedzie i dostarczy im wody. W mojej głowie zaczął kiełkować pewien pomysł. Jak można zrobić z tego opowieść? Nagle uświadomiłem sobie, że zmierzamy w stronę katastrofy.
So my next film is called "Paani" which means water. And now, out of the mythology of that, I'm starting to create a world. What kind of world do I create, and where does the idea, the design of that come? So, in my mind, in the future, they started to build flyovers. You understand flyovers? Yeah? They started to build flyovers to get from A to B faster, but they effectively went from one area of relative wealth to another area of relative wealth. And then what they did was they created a city above the flyovers. And the rich people moved to the upper city and left the poorer people in the lower cities, about 10 to 12 percent of the people have moved to the upper city.
Więc mój kolejny film nazywa się "Paani", co oznacza "wodę". Następnie, na podstawie opracowanej mitologii zaczynam tworzyć świat. Co to za świat, który tworzę i skąd się bierze pomysł na niego, sposób jego zaprojektowania? Tak więc, okiem swego umysłu widzę, że w przyszłości zaczęli budować wiadukty. Wiecie, co to są wiadukty? Tak? Zaczęli budować wiadukty, żeby dostać się od punktu A do B szybciej, ale faktycznie przedostawali się z jednego w miarę bogatego obszaru do drugiego w miarę bogatego obszaru. Następną rzeczą, jaką zrobili było stworzenie miasta ponad tymi wiaduktami. i bogaci ludzie przenieśli się do wyżej położonego miasta, zostawiając biednych ludzi w niżej położonych miastach; około 10 do 12 procent ludzi przeniosło się do wyżej położonego miasta.
Now, where does this upper city and lower city come? There's a mythology in India about -- where they say, and I'll say it in Hindi, [Hindi] Right. What does that mean? It says that the rich are always sitting on the shoulders and survive on the shoulders of the poor. So, from that mythology, the upper city and lower city come. So the design has a story.
No, a teraz skąd wziął się pomysł na wyżej i niżej położone miasto? Istnieją pewne mity w Indiach o -- w których powiedziane jest - powiem to może w języku hindi [w języku hindi] W porządku, ale co to znaczy? Mówi, że bogaci zawsze siedzą na barkach i są w stanie przetrwać, siedząc na barkach biednych. A więc z tej mitologii wywodzi się wyżej i niżej położone miasto. Sposób zaprojektowania tego miejsca ma więc swoją historię.
And now, what happens is that the people of the upper city, they suck up all the water. Remember the word I said, suck up. They suck up all the water, keep to themselves, and they drip feed the lower city. And if there's any revolution, they cut off the water. And, because democracy still exists, there's a democratic way in which you say "Well, if you give us what [we want], we'll give you water."
To, co się dzieje w następnie - ludzie z wyżej położonego miasta wysysają całą wodę. Zwróćcie uwagę na słowo, jakiego użyłem - "wysysają". Wysysają całą wodę, zatrzymują ją dla siebie i dostarczają niżej położonemu miastu tyle wody, co kroplówka. Jeśli wybucha jakaś rewolucja, oni odcinają dopływ wody. A ponieważ nadal istnieje demokracja, istnieje demokratyczny sposób powiedzenia: cóż, jeśli dacie nam to, czego [my chcemy], my damy wam wodę.
So, okay my time is up. But I can go on about telling you how we evolve stories, and how stories effectively are who we are and how these get translated into the particular discipline that I am in, which is film. But ultimately, what is a story? It's a contradiction. Everything's a contradiction. The universe is a contradiction. And all of us are constantly looking for harmony. When you get up, the night and day is a contradiction. But you get up at 4 a.m. That first blush of blue is where the night and day are trying to find harmony with each other. Harmony is the notes that Mozart didn't give you, but somehow the contradiction of his notes suggest that. All contradictions of his notes suggest the harmony. It's the effect of looking for harmony in the contradiction that exists in a poet's mind, a contradiction that exists in a storyteller's mind. In a storyteller's mind, it's a contradiction of moralities. In a poet's mind, it's a conflict of words, in the universe's mind, between day and night. In the mind of a man and a woman, we're looking constantly at the contradiction between male and female, we're looking for harmony within each other.
A więc, w porządku, mój czas dobiega końca. Mógłbym wam jeszcze tak długo opowiadać o tym, jak rozbudowujemy opowieści i o tym, że opowieści są faktycznie tym, czym jesteśmy my i o tym, jak zostają one "przetłumaczone" na tą konkretną dziedzinę sztuki, w której działam, czyli film. Ale co najważniejsze, czym jest opowieść? To sprzeczność. Wszystko jest sprzecznością. Wszechświat jest sprzecznością. A my wszyscy ciągle szukamy harmonii. Kiedy wstajesz z łóżka, noc i dzień są sprzecznością. Kiedy jednak wstajesz o czwartej nad ranem. Pierwszy rumieniec błękitu jest miejscem, gdzie noc i dzień próbują znaleźć stan harmonii między sobą. Harmonia to nuty, których Mozart nie umieścił na partyturze, ale w jakiś sposób sprzeczność nut to sugeruje. Wszystkie sprzeczności pomiędzy jego nutami sugerują istnienie harmonii. To jest rezultat szukania harmonii w sprzeczności, jaka istnieje w umyśle poety, sprzeczności, jaka istnieje w umyśle autora opowieści. W umyśle autora opowieści istnieje sprzeczność między moralnościami. W umyśle poety istnieje sprzeczność między słowami. W umyśle wszechświata - między dniem a nocą. W umyśle mężczyzny i kobiety ciągle patrzymy na sprzeczność pomiędzy tym, co męskie i żeńskie. Szukamy harmonii pomiędzy jednym a drugim.
The whole idea of contradiction, but the acceptance of contradiction is the telling of a story, not the resolution. The problem with a lot of the storytelling in Hollywood and many films, and as [unclear] was saying in his, that we try to resolve the contradiction. Harmony is not resolution. Harmony is the suggestion of a thing that is much larger than resolution. Harmony is the suggestion of something that is embracing and universal and of eternity and of the moment. Resolution is something that is far more limited. It is finite; harmony is infinite. So that storytelling, like all other contradictions in the universe, is looking for harmony and infinity in moral resolutions, resolving one, but letting another go, letting another go and creating a question that is really important.
W zamyśle sprzeczność, wyłączając akceptację sprzeczności, jest pretekstem do opowiedzenia opowieści - nie chodzi o jej rozwiązanie. Problem w tym, w jaki sposób opowiada się opowieści w Hollywood i co dotyczy wielu filmów, polega na tym, że próbujemy rozwiązać sprzeczność. Harmonia nie jest rozwiązaniem. Harmonia jest sugestią czegoś, co jest znacznie potężniejsze, niż rozwiązanie. Harmonia jest sugestią czegoś, co jest wszechstronne i uniwersalne, co jest zarówno wieczne, jak i ulotne. Rozwiązanie jest czymś znacznie bardziej ograniczonym. Jest skończone. Harmonia jest nieskończona. Tak więc opowiadanie opowieści, jak wszystkie sprzeczności we wszechświecie dąży do osiągnięcia harmonii i nieskończoności w kwestii rozwiązań moralnych konfliktów, rozwiązując jeden i uwalniając drugi, uwalniając kolejny i nasuwając na myśl pytanie, które jest bardzo ważne.
Thank you very much. (Applause)
Dziękuję bardzo. (Brawa)