When I was a child growing up in Maine, one of my favorite things to do was to look for sand dollars on the seashores of Maine, because my parents told me it would bring me luck. But you know, these shells, they're hard to find. They're covered in sand, they're difficult to see. However, over time, I got used to looking for them. I started seeing shapes and patterns that helped me to collect them.
Amikor gyerek voltam, Maine államban éltem és az egyik kedvenc elfoglaltságom a homokdollárok keresése volt Maine tengerpartján, mert a szüleim azt mondták, hogy szerencsét hoznak. De tudják, ezeket a kagylókat nehéz megtalálni. Eltakarja őket a homok. Nehéz őket meglátni. Viszont időközben, hozzászoktam a keresésükhöz. Formákat és mintákat kezdtem el látni, amelyek segítségével összegyűjthettem őket.
This grew into a passion for finding things, a love for the past and archaeology. And eventually, when I started studying Egyptology, I realized that seeing with my naked eyes alone wasn't enough. Because all of the sudden, in Egypt, my beach had grown from a tiny beach in Maine to one eight hundred miles long, next to the Nile. And my sand dollars had grown to the size of cities. This is really what brought me to using satellite imagery. For trying to map the past, I knew that I had to see differently.
A dolgok fellelése szenvedéllyé, a múlt és a régészet iránti szeretetté nőtte ki magát. És végtére, amikor egyiptológiát kezdtem tanulni, rájöttem, hogy szabad szemmel látni nem elég. Mert Egyiptomban hirtelen a kis Maine-i tengerpart, egy 1300 km hosszú Nílus menti parttá, és a homokdollárok városnagyságú területekké növekedtek. Igazából ez vitt rá a műholdfelvételek felhasználására. Ahhoz, hogy megpróbáljam feltérképezni a múltat tudtam, hogy másképp kell, hogy lássak.
So I want to show you an example of how we see differently using the infrared. This is a site located in the eastern Egyptian delta called Mendes. And the site visibly appears brown, but when we use the infrared and we process it, all of the sudden, using false color, the site appears as bright pink. What you are seeing are the actual chemical changes to the landscape caused by the building materials and activities of the ancient Egyptians.
Ezért szeretnék mutatni egy példát, hogy hogyan látunk másképp infravörös felvételek használatával. Ez a terület a kelet egyiptomi Bendix deltánál található. A terület láthatóan barnán jelenik meg, de amikor infravörös felvételt használunk és feldolgozzuk, hirtelen, hamisszínes felvételt felhasználva, a terület élénk rózsaszínen jelenik meg. Az, amit láthatnak a táj tényleges kémiai változásai, amit az építőanyagok és az ókori egyiptomiak tevékenységei okoztak.
What I want to share with you today is how we've used satellite data to find an ancient Egyptian city, called Itjtawy, missing for thousands of years. Itjtawy was ancient Egypt's capital for over four hundred years, at a period of time called the Middle Kingdom, about four thousand years ago. The site is located in the Faiyum of Egypt, and the site is really important, because in the Middle Kingdom there was this great renaissance for ancient Egyptian art, architecture and religion. Egyptologists have always known the site of Itjtawy was located somewhere near the pyramids of the two kings who built it, indicated within the red circles here, but somewhere within this massive flood plain. This area is huge -- it's four miles by three miles in size. The Nile used to flow right next to the city of Itjtawy, and as it shifted and changed and moved over time to the east, it covered over the city.
Meg szeretném ma önökkel osztani azt, hogy hogyan használtunk műholdas adatokat arra, hogy egy ókori egyiptomi várost, Itjtawy több ezer éve eltűnt városát, megtaláljuk. Itjtawy az Ókori Egyiptom fővárosa volt négyszáz éven keresztül, az egyiptomi Középbirodalom ideje alatt körülbelül négyezer éve. A terület Egyiptom Faiyum részén található és nagyon fontos terület, mert a Középbirodalomban az Ókori egyiptomi művészet, építészet és vallás nagy reneszánszát élte ott. Egyiptológusok mindig is tudták, hogy Itjtawy, valahol annak a két királynak a piramisa közelében helyezkedett el, akik alapították a várost -- a piramisok piros körökkel vannak jelölve -- de valahol ezen a hatalmas árterületen. Ez egy hatalmas terület körülbelül 6.5 km x 5 km méretű. A Nílus közvetlenül Itjtawy városa mellett folyt, és ahogy folyásiránya idővel elmozdult, megváltozott és keletre húzódott, maga alá temette a várost.
So, how do you find a buried city in a vast landscape? Finding it randomly would be the equivalent of locating a needle in a haystack, blindfolded, wearing baseball mitts.
Tehát, hogyan találunk meg egy eltemetett várost egy hatalmas vidéken? Véletlenszerű fellelése megegyezne egy szénakazalban levő tű megtalálásával, baseball kesztyűben, szembekötve.
(Laughter)
Ezért azt csináltuk, hogy a NASA topográfiai adatait felhasználva,
So what we did is we used NASA topography data to map out the landscape, very subtle changes. We started to be able to see where the Nile used to flow. But you can see in more detail, and even more interesting, this very slight raised area seen within the circle up here which we thought could possibly be the location of the city of Itjtawy.
feltérképeztük a tájat és a legkisebb változásokat. Így módunkban állt látni a Nílus régi folyásirányát. De itt részletesebben látszik -- és még érdekesebb -- ez az enyhén megemelkedett, bekarikázott rész, ahol szerintünk esetleg Itjtawy városa található.
So we collaborated with Egyptian scientists to do coring work, which you see here. When I say coring, it's like ice coring, but instead of layers of climate change, you're looking for layers of human occupation. And, five meters down, underneath a thick layer of mud, we found a dense layer of pottery. What this shows is that at this possible location of Itjtawy, five meters down, we have a layer of occupation for several hundred years, dating to the Middle Kingdom, dating to the exact period of time we think Itjtawy is. We also found work stone -- carnelian, quartz and agate that shows that there was a jeweler's workshop here. These might not look like much, but when you think about the most common stones used in jewelry from the Middle Kingdom, these are the stones that were used.
Ezért az egyiptomi tudósokkal együttdolgoztunk, hogy magfúrást végezhessünk, amit itt láthatnak. Amikor a magfúrást említem, az olyan, mint a jégfúrás, de az éghajlat változási rétegek helyett emberek lakta rétegeket keresünk. És öt méter mélyen, egy vastag sárréteg alatt, egy agyagedényekben gazdag réteget találtunk. Ez azt mutatja, hogy Itjtawy ezen a lehetséges helyén, öt méter mélyen, van egy több száz évig tartó emberi létre utaló réteg, ami a a Középbirodalom idejére vezethező vissza, pontosan addig az időszakig, amiről azt gondoljuk hogy Itjtawy időszaka. Találtunk megmunkálható -- karneol, kvarc és achát köveket, amik azt mutatják, hogy ékszerész műhely volt itt. Ezek lehet, csekélynek tűnnek, de amikor a leggyakoribb ékszerkövekre gondolunk a Középbirodalom idejéről, ezek azok a kövek, amiket használtak.
So, we have a dense layer of occupation dating to the Middle Kingdom at this site. We also have evidence of an elite jeweler's workshop, showing that whatever was there was a very important city. No Itjtawy was here yet, but we're going to be returning to the site in the near future to map it out. And even more importantly, we have funding to train young Egyptians in the use of satellite technology so they can be the ones making great discoveries as well.
Tehát van egy sűrű emberlakta rétegünk, amit a Középbirodalom idejére datálhatunk, ezen a területen. Bizonyítékunk van egy elit ékszerműhelyre, ami azt mutatja, hogy akármi is volt itt, az egy nagyon fontos város lehetett. Ezzel még nem találtuk meg Itjtawy-t, de vissza fogunk térni a területre a közeljövőben, hogy feltérképezzük. Még ennél is fontosabb, hogy finanszírozásunk van arra, hogy egyiptomi fiatalokat tovább képezzenek műhold technológia használatra, hogy ők is nagy felfedezések részesei lehessenek.
So I wanted to end with my favorite quote from the Middle Kingdom -- it was probably written at the city of Itjtawy four thousand years ago. "Sharing knowledge is the greatest of all callings. There's nothing like it in the land." So as it turns out, TED was not founded in 1984 AD.
Zárásként az egyik kedvenc középbirodalmi idézetemet választottam -- lehetséges, hogy Itjtawy városában írták négy ezer évvel ezelőtt. "A tudásmegosztás minden elhívatás közül a legnagyszerűbb. Nincs a földön hozzáfogható." Tehát ezek szerint, a TED nem 1984-ben alakult.
(Laughter)
(Nevetés)
Making ideas actually started in 1984 BC at a not-lost-for-long city, found from above. It certainly puts finding seashells by the seashore in perspective.
Az ötletelés valójában időszámításunk előtt 1984-ben kezdődött, egy, már nem sokáig elveszett városban, amit felülnézetből találtak meg. Így a tengerpart menti kagylógyűjtést máris jobban lehet értékelni.
Thank you very much.
Nagyon szépen köszönöm.
(Applause)
(Taps)
Thank you.
Köszönöm.
(Applause)
(Taps)