I'm not sure that every person here is familiar with my pictures. I want to start to show just a few pictures to you, and after I'll speak.
Nuk jam i sigurt nëse secili prej jush i ka të njohura fotot e mia. Dua t'ju tregoj vetëm disa prej tyre, dhe pastaj do të flas.
I must speak to you a little bit of my history, because we'll be speaking on this during my speech here. I was born in 1944 in Brazil, in the times that Brazil was not yet a market economy. I was born on a farm, a farm that was more than 50 percent rainforest [still]. A marvelous place. I lived with incredible birds, incredible animals, I swam in our small rivers with our caimans. It was about 35 families that lived on this farm, and everything that we produced on this farm, we consumed. Very few things went to the market. Once a year, the only thing that went to the market was the cattle that we produced, and we made trips of about 45 days to reach the slaughterhouse, bringing thousands of head of cattle, and about 20 days traveling back to reach our farm again.
Duhet t'ju tregoj pak për historinë time, sepse do të flasim për të gjatë fjalimit tim këtu. Kam lindur në 1944 në Brazil kur Brazili nuk ishte akoma ekonomi tregu. Linda në një fermë, një fermë, ku më shumë se 50 përqind ishte pyll ekuatorial (akoma). Vend i mrekullueshëm. Jetoja me zogj mahnitës, kafshë mahnitëse, Notoja në lumenjtë tanë të vegjël me kaimanë. Ishin gati 35 familje që jetonin në këtë fermë, dhe çdo gjë që prodhonim në këtë fermë, e konsumonim. Shumë pak gjëra shkonin në treg. Një herë në vit, e vetmja gjë që shkonte në treg ishte bagëtia që rrisnim, dhe udhëtonim për 45 ditë për të arritur te thertorja, duke sjellë mijëra kokë bagëtish, dhe për gati 20 ditë udhëtonim prapë për të mbërritur te ferma jonë.
When I was 15 years old, it was necessary for me to leave this place and go to a town a little bit bigger -- much bigger -- where I did the second part of secondary school. There I learned different things. Brazil was starting to urbanize, industrialize, and I knew the politics. I became a little bit radical, I was a member of leftist parties, and I became an activist. I [went to] university to become an economist. I [did] a master's degree in economics.
Kur isha 15 vjeç, mu desh ta lija atë vend dhe të shkoja në një qytet pak më të madh -- shumë më të madh -- ku përfundova gjimnazin. Atje mësova gjëra të tjera. Brazili kishte filluar të urbanizohej, industrializohej, dhe i dija politikat. U bëra disi radikal, isha anëtar i partive të majta, dhe u bëra aktivist. Hyra në universitet për ekonomi. Përfundova masterin në ekonomi.
And the most important thing in my life also happened in this time. I met an incredible girl who became my lifelong best friend, and my associate in everything that I have done till now, my wife, Lélia Wanick Salgado.
Dhe gjëja më e rëndësishme në jetën time ndodhi po në këtë periudhë. Njoha një vajzë të mrekullueshme, e cila u bë shoqja ime e ngushtë për gjithë jetën dhe shoqëruesja ime në çdo gjë që kam bërë deri më tani, bashkëshortja ime, Lélia Wanick Salgado.
Brazil radicalized very strongly. We fought very hard against the dictatorship, in a moment it was necessary to us: Either go into clandestinity with weapons in hand, or leave Brazil. We were too young, and our organization thought it was better for us to go out, and we went to France, where I did a PhD in economics, Léila became an architect. I worked after for an investment bank. We made a lot of trips, financed development, economic projects in Africa with the World Bank.
Brazili u radikalizua shumë. Luftuam fort kundër diktaturës, në një moment të rëndësishëm për ne: Ose rri klandestin me armë në duar, ose lër Brazilin. Ishim shumë të rinj, dhe organizata jonë mendoi se do të ishte më mirë sikur të largoheshim, dhe shkuam në Francë, ku bëra PhD në ekonomi, Léila u bë arkitekte. Më pas punova për një bankë investimi. Udhëtonim shumë, financonim zhvillimin, projektet ekonomike në Afrikë me Bankën Botërore.
And one day photography made a total invasion in my life. I became a photographer, abandoned everything and became a photographer, and I started to do the photography that was important for me. Many people tell me that you are a photojournalist, that you are an anthropologist photographer, that you are an activist photographer. But I did much more than that. I put photography as my life. I lived totally inside photography doing long term projects, and I want to show you just a few pictures of -- again, you'll see inside the social projects, that I went to, I published many books on these photographs, but I'll just show you a few ones now.
Dhe një ditë fotografia pushtoi komplet jetën time. U bëra fotograf, braktisa gjithçka dhe u bëra fotograf, dhe fillova të fotografoja gjëra të rëndësishme për mua. Shumë njerëz më thonë se jam fotoreporter, se jam foto-antropolog, se jam foto-aktivist. Por unë bëra më shumë se kaq. Fotografia u bë jeta ime. Jetoja komplet brenda fotografisë duke bërë projekte afatgjata, dhe dua t'ju tregoj vetëm disa foto të -- përsëri, ju do të shihni brenda projekteve sociale ku unë shkova, publikova librat e mi mbi këto foto, por do ju tregoj vetëm disa tani.
In the '90s, from 1994 to 2000, I photographed a story called Migrations. It became a book. It became a show.
Në vitet '90, nga 1994 në 2000, fotografova një histori të quajtur Migrimet. U bë libër. U bë shfaqje.
But during the time that I was photographing this, I lived through a very hard moment in my life, mostly in Rwanda. I saw in Rwanda total brutality. I saw deaths by thousands per day. I lost my faith in our species. I didn't believe that it was possible for us to live any longer, and I started to be attacked by my own Staphylococcus. I started to have infection everywhere. When I made love with my wife, I had no sperm that came out of me; I had blood. I went to see a friend's doctor in Paris, told him that I was completely sick. He made a long examination, and told me, "Sebastian, you are not sick, your prostate is perfect. What happened is, you saw so many deaths that you are dying. You must stop. Stop. You must stop because on the contrary, you will be dead."
Por gjatë kohës që po e fotografoja, po jetoja një periudhë të vështirë të jetës sime, sidomos në Ruanda. Në Ruanda pashë brutalitet. Pashë mijëra vdekje në ditë. Humba besimin në specien tonë. Nuk besoja se mund të jetonim më tutje, dhe fillova të sulmohesha nga vetë Stafilokoku im. Kisha infeksione kudo. Kur bëja dashuri me gruan time, nuk më dilte më spermë; Më dilte gjak. Shkova të vizitohesha te një miku im në Paris, i tregova për sëmundjen time. Më bëri një kontroll të gjatë e më tha: "Sebastian, ti nuk je i sëmurë, prostata jote është perfekte. Ajo çfarë ndodhi është se ti pe aq shumë vdekje sa po shkon drejt vdekjes tënde. Duhet të ndalosh. Ndalo. Duhet të ndalosh, përndryshe do të vdesësh."
And I made the decision to stop. I was really upset with photography, with everything in the world, and I made the decision to go back to where I was born. It was a big coincidence. It was the moment that my parents became very old. I have seven sisters. I'm one of the only men in my family, and they made together the decision to transfer this land to Léila and myself. When we received this land, this land was as dead as I was. When I was a kid, it was more than 50 percent rainforest. When we received the land, it was less than half a percent rainforest, as in all my region. To build development, Brazilian development, we destroyed a lot of our forest. As you did here in the United States, or you did in India, everywhere in this planet. To build our development, we come to a huge contradiction that we destroy around us everything. This farm that had thousands of head of cattle had just a few hundreds, and we didn't know how to deal with these. And Léila came up with an incredible idea, a crazy idea.
Dhe vendosa të ndaloja. U mërzita me fotografinë, me gjithçka në botë, dhe vendosa të kthehesha në vendin ku linda. Ndodhi një rastësi e madhe. Në këtë kohë prindërit po më plakeshin. Kam shtatë motra. Jam ndër burrat e vetëm në familje, dhe ata bashkë vendosën të na e jepnin mua dhe Léilës këtë tokë. Kur e morëm, kjo tokë ishte po aq e vdekur sa edhe unë. Kur isha fëmijë, më se 50 përqind e saj ishte pyll tropikal. Kur e morëm, më pak se gjysmë përqindjeje ishte pyll, ashtu si në të gjithë rajonin tim. Për të krijuar zhvillim, zhvillimin brazilian, shkatërruam shumë nga pyjet tona. Ashtu siç ju bëtë në Shtetet e Bashkuara, ose në Indi, kudo në planet. Për t'u zhvilluar vijmë te një kontradiktë e madhe që shkatërrojmë gjithçka përreth nesh. Kjo fermë që kishte mijëra kokë bagëtish kishte ngelur vetëm me disa qindra dhe nuk dinim si ta ndreqnim situatën. Léila pati një ide të jashtëzakonshme, një ide të çmendur.
She said, why don't you put back the rainforest that was here before? You say that you were born in paradise. Let's build the paradise again.
Dhe tha: "Pse nuk ndërton sërish pyllin e dikurshëm? Ti thua që ke lindur në parajsë. Le ta ndërtojmë sërish parajsën."
And I went to see a good friend that was engineering forests to prepare a project for us, and we started. We started to plant, and this first year we lost a lot of trees, second year less, and slowly, slowly this dead land started to be born again. We started to plant hundreds of thousands of trees, only local species, only native species, where we built an ecosystem identical to the one that was destroyed, and the life started to come back in an incredible way. It was necessary for us to transform our land into a national park. We transformed. We gave this land back to nature. It became a national park. We created an institution called Instituto Terra, and we built a big environmental project to raise money everywhere. Here in Los Angeles, in the Bay Area in San Francisco, it became tax deductible in the United States. We raised money in Spain, in Italy, a lot in Brazil. We worked with a lot of companies in Brazil that put money into this project, the government. And the life started to come, and I had a big wish to come back to photography, to photograph again. And this time, my wish was not to photograph anymore just one animal that I had photographed all my life: us. I wished to photograph the other animals, to photograph the landscapes, to photograph us, but us from the beginning, the time we lived in equilibrium with nature. And I went. I started in the beginning of 2004, and I finished at the end of 2011. We created an incredible amount of pictures, and the result -- Lélia did the design of all my books, the design of all my shows. She is the creator of the shows. And what we want with these pictures is to create a discussion about what we have that is pristine on the planet and what we must hold on this planet if we want to live, to have some equilibrium in our life. And I wanted to see us when we used, yes, our instruments in stone. We exist yet. I was last week at the Brazilian National Indian Foundation, and only in the Amazon we have about 110 groups of Indians that are not contacted yet. We must protect the forest in this sense. And with these pictures, I hope that we can create information, a system of information. We tried to do a new presentation of the planet, and I want to show you now just a few pictures of this project, please.
Dhe shkova të takoja një shok timin të mirë inxhinier pyjesh që të përgatiste një projekt për ne, dhe filluam. Filluam të mbillnim, vitin e parë humbëm shumë pemë, vitin e dytë më pak dhe pak e nga pak, kjo tokë e vdekur filloi të ringjallej. Filluam të ndërtonim qindra e mijëra pemë, vetëm specie të zonës, vetëm vendase, ku ndërtuam një ekosistem identik me atë që ishte shkatërruar, dhe vendi u gjallërua në mënyrë të pabesueshme. Ishte e nevojshme për ne ta shndërronim tokën tonë në park kombëtar. E shndërruam. Ia dhamë përsëri këtë tokë natyrës. U bë park kombëtar. Krijuam një institucion të quajtur Instituto Terra, dhe krijuam një projekt të madh mjedisi për të mbledhur para kudo. Këtu në Los Angeles, në Bay Area në San Francisco ulej nga taksat në Shtetet e Bashkuara. Mblodhëm para në Spanjë, në Itali, shumë në Brazil. Punuam me shumë kompani në Brazil të cilat hodhën para në këtë projekt, me qeverinë. Dhe jeta erdhi përsëri e pata një dëshirë të madhe t'i kthehesha fotografisë, të fotografoja sërish. Këtë herë nuk doja të fotografoja më vetëm një kafshë, të cilën e kisha fotografuar gjatë gjithë jetës sime: ne. Doja të fotografoja kafshë të tjera, të fotografoja pejsazhet, të fotografoja njerëzit, por njerëzit e fillimit, në kohën kur jetonim në ekuilibër me natyrën. Dhe shkova. Ia nisa në fillim të 2004, dhe përfundova në fund të 2011. Bëmë një numër të pabesueshëm fotosh, dhe përfundimi -- Lélia skicoi gjithë librat e mi, gjithë shfaqjet e mia. Eshtë krijuesja e shfaqjeve të mia. Dhe ajo çfarë duam nga këto foto është të nisim një diskutim mbi çfarë kemi të pacënuar në planet dhe çfarë duhet të ruajmë në këtë planet nëse duam të jetojmë, të kemi ekuilibër në jetë. Dhe doja të shikoja njerëzit, ne, kur përdornim, po, mjetet tona në gur. Ne akoma rrojmë. Javën e kaluar isha tek Fondacioni Kombëtar Brazilian i Indianëve, dhe vetëm në Amazonë kemi 110 grupe indianësh, të cilët nuk janë kontaktuar ende. Duhet të mbrojmë pyjet. Dhe me këto foto, shpresoj të ndërtojmë informacion, sistem informacionesh. U munduam të bënim një prezantim të ri të planetit, dhe dua t'ju tregoj tani vetëm disa fotografi të këtij projekti, ju lutem.
Well, this — (Applause) — Thank you. Thank you very much.
Kjo — (Duartrokitje) — Falemnderit. Shumë falemnderit.
This is what we must fight hard to hold like it is now. But there is another part that we must together rebuild, to build our societies, our modern family of societies, we are at a point where we cannot go back. But we create an incredible contradiction. To build all this, we destroy a lot. Our forest in Brazil, that antique forest that was the size of California, is destroyed today 93 percent. Here, on the West Coast, you've destroyed your forest. Around here, no? The redwood forests are gone. Gone very fast, disappeared. Coming the other day from Atlanta, here, two days ago, I was flying over deserts that we made, we provoked with our own hands. India has no more trees. Spain has no more trees.
Kjo tregon sa duhet të luftojmë për ta mbajtur siç është tani. Por është një pjesë tjetër, të cilën duhet ta ndërtojmë së bashku, të ndërtojmë shoqëritë tona, familjet moderne të shoqërisë, jemi në një pikë ku nuk mund të kthehemi më mbrapa. Por krijojmë një kontradiktë të madhe. Për të ndërtuar gjithë këtë, shkatërrojmë shumë. Pylli ynë në Brazil, ai pylli antik në përmasat e Kalifornisë, është shkatërruar në masën 93 përqind. Këtu, në Bregun Perëndimor, i keni shkatërruar pyjet tuaja. Këtu rrotull, apo jo? Pyjet e sekuove janë zhdukur. Shumë shpejt u zhdukën. Duke ardhur para dy ditësh nga Atlanta këtu, fluturova mbi shkretëtirat që kemi bërë, që provokuam me duart tona. India nuk ka më pemë. Spanja nuk ka më pemë.
And we must rebuild these forests. That is the essence of our life, these forests. We need to breathe. The only factory capable to transform CO2 into oxygen, are the forests. The only machine capable to capture the carbon that we are producing, always, even if we reduce them, everything that we do, we produce CO2, are the trees. I put the question -- three or four weeks ago, we saw in the newspapers millions of fish that die in Norway. A lack of oxygen in the water. I put to myself the question, if for a moment, we will not lack oxygen for all animal species, ours included -- that would be very complicated for us.
Dhe duhet t'i ndërtojmë këto pyje. Ato janë thelbi i jetës sonë, këto pyje. Na duhet të marrim frymë. E vetmja fabrikë në gjendje të shndërrojë CO2 në oksigjen, janë pyjet. Makineria e vetme në gjendje të kapë karbonin që po prodhojmë, gjithmonë, edhe kur e pakësojmë, me çdo gjë që bëjmë, prodhojmë CO2, janë pemët. Bëj pyetjen -- tre apo katër javë më parë, pamë në gazeta miliona peshq që ngordhën në Norvegji. Mungesë oksigjeni në ujë. Pyes veten, nëse për një moment, nuk do kemi mungesa oksigjeni për gjithë speciet e kafshëve, duke përfshirë tonën -- do të ishte shumë e ndërlikuar për ne.
For the water system, the trees are essential. I'll give you a small example that you'll understand very easily. You happy people that have a lot of hair on your head, if you take a shower, it takes you two or three hours to dry your hair if you don't use a dryer machine. Me, one minute, it's dry. The same with the trees. The trees are the hair of our planet. When you have rain in a place that has no trees, in just a few minutes, the water arrives in the stream, brings soil, destroying our water source, destroying the rivers, and no humidity to retain. When you have trees, the root system holds the water. All the branches of the trees, the leaves that come down create a humid area, and they take months and months under the water, go to the rivers, and maintain our source, maintain our rivers. This is the most important thing, when we imagine that we need water for every activity in life.
Për sistemin ujor, pemët janë thelbësore. Do ju jap një shembull të vogël që do ta kuptoni shumë lehtë. Ju njerëz të lumtur që keni shumë flokë, nëse bëni një dush, ju duhen dy apo tre orë të thani flokët nëse nuk përdorni tharëse flokësh. Për mua, një minutë dhe janë tharë. E njëjta gjë edhe me pemët. Pemët janë flokët e planetit tonë. Kur bie shi në një vend ku nuk ka pemë, në pak minuta, uji mbërrin në lumenj, sjell dheun, duke shkatërruar burimet tona ujore, duke shkatërruar lumenjtë, dhe nuk ruan aspak lagështi. Kur ka pemë, sistemi i rrënjëve ruan ujin. Gjithë degët e pemëve, gjethet që bien krijojnë një zonë të lagësht, e cila rri me muaj të tërë nëntokë, shkon në lumenj, dhe ruan burimin tonë, ruan lumenjtë tanë. Kjo është gjëja më e rëndësishme, kur imagjinojmë që na nevojitet uji për çdo aktivitet në jetën tonë.
I want to show you now, to finish, just a few pictures that for me are very important in that direction. You remember that I told you, when I received the farm from my parents that was my paradise, that was the farm. Land completely destroyed, the erosion there, the land had dried. But you can see in this picture, we were starting to construct an educational center that became quite a large environmental center in Brazil. But you see a lot of small spots in this picture. In each point of those spots, we had planted a tree. There are thousands of trees. Now I'll show you the pictures made exactly in the same point two months ago.
Dua t'ju tregoj tani, për të përfunduar, vetëm disa foto, që për mua janë shumë të rëndësishme në këtë drejtim. Ju kujtohet që ju tregova, kur mora fermën nga prindërit e mi ajo ishte parajsa ime, ishte ferma ime. Tokë plotësisht e shkatërruar, erozioni, toka ishte tharë. Por mund të shihni në këtë fotografi, filluam të ndërtonim një qendër edukimi që u shndërrua në një qendër mjedisore goxha të madhe në Brazil. Por ju shihni shumë pika në foto. Në çdo pikë, patëm mbjelle një pemë. Janë me mijëra pemë. Tani do ju tregoj fotot e bëra pikërisht në të njëjtin vend para dy muajsh.
(Applause)
(Duartrokitje)
I told you in the beginning that it was necessary for us to plant about 2.5 million trees of about 200 different species in order to rebuild the ecosystem. And I'll show you the last picture. We are with two million trees in the ground now. We are doing the sequestration of about 100,000 tons of carbon with these trees.
Ju thashë në fillim që nevojiteshin gati 2.5 milion pemë nga 200 specie të ndryshme për të rindërtuar ekosistemin. Dhe do ju tregoj foton e fundit. Kemi dy milion pemë në tokë tani. Po izolojmë rreth 100 000 ton karboni me këto pemë.
My friends, it's very easy to do. We did it, no? By an accident that happened to me, we went back, we built an ecosystem. We here inside the room, I believe that we have the same concern, and the model that we created in Brazil, we can transplant it here. We can apply it everywhere around the world, no? And I believe that we can do it together.
Miqtë e mi, është shumë e thjeshtë për t'u bërë. Ne e bëmë, apo jo? Nga një aksident që më ndodhi, u kthyem, ndërtuam një ekosistem. Ne brenda kësaj dhome, besoj se kemi të njëjtin shqetësim, dhe modelin që krijuam në Brazil, mund ta shpërngulim këtu. Mund ta zbatojmë në çdo vend të botës, apo jo? Dhe besoj se mund ta bëjmë së bashku.
Thank you very much.
Shumë falemnderit.
(Applause)
(Duartrokitje)