Před 15 lety jsem se po 20 letech v USA přestěhoval zpět domů. Afrika mě volala zpět. Doma v Zimbabwe jsem založil první školu grafického designu a nových médií v zemi. Nazval jsem ji Zimbabwe Institute of Vigital Arts. Snem bylo vytvořit jakýsi Bauhaus. Školu, kde by se zkoumaly a zkoušely nápady na vytvoření nového vizuálního jazyka založeného na dědictví afrického umění. Nabízíme dvouletý obor pro talentované studenty, kteří úspěšně dokončili středoškolské vzdělání. Typografie je velice důležitou součástí osnov. Vedeme studenty k hledání inspirace uvnitř sebe sama. Zde je plakát navržený jedním ze studentů. Téma bylo „vzdělání je právo“. Zde jsou loga navržená studenty.
I moved back home 15 years ago after a 20-year stay in the United States, and Africa called me back. And I founded my country's first graphic design and new media college. And I called it the Zimbabwe Institute of Vigital Arts. The idea, the dream, was really for a sort of Bauhaus sort of school where new ideas were interrogated and investigated, the creation of a new visual language based on the African creative heritage. We offer a two-year diploma to talented students who have successfully completed their high school education. And typography's a very important part of the curriculum and we encourage our students to look inward for influence. Here's a poster designed by one of the students under the theme "Education is a right." Some logos designed by my students.
V Africe má písmo dlouhou tradici. Toto ovšem není obecně známo a tak jsem napsal knihu „Afrikan Alphabets“, abych na to upozornil. V Africe existovaly různé druhy písma. Nejprve existovala prapísma, mezi které patří například písmo Nsibidi. Nsibidi je ideografické písmo tajné společnosti Ejaghamského kmene v jižní Nigérii. Jedná se tedy o písmo pro speciální účel. Akanský lid z Ghany a Pobřeží slonoviny přibližně před 400 lety vytvořil symboly Adinkra. Jedná se o přísloví, pořekadla, věci, zvířata a rostliny. Můj oblíbený systém Adinkra je ten v levém horním rohu. Jmenuje se Sankofa. Znamená „Vrať se a získej.“ Tedy pouč se z minulosti. Tento piktogram je dílem lidu Jokwe z Angoly a vypráví příběh stvoření světa. Nahoře je Bůh, dole je člověk, lidstvo, nalevo je Slunce a napravo Měsíc. Všechny dráhy vedou od Boha a zpátky k němu. Tajná společenství lidu Yoruba v Kongu regionech Palo, v Nigérii, Kongu a Angole vyvinuly toto složité písmo, které je stále používáno v Novém světě - na Kubě, v Brazílii, Trinidadu a na Haiti.
Africa has had a long tradition of writing, but this is not such a well-known fact, and I wrote the book "Afrikan Alphabets" to address that. The different types of writing in Africa, first was proto-writing, as illustrated by Nsibidi, which is the writing system of a secret society of the Ejagham people in southern Nigeria. So it's a special-interest writing system. The Akan of people of Ghana and [Cote d'Ivoire] developed Adinkra symbols some 400 years ago, and these are proverbs, historical sayings, objects, animals, plants, and my favorite Adinkra system is the first one at the top on the left. It's called Sankofa. It means, "Return and get it." Learn from the past. This pictograph by the Jokwe people of Angola tells the story of the creation of the world. At the top is God, at the bottom is man, mankind, and on the left is the sun, on the right is the moon. All the paths lead to and from God. These secret societies of the Yoruba, Kongo and Palo religions in Nigeria, Congo and Angola respectively, developed this intricate writing system which is alive and well today in the New World in Cuba, Brazil and Trinidad and Haiti.
V pralesích Demokratické Republiky Kongo, v etniku Ituri, muži tvoří látku z určitého druhu stromu a ženy, které zpívají náboženské písně, zdobí látku vzory, jenž mají stejnou strukturu jako polyfonní skladba jejich písní. Jedná se o jakýsi notový zápis. V Jižní Africe používají ženy etnika Ndebele tyto symboly a další geometrické vzory k dekoraci domů pestrými barvami a ženy etnika Zulu používají symboly na korálcích, které zaplétají do náramků a náhrdelníků.
In the rainforests of the Democratic Republic of Congo, in the Ituri society, the men pound out a cloth out of a special tree, and the women, who are also the praise singers, paint interweaving patterns that are the same in structure as the polyphonic structures that they use in their singing -- a sort of a musical score, if you may. In South Africa, Ndebele women use these symbols and other geometric patterns to paint their homes in bright colors, and the Zulu women use the symbols in the beads that they weave into bracelets and necklaces.
Etiopie má nejdelší písemnou tradici. Etiopské písmo bylo vytvořeno ve 4. století našeho letopočtu. Písmo je používáno k zápisu amharštiny, kterou mluví více než 24 milionů lidí. Král Ibranim Njoya Bamumského království v Kamerunu vynalezl Shü-mom ve věku 25 let. Shü-mom je písemný systém. Jedná se o slabikové písmo. Tedy ne abeceda jako taková. Zde vidíme tři fáze vývoje, kterým prošel za 30 let. Lidé etnika Vai v Libérii měli dlouhou tradici gramotnosti před jejich prvním kontaktem s evropskou civilizací na začátku 19. století. Jedná se o slabikové písmo, které se čte zleva doprava. U jejich sousedů v Sierra Leone vyvinuli Mendeové slabikové písmo, které se ovšem čte zprava doleva.
Ethiopia has had the longest tradition of writing, with the Ethiopic script that was developed in the fourth century A.D. and is used to write Amharic, which is spoken by over 24 million people. King Ibrahim Njoya of the Bamum Kingdom of Cameroon developed Shü-mom at the age of 25. Shü-mom is a writing system. It's a syllabary. It's not exactly an alphabet. And here we see three stages of development that it went through in 30 years. The Vai people of Liberia had a long tradition of literacy before their first contact with Europeans in the 1800s. It's a syllabary and reads from left to right. Next door, in Sierra Leone, the Mende also developed a syllabary, but theirs reads from right to left.
Africký design se může chlubit dlouhou tradicí. Afričané mají určitý cit pro design. Problémem současného afrického designu ovšem je, že designéři mají problémy se všemi formami designu, protože se často inspirují vnějšími vlivy. Tvořivý duch Afriky, její tvůrčí tradice má ale stejně jako dříve velikou sílu. Kéž by se jimi designéři řídili více. Tento etiopský kříž ilustruje myšlenky doktora Rona Eglashe. Tedy že africké intuitivní pojetí fraktálů může mnoho nabídnout výpočetní technice a matematice.
Africa has had a long tradition of design, a well-defined design sensibility, but the problem in Africa has been that, especially today, designers in Africa struggle with all forms of design because they are more apt to look outward for influence and inspiration. The creative spirit in Africa, the creative tradition, is as potent as it has always been, if only designers could look within. This Ethiopic cross illustrates what Dr. Ron Eglash has established: that Africa has a lot to contribute to computing and mathematics through their intuitive grasp of fractals.
Starověcí Afričané vytvořili civilizace a pozůstalé památky, jenž dodnes stojí, jsou tohoto svědectvím. Jedním z největších úspěchů lidstva je vynález písma. První písmo bylo přisuzováno Mezopotámii a jejímu klínovému písmu vynalezenému v 17. století před Kristem. Mezopotámii následovaly egyptské hieroglyfy. Tato historická fakta byla považována za nezpochybnitelná. Až do roku 1998, kdy profesor John Coleman Darnell z Yaleovy univerzity objevil tyto nápisy ve vápenci v Thébské poušti na západě Egypta. Tyto nápisy jsou datovány mezi 20. a 19. století před Kristem, tedy staletí před Mezopotámií. Nápisy byly pojmenovány Wadi el-Hol - podle místa nálezu. Některé z nich byly rozšifrovány a výzkum stále probíhá. Mezi vědci ovšem panuje shoda, že se jedná o vůbec nejstarší písmo v dějinách lidstva. Zde vidíte paleografickou tabulku, která zobrazuje, co bylo doposud rozšifrováno. Písmeno A - „ālep“ nahoře, písmeno „bêt“ uprostřed a tak dále. Je načase, aby afričtí studenti designu začali číst díla velikánů jako Cheikh Anta Diop ze Senegalu, jehož dílo o Egyptě bylo obhájeno právě tímto objevem.
Africans of antiquity created civilization, and their monuments, which still stand today, are a true testimony of their greatness. Most probably, one of humanity's greatest achievements is the invention of the alphabet, and that has been attributed to Mesopotamia with their invention of cuneiform in 1600 BC, followed by hieroglyphics in Egypt, and that story has been cast in stone as historical fact. That is, until 1998, when one Yale professor John Coleman Darnell discovered these inscriptions in the Thebes desert on the limestone cliffs in western Egypt, and these have been dated at between 1800 and 1900 B.C., centuries before Mesopotamia. Called Wadi el-Hol because of the place that they were discovered, these inscriptions -- research is still going on, a few of them have been deciphered, but there is consensus among scholars that this is really humanity's first alphabet. Over here, you see a paleographic chart that shows what has been deciphered so far, starting with the letter A, "ālep," at the top, and "bêt," in the middle, and so forth. It is time that students of design in Africa read the works of titans like Cheikh Anta Diop, Senegal's Cheikh Anta Diop, whose seminal work on Egypt is vindicated by this discovery.
Nakonec bych zmínil jamajského vůdce Marcuse Mosiaha Garveyho a ghanské etnikum Akan. Jejich symbol Sankofa vyzývá, abychom se při tvoření současnosti a budoucnosti pro nás a naše děti vraceli do minulosti. Je také na čase, aby se afričtí designéři přestali inspirovat vně, protože to, co tak dlouhou dobu hledali, se nenachází vně, ale na dosah ruky, přímo v nich.
The last word goes to the great Jamaican leader Marcus Mosiah Garvey and the Akan people of Ghana with their Adinkra symbol Sankofa, which encourages us to go to the past so as to inform our present and build on a future for us and our children. It is also time that designers in Africa stop looking outside. They've been looking outward for a long time, yet what they were looking for has been right there within grasp, right within them.
Děkuji.
Thank you very much.
(Potlesk)
(Applause)