The child's symptoms begin with mild fever, headache, muscle pains, followed by vomiting and diarrhea, then bleeding from the mouth, nose and gums. Death follows in the form of organ failure from low blood pressure.
Những triệu chứng của trẻ bắt đầu với sốt nhẹ, đau đầu, đau nhức cơ bắp tiếp theo đó là nôn mửa và tiêu chảy, sau nữa thì đến chảy máu miệng, mũi và lợi Cuối cùng là cái chết, dưới hình thức
Sounds familiar?
suy nội tạng do huyết áp giảm.
If you're thinking this is Ebola, actually, in this case, it's not. It's an extreme form of dengue fever, a mosquito-born disease which also does not have an effective therapy or a vaccine, and kills 22,000 people each year. That is actually twice the number of people that have been killed by Ebola in the nearly four decades that we've known about it. As for measles, so much in the news recently, the death toll is actually tenfold higher. Yet for the last year, it has been Ebola that has stolen all of the headlines and the fear.
Quen thuộc không ạ? Nếu các bạn nghĩ đây là Ebola, thì thật ra không phải rồi. Đó là trường hợp nặng nhất của sốt xuất huyết, một mầm bệnh từ muỗi mà cũng không có liệu pháp chữa trị hay vắc-xin, và nó cướp đi mạng sống của 22 nghìn người mỗi năm Con số này chính xác là gấp 2 lần số người đã thiệt mạng do Ebola trong gần 4 thập kỉ mà chúng ta biết về nó Còn đối với bệnh sởi, thì theo những thông tin gần đây, số người tử vong còn cao hơn gấp 10 lần. Tuy nhiên trong năm vừa qua, Ebola lại được nhắc đến tràn lan trên mặt báo, gây ra nỗi khiếp sợ cho mọi người
Clearly, there is something deeply rooted about it, something which scares us and fascinates us more than other diseases. But what is it, exactly? Well, it's hard to acquire Ebola, but if you do, the risk of a horrible death is high. Why? Because right now, we don't have any effective therapy or vaccine available.
Chắc chắn phải có một lí do sâu xa nào đó về căn bệnh này, vừa đe dọa, lại vừa thu hút chúng ta hơn là những loại bệnh khác. Nhưng chính xác thì đó là gì? Thật ra thì, rất khó để bị nhiễm Ebola, nhưng một khi đã nhiễm bệnh, thì nguy cơ tử vong là rất cao. Tại sao lại như vậy? Bởi vì, ngay bây giờ, chúng ta không có cách chữa trị hay vắc-xin đặc hiệu nào cả.
And so, that's the clue. We may have it someday. So we rightfully fear Ebola, because it doesn't kill as many people as other diseases. In fact, it's much less transmissible than viruses such as flu or measles. We fear Ebola because of the fact that it kills us and we can't treat it. We fear the certain inevitability that comes with Ebola. Ebola has this inevitability that seems to defy modern medical science.
Vấn đề chính là ở đó. Ngày nào đó chúng ta sẽ có. Vậy thì đúng ra, chúng ta sợ Ebola bởi vì nó không giết nhiều người như những căn bệnh khác. thật ra thì nó còn khó lây lan hơn bệnh cúm và sởi. Chúng ta sợ Ebola vì nó làm chết người, và chúng ta thì không có cách trị. Chúng ta sợ cái chết không thể tránh khỏi đi cùng với Ebola. Ebola vẫn là một căn bệnh mà y học hiện đại cũng phải bó tay.
But wait a second, why is that? We've known about Ebola since 1976. We've known what it's capable of. We've had ample opportunity to study it in the 24 outbreaks that have occurred. And in fact, we've actually had vaccine candidates available now for more than a decade. Why is that those vaccines are just going into clinical trials now?
Nhưng gượm đã, tại sao thế? Con người đã biết đến Ebola từ năm 1976 cơ Chúng ta hiểu rõ nó tai hại như thế nào. Chúng ta có dư cơ hội để nghiên cứu về nó trong 24 lần bùng phát dịch trước đây. Trên thực tế, chúng ta cũng đã có vắc xin thử nghiệm được hơn một thế kỉ nay rồi. Nhưng tại sao đến nay, những loại vắc xin
This goes to the fundamental problem we have
này vẫn chỉ nằm trong phòng thí nghiệm
with vaccine development for infectious diseases. It goes something like this: The people most at risk for these diseases are also the ones least able to pay for vaccines. This leaves little in the way of market incentives for manufacturers to develop vaccines, unless there are large numbers of people who are at risk in wealthy countries. It's simply too commercially risky.
Mấu chốt của vấn đề nằm ở việc điều chế vắc xin cho các bệnh truyền nhiễm Là thế này: Những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao lại là những người ít có khả năng chi trả cho vắc xin nhất. Sẽ không có nhiều chiến lược tiếp thị từ phía nhà sản xuất vắc xin nếu không có nhiều người ở các nước thịn vượng mắc bệnh như thế. Đơn giản là vì nó quá mạo hiểm về mặt tài chính.
As for Ebola, there is absolutely no market at all, so the only reason we have two vaccines in late-stage clinical trials now, is actually because of a somewhat misguided fear. Ebola was relatively ignored until September 11 and the anthrax attacks, when all of a sudden, people perceived Ebola as, potentially, a bioterrorism weapon.
Chưa kể đến việc đối với dịch Ebola, hoàn toàn không có thị trường, vì thế, lí do duy nhất mà chúng ta đang có 2 loại vắc xin đang thử nghiệm hiện nay là vì một mối lo khá là sai lầm khác. Dịch Ebola hoàn toàn không được chú ý đến cho mãi đến 11/9 và đợt khủng bố bằng bệnh than thì bỗng dưng, Ebola được xem là có tiềm năng trở thành một loại vũ khí sinh học đáng sợ
Why is it that the Ebola vaccine wasn't fully developed at this point? Well, partially, because it was really difficult -- or thought to be difficult -- to weaponize the virus, but mainly because of the financial risk in developing it. And this is really the point. The sad reality is, we develop vaccines not based upon the risk the pathogen poses to people, but on how economically risky it is to develop these vaccines. Vaccine development is expensive and complicated. It can cost hundreds of millions of dollars to take even a well-known antigen and turn it into a viable vaccine.
Tại sao đến lúc này vắc-xin Ebola vẫn chưa được hoàn thiện? Một phần là vì, thật sự rất khó hoặc do người ta nghĩ là sẽ rất khó để vũ khí hóa con virus này Nhưng nguyên nhân chính vẫn là rủi ro cao về mặt thương mại để sản xuất nó. Đây mới thực sự là vấn đề. Đáng buồn là, chúng ta sản xuất vắc-xin không dựa vào mối nguy hiểm do loại bệnh này gây ra, mà dựa vào mức độ rủi ro về mặt kinh tế khi sản xuất vắc-xin loại này. Điều chế vắc-xin rất tốn kém và phức tạp Chỉ để lấy được loại kháng nguyên tốt và biến chúng thành vắc-xin hiệu nghiệm, đã ngốn hàng triệu đô rồi.
Fortunately for diseases like Ebola, there are things we can do to remove some of these barriers. The first is to recognize when there's a complete market failure. In that case, if we want vaccines, we have to provide incentives or some type of subsidy. We also need to do a better job at being able to figure out which are the diseases that most threaten us. By creating capabilities within countries, we then create the ability for those countries to create epidemiological and laboratory networks which are capable of collecting and categorizing these pathogens. The data from that then can be used to understand the geographic and genetic diversity, which then can be used to help us understand how these are being changed immunologically, and what type of reactions they promote.
May mắn là với loại dịch bệnh như Ebola, chúng ta vẫn có cách để giải quyết một số trở ngại đã kể trên. Cách thứ nhất là phải xác định kịp thời khi gặp phải thất bại thị trường. Lúc đó, nếu cần vắc-xin, chúng ta phải cung cấp thêm tiền thưởng hay một hình thức trợ cấp nào đấy. Thứ hai là chúng ta cũng phải phán đoán đúng đắn loại bệnh dịch nào đáng gờm nhất với con người. Nếu làm được điều này ở các nước, chúng ta sẽ có cơ hội giúp cho các nước này xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm về bệnh dịch học mà sẽ có thể thu thập và phân loại những mầm dịch này. Sau đó những thông tin đấy sẽ được sử dụng để hiểu rõ hơn sự đa dạng về mặt địa lý và di truyền của mầm bệnh từ đó đoán biết được chúng thay đổi như thế nào để đối phó với hệ miễn dịch và tạo ra những phản ứng gì.
So these are the things that can be done, but to do this, if we want to deal with a complete market failure, we have to change the way we view and prevent infectious diseases. We have to stop waiting until we see evidence of a disease becoming a global threat before we consider it as one. So, for Ebola, the paranoid fear of an infectious disease, followed by a few cases transported to wealthy countries, led the global community to come together, and with the work of dedicated vaccine companies, we now have these: Two Ebola vaccines in efficacy trials in the Ebola countries --
Đây là những việc ta có thể làm, nhưng cộng thêm việc giải quyết thất bại thị trường, chúng ta cần phải thay đổi cách hiểu cũng như phòng tránh bệnh truyền nhiễm. Chúng ta không thể tiếp tục chờ đến khi thấy được bằng chứng trước mắt, đến lúc đó thì nó đã lan ra thành dịch bệnh toàn cầu rồi. Với Ebola sự bấn loạn nó gây ra cùng với việc có 1 số ca lây lan đến các nước phát triển đã khiến cho cộng đồng thế giới gắn kết với nhau cùng với sự nỗ lực của những nhà cung cấp vắc-xin hàng đầu, giờ thì chúng ta có những thứ này: Hai mẫu thử vắc-xin hữu nghiệm ở các quốc gia nhiễm Ebola
(Applause)
(vỗ tay)
and a pipeline of vaccines that are following behind.
và sau đó sẽ là cả một hệ thống vắc-xin dự trữ nữa.
Every year, we spend billions of dollars, keeping a fleet of nuclear submarines permanently patrolling the oceans to protect us from a threat that almost certainly will never happen. And yet, we spend virtually nothing to prevent something as tangible and evolutionarily certain as epidemic infectious diseases. And make no mistake about it -- it's not a question of "if," but "when." These bugs are going to continue to evolve and they're going to threaten the world. And vaccines are our best defense. So if we want to be able to prevent epidemics like Ebola, we need to take on the risk of investing in vaccine development and in stockpile creation. And we need to view this, then, as the ultimate deterrent -- something we make sure is available, but at the same time, praying we never have to use it.
Hằng năm, chúng ta chi trả hàng tỉ đô để luôn có một đoàn tàu ngầm năng lượng hạt nhân tuần tra thường trực trên biển nhằm bảo vệ chúng ta khỏi một mối nguy mà hầu như chắc chắn sẽ không bao giờ xảy ra Trong khi đó, chúng ta lại chẳng để ý mấy đến việc ngăn chặn những hiểm họa có nguy cơ xảy ra rất cao như các trận đại dịch. Và các bạn hãy hiểu rằng -- vấn đề không phải là "nếu như", mà là "khi nào" thôi Những "con bọ" này sẽ tiếp tục biến thể và chúng sẽ đe dọa cả thế giới. Vắc-xin chính là cách phòng bị tốt nhất. Vậy nên, nếu chúng ta muốn ngăn chặn được những đại dịch như Ebola, chúng ta phải mạo hiểm đầu tư vào việc phát triển vắc-xin và bào chế trên diện rộng. Chúng ta phải xem nó là biện pháp phòng tránh tối ưu -- thứ mà chúng ta phải luôn có, và đồng thời cũng phải luôn cầu nguyện là chúng ta không phải dùng đến nó.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(vỗ tay)