Θα ήθελα για μια στιγμή να φανταστείτε κάτι μαζί μου. Είστε ένα μικρό κορίτσι πέντε χρονών. Καθισμένοι μπροστά σε έναν καθρέφτη, αναρωτιέστε, «Υπάρχω;» Σε αυτό το μέρος, υπάρχει πολύ μικρό πλαίσιο, και έτσι προχωράτε σε ένα άλλο, γεμάτο με κόσμο. Σίγουρα, τώρα ξέρετε ότι δεν είστε αποκύημα της φαντασίας σας. Αναπνέετε τον αέρα τους. Τους βλέπετε, άρα πρέπει να σας βλέπουν κι αυτοί. Κι όμως, ακόμη δεν μπορείτε παρά να αναρωτηθείτε: Υπάρχω μόνο όταν μου μιλάνε;
I'd like for you to take a moment to imagine this with me. You're a little girl of five years old. Sitting in front of a mirror, you ask yourself, "Do I exist?" In this space, there is very little context, and so you move into a different one, one filled with people. Surely, now you know you're not a figment of your own imagination. You breathe their air. You see them, so they must see you. And yet, you still can't help but wonder: Do I only exist when people speak to me?
Κάπως βαριές σκέψεις για παιδί, σωστά; Αλλά μέσω διαφόρων έργων τέχνης που αντανακλούν την κοινωνία μας, κατάλαβα πώς ένα μικρό μαύρο κορίτσι μπορεί να μεγαλώσει νιώθοντας ότι δεν είναι ορατή και ίσως ότι δεν υπάρχει. Βλέπετε, αν οι νέοι δεν έχουν θετικές εικόνες του εαυτού τους και ό,τι μένει είναι αρνητικά στερεότυπα, αυτό επηρεάζει την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Όμως επίσης επηρεάζει τον τρόπο που τους φέρεται η υπόλοιπη κοινωνία.
Pretty heavy thoughts for a child, right? But through various artworks that reflect upon our society, I came to understand how a young black girl can grow up feeling as if she's not seen, and perhaps she doesn't exist. You see, if young people don't have positive images of themselves and all that remains are negative stereotypes, this affects their self-image. But it also affects the way that the rest of society treats them.
Το ανακάλυψα αυτό έχοντας ζήσει στο Κέιπ Τάουν για περίπου πέντε χρόνια τότε. Είχα ένα έντονο αίσθημα απομάκρυνσης και αφάνειας. Δεν με έβλεπα να αντιπροσωπεύομαι. Δεν έβλεπα τις γυναίκες που με μεγάλωσαν, αυτές που με επηρέασαν, και που έκαναν τη Νότιο Αφρική αυτό που είναι σήμερα. Αποφάσισα να κάνω κάτι για αυτό.
I discovered this having lived in Cape Town for about five years at the time. I felt a deep sense of dislocation and invisibility. I couldn't see myself represented. I couldn't see the women who've raised me, the ones who've influenced me, and the ones that have made South Africa what it is today. I decided to do something about it.
Τι σκέφτεστε όταν βλέπετε αυτό; Αν ήσασταν ένα μαύρο κορίτσι, πώς θα σας έκανε να νιώθετε; Περπατώντας στον δρόμο, τι λέει σε εσάς η πόλη στην οποία ζείτε; Ποια σύμβολα είναι παρόντα; Ποιες ιστορίες τιμώνται; Απο την άλλη μεριά, ποιες παραλείπονται;
What do you think when you see this? If you were a black girl, how would it make you feel? Walking down the street, what does the city you live in say to you? What symbols are present? Which histories are celebrated? And on the other hand, which ones are omitted?
Βλέπετε, τα δημόσια μέρη σχεδόν ποτέ δεν είναι τόσο ουδέτερα όσο φαίνονται. Το ανακάλυψα κάνοντας αυτήν την παράσταση το 2013 στην Ημέρα Κληρονομιάς. Το Κέιπ Τάουν σφύζει από αρρενωπή αρχιτεκτονική, μνημεία και αγάλματα, όπως ο Λούι Μπόθα σε αυτήν τη φωτογραφία. Η απροκάλυπτη παρουσία λευκών αποίκων και εθνικιστών Αφρικάνερ όχι μόνο αντηχεί μια διαίρεση της κοινωνίας, των φύλων και των φυλών αλλά επίσης συνεχίζει να επηρεάζει τον τρόπο που οι γυναίκες -- και τον τρόπο, ειδικά, που οι μαύρες γυναίκες -- βλέπουν τον εαυτό τους σε σχέση με τις κυρίαρχες αρσενικές φιγούρες σε δημόσια μέρη. Γι' αυτόν τον λόγο, μεταξύ άλλων, δεν πιστεύω ότι χρειαζόμαστε αγάλματα. Η διατήρηση της ιστορίας και η πράξη της ανάμνησης μπορεί να επιτευχθεί με πιο αξιομνημόνευτους και αποτελεσματικους τρόπους.
You see, public spaces are hardly ever as neutral as they may seem. I discovered this when I made this performance in 2013 on Heritage Day. Cape Town is teeming with masculine architecture, monuments and statues, such as Louis Botha in that photograph. This overt presence of white colonial and Afrikaner nationalist men not only echoes a social, gender and racial divide, but it also continues to affect the way that women -- and the way, particularly, black women -- see themselves in relation to dominant male figures in public spaces. For this reason, among others, I don't believe that we need statues. The preservation of history and the act of remembering can be achieved in more memorable and effective ways.
Ως μέρος μιας ετήσιας σειράς δημόσιων αργιών, χρησιμοποιώ παραστατική τέχνη με τη μορφή κοινωνικού σχολιασμού για να τραβήξω την προσοχή του κόσμου σε συκεκριμένα θέματα, καθώς και για να απευθυνθώ στην απουσία του μαύρου γυναικείου σώματος σε μνημειώδης δημόσιους χώρους, ειδικά στις δημόσιες αργίες. Η Ημέρα της Γυναίκας πλησίαζε. Κοίταξα τι σημαίνει η μέρα -- η Πορεία των Γυναικών στα κτήρια της ένωσης το 1956, κάνοντας αιτήσεις ενάντια στους ψηφισμένους νόμους. Αντιπαραθέμενη με την υποκρισία του πώς μεταχειρίζονται οι γυναίκες, ειδικά σε δημόσιους χώρους σήμερα, αποφάσισα να κάνω κάτι για αυτό.
As part of a year-long public holiday series, I use performance art as a form of social commentary to draw people's attention to certain issues, as well as addressing the absence of the black female body in memorialized public spaces, especially on public holidays. Women's Day was coming up. I looked at what the day means -- the Women's March to the union buildings in 1956, petitioning against the pass laws. Juxtaposed with the hypocrisy of how women are treated, especially in public spaces today, I decided to do something about it.
Τίτλος:
Headline:
[Γυναίκες με μίνι φούστα δέχονται επίθεση σε πιάτσα ταξί]
[Women in miniskirt attacked at taxi rank]
Πώς να σχολιάσω τόσο ακραίες αντιθέσεις; Με την αμφίεση της προγιαγιάς μου, παραστάθηκα γυμνόστηθη, κοντά στην πιάτσα ταξί στην ΚουαΛάνγκα. Αυτό το μέρος λέγεται και Πλατεία Ελευθερίας όπου γυναίκες συμμετείχαν σε διαμαρτυρίες ενάντια στους νόμους του απαρτχάιντ. Δεν ένιωθα άνετα με το να φαίνονται οι γυναίκες μόνο ως θύματα στην κοινωνία. Μπορεί να αναρωτιέστε πώς ο κόσμος αντέδρασε σε αυτό.
How do I comment on such polar opposites? In the guise of my great-grandmother, I performed bare-breasted, close to the taxi rank in KwaLanga. This space is also called Freedom Square, where women were a part of demonstrations against apartheid laws. I was not comfortable with women being seen as only victims in society. You might wonder how people reacted to this.
(Βίντεο) Γυναίκα: (Ζητωκραυγάζει)
(Video) Woman: (Cheering)
Γυναίκα 2 (εκτός οθόνης): Ναι!
Woman 2 (offscreen): Yes!
Σεθέμπιλε Μσεζάνε: Καλό,ε;
Sethembile Msezane: Pretty cool, huh?
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Έτσι συνειδητοποίησα ότι μέσω των παραστάσεων μου, έχω μπορέσει να κάνω απλούς ανθρώπους να αναλογιστούν την κοινωνία τους, βλέποντας το παρελθόν καθώς και τη σημερινή δημοκρατία.
So I realized that through my performances, I've been able to make regular people reflect upon their society, looking at the past as well as the current democracy.
(Βίντεο) Άντρας (εκτός οθόνης): Είναι εκεί από τις τρεις.
(Video) Man (offscreen): She's been there since three o'clock.
Άντρας 2 (εκτός οθόνης): Λίγο πριν τις τρεις. Ακόμη μία ώρα;
Man 2 (offscreen): Just before three. About an hour still?
Άντρας 1: Ναι. Είναι απλώς πολύ ζεστή μέρα.
Man 1: Yeah. It's just a really hot day.
Άντρας 1: Είναι πολύ ενδιαφέρον. Είναι πολύ ισχυρό. Νομίζω οτι είναι κουλ. Νομίζω ότι πολύς κόσμος σπεύδει να μπει σε μια ομάδα που αποτελεί ένα κίνημα προς τα κάπου, μα λίγοι είναι έτοιμοι να κάνουν κάτι ως άτομα.
Man 1: It's very interesting. It's very powerful. I think it's cool. I think a lot of people are quick to join a group that's a movement towards something, but not many people are ready to do something as an individual.
Άντρας 2: Είναι λοιπόν άτομο εναντίον συγκέντρωσης
Man 2: So it's the individual versus the collective.
Άντρας 1: Ναι. Πιστεύω λοιπόν ότι το να προωθεί το δικό της μήνυμα σε παράσταση... είναι δυνατό. Ναι, νομίζω πως είναι πολύ ισχυρό ότι το κάνει μόνη της. Θα ήθελα να ήξερα γιατί χρησιμοποιεί εξτένσιον μαλλιών ως φτερά, ή οτιδήποτε υποτίθεται ότι είναι αυτά. Είναι φτερά, έτσι;
Man 1: Yeah. So I think her pushing her own individual message in performance ... it's powerful. Yeah, I think it's quite powerful that she's doing it on her own. I'd be interested to know why she's using hair extensions as wings, or whatever those things are meant to be. They are wings, yes?
Γυναίκα 3: Με αυτήν να στέκεται εκεί τώρα, νομίζω οτι είναι απλά η ερηνεία μου ότι υποστέλλουμε το άγαλμα και αναγείρουμε κάτι που υποτίθεται πως αντιπροσωπεύει την Αφρικανική περηφάνεια, νομίζω. Ή κάτι τέτοιο. Κάτι θα έπρεπε να στέκει ενώ ο Ρόουντς πέφτει, αυτό πιστεύω πως λέει, ναι. Ναι. Ευχαριστώ.
Woman 3: With her standing there right now, I think it's just my interpretation that we are bringing the statue down and bringing up something that's supposed to represent African pride, I think. Or something like that. Something should stand while Rhodes falls, I think that's what it's saying. Yeah. Yes. Thank you.
Άντρας 3: Αυτό που είναι πίσω μου αντιπροσωπεύει την Αφρικανική κουλτούρα. Δεν μπορούμε να έχουμε αποικιακό νόμο, έτσι πρέπει να απομακρύνουμε όλα αυτά τα αποικιακά αγάλματα. Έχουμε τα δικά μας αγάλματα τώρα, τους Αφρικανούς ηγέτες μας -- Μπαμπάθα, Μοσοέσοέ, Κουάμε Νκρούμα -- όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωσή μας. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε στον 21ο αιώνα, και μετά απο 21 χρόνια δημοκρατίας, να έχουμε τους αποικιοκράτες στη χώρα μας. Ανήκουν κάπου. Ίσως σε κάποιο μουσείο, όχι εδώ. Εννοώ εκπαιδευτικά ιδρύματα, μέρη οπου νέοι άνθρωποι, νέα μυαλά σχηματίζονται. Δεν μπορούμε έτσι να συνεχίσουμε να έχουμε τον Μπότα, τον Ρόουντς, όλους αυτούς, γιατί αντιπροσωπεύουν την αποικιοκρατία.
Man 3: What is behind me represents the African culture. We can't have the colonialist law, so we need to remove all these colonial statues. We have have our own statues now, our African leaders -- Bhambatha, Moshoeshoe, Kwame Nkrumah -- all those who paid their lives for our liberation. We can't continue in the 21st century, and after 21 years of democracy, have the colonizers in our own country. They belong somewhere. Maybe in a museum; not here. I mean learning institutions, places where young people, young minds are being shaped. So we cannot continue to have Louis Botha, Rhodes, all these people, because they're representing the colonialism.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Σεθέμπιλε Μσεζάνε: Στις 9 Απριλίου, 2015, το άγαλμα του Σεσίλ Τζον Ρόουντς επρόκειτο να απομακρυνθεί μετά από έναν μήνα συζήτησης υπέρ και κατά της απομάκρυνσής του από διάφορους εμπλεκόμενους. Αυτό προκάλεσε ένα ευρέως διαδεδομένο ενδιαφέρον στα αγάλματα στη Νότιο Αφρική. Οι γνώμες ήταν πολυποίκιλες, αλλά τα ΜΜΕ εστίασαν στον προβληματισμό για την απομάκρυνση των αγαλμάτων. Εκείνη τη χρονιά είχα μόλις ξεκινήσει το μεταπτυχιακό μου στο πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το άγαλμα, είχα όνειρα που επαναλαμβάνονταν για ένα πουλί. Και άρχισα έτσι να τη δημιουργώ νοερά, πνευματικά και με την ενδυμασία. Εκεινη την ημέρα, έτυχε να έχω μια συνάντηση με τους προϊστάμενους μου, και μου είπαν ότι το άγαλμα επρόκειτο να πέσει εκείνη την ημέρα. Τους είπα ότι θα εξηγούσα αργότερα, μα έπρεπε να αναβάλλουμε τη συνάντηση γιατί έπρεπε να παραστήσω εκείνη ενώ το άγαλμα έπεφτε.
Sethembile Msezane: On April 9, 2015, the Cecil John Rhodes statue was scheduled to be removed after a month of debates for and against its removal by various stakeholders. This caused a widespread interest in statues in South Africa. Opinions varied, but the media focused on problematizing the removal of statues. On that -- well, that year, I had just begun my master's at the University of Cape Town. During the time of the debate of the statue, I had been having reoccurring dreams about a bird. And so I started conjuring her mentally, spiritually and through dress. On that day, I happened to be having a meeting with my supervisors, and they told me that the statue was going to fall on that day. I told them that I'd explain later, but we had to postpone the meeting because I was going to perform her as the statue came down.
Το όνομα της ήταν Τσαπούνγκου. Ήταν ένα πουλί από σαπουνόπετρα που είχε κλαπεί από τη Μεγάλη Ζιμπάμπουε στα τέλη του 19ου αιώνα, και ακόμα βρίσκεται στο κτήμα του Σέσιλ Τζόν Ρόουντς στο Κέιπ Τάουν. Εκείνη την ημέρα, ενσάρκωσα την ύπαρξη της χρησιμοποιώντας το σώμα μου, ενώ στεκόμουν στον καυτό ήλιο για σχεδόν τέσσερις ώρες. Όταν ήρθε η ώρα, ο γερανός ήρθε στη ζωή. Οι άνθρωποι, το ίδιο -- φωνάζοντας, ουρλιάζοντας, σφίγγωντας της γροθιές τους και απαθανατίζοντας τη στιγμή στα τηλέφωνα και τις κάμερές τους. Οι φτερούγες της Τσαπούνγκου, μαζί με τον γερανό, εγέρθησαν για να κηρύξουν την πτώση του Σέσιλ Τζον Ρόουντς.
Her name was Chapungu. She was a soapstone bird that was looted from Great Zimbabwe in the late 1800s, and is still currently housed in Cecil John Rhodes's estate in Cape Town. On that day, I embodied her existence using my body, while standing in the blazing sun for nearly four hours. As the time came, the crane came alive. The people did, too -- shouting, screaming, clenching their fists and taking pictures of the moment on their phones and cameras. Chapungu's wings, along with the crane, rose to declare the fall of Cecil John Rhodes.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Ευφορία γέμισε τον αέρα ενώ απουσίαζε απο το βάθρο του, ενώ αυτή έμενε ακίνητη, έντονα παρούσα, μισή ώρα μετά την απομάκρυνσή του.
Euphoria filled the air as he became absent from his base, while she remained still, very present, half an hour after his removal.
Εικοσιτρία χρόνια μετά το απαρτχάιντ, μια νέα γενιά ριζοσπαστών εγέρθη στη Νότιο Αφρική. Η ιστορία της Τσαπούνγκου και του Ρόουντς στον ίδιο χώρο και χρόνο εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το φύλο, τη δύναμη, την αυτο-εκπροσώπηση, τη γραφή της ιστορίας και τον επαναπατρισμό. Απο εκεί και πέρα, συνειδητοποίησα ότι οι πνευματικές μου πεποιθήσεις και τα όνειρα υφαίνουν την υλική μου πραγματικότητα. Μα για μένα, η ιστορία της Τσαπούνγκου έμοιαζε ατελής. Αυτό το πουλί από σαπουνόπετρα, ένα πνευματικό μέσο και αγγελιοφόρος του Θεού και των προγόνων, με χρειαζόταν να συνεχίσω την ιστορία της. Έτσι λοιπόν πειραματίστηκα στον χώρο των ονείρων λίγο ακόμα, και έτσι γεννήθηκε «Η πτώση».
Twenty-three years after apartheid, a new generation of radicals has arisen in South Africa. The story of Chapungu and Rhodes in the same space and time asks important questions related to gender, power, self-representation, history making and repatriation. From then on, I realized that my spiritual beliefs and dreams texture my material reality. But for me, Chapungu's story felt incomplete. This soapstone bird, a spiritual medium and messenger of God and the ancestors, needed me to continue her story. And so I dabbled in the dream space a little bit more, and this is how "Falling" was born.
[Μια ταινία της Σεθεμπίλε Μσεζάνε]
[A film by Sethembile Msezane]
(Βίντεο) (Α καπέλα τραγούδι)
(Video) (A capella singing)
(Η ΠΤΩΣΗ)
[FALLING]
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Στην ταινία, Ζιμπάμπουε, Νότια Αφρική και Γερμανία μοιράζονται μια κοινή ιστορία για τα πουλιά από σαπουνόπετρα που εκλάπησαν από τη Μεγάλη Ζιμπάμπουε. Αφού η Ζιμπάμπουε απέκτησε την ανεξαρτησία της, όλα τα πουλιά εκτός απο ένα επέστρεψαν στο μνημείο. «Η Πτώση» εξερευνά τη μυθολογική πεποίθηση ότι θα υπάρχει αναταραχή μέχρι να επιστραφεί το τελευταίο πουλί.
In the film, Zimbabwe, South Africa and Germany share a common story about the soapstone birds that were looted from Great Zimbabwe. After Zimbabwe gained its independence, all the birds except for one were returned to the monument. "Falling" explores the mythological belief that there will be unrest until the final bird is returned.
Μέσα από τη δουλειά μου, έχω συνειδητοποιήσει πολλά για τον κόσμο γύρω μου: πώς κινούμαστε στους χώρους, ποιους επιλέγουμε να τιμούμε και ποιους θυμόμαστε. Τώρα πια κοιτώ στον καθρέφτη και όχι μόνο βλέπω την εικόνα του εαυτού μου, αλλά και των γυναικών που με έκαναν αυτό που είμαι σήμερα. Είμαι υπερήφανη για τη δουλειά μου, τιμώντας τις ιστορίες των γυναικών, ελπίζοντας ότι ίσως μία ημέρα, κανένα μικρό μαύρο κορίτσι δεν θα αναγκαστεί να νιώσει σαν να μην υπάρχει.
Through my work, I have realized a lot about the world around me: how we move through spaces, who we choose to celebrate and who we remember. Now I look in the mirror and not only see an image of myself, but of the women who have made me who I am today. I stand tall in my work, celebrating women's histories, in the hope that perhaps one day, no little black girl has to ever feel like she doesn't exist.
Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)
Thank you. (Applause)