When I was 11, I remember waking up one morning to the sound of joy in my house. My father was listening to BBC News on his small, gray radio. There was a big smile on his face which was unusual then, because the news mostly depressed him.
Khi tôi 11 tuổi, Tôi nhớ một buổi sáng tôi thức dậy khi nghe tiếng hân hoan trong căn nhà của tôi. Bố tôi lúc ấy đang nghe tin tức BBC trên chiếc radio màu xám nhỏ của ông ấy Ông ấy nở một nụ cười rất lớn, điều này rất bất thường vì tin tức thường làm ông ấy buồn rầu hơn.
"The Taliban are gone!" my father shouted.
Ông ấy la lên: "Bọn Taliban đã đi rồi!"
I didn't know what it meant, but I could see that my father was very, very happy.
Lúc đó tôi không hiểu rõ nhưng tôi có thể thấy rằng bố tôi rất, rất vui mừng
"You can go to a real school now," he said.
"Bây giờ con có thể thật sự đến trường rồi" Ông nói .
A morning that I will never forget. A real school. You see, I was six when the Taliban took over Afghanistan and made it illegal for girls to go to school. So for the next five years, I dressed as a boy to escort my older sister, who was no longer allowed to be outside alone, to a secret school. It was the only way we both could be educated. Each day, we took a different route so that no one would suspect where we were going. We would cover our books in grocery bags so it would seem we were just out shopping. The school was in a house, more than 100 of us packed in one small living room. It was cozy in winter but extremely hot in summer. We all knew we were risking our lives -- the teacher, the students and our parents. From time to time, the school would suddenly be canceled for a week because Taliban were suspicious. We always wondered what they knew about us. Were we being followed? Do they know where we live? We were scared, but still, school was where we wanted to be.
Một buổi sáng mà tôi không thể nào quên được. Một ngôi trường thật sự. Bạn biết không, bọn Taliban đến xâm lấn Afghanistan từ khi tôi 6 tuổi và ngăn cấm các cô gái đi học. Trong 5 năm sau đó , tôi đã ăn mặc như 1 thằng con trai để đi cùng với chị tôi tới một trường bí mật vì chị tôi bị cấm ra khỏi nhà môt mình. Đó là cách duy nhất để chúng tôi có thể đi học. Mỗi ngày, chúng tôi đi con đường khác nhau để không bị ai nghi ngờ về điểm đến của chúng tôi. Chúng tôi giấu sách vở trong giỏ đi chợ như thế mọi người sẽ nghĩ chúng tôi chỉ đi mua sắm. Cái trường ấy trong một căn nhà, hơn 100 đứa chúng tôi chen lấn trong một phòng khách nhỏ hẹp. Khá là ấm áp trong mùa đông nhưng mùa hè thì cực kì nóng. Tất cả chúng tôi đều biết đang mạo hiểm tính mạng của chính mình thầy cô, học sinh và cha mẹ chúng tôi. Có một vài lần, ngôi trường đột nhiên đóng cửa khoảng một tuần vì lũ Taliban nghi ngờ. Chúng tôi luôn tự hỏi họ biết gì về chúng tôi. Chúng tôi có bị theo dõi không? Họ có biết chỗ chúng tôi ở không? Chúng tôi đã rất sợ, nhưng dù vậy, chúng tôi vẫn muốn tới trường.
I was very lucky to grow up in a family where education was prized and daughters were treasured. My grandfather was an extraordinary man for his time. A total maverick from a remote province of Afghanistan, he insisted that his daughter, my mom, go to school, and for that he was disowned by his father. But my educated mother became a teacher. There she is. She retired two years ago, only to turn our house into a school for girls and women in our neighborhood. And my father -- that's him -- he was the first ever in his family to receive an education. There was no question that his children would receive an education, including his daughters, despite the Taliban, despite the risks. To him, there was greater risk in not educating his children. During Taliban years, I remember there were times I would get so frustrated by our life and always being scared and not seeing a future. I would want to quit, but my father, he would say, "Listen, my daughter, you can lose everything you own in your life. Your money can be stolen. You can be forced to leave your home during a war. But the one thing that will always remain with you is what is here, and if we have to sell our blood to pay your school fees, we will. So do you still not want to continue?"
Tôi rất may mắn được nuôi dạy trong một gia đình rất trân trọng việc học và con gái được quý trọng. Ông ngoại của tôi là một người thật đáng khâm phục vào thời ấy Một người hoàn toàn bị ruồng bỏ từ một tỉnh xa ở Afghanistan, ông nài nỉ để con gái ông, mẹ của tôi được đến trường, và vì vậy nên ông bị cha của ông ấy từ bỏ. Nhưng người mẹ có giáo dục của tôi trở thành giáo viên. Bà ấy đây. Bà nghỉ hưu 2 năm về trước để dùng nhà của chúng tôi để mở trường cho bé gái và phụ nữ trong hàng xóm. Và đây là bố của tôi ông là người đầu tiên trong gia đình của ông ấy được giáo dục. Không nghi ngờ rằng con cái của ông ấy sẽ được giáo dục, bao gồm con gái của ông, bất chấp Taliban, và bất chấp những hiểm nguy. Đối với ông, con cái không được học là mối nguy hiểm lớn hơn cả. Trong những năm Taliban, tôi nhớ rằng có những lúc tôi rất tức giận về cuộc sống của chúng tôi và luôn sợ hãi và không thấy được tương lai. Tôi rất muốn từ bỏ chuyện học, nhưng bố tôi, ông sẽ nói rằng, "Nghe này con gái, con có thể mất hết mọi thứ con có trên cuộc đời này Tiền của con có thể bị cướp mất. Con có thể bị buộc phải rời khỏi nhà trong thời gian chiến tranh. Nhưng một thứ sẽ mãi mãi tồn tại với con là thứ trong đây, và nếu chúng ta bị bắt buộc phải bán máu để trả tiền học phì, chúng ta sẽ làm thế. Vậy thì con còn muốn tiếp tục nữa không?
Today I am 22. I was raised in a country that has been destroyed by decades of war. Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school, and had my family not been so committed to my education, I would be one of them. Instead, I stand here a proud graduate of Middlebury College.
Hôm nay tôi 22 tuổi. Tôi đã được lớn lên ở một quốc gia đã bị tiêu hủy bởi bao thập niên chiến tranh. Ít hơn 6% phụ nữ tuổi tôi được học sau trung học phổ thông, và nếu gia đình tôi không cam kết về việc học của tôi, tôi cũng trở thành một trong số họ. Nhưng mà, tôi hãnh diện đứng đây là một sinh viên tốt nghiệp trường Cao Đẳng Middlebury.
(Applause)
(vỗ tay)
When I returned to Afghanistan, my grandfather, the one exiled from his home for daring to educate his daughters, was among the first to congratulate me. He not only brags about my college degree, but also that I was the first woman, and that I am the first woman to drive him through the streets of Kabul.
Khi tôi trở về Afghanistan, ông ngoại tôi, người bị ruồng bỏ bởi gia đình vì ông dám cho con gái của ông đi học, là một trong những người đầu tiên chúc mừng tôi. Ông ấy không những khoe về bằng cao đẳng của tôi, mà còn về tôi là người phụ nữ đầu tiên, và tôi là người phụ nữ đầu tiên có thể chở ông ấy trên những con đường ở Kabul.
(Applause)
(vỗ tay)
My family believes in me. I dream big, but my family dreams even bigger for me. That's why I am a global ambassador for 10x10, a global campaign to educate women. That's why I cofounded SOLA, the first and perhaps only boarding school for girls in Afghanistan, a country where it's still risky for girls to go to school. The exciting thing is that I see students at my school with ambition grabbing at opportunity. And I see their parents and their fathers who, like my own, advocate for them, despite and even in the face of daunting opposition.
Gia đình tôi tin tưởng tôi. Tôi mơ ước lớn, nhưng gia đình tôi mong ước cho tôi còn lớn hơn. Vì thế tôi là đại sứ toàn cầu cho 10x10, đây là cuộc vận động toàn cầu để giáo dục phụ nữ. Vì vậy tôi giúp thành lập SOLA, ngôi trường đầu tiên và hẳn là duy nhất cho con gái ở Afghanistan, một đất nước mà vẫn còn nguy hiểm cho các cô gái đến trường học Tôi rất phấn khởi khi thấy học sinh đến trường của tôi với kì vọng để nắm lấy cơ hội này. Và tôi thấy cha mẹ họ và bố họ như cha của tôi, ủng hộ họ, bất chấp và ngay cả khi đang gặp nhiều đối lập khó khăn.
Like Ahmed. That's not his real name, and I cannot show you his face, but Ahmed is the father of one of my students. Less than a month ago, he and his daughter were on their way from SOLA to their village, and they literally missed being killed by a roadside bomb by minutes. As he arrived home, the phone rang, a voice warning him that if he sent his daughter back to school, they would try again.
Như Ahmed. Đó không phải là tên thật của ông ấy, và tôi không thể lộ mặt của ông ấy được, nhưng Ahmed là cha của một học sinh của tôi. Ít hơn một tháng rồi, ông và con gái ông đang trên đường tới SOLA từ làng của họ, và họ thật sự chỉ xém bị giết chết vì một quả bom bên đường chỉ trong vài phút. Khi ông vừa về tới nhà, điện thoại reng, một giọng nói đe dọa ông nếu ông tiếp tục đưa con gái ông tới trường, họ sẽ thử lần nữa.
"Kill me now, if you wish," he said, "but I will not ruin my daughter's future because of your old and backward ideas."
Ông ấy trả lời: "Nếu ngươi muốn thì giết tôi đi, nhưng tôi sẽ không hủy hoại tương lai của con gái tôi vì những tư tưởng lạc hậu và ngược đời của các người"
What I've come to realize about Afghanistan, and this is something that is often dismissed in the West, that behind most of us who succeed is a father who recognizes the value in his daughter and who sees that her success is his success. It's not to say that our mothers aren't key in our success. In fact, they're often the initial and convincing negotiators of a bright future for their daughters, but in the context of a society like in Afghanistan, we must have the support of men. Under the Taliban, girls who went to school numbered in the hundreds -- remember, it was illegal. But today, more than three million girls are in school in Afghanistan.
Tôi bây giờ đã nhận thấy về Afghanistan, và đây là thứ thường bị bỏ qua ở Tây phương, là đằng sau hầu hết mỗi người thành công chúng ta là một người cha trân trọng giá trị của con gái họ và người thấy thành công của con gái mình như là thành công của chính họ. Đây không phải nói người mẹ không quan trọng trong thành công của chúng ta. Thật ra, họ là người đầu tiên và là người thương thuyết thuyết phục cho một tương lai sáng của con gái họ, nhưng trong hoàn cảnh xã hội như Afghanistan, chúng ta cần đến sự ủng hộ của những người đàn ông. Dưới Taliban, những cô gái đến trường cả hàng trăm người nhớ rằng, đó là bất hợp pháp. Nhưng ngày hôm nay, hơn 3 triệu nữ sinh đang theo học ở Afghanistan
(Applause)
(vỗ tay)
Afghanistan looks so different from here in America. I find that Americans see the fragility in changes. I fear that these changes will not last much beyond the U.S. troops' withdrawal. But when I am back in Afghanistan, when I see the students in my school and their parents who advocate for them, who encourage them, I see a promising future and lasting change. To me, Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities, and every single day the girls of SOLA remind me of that. Like me, they are dreaming big.
Afghanistan nhìn rất khác khi nhìn từ Mỹ. Tôi thấy rằng người Mỹ thấy sự yếu ớt, dễ vỡ trong những thay đổi. Tôi sợ rằng tất cả những thay đổi đó sẽ không kéo dài hơn sau khi quân đội Mỹ rút đi. Nhưng khi tôi trở về Afghanistan, khi tôi thấy học sinh trong trường của tôi và cha mẹ họ ủng hộ họ, khuyến khích họ, tôi thấy một tương lai hứa hẹn và sự thay đổi sẽ tồn tại lâu dài. Đối với tôi, Afghanistan là một đất nước của hy vọng, khả năng không giới hạn, và mỗi ngày nữ sinh trường SOLA nhắc nhở tôi về điều đó. Như tôi, họ có mơ ước lớn.
Thank you.
Cám ơn.
(Applause)
(vỗ tay)