Είμαι αφηγήτρια, αλλά και ταραξίας.
I'm a storyteller, but I'm also a troublemaker.
(Γέλια)
(Laughter)
Και συνηθίζω να θέτω δύσκολα ερωτήματα. Όλα ξεκίνησαν όταν ήμουν 10 χρονών, και η μαμά μου, που μεγάλωνε έξι παιδιά, δεν είχε χρόνο για αυτά. Στα 14, κουρασμένη πια από τις όλο και ενοχλητικές ερωτήσεις μου, μου πρότεινε να ξεκινήσω να γράφω για την τοπική αγγλόφωνη εφημερίδα στο Πακιστάν, ώστε να θέτω τα ερωτήματά μου σε ολόκληρη τη χώρα, είπε.
And I have a habit of asking difficult questions. It started when I was 10 years old, and my mother, who was raising six children, had no time for them. At 14, fed up with my increasingly annoying questions, she recommended that I begin writing for the local English-language newspaper in Pakistan, to put my questions out to the entire country, she said.
(Γέλια)
(Laughter)
Στα 17, ήμουν μυστική ερευνητική δημοσιογράφος. Δεν νομίζω πως ο εκδότης μου είχε ιδέα πόσο μικρή ήμουν όταν έστειλα μια ιστορία που ονομάτιζε και ντρόπιαζε κάποιους πολύ ισχυρούς ανθρώπους.
At 17, I was an undercover investigative journalist. I don't even think my editor knew just how young I was when I sent in a story that named and shamed some very powerful people.
Αυτοί για τους οποίους έγραψα θέλησαν να μου δώσουν ένα μάθημα Ήθελαν να ντροπιάσουν εμένα και την οικογένειά μου. Έβαψαν με σπρέι το όνομα μου και της οικογένειάς μου με τρομερές χυδαιότητες κατά μήκος της εισόδου μας και σε ολόκληρη τη γειτονιά μας. Και πίστεψαν ότι ο πατέρας μου, ως αυστηρός και παραδοσιακός άντρας, θα με σταματούσε. Αντιθέτως, ο πατέρας μου στάθηκε μπροστά μου και είπε, «Αν λες την αλήθεια, θα σταθώ δίπλα σου, όπως κι όλος ο κόσμος». Και τότε πήρε --
The men I'd written about wanted to teach me a lesson. They wanted to shame me and my family. They spray-painted my name and my family's name with unspeakable profanities across our front gate and around our neighborhood. And they felt that my father, who was a strict man of tradition, would stop me. Instead, my father stood in front of me and said, "If you speak the truth, I will stand with you, and so will the world." And then he got --
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Και τότε πήρε κάποιους και ασβέστωσαν μαζί τους τοίχους.
And then he got a group of people together and they whitewashed the walls.
(Γέλια)
(Laughter)
Πάντα ήθελα οι ιστορίες μου να ταρακουνήσουν τους ανθρώπους, να τους ταρακουνήσουν για να κάνουν δύσκολες συζητήσεις. Κι ένιωσα πως θα ήμουν πιο αποδοτική αν έκανα κάτι οπτικό. Και έτσι στα 21, έγινα ντοκιμαντερίστρια, στρέφοντας την κάμερα μου προς περιθωριοποιημένες κοινότητες στην πρώτη γραμμή εμπόλεμων ζωνών, ώσπου τελικά επιστρέφοντας στην πατρίδα μου, το Πακιστάν, όπου ήθελα να καταγράψω τη βία κατά των γυναικών.
I've always wanted my stories to jolt people, to shake them into having difficult conversations. And I felt that I would be more effective if I did something visual. And so at 21, I became a documentary filmmaker, turning my camera onto marginalized communities on the front lines in war zones, eventually returning home to Pakistan, where I wanted to document violence against women.
Το Πακιστάν είναι η πατρίδα 200 εκατομμυρίων ανθρώπων. Και λόγω του υψηλού αναλφαβητισμού, οι ταινίες μπορούν να αλλάξουν το πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται κάποια θέματα. Ένας αποτελεσματικός αφηγητής αγγίζει τα συναισθήματά μας, προκαλεί την κατανόηση και τη συμπόνια, και μας ωθεί να δούμε τα πράγματα αλλιώς. Στη χώρα μου, οι ταινίες μπορούσαν να πάνε πέρα από τον κινηματογράφο. Μπορούσαν να αλλάξουν ζωές. Τα ζητήματα που πάντα ήθελα να εγείρω -- πάντα ήθελα να κρατήσω έναν καθρέφτη στην κοινωνία -- τα ζητήματα είχαν οδηγηθεί από το βαρόμετρο του θυμού μου. Και το βαρόμετρο του θυμού μου, με οδήγησε, το 2014, στα εγκλήματα τιμής. Εγκλήματα τιμής συμβαίνουν σε πολλά μέρη του κόσμου, όπου άντρες τιμωρούν γυναίκες που παραβιάζουν δικούς τους κανόνες: γυναίκες που επιλέγουν οι ίδιες ποιον θα παντρευτούν ή γυναίκες που ψάχνουν για διαζύγιο ή γυναίκες ύποπτες για παράνομες σχέσεις. Στον υπόλοιπο κόσμο, τα εγκλήματα τιμής θα θεωρούνταν φόνοι.
Pakistan is home to 200 million people. And with its low levels of literacy, film can change the way people perceive issues. An effective storyteller speaks to our emotions, elicits empathy and compassion, and forces us to look at things differently. In my country, film had the potential to go beyond cinema. It could change lives. The issues that I've always wanted to raise -- I've always wanted to hold up a mirror to society -- they've been driven by my barometer of anger. And my barometer of anger led me, in 2014, to honor killings. Honor killings take place in many parts of the world, where men punish women who transgress rules made by them: women who choose to marry on their own free will; or women who are looking for a divorce; or women who are suspected of having illicit relationships. In the rest of the world, honor killings would be known as murder.
Ήθελα πάντα να πω την ιστορία από την οπτική μιας επιζώσας. Αλλά οι γυναίκες αυτές δε ζουν για να πουν την ιστορία τους και αντιθέτως, καταλήγουν σε ανώνυμους τάφους. Έτσι, ένα πρωί καθώς διάβαζα την εφημερίδα και είδα πως μια νεαρή γυναίκα είχε, από θαύμα, επιζήσει μετά από πυροβολισμό στο πρόσωπο από τον πατέρα και τον θείο της επειδή επέλεξε να παντρευτεί έναν άντρα, με δική της θέληση, ήξερα πως είχα βρει την αφηγήτριά μου. Η Σάμπα αποφάσισε πως θα έστελνε τον πατέρα και το θείο της στη φυλακή, αλλά τις μέρες μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο, η πίεση να δώσει συγχώρεση ήταν τεράστια.
I always wanted to tell that story from the perspective of a survivor. But women do not live to tell their tale and instead end up in unmarked graves. So one morning when I was reading the newspaper, and I read that a young woman had miraculously survived after being shot in the face by her father and her uncle because she chose to marry a man out of her free will, I knew I had found my storyteller. Saba was determined to send her father and her uncle to jail, but in the days after leaving the hospital, pressure mounted on her to forgive.
Βλέπετε, υπήρχε ένα παραθυράκι στον νόμο που επέτρεπε στο θύμα να συγχωρέσει τους δράστες, επιτρέποντάς τους να αποφύγουν τη φυλακή. Της είπαν πως θα εξοστρακιστεί μαζί με την οικογένεια και τους συγγενείς της, και πως όλη η κοινότητα θα τους απέφευγε, καθώς πολλοί ένιωσαν πως ο πατέρας της θα είχε δίκιο, δεδομένου του αμαρτήματός της. Πάλεψε -- για μήνες. Αλλά την τελευταία μέρα της δίκης, τους συγχώρεσε με την κατάθεσή της.
You see, there was a loophole in the law that allowed for victims to forgive perpetrators, enabling them to avoid jail time. And she was told that she would be ostracized and her family, her in-laws, they would all be shunned from the community, because many felt that her father had been well within his right, given her transgression. She fought on -- for months. But on the final day in court, she gave a statement forgiving them.
Ως κινηματογραφιστές, μας συνέτριψε, καθώς δεν ήταν η ταινία που είχαμε ξεκινήσει να κάνουμε. Εκ των υστέρων, ασκώντας δίωξη και νικώντας τη δίκη, η υπόθεσή της θα αποτελούσε μια εξαίρεση. Όταν μια τόσο δυνατή γυναίκα φιμώνεται, τι τύχη έχουν όλες οι υπόλοιπες; Σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε την ταινία μας ως μέσο για να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιλαμβάνονται το έγκλημα τιμής, για να επηρεάσουμε το παραθυράκι του νόμου. Και τότε η ταινία μας προτάθηκε για Όσκαρ, και τα εγκλήματα τιμής έγιναν πρώτο θέμα, και ο πρωθυπουργός στέλνοντας συγχαρητήρια,
As filmmakers, we were devastated, because this was not the film that we had set out to make. In hindsight, had she pressed charges, fought the case and won, hers would have been an exception. When such a strong woman is silenced, what chance did other women have? And we began to think about using our film to change the way people perceived honor killings, to impact the loophole in the law. And then our film was nominated for an Academy Award, and honor killings became headline news, and the prime minister, while sending his congratulations,
πρότεινε να φιλοξενήσει την πρώτη προβολή στο γραφείο του. Φυσικά, αρπάξαμε την ευκαιρία, καθώς κανένας πρωθυπουργός της χώρας δεν είχε ξανακάνει κάτι τέτοιο. Και κατά τη διάρκεια της προβολής, που προβλήθηκε ζωντανά στην κρατική τηλεόραση, είπε κάτι που αντήχησε σε ολόκληρη τη χώρα: «Καμία τιμή, στα έγκλημα τιμής», είπε.
offered to host the first screening of the film at his office. Of course, we jumped at the chance, because no prime minister in the history of the country had ever done so. And at the screening, which was carried live on national television, he said something that reverberated throughout the country: "There is no honor in honor killings," he said.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Στα Βραβεία Όσκαρ στο Λος Άντζελες, πολλοί αναλυτές μας είχαν ξεγράψει, όμως νιώσαμε πως για να συνεχίσουμε την πίεση προς τη νομοθεσία, χρειαζόμασταν αυτή τη νίκη. Και τότε, ανακοίνωσαν το όνομά μου, και έτρεξα στα σκαλιά με σαγιονάρες, καθώς δεν περίμενα να ανέβω στη σκηνή.
At the Academy Awards in LA, many of the pundits had written us off, but we felt that in order for the legislative push to continue, we needed that win. And then, my name was announced, and I bounded up the steps in flip-flops, because I didn't expect to be onstage.
(Γέλια)
(Laughter)
Αποδεχόμενη το βραβείο, είπα σε ένα δισεκατομμύριο τηλεθεατών ότι ο πρωθυπουργός του Πακιστάν δεσμεύτηκε να αλλάξει τον νόμο, επειδή, φυσικά, είναι ένας τρόπος να δεσμεύσεις τον πρωθυπουργό.
And I accepted the statue, telling a billion people watching that the prime minister of Pakistan had pledged to change the law, because, of course, that's one way of holding the prime minister accountable.
(Γέλια)
(Laughter)
Και --
And --
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Πίσω στην πατρίδα, το Όσκαρ κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα, και όλο και περισσότεροι συμμετείχαν στη μάχη ζητώντας να κλείσει αυτό το παραθυράκι του νόμου. Τότε, τον Οκτώβριο του 2016, μετά από μήνες καμπάνιας, το παραθυράκι πράγματι έκλεισε.
Back home, the Oscar win dominated headline news, and more people joined the fray, asking for the loophole in the law to be closed. And then in October 2016, after months of campaigning, the loophole was indeed closed.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Και τώρα οι άντρες που σκοτώνουν γυναίκες στο όνομα της τιμής καταδικάζονται σε ισόβια κάθειρξη.
And now men who kill women in the name of honor receive life imprisonment.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Παρόλ' αυτά, μόλις την επόμενη μέρα, μια γυναίκα σκοτώθηκε στο όνομα της τιμής, και τότε άλλη μία και άλλη μία. Είχαμε επηρεάσει τη νομοθεσία, και όμως αυτό δεν ήταν αρκετό. Έπρεπε να πάμε την ταινία κι όλο το μήνυμα στην ενδοχώρα, σε μικρές πόλεις και χωριά σε όλη τη χώρα. Για μένα, ο κινηματογράφος μπορεί να παίξει έναν πολύ θετικό ρόλο στο να αλλάξει και να πλάσει την κοινωνία προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά πώς θα φτάναμε σε εκείνα τα μέρη, στις μικρές πόλεις και τα χωριά;
Yet, the very next day, a woman was killed in the name of honor, and then another and another. We had impacted legislation, but that wasn't enough. We needed to take the film and its message to the heartland, to small towns and villages across the country. You see, for me, cinema can play a very positive role in changing and molding society in a positive direction. But how would we get to these places? How would we get to these small towns and villages?
Κατασκευάσαμε έναν κινητό κινηματογράφο, ένα φορτηγό που θα ταξίδευε κατά μήκος όλης της χώρας, που θα σταματούσε σε μικρές πόλεις και χωριά. Το εξοπλίσαμε με μια μεγάλη οθόνη που θα φώτιζε στον σκοτεινό ουρανό, και το ονομάσαμε «Κοίτα Αλλά Με Αγάπη». Θα έδινε την ευκαιρία στην κοινότητα να έρθει μαζί και να δει ταινίες το σούρουπο.
We built a mobile cinema, a truck that would roll through the length and breadth of the country, that would stop in small towns and villages. We outfitted it with a large screen that would light up the night sky, and we called it "Look But With Love." It would give the community an opportunity to come together and watch films in the evening.
Ξέραμε πως θα προσελκύσουμε άντρες και παιδιά στον κινητό κινηματογράφο. Θα έβγαιναν και θα παρακολουθούσαν. Τι θα γινόταν όμως με τις γυναίκες; Σε τέτοιες μικρές, αγροτικές και απομονωμένες κοινότητες πώς κάνεις τις γυναίκες να βγουν έξω; Έπρεπε να αντιμετωπίσουμε κυρίαρχες νόρμες για να το πετύχουμε Και έτσι χτίσαμε έναν ακόμη κινηματογράφο μέσα στον κινηματογράφο, εξοπλισμένο με καθίσματα και οθόνη ώστε να παρακολουθήσουν οι γυναίκες χωρίς φόβο ή ντροπή ή παρενόχληση.
We knew we could attract men and children in the mobile cinema. They would come out and watch. But what about women? In these small, rural communities that are segregated, how would we get women to come out? We had to work with prevailing cultural norms in order to do so, and so we built a cinema inside the cinema, outfitting it with seats and a screen where women could go inside and watch without fearing or being embarrassed or harassment.
Αρχίσαμε να τους φέρνουμε όλους σε επαφή με ταινίες που διεύρυναν την σκέψη τους σε κυρίαρχες οπτικές, ενθαρρύνοντας παιδιά να αναπτύξουν κριτική σκέψη ώστε να αρχίσουν να θέτουν ερωτήσεις. Και επεκταθήκαμε πέραν των εγκλημάτων τιμής, μιλώντας για την ανισότητα του εισοδήματος, το περιβάλλον, τις εθνικές σχέσεις, τη θρησκευτική ανοχή και τη συμπόνια. Και εσωτερικά, για τις γυναίκες, προβάλαμε ταινίες όπου ήταν ηρωίδες, όχι θύματα, και τους είπαμε πώς μπορούσαν να καθοδηγήσουν το δικαστικό και αστυνομικό σύστημα, μαθαίνοντάς τους για τα δικαιώματα τους, λέγοντάς τους που μπορούν να αναζητήσουν καταφύγιο αν ήταν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, πού θα μπορούσαν να πάνε και να λάβουν βοήθεια.
We began to introduce everyone to films that opened up their minds to competing worldviews, encouraging children to build critical thinking so that they could ask questions. And we expanded our scope beyond honor killings, talking about income inequality, the environment, talking about ethnic relations, religious tolerance and compassion. And inside, for women, we showed them films in which they were heroes, not victims, and we told them how they could navigate the court system, the police system, educating them about their rights, telling them where they could seek refuge if they were victims of domestic violence, where they could go and get help.
Ξαφνιαστήκαμε που μας υποδέχτηκαν τόσα από τα μέρη που επισκεφτήκαμε. Πολλές από τις πόλεις δεν είχαν ξαναδεί τηλεόραση ή μέσα κοινωνική δικτύωσης και ήταν πρόθυμοι για να μάθουν τα παιδιά τους. Υπήρχε όμως απώθηση και αντεπίθεση για τις ιδέες που φέρναμε. Δύο μέλη του κινητού κινηματογράφου παραιτήθηκαν λόγω απειλών από τα χωριά. Και σε μια προβολή σε ένα από τα χωριά, τη σταμάτησαν, και είπαν πως δεν ήθελαν οι γυναίκες να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Απ' την άλλη, σε ένα χωριό όπου σταμάτησαν την προβολή, ένας αστυνόμος με πολιτικά σηκώθηκε και διέταξε να την ξαναβάλουν και στάθηκε δίπλα μας, προστατεύοντας την ομάδα μας, λέγοντας σε όλους ότι ήταν καθήκον του να εκθέσει νεαρά μυαλά σε μια εναλλακτική οπτική και σε ένα τέτοιο περιεχόμενο. Ήταν ένας συνηθισμένος ήρωας. Αλλά συναντήσαμε πολλούς τέτοιους ήρωες στο ταξίδι μας. Σε μια άλλη πόλη, όπου μόνο οι άντρες μπορούσαν να παρακολουθήσουν και οι γυναίκες έπρεπε να μείνουν σπίτι, ένας ηλικιωμένος σηκώθηκε, συγκέντρωσε κάποιους ανθρώπους, συζήτησαν, και τότε άντρες και γυναίκες κάθισαν για να δουν μαζί.
We were surprised that we were welcomed in so many of the places that we went to. Many of the towns had never seen television or social media, and they were eager for their children to learn. But there was also pushback and blowback with the ideas that we were bringing with us. Two members of our mobile cinema team resigned because of threats from villages. And in one of the villages that we were screening in, they shut it down and said they didn't want the women to know about their rights. But on the flip side, in another village when a screening was shut down, a plainclothes policeman got up and ordered it back on, and stood by, protecting our team, telling everyone that it was his duty to expose the young minds to an alternative worldview and to this content. He was an ordinary hero. But we've come across so many of these heroes on our journey. In another town, where the men said that only they could watch and the women had to stay home, a community elder got up, got a group of people together, had a discussion, and then both men and women sat down to watch together.
Καταγράφουμε αυτό που κάνουμε. Μιλάμε στους ανθρώπους. Προσαρμοζόμαστε. Αλλάζουμε το πρόγραμμα προβολών. Όταν προβάλουμε ταινίες σε άντρες που δείχνουν δράστες βίας στη φυλακή, θέλουμε να πετύχουμε το αν είναι βίαιοι, θα υπάρξουν συνέπειες. Δείχνουμε όμως και ταινίες, όπου οι άντρες προασπίζονται τις γυναίκες, επειδή θέλουμε να ενθαρρύνουμε την υιοθέτηση τέτοιων ρόλων. Όταν δείχνουμε στις γυναίκες ταινίες που έχουν θέσεις εξουσίας, ή δικηγόροι και γιατροί, και σε ηγετικές θέσεις, τις μιλάμε και τις ενθαρρύνουμε να διεκδικήσουν τέτοιους ρόλους.
We are documenting what we are doing. We talk to people. We adapt. We change the lineup of films. When we show men films that show perpetrators of violence behind bars, we want to hit home the fact that if men are violent, there will be repercussions. But we also show films where men are seen as championing women, because we want to encourage them to take on those roles. For women, when we show them films in which they are heads of state or where they are lawyers and doctors and in leadership positions, we talk to them and encourage them to step into those roles.
Αλλάζουμε τον τρόπο που οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν σε αυτά τα χωριά, και μεταφέρουμε τις γνώσεις μας και σε άλλα μέρη. Πρόσφατα, κάποιοι επικοινώνησαν ζητώντας να πάμε τον κινητό κινηματογράφο μας στο Μπαγκλαντές και τη Συρία, και τώρα μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας μαζί τους. Νιώθουμε πως είναι πολύ σημαντικό να πάρουμε αυτό που κάνουμε και να το μοιραστούμε σε όλο τον κόσμο.
We are changing the way people in these villages interact, and we're taking our learnings into other places. Recently, a group contacted us and wants to take our mobile cinema to Bangladesh and Syria, and we're sharing our learnings with them. We feel it's really important to take what we are doing and spread it across the world.
Σε μικρές πόλεις και χωριά σε όλο το Πακιστάν, οι άντρες αλλάζουν τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τις γυναίκες, τα παιδιά αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο. ένα χωριό τη φορά, μέσω του κινηματογράφου.
In small towns and villages across Pakistan, men are changing the way they interact with women, children are changing the way they see the world, one village at a time, through cinema.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)