Είκοσι τρία χρόνια πριν, στα 19 μου, πυροβόλησα και σκότωσα έναν άνδρα. Ήμουν ένας νεαρός έμπορος ναρκωτικών, οξύθυμος και με ημιαυτόματο όπλο.
Twenty-three years ago, at the age of 19, I shot and killed a man. I was a young drug dealer with a quick temper and a semi-automatic pistol.
Αλλά δεν ήταν αυτό το τέλος της ιστορίας μου. Ήταν η αρχή, και τα 23 χρόνια που ακολούθησαν είναι μια ιστορία αποδοχής, μετάνοιας και εξιλέωσης. Δεν συνέβησαν με τον τρόπο που θα φανταζόσασταν. Όλα αυτά συνέβησαν με αναπάντεχο τρόπο, τουλάχιστον για εμένα.
But that wasn't the end of my story. In fact, it was beginning, and the 23 years since is a story of acknowledgment, apology and atonement. But it didn't happen in the way that you might imagine or think. These things occurred in my life in a way that was surprising, especially to me.
Όπως πολλοί από εσάς, καθώς μεγάλωνα ήμουν εξέχων μαθητής, έπαιρνα υποτροφίες και ονειρευόμουν να γίνω γιατρός. Τα πράγματα πήραν ιδιαίτερα άσχημη τροπή όταν οι γονείς μου βρέθηκαν σε διάσταση και εν τέλει χώρισαν.
See, like many of you, growing up, I was an honor roll student, a scholarship student, with dreams of becoming a doctor. But things went dramatically wrong when my parents separated and eventually divorced.
Τα γεγονότα είναι αρκετά συγκεκριμένα. Στα 17 μου με πυροβόλησαν τρεις φορές στη γειτονιά μου, στο Ντιτρόιτ. Ο φίλος μου με πήγε στο νοσοκομείο. Οι γιατροί αφαίρεσαν τις σφαίρες, με έραψαν και με έστειλαν πίσω στη γειτονιά που με πυροβόλησαν. Κατά τη διάρκεια αυτού του μαρτυρίου κανείς δεν με αγκάλιασε, κανείς δεν με συμβούλεψε, κανείς δεν μου είπε πως όλα θα πάνε καλά. Κανείς δεν μου είπε ότι θα ζούσα μέσα στον φόβο, ότι θα γινόμουν παρανοϊκός, ούτε ότι θα αντιδρούσα τόσο βίαια μετά τον πυροβολισμό μου. Κανείς δεν μου είπε ότι μια μέρα, θα ήμουν το άτομο πίσω από τη σκανδάλη. Δεκατέσσερις μήνες μετά, στις 2 τα ξημερώματα, έριξα εγώ τους πυροβολισμούς που προκάλεσαν τον θάνατο ενός ανθρώπου.
The actual events are pretty straightforward. At the age of 17, I got shot three times standing on the corner of my block in Detroit. My friend rushed me to the hospital. Doctors pulled the bullets out, patched me up, and sent me back to the same neighborhood where I got shot. Throughout this ordeal, no one hugged me, no one counseled me, no one told me I would be okay. No one told me that I would live in fear, that I would become paranoid, or that I would react hyper-violently to being shot. No one told me that one day, I would become the person behind the trigger. Fourteen months later, at 2 a.m., I fired the shots that caused a man's death.
Όταν μπήκα στη φυλακή ήμουν πικραμένος, θυμωμένος, πληγωμένος. Δεν ήθελα να αναλάβω την ευθύνη. Έριχνα το φταίξιμο σε όλους, από τους γονείς μου μέχρι και στο σύστημα. Εκλογίκευσα την απόφασή μου να πυροβολήσω γιατί στη γειτονιά απ' όπου προέρχομαι καλύτερα να 'σαι αυτός που πυροβολεί παρά αυτός που δέχεται τον πυροβολισμό. Μέσα στο παγωμένο μου κελί ένιωθα αβοήθητος, μισητός, εγκαταλειμμένος. Ένιωθα ότι κανείς δεν νοιαζόταν και αντέδρασα με εχθρότητα στην κράτησή μου. Και βρέθηκα να μπλέκω σε όλο και μεγαλύτερα προβλήματα. Διεύθυνα καταστήματα μαύρης αγοράς, έγινα τοκογλύφος, πουλούσα ναρκωτικά που έμπαιναν παράνομα στη φυλακή. Είχα γίνει όπως με αποκαλούσε ο φύλακας του αναμορφωτηρίου του Μίσιγκαν «ο χειρότερος των χειρότερων». Λόγω της δραστηριότητάς μου κατέληξα σε κράτηση σε απομόνωση για εφτάμιση χρόνια κατά την φυλάκιση μου.
When I entered prison, I was bitter, I was angry, I was hurt. I didn't want to take responsibility. I blamed everybody from my parents to the system. I rationalized my decision to shoot because in the hood where I come from, it's better to be the shooter than the person getting shot. As I sat in my cold cell, I felt helpless, unloved and abandoned. I felt like nobody cared, and I reacted with hostility to my confinement. And I found myself getting deeper and deeper into trouble. I ran black market stores, I loan sharked, and I sold drugs that were illegally smuggled into the prison. I had in fact become what the warden of the Michigan Reformatory called "the worst of the worst." And because of my activity, I landed in solitary confinement for seven and a half years out of my incarceration.
Τώρα πια θεωρώ ότι η απομόνωση είναι από τα πιο απάνθρωπα, βάρβαρα μέρη που μπορείς να βρεθείς και εγώ βρέθηκα εκεί. Μια μέρα, καθώς βημάτιζα στο κελί μου, ήρθε ένας υπάλληλος και μου έφερε την αλληλογραφία. Κοίταξα ένα-δυο γράμματα ώσπου είδα και το γράμμα που είχε την ασουλούπωτη γραφή του γιού μου. Κάθε φορά που είχα γράμμα του ήταν σαν να έμπαινε ηλιαχτίδα στο πιο σκοτεινό μέρος που μπορεί κανείς να φανταστεί. Εκείνη τη μέρα, άνοιξα το γράμμα και με κεφαλαία, μου έγραφε: «Η μαμά μου είπε γιατί ήσουν φυλακή: για φόνο». Έγραφε «Μπαμπά, μη σκοτώνεις. Ο Ιησούς βλέπει τι κάνεις. Προσευχήσου σε Εκείνον».
Now as I see it, solitary confinement is one of the most inhumane and barbaric places you can find yourself, but find myself I did. One day, I was pacing my cell, when an officer came and delivered mail. I looked at a couple of letters before I looked at the letter that had my son's squiggly handwriting on it. And anytime I would get a letter from my son, it was like a ray of light in the darkest place you can imagine. And on this particular day, I opened this letter, and in capital letters, he wrote, "My mama told me why you was in prison: murder." He said, "Dad, don't kill. Jesus watches what you do. Pray to Him."
Δεν ήμουν θρήσκος τότε, όπως δεν είμαι ούτε τώρα, αλλά υπήρχε κάτι πολύ βαθύ στα λόγια του γιού μου. Με έκαναν να εξετάσω πράγματα για τη ζωή μου που δεν είχα σκεφτεί. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που πραγματικά σκέφτηκα ότι ο γιός μου θα με έβλεπε ως δολοφόνο. Κάθησα στο κρεβάτι μου και σκέφτηκα κάτι που είχα διαβάσει στη Δημοκρατία του Πλάτωνα, όπου ο Σωκράτης έλεγε στην «Aπολογία» ότι δεν αξίζει να ζούμε μια ζωή δίχως περισυλλογή.
Now, I wasn't religious at that time, nor am I religious now, but it was something so profound about my son's words. They made me examine things about my life that I hadn't considered. It was the first time in my life that I had actually thought about the fact that my son would see me as a murderer. I sat back on my bunk and I reflected on something I had read in [Plato], where Socrates stated in "Apology" that the unexamined life isn't worth living.
Σε εκείνο το σημείο άρχισε η μεταμόρφωση. Δεν έγινε όμως εύκολα. Ένα από τα πράγματα που συνειδητοποίησα, που ήταν μέρος της μεταμόρφωσης, ήταν ότι υπήρχαν τέσσερα βασικά πράγματα. Το πρώτο ήταν, ότι είχα σπουδαίους μέντορες. Σίγουρα κάποιοι θα σκέφτεστε πώς βρήκες έναν σπουδαίο μέντορα μέσα στη φυλακή; Στην περίπτωσή μου όμως, κάποιοι από τους μέντορές μου, οι οποίοι εκτίουν ισόβια κάθειρξη, ήταν από τους καλύτερους ανθρώπους που συνάντησα στη ζωή μου γιατί με ανάγκασαν να δω τη ζωή μου με ειλικρίνεια και να αμφισβητήσω τις αποφάσεις που έπαιρνα.
At that point is when the transformation began. But it didn't come easy. One of the things I realized, which was part of the transformation, was that there were four key things. The first thing was, I had great mentors. Now, I know some of you all are probably thinking, how did you find a great mentor in prison? But in my case, some of my mentors who are serving life sentences were some of the best people to ever come into my life, because they forced me to look at my life honestly, and they forced me to challenge myself about my decision making.
Το δεύτερο ήταν η λογοτεχνία. Πριν μπω στη φυλακή, δεν ήξερα ότι υπήρχαν τόσοι υπέροχοι μαύροι ποιητές, συγγραφείς και φιλόσοφοι, ώσπου είχα την τεράστια τύχη να ανακαλύψω την αυτοβιογραφία του Μάλκομ Εξ η οποία κατέρριψε κάθε στερεότυπο που είχα για τον εαυτό μου.
The second thing was literature. Prior to going to prison, I didn't know that there were so many brilliant black poets, authors and philosophers, and then I had the great fortune of encountering Malcolm X's autobiography, and it shattered every stereotype I had about myself.
Το τρίτο ήταν η οικογένεια. Επί 19 χρόνια, ο πατέρας μου στάθηκε στο πλευρό μου με ακλόνητη πίστη γιατί πίστευε ότι είχα την ικανότητα να αλλάξω εντελώς τη ζωή μου. Γνώρισα, επίσης, μια καταπληκτική γυναίκα, τη μητέρα του δίχρονου γιού μου, του Σεκού, η οποία μου έμαθε πώς ν' αγαπώ τον εαυτό μου με υγιή τρόπο.
The third thing was family. For 19 years, my father stood by my side with an unshakable faith, because he believed that I had what it took to turn my life around. I also met an amazing woman who is now the mother of my two-year-old son Sekou, and she taught me how to love myself in a healthy way.
Το τελευταίο πράγμα ήταν το γράψιμο. Αφού έλαβα το γράμμα του γιου μου, άρχισα να γράφω ένα χρονικό για τα πράγματα που έζησα στην παιδική μου ηλικία και στη φυλακή, κάτι που γέννησε μέσα μου την ιδέα της εξιλέωσης. Νωρίτερα κατά τη φυλάκισή μου, είχα λάβει γράμμα από έναν συγγενή του θύματος, στο οποίο μου έγραφε ότι με συγχώρησε επειδή συνειδητοποίησε ότι ήμουν ένα νέο παιδί που είχε κακοποιηθεί και είχε περάσει δυσκολίες και απλώς έλαβε μια σειρά λανθασμένων αποφάσεων. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που σκέφτηκα να συγχωρήσω τον εαυτό μου.
The final thing was writing. When I got that letter from my son, I began to write a journal about things I had experienced in my childhood and in prison, and what it did is it opened up my mind to the idea of atonement. Earlier in my incarceration, I had received a letter from one of the relatives of my victim, and in that letter, she told me she forgave me, because she realized I was a young child who had been abused and had been through some hardships and just made a series of poor decisions. It was the first time in my life that I ever felt open to forgiving myself.
Ένα πράγμα που συνέβη μετά από αυτή την εμπειρία είναι ότι σκέφτηκα τους υπόλοιπους συγκρατούμενούς μου, και πόσο ήθελα να το μοιραστώ μαζί τους. Έτσι άρχισα να συζητώ μαζί τους για τις εμπειρίες τους και με συντριβή συνειδητοποίησα ότι οι περίσσοτεροι προέρχονταν από αντίστοιχο περιβάλλον κακοποίησης και οι περισσότεροι ήθελαν βοήθεια, ήθελαν ν' αλλάξουν, όμως δυστυχώς, το σύστημα, που αυτή τη στιγμή κρατά 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους φυλακισμένους, μοιάζει πιο πολύ με αποθήκη παρά με κέντρο αποκατάστασης ή αναμόρφωσης. Συνεπώς αποφάσισα ότι αν ποτέ έβγαινα από τη φυλακή θα έκανα ό,τι μπορούσα για να αλλάξει αυτό.
One of the things that happened after that experience is that I thought about the other men who were incarcerated alongside of me, and how much I wanted to share this with them. And so I started talking to them about some of their experiences, and I was devastated to realize that most of them came from the same abusive environments, And most of them wanted help and they wanted to turn it around, but unfortunately the system that currently holds 2.5 million people in prison is designed to warehouse as opposed to rehabilitate or transform. So I made it up in my mind that if I was ever released from prison that I would do everything in my power to help change that.
Το 2010, βγήκα από τη φυλακή για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες. Φανταστείτε, αν θέλετε, τον Φρεντ Φλίνστοουν να μπαίνει σε επεισόδειο των Τζέτσονς. Κάπως έτσι ήταν η ζωή μου. Για πρώτη φορά εκτέθηκα στο διαδίκτυο, τα κοινωνικά μέσα, σε αμάξια που μιλούν σαν τον Κιτ από τον «Ιππότη της Ασφάλτου». Αυτό που με συνεπήρε περισσότερο ήταν η τεχνολογία των τηλεφώνων. Όταν μπήκα στη φυλακή τα τηλέφωνα στα αμάξια ήταν τόσο μεγάλα που χρειαζόντουσαν δύο άτομα για να τα κουβαλήσουν. Φανταστείτε λοιπόν όταν έπιασα για πρώτη φορά το μικρό μου Μπλάκμπερι και έμαθα να γράφω μηνύματα. Οι άνθρωποι γύρω μου, ωστόσο, δεν συνειδητοποιούσαν ότι δεν είχα ιδέα τι σήμαιναν όλες αυτές οι συντομεύσεις, όπως LOL, OMG, LMAO, ώσπου μια μέρα συνομιλούσα μέσω μηνυμάτων με ένα φίλο, του ζήτησα να κάνει κάτι, και απάντησε με «Κ». Και του κάνω «Τι είναι το Κ;» Και μου λέει «το Κ σημαίνει Εντάξει». Και σκέφτηκα «Τι στο καλό συμβαίνει με το Κ;» Και του απάντησα με ερωτηματικό. Και απάντησε «Κ = Εντάξει». Οπότε του απάντησα «ΑΓ». (Γέλια) Μου ξανάστειλε ρωτώντας γιατί τον βρίζω. Και απάντησα «LOL, ΑΓ», ότι επιτέλους είχα καταλάβει. (Γέλια)
In 2010, I walked out of prison for the first time after two decades. Now imagine, if you will, Fred Flintstone walking into an episode of "The Jetsons." That was pretty much what my life was like. For the first time, I was exposed to the Internet, social media, cars that talk like KITT from "Knight Rider." But the thing that fascinated me the most was phone technology. See, when I went to prison, our car phones were this big and required two people to carry them. So imagine what it was like when I first grabbed my little Blackberry and I started learning how to text. But the thing is, the people around me, they didn't realize that I had no idea what all these abbreviated texts meant, like LOL, OMG, LMAO, until one day I was having a conversation with one of my friends via text, and I asked him to do something, and he responded back, "K." And I was like, "What is K?" And he was like, "K is okay." So in my head, I was like, "Well what the hell is wrong with K?" And so I text him a question mark. And he said, "K = okay." And so I tap back, "FU." (Laughter) And then he texts back, and he asks me why was I cussing him out. And I said, "LOL FU," as in, I finally understand. (Laughter)
Περνώντας εν συντομία τρία χρόνια, πλέον τα πάω αρκετά καλά. Πήρα υποτροφία από το Εργαστήριο Μέσων του ΜΙΤ, δουλεύω για μια καταπληκτική εταιρεία, τη ΒΜe, διδάσκω στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, αλλά δυσκολεύτηκα πολύ γιατί καταλαβαίνω ότι υπάρχουν άντρες και γυναίκες που αποφυλακίζονται και δεν θα έχουν αυτές τις ευκαιρίες. Νιώθω ευλογημένος που δουλεύω με εκπληκτικούς άντρες και γυναίκες, βοηθώντας άλλους να επανενταχθούν, και ένας από αυτούς είναι ο φίλος μου Κάλβιν Έβανς. Εξέτισε 24 χρόνια για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε. Είναι 45 ετών. Έχει γραφτεί στο κολλέγιο. Ένα θέμα που συζητήσαμε είναι τα τρία καθοριστικά πράγματα για την προσωπική μου μεταμόρφωση, το πρώτο εκ των οποίων ήταν η αποδοχή. Έπρεπε να αποδεχτώ ότι είχα πληγώσει κάποιους. Έπρεπε επίσης να αποδεχτώ ότι είχα πληγωθεί και εγώ. Το δεύτερο ήταν η απολογία. Έπρεπε να ζητήσω συγνώμη από όσους πλήγωσα. Αν και δεν περίμενα να τη δεχτούν, ήταν σημαντικό να το κάνω επειδή αυτό ήταν το σωστό. Έπρεπε όμως να ζητήσω συγνώμη και από τον εαυτό μου. Το τρίτο ήταν η εξιλέωση. Για μένα εξιλέωση σήμαινε να επιστρέψω στην κοινότητά μου και να δουλέψω με επίφοβους νέους που ήταν στον ίδιο δρόμο, αλλά και να συγχωρήσω τον εαυτό μου.
And so fast forward three years, I'm doing relatively good. I have a fellowship at MIT Media Lab, I work for an amazing company called BMe, I teach at the University of Michigan, but it's been a struggle because I realize that there are more men and women coming home who are not going to be afforded those opportunities. I've been blessed to work with some amazing men and women, helping others reenter society, and one of them is my friend named Calvin Evans. He served 24 years for a crime he didn't commit. He's 45 years old. He's currently enrolled in college. And one of the things that we talked about is the three things that I found important in my personal transformation, the first being acknowledgment. I had to acknowledge that I had hurt others. I also had to acknowledge that I had been hurt. The second thing was apologizing. I had to apologize to the people I had hurt. Even though I had no expectations of them accepting it, it was important to do because it was the right thing. But I also had to apologize to myself. The third thing was atoning. For me, atoning meant going back into my community and working with at-risk youth who were on the same path, but also becoming at one with myself.
Από την εμπειρία του εγκλεισμού μου, ένα πράγμα που ανακάλυψα ήταν το εξής: η πλειοψηφία αντρών και γυναικών που φυλακίζονται, μπορούν να διασωθούν, και είναι γεγονός ότι το 90% όσων φυλακίζονται θα επιστρέψουν κάποια στιγμή στην κοινότητα, και εμείς έχουμε τη δυνατότητα να καθορίσουμε τι είδους άντρες και γυναίκες θα επιστρέψουν στην κοινωνία μας.
Through my experience of being locked up, one of the things I discovered is this: the majority of men and women who are incarcerated are redeemable, and the fact is, 90 percent of the men and women who are incarcerated will at some point return to the community, and we have a role in determining what kind of men and women return to our community.
Η ευχή μου σήμερα είναι να ακολουθήσουμε μια προσέγγιση με περισσότερη εμπάθεια σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουμε τη μαζική φυλάκιση, ότι θα απορρίψουμε τη νοοτροπία «κλειδώστε τους και πετάξτε το κλειδί» γιατί αποδεδειγμένα δεν έχει αποτέλεσμα.
My wish today is that we will embrace a more empathetic approach toward how we deal with mass incarceration, that we will do away with the lock-them-up-and-throw-away-the-key mentality, because it's proven it doesn't work.
Το ταξίδι μου είναι μοναδική περίπτωση αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Ο καθένας μπορεί να μεταμορφωθεί αν δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες. Αυτό που σας ζητώ σήμερα είναι να οραματιστείτε έναν κόσμο όπου άντρες και γυναίκες δεν κρατούνται όμηροι του παρελθόντος τους, όπου αδικοπραξίες και λάθη δεν θα σε καθορίζουν για το υπόλοιπο της ζωής σου. Πιστεύω ότι όλοι μαζί, μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε και ελπίζω να το πιστεύετε και εσείς.
My journey is a unique journey, but it doesn't have to be that way. Anybody can have a transformation if we create the space for that to happen. So what I'm asking today is that you envision a world where men and women aren't held hostage to their pasts, where misdeeds and mistakes don't define you for the rest of your life. I think collectively, we can create that reality, and I hope you do too.
Ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)