So I have a confession to make. I only recently learned how to drive. And it was really hard. Now, this wasn't an older brain thing. Do you remember what it was like when you first learned how to drive? When every decision you made was so conscious and deliberate? I'd come home from my lessons completely wiped out mentally. Now, as a cognitive scientist I know that this is because I was using a lot of something called executive function. Executive function is our amazing ability to consciously control our thoughts, emotions and actions in order to achieve goals ... like learning how to drive. It's what we use when we need to break away from habit, inhibit our impulses and plan ahead. But we can see it most clearly when things go wrong. Like, have you ever accidentally poured orange juice on your cereal?
Tôi có chuyện muốn thú nhận. Tôi mới chỉ học lái xe dạo gần đây. Và nó thực sự khó. Giờ thì, đây không phải là chuyện não già đi. Bạn nhớ lần đầu khi mình học lái xe chứ? Khi mỗi quyết định bạn đưa ra có tỉnh táo và thận trọng không? Trở về nhà sau buổi tập tôi hoàn toàn mệt mỏi về tinh thần. Giờ đây, là một nhà khoa học nhận thức tôi hiểu đó là vì tôi đã sử dụng quá nhiều thứ được gọi là chức năng điều hành. Chức năng điều hành là khả năng kỳ diệu để kiểm soát suy nghĩ một cách có ý thức, hành vi và cảm xúc theo thứ tự để đạt được mục tiêu... kiểu như học cách lái xe vậy. Nó là thứ chúng ta dùng khi cần để từ bỏ thói quen, kiềm chế sự kích động và lên dự định. Nhưng, chúng ta thấy rõ nhất khi mọi chuyện bất ổn. Kiểu như, đã bao giờ bạn vô tình đổ nước cam vào ngũ cốc?
(Laughter)
(Tiếng cười)
Or, ever start scrolling on Facebook and suddenly realize you've missed a meeting?
Hoặc, khi bắt đầu lướt Facebook, và bạn chợt nhận ra mình bỏ lỡ một cuộc họp?
(Laughter)
(Tiếng cười)
Or maybe this one's more familiar: Ever plan to stop at the store on the way home from work and then drive all the way home instead on autopilot?
Hay quen thuộc hơn: Đã bao giờ bạn định ghé qua siêu thị trên đường tan làm và rồi bạn lái thẳng xe về nhà mà không suy nghĩ gì?
(Laughter)
(Tiếng cười)
These things happen to everyone. And we usually call it absentmindedness, but what's really happening is we're experiencing a lapse in executive function.
Những chuyện như này ai cũng gặp phải. Và chúng ta thường gọi nó là đãng trí, nhưng điều thực sự sảy ra đó là chúng ta đang gặp sai sót trong chức năng điều hành.
So we use executive function every day in all aspects of our lives. And over the past 30 years, researchers have found that it predicts all kinds of good things in childhood and beyond, like social skills, academic achievement, mental and physical health, making money, saving money and even staying out of jail. Sounds great, doesn't it? So it's no surprise that researchers like me are so interested in understanding it and figuring out ways to improve it.
Con người sử dụng chức năng điều hành mỗi ngày trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Và hơn 30 năm qua, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy rằng nó dự báo tất cả những điều tốt đẹp từ thuở ấu thơ tới khi về già, kiểu như các kĩ năng xã hội, thành tích học tập, sức khỏe về thể chất và tinh thần, kiếm tiền, tiết kiệm, hay không dính dáng vào vòng lao lý. Nghe thật hay, phải không? Vậy nên không ngạc nhiên rằng các nhà nghiên cứu như tôi rất quan tâm việc tìm hiểu và hình dung những cách để cải thiện nó.
But lately, executive function has become a huge self-improvement buzzword. People think you can improve it through brain-training iPhone apps and computer games, or by practicing it in a specific way, like playing chess. And researchers are trying to train it in the lab in the hopes of improving it and other things related to it, like intelligence. Well, I'm here to tell you that this way of thinking about executive function is all wrong. Brain training won't improve executive function in a broad sense because it involves exercising it in a narrow way, outside of the real-world contexts in which we actually use it. So you can master that executive function app on your phone, but that's not going to help you stop pouring OJ on your Cheeerios twice a week.
Nhưng gần đây, chức năng điều hành đã trở thành một thuật ngữ tự cải thiện to lớn. Người ta nghĩ có thể cải thiện nó nhờ rèn luyện trí não qua ứng dụng iPhone và trò chơi điện tử, hoặc nhờ luyện tập theo một cách cụ thể, như chơi cờ vua. Và các nhà nghiên cứu đang thử thí nghiệm với hy vọng cải thiện nó và các thứ khác có liên quan, như trí thông minh. Chà, tôi ở đây để nói với mọi người rằng lối suy nghĩ đó hoàn toàn sai lầm. Rèn luyện trí não sẽ không cải thiện chức năng điều hành theo phạm vi rộng bởi vì nó đòi hỏi rèn luyện ở phạm vi hẹp, tách biệt hoàn cảnh thực tế nơi mà chúng ta thực sự cần. Vậy nên bạn có thể thuần thục kĩ năng ứng dụng điện thoại, nhưng nó sẽ không giúp bạn tránh đổ nhầm nước cam vào ngũ cốc
(Laughter)
hai lần mỗi tuần. (Tiếng cười)
If you really want to improve your executive function in a way that matters for your life, you have to understand how it's influenced by context.
Nếu bạn thực sự muốn cải thiện chức năng điều hành theo cách trở nên quan trọng với cuộc sống, bạn phải hiểu cách mà nó tác động nhờ vào hoàn cảnh.
Let me show you what I mean. There's a great test that we use in the lab to measure executive function in young children called the "dimensional change card sort." In this task, kids have to sort cards in one way -- like by shape -- over and over until they build up a habit. And then they're asked to switch and sort the same cards in another way, like by color. Now, really young kids struggle with this. Three- and four-year-olds will usually keep sorting the cards in the old way no matter how many times you remind them of what they should be doing.
Hãy để tôi trình bày ý tưởng. Có một thí nghiệm tuyệt vời mà chúng tôi dùng để đánh giá chức năng điều hành của trẻ nhỏ được gọi là “phân loại thẻ– dựa vào hình dạng.” Theo cách này, lũ nhóc phải phân loại thẻ – nhờ vào hình vẽ – lặp đi lặp lại cho đến khi tạo thành thói quen. Và rồi người ta sẽ yêu cầu đổi và sắp xếp các thẻ giống nhau theo một cách khác, như dựa vào màu sắc. Giờ thì, những đứa trẻ nhỏ sẽ thấy khó. Những đứa nhóc từ ba tới bốn tuổi sẽ tiếp tục xếp thẻ theo cách cũ bất kể số lần mà bạn nhắc chúng nên làm ra sao.
(Video) Woman: If it's blue, put it here. If it's red, put it here. Here's a blue one.
(Video) giọng nữ: xanh dương, bỏ vào đây. Đỏ, để ở đây. Nào màu xanh dương.
OK, so now we're going to play a different game. We're not going to play the color game anymore. Now we're going to play the shape game, and in the shape game, all the stars go here and all the trucks go here, OK? Stars go here, trucks go here.
OK, vậy giờ chúng ta sẽ chơi một trò khác. Chúng ta sẽ không chơi trò màu sắc nữa. Mà giờ chúng ta sẽ chơi trò nhận dạng, và trong trò này, hình ngôi sao xếp vào hộp này và hình xe tải sẽ xếp vào đây, OK? Ngôi sao bỏ vào đây, xe tải xếp ở đây.
Where do the stars go?
Ngôi sao bỏ vào đâu?
And where do the trucks go?
Thế còn xe tải cho vào đâu?
Excellent.
Xuất sắc.
OK, stars go here, trucks go here. Here's a truck.
OK, ngôi sao ở đây, xe tải ở đây. Đây là xe tải.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Stars go here, trucks go here. Here's a star.
Ngôi sao ở đây, xe tải ở đây. Đây là ngôi sao.
(Laughter)
(Tiếng cười)
SB: So it's really compelling, and it's really obvious when she fails to use her executive function. But here's the thing: we could train her on this task and others like it and eventually she'd improve, but does that mean that she would've improved her executive function outside of the lab? No, because in the real world, she'll need to use executive function to do a lot more than switching between shape and color. She'll need to switch from adding to multiplying or from playing to tidying up or from thinking about her own feelings to thinking about her friend. And success in real-world situations depends on things like how motivated you are and what your peers are doing. And it also depends on the strategies that you execute when you're using executive function in a particular situation. So what I'm saying is that context really matters.
SB: Thực sự rất thuyết phục, và rất rõ ràng là cô bé đã thất bại khi sử dụng chức năng điều hành. Nhưng vấn đề là: ta có thể chỉ bảo trò này và các trò khác tương tự và rồi sau cùng cô bé sẽ cải thiện, nhưng phải chăng chức năng điều hành của trẻ có thể cải thiện được ở ngoài đời thực? Không hề, bởi vì ở thế giới thực, trẻ sẽ cần dùng chức năng điều hành để làm nhiều thứ hơn là việc thay đổi màu sắc và hình dạng. Cô nhóc sẽ cần thay đổi từ việc thêm đến mở rộng hay từ việc chơi cho đến thu dọn hoặc thay đổi suy nghĩ từ cảm xúc bản thân để ý đến suy nghĩ của bạn bè. Và thành công ngoài đời thực phụ thuộc vào động lực của bạn và điều mà những người có cùng địa vị với bạn đang làm. Và nó cũng phụ thuộc vào các chiến lược mà bạn thực hiện khi sử dụng chức năng điều hành trong một hoàn cảnh cụ thể. Vậy nên điều tôi đang nói đến đó là hoàn cảnh rất quan trọng.
Now let me give you an example from my research. I recently brought in a bunch of kids to do the classic marshmallow test, which is a measure of delay of gratification that also likely requires a lot of executive function. So you may have heard about this test, but basically, kids are given a choice. They can have one marshmallow right away, or if they can wait for me to go to the other room and get more marshmallows, they can have two instead. Now, most kids really want that second marshmallow, but the key question is: How long can they wait?
Giờ hãy để tôi đưa ra một ví dụ từ nghiên cứu của mình. Gần đây tôi có cho một nhóm trẻ thử một bài kiểm tra về kẹo dẻo, đây là một đánh giá về khả năng kiểm soát ham muốn mà rất có thể yêu cầu rất nhiều ở chức năng điều hành. Mọi người có thể đã nghe qua rồi, nhưng về cơ bản, trẻ được đưa ra một lựa chọn. Lũ nhóc có thể ăn ngay một chiếc kẹo dẻo, hay thay vì có thể đợi để tôi dẫn sang phòng khác và có thêm kẹo dẻo, có thể là hai cái. Giờ thì, hầu hết lũ nhóc thực sự sẽ muốn sự lựa chọn thứ hai, nhưng mấu chốt là: chúng sẽ kiên nhẫn được bao lâu?
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now, I added a twist to look at the effects of context. I told each kid that they were in a group, like the green group, and I even gave them a green T-shirt to wear. And I said, "Your group waited for two marshmallows, and this other group, the orange group, did not." Or I said the opposite: "Your group didn't wait for two marshmallows and this other group did." And then I left the kid alone in the room and I watched on a webcam to see how long they waited.
Giờ thì, tôi sẽ thay đổi để quan sát tác động từ hoàn cảnh. Tôi nói với mỗi đứa rằng chúng ở trong một nhóm, kiểu như nhóm xanh, thậm chí tôi còn đưa áo thun xanh để chúng mặc. Và tôi bảo, “nhóm của cháu đã chờ đợi vì hai chiếc kẹo dẻo, và còn nhóm này, nhóm màu cam, thì không.” Hoặc là tôi nói ngược lại: “Nhóm của cháu đã không chờ đợi cho hai chiếc kẹo dẻo khác với nhóm còn lại.” Và rồi tôi để chúng ngồi đó một mình và quan sát chúng qua webcam xem chúng đợi được bao lâu.
(Laughter)
(Tiếng cười)
So what I found was that kids who believed that their group waited for two marshmallows were themselves more likely to wait. So they were influenced by a peer group that they'd never even met.
Vậy nên điều mà tôi tìm ra đó là những đứa trẻ tin rằng nhóm của mình sẽ chờ đợi thì có khả năng nhẫn nại hơn. Vì chúng bị ảnh hưởng bởi những bạn cùng nhóm mà chúng còn chưa từng gặp.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Pretty cool, isn't it? Well, so with this result I still didn't know if they were just copying their group or if it was something deeper than that. So I brought in some more kids, and after the marshmallow test, I showed them pictures of pairs of kids, and I told them, "One of these kids likes to have things right away, like cookies and stickers. And the other kid likes to wait so that they can have more of these things." And then I asked them, "Which one of these two kids do you like more and who would you want to play with?" And what I found was that kids who believed that their group waited tended to prefer other kids who liked to wait for things. So learning what their group did made them value waiting more. And not only that, these kids likely used executive function to generate strategies to help themselves wait, like sitting on their hands or turning away from the marshmallow or singing a song to distract themselves.
Khá hay, phải không? Chà, vậy với kết quả này tôi vẫn không biết liệu chúng chỉ là bắt trước nhóm hay là còn có thứ gì đó sâu xa hơn thế. Vậy nên tôi đưa tới vài bạn nữa, và sau thí nghiệm kẹo dẻo, tôi chỉ cho chúng những bức hình của các cặp đôi, và bảo chúng, “Một trong những bạn này muốn có ngay lập tức thứ mình thích, như kẹo hoặc nhãn dán. Và đứa trẻ khác thích chờ đợi để chúng có thể nhận được nhiều hơn.” Và rồi tôi hỏi chúng, “Một trong hai bạn này bạn nào mà cháu thích và bạn nào cháu muốn chơi cùng?” Và tôi thấy là các em mà tin rằng nhóm của chúng đã chờ đợi có xu hướng thích chơi với các bạn thích chờ đợi. Vậy nên việc học tập các bạn cùng nhóm khiến chúng coi trọng sự kiên nhẫn hơn. Và không chỉ có thế, lũ trẻ này có khả năng sử dụng chức năng điều hành để tạo ra chiến lược giúp bản thân chờ đợi, như ngồi lên bàn tay hay tránh nhìn vào kẹo dẻo hoặc hát để tự phân tâm chính mình.
(Laughter)
(Tiếng cười)
So what this all shows is just how much context matters. It's not that these kids had good executive function or bad, it's that the context helped them use it better.
Vậy nên điều này cho thấy môi trường quan trọng thế nào. Không phải chức năng điều hành của trẻ giỏi hay kém, mà đó là hoàn cảnh đã giúp lũ nhóc vận dụng nó tốt hơn.
So what does this mean for you and for your kids? Well, let's say that you want to learn Spanish. You could try changing your context and surrounding yourself with other people who also want to learn, and even better if these are people that you really like. That way you'll be more motivated to use executive function. Or let's say that you want to help your child do better on her math homework. You could teach her strategies to use executive function in that particular context, like putting her phone away before she starts studying or planning to reward herself after studying for an hour.
Vậy thì điều này có ý nghĩa gì với bạn và bọn trẻ ở nhà? Chà, giả sử mọi người muốn học tiếng Tây Ban Nha. Bạn có thể thay đổi bản thân và hoàn cảnh xung quanh với những người muốn học cùng, và thậm chí còn tốt hơn nếu họ là người mà bạn thực sự thích. Theo cách đó bạn sẽ có động lực hơn khi sử dụng chức năng điều hành. Hoặc giả sử bạn muốn giúp con cái giải bài tập toán tốt hơn. Bạn có thể dạy trẻ các chiến lược sử dụng chức năng điều hành theo hoàn cảnh cụ thể, kiểu như cất điện thoại ra xa trước khi bắt đầu học hoặc lên dự định tự thưởng sau một giờ học tập.
Now, I don't want to make it sound like context is everything. Executive function is really complex, and it's shaped by numerous factors. But what I want you to remember is if you want to improve your executive function in some aspect of your life, don't look for quick fixes. Think about the context and how you can make your goals matter more to you, and how you can use strategies to help yourself in that particular situation. I think the ancient Greeks said it best when they said, "Know thyself." And a key part of this is knowing how context shapes your behavior and how you can use that knowledge to change for the better.
Giờ thì, tôi không muốn làm ra vẻ như hoàn cảnh là tất cả. Chức năng điều hành thực sự rất phức tạp, và nó được cấu thành bởi vô số yếu tố. Nhưng điều tôi muốn mọi người lưu tâm là nếu bạn muốn cải thiện chức năng điều hành trong đời sống, đừng tìm cách tạm bợ. Suy nghĩ về hoàn cảnh và cách có thể thực hiện mục tiêu quan trọng hơn đối với bạn, và làm sao áp dụng chiến lược để giúp bản thân trong hoàn cảnh cụ thể. Tôi nghĩ người Hy Lạp cổ đã cho rằng tốt nhất là, “Tự lượng sức mình.” Và đó là vai trò chính của việc hiểu cách mà hoàn cảnh tác động lên hành vi và cách mọi người vận dụng kiến thức để thay đổi tích cực hơn.
Thank you.
Cám ơn mọi người.
(Applause)
(Vỗ tay)