Alright, so I want you to imagine that you get a text from a friend, and it reads ... "You will NOT believe what just happened. I'm SO MAD right now!" So you do the dutiful thing as a friend, and you ask for details. And they tell you a story about what happened to them at the gym or at work or on their date last night. And you listen and you try to understand why they're so mad. Maybe even secretly judge whether or not they should be so mad.
Hãy tưởng tượng nhận được tin nhắn từ một người bạn với nội dung... “Bạn sẽ KHÔNG tin chuyện gì đã xảy ra. Mình đang TỨC ĐIÊN đây!” Và rồi bạn làm nghĩa vụ của người bạn, bạn hỏi chi tiết câu chuyện. Và thế là họ kể cho bạn nghe những gì đã xảy ra tại phòng tập, chỗ làm hay buổi hẹn hò tối qua. Thế là bạn lắng nghe và cố hiểu tại sao họ lại tức đến thế. Và có thể âm thầm đánh giá rằng họ có nên bực tức hay không.
(Laughter)
(Tiếng cười)
And maybe you even offer some suggestions. Now, in that moment, you are doing essentially what I get to do every day, because I'm an anger researcher, and as an anger researcher, I spend a good part of my professional life -- who am I kidding, also my personal life -- studying why people get mad. I study the types of thoughts they have when they get mad, and I even study what they do when they get mad, whether it's getting into fights or breaking things, or even yelling at people in all caps on the internet.
Và có thể bạn sẽ đưa ra vài lời khuyên. Lúc này, về cơ bản thì bạn đang làm điều mà tôi làm thường ngày. vì tôi là một nhà nghiên cứu cơn giận, và với tư cách là nhà nghiên cứu cơn giận, tôi dành nhiều thời gian làm việc -- đùa chút chút thôi, tôi dùng cả thời gian cá nhân -- để nghiên cứu tại sao người ta tức giận. Tôi nghiên cứu những kiểu suy nghĩ khi người ta tức giận, và cả những gì họ làm khi tức giận, như là đánh nhau hay đập đồ, hay cả la hét người khác trên mạng bằng loạt chữ viết in hoa.
(Laughter)
(Tiếng cười)
And as you can imagine, when people hear I'm an anger researcher, they want to talk to me about their anger, they want to share with me their anger stories. And it's not because they need a therapist, though that does sometimes happen, it's really because anger is universal. It's something we all feel and it's something they can relate to. We've been feeling it since the first few months of life, when we didn't get what we wanted in our cries of protests, things like, "What do you mean you won't pick up the rattle, Dad, I want it!"
Như bạn có thể tưởng tượng, khi nghe tôi là nhà nghiên cứu cơn giận, họ muốn kể tôi nghe về cơn giận của họ, họ muốn chia sẻ với tôi những chuyện làm họ bực tức. Không hẳn là vì họ cần một nhà trị liệu, mặc dù việc đó đôi khi xảy ra, mà thật sự là vì cơn giận rất phổ biến. Nó là một thứ mà ai cũng cảm nhận và có thể thấy đồng cảm. Chúng ta đã tức giận từ những tháng đầu tiên trong đời, chúng ta khóc nhằm phản đối nếu không có được thứ mình muốn, ví như, “Tại sao bố không nhặt lục lạc lên cho con, con muốn nó!” (Tiếng cười)
(Laughter)
We feel it throughout our teenage years, as my mom can certainly attest to with me. Sorry, Mom. We feel it to the very end. In fact, anger has been with us at some of the worst moments of our lives. It's a natural and expected part of our grief. But it's also been with us in some of the best moments of our lives, with those special occasions like weddings and vacations often marred by these everyday frustrations -- bad weather, travel delays -- that feel horrible in the moment, but then are ultimately forgotten when things go OK.
Ta cảm thấy tức giận suốt thời niên thiếu, vì mẹ tôi chắc chắn có thể chứng thực điều đó. Xin lỗi Mẹ. Chúng ta cảm nhận nó đến tận cùng. Thật ra, cơn giận đã ở bên ta vào những lúc tăm tối nhất trong đời. Nó tự nhiên và là một phần của nỗi buồn. Nhưng nó cũng đồng hành với ta trong một số giây phút tuyệt nhất đời, với những dịp đặc biệt như lễ cưới hay những chuyến nghỉ dưỡng, thường bị phá hỏng bởi những mối bận tâm thường nhật -- thời tiết xấu, chuyến đi bị trì hoãn -- mà đem lại cảm giác tệ tại thời điểm đó, nhưng sau cùng lại bị lãng quên khi mọi việc suôn sẻ.
I have a lot of conversations with people about their anger and it's through those conversations that I've learned that many people, and I bet many people in this room right now, you see anger as a problem. You see the way it interferes in your life, the way it damages relationships, maybe even the ways it's scary. And while I get all of that, I see anger a little differently, and today, I want to tell you something really important about your anger, and it's this: anger is a powerful and healthy force in your life. It's good that you feel it. You need to feel it.
Tôi đã trò chuyện với nhiều người về cơn giận của họ, và từ đó tôi đã học được rằng nhiều người, tôi chắc rằng những người ở đây, coi tức giận là một vấn đề. Bạn nhìn thấy cách nó tác động tới cuộc đời, cách nó phá vỡ các mối quan hệ, thậm chí có thể nó đáng sợ đến mức nào. Và trong khi hiểu được điều đó, tôi nhìn nhận cơn giận khác đi một chút, và hôm nay, tôi muốn chia sẻ một điều rất quan trọng về cơn giận của bạn: cơn giận là năng lượng mạnh mẽ và lành mạnh cho cuộc đời. Sẽ rất tốt nếu bạn cảm được nó. Bạn cần phải cảm nhận nó.
But to understand all that, we actually have to back up and talk about why we get mad in the first place. A lot of this goes back to the work of an anger researcher named Dr. Jerry Deffenbacher, who wrote about this back in 1996 in a book chapter on how to deal with problematic anger. Now, for most of us, and I bet most of you, it feels as simple as this: I get mad when I'm provoked. You hear it in the language people use. They say things like, "It makes me so mad when people drive this slow," or, "I got mad because she left the milk out again." Or my favorite, "I don't have an anger problem -- people just need to stop messing with me."
Nhưng để hiểu tất cả những điều đó, ta phải lùi lại và nói về lý do ta tức giận ngay từ đầu. Phần lớn điều này bắt nguồn từ công trình của một nhà nghiên cứu về cơn giận tên là Tiến sĩ Jerry Deffenbacher, người đã viết về nó vào năm 1996 trong chương sách về cách đối phó với cơn tức giận rắc rối. Với phần lớn chúng ta, và tôi chắc rằng hầu hết các bạn, đơn giản cảm thấy rằng: Tôi tức giận khi bị chọc giận. Bạn nghe thấy điều đó trong lời nói của mọi người. Họ nói những câu như, “Mọi người lái xe chậm như vậy khiến tôi tức điên” hay là “Tôi bực mình khi cô lại để sữa ở ngoài một lần nữa.” Hoặc câu yêu thích của tôi, “Tôi chẳng gặp vấn đề gì về cơn giận -- mọi người chỉ cần đừng phá tôi nữa.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now, in the spirit of better understanding those types of provocations, I ask a lot of people, including my friends and colleagues and even family, "What are the things that really get to you? What makes you mad?" By the way, now is a good time to point out one of the advantages of being an anger researcher is that I've spent more than a decade generating a comprehensive list of all the things that really irritate my colleagues. Just in case I need it.
Bây giờ, trên tinh thần hiểu rõ hơn về những kiểu khiêu khích đó, tôi hỏi rất nhiều người, bạn bè, đồng nghiệp và ngay cả người thân, “Điều gì thật sự làm bạn kích động? Điều gì làm bạn tức giận?" Tiện thể, giờ là lúc thích hợp để chỉ ra một trong những ích lợi của nhà nghiên cứu tức giận là việc mà tôi đã dành hơn một thập kỷ để lập nên một danh sách đầy đủ về tất cả những điều làm các đồng nghiệp của tôi khó chịu. Phòng khi tôi cần dùng đến.
(Laughter)
(Tiếng cười)
But their answers are fascinating, because they say things like, "when my sports team loses," "people who chew too loudly." That is surprisingly common, by the way. "People who walk too slowly," that one's mine. And of course, "roundabouts." Roundabouts --
Nhưng câu trả lời của họ rất thú vị, bởi vì họ nói những điều như là, “khi đội bóng của tôi thua,” "người khác nhai quá to." Nhân tiện, câu này phổ biến đến kinh ngạc. “Người ta đi quá chậm,” câu này là của tôi. Và tất nhiên, “những vòng xuyến.” Những vòng xuyến --
(Laughter)
(Tiếng cười)
I can tell you honestly, there is no rage like roundabout rage.
Thật lòng chẳng có cơn thịnh nộ nào giống cơn thịnh nộ vòng xuyến.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Sometimes their answers aren't minor at all. Sometimes they talk about racism and sexism and bullying and environmental destruction -- big, global problems we all face. But sometimes, their answers are very specific, maybe even oddly specific. "That wet line you get across your shirt when you accidentally lean against the counter of a public bathroom."
Đôi khi câu trả lời của họ thật lớn lao. Đôi khi họ nói về phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính và bắt nạt và huỷ diệt môi trường -- các vấn đề lớn, toàn cầu mà chúng ta ai cũng đối mặt. Nhưng đôi khi, câu trả lời của họ rất cụ thể, có lẽ là cụ thể một cách kì lạ. “Vết nước dính trên áo khi bạn vô tình dựa vào thành của một nhà vệ sinh công cộng.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Super gross, right?
Siêu tởm, đúng không?
(Laughter)
(Tiếng cười)
Or "Flash drives: there's only two ways to plug them in, so why does it always take me three tries?"
“Hay là ổ USB, chỉ có hai cách cắm vào, vậy tại sao tôi luôn phải thử ba lần mới cắm được?”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now whether it's minor or major, whether it's general or specific, we can look at these examples and we can tease out some common themes. We get angry in situations that are unpleasant, that feel unfair, where our goals are blocked, that could have been avoided, and that leave us feeling powerless. This is a recipe for anger. But you can also tell that anger is probably not the only thing we're feeling in these situations. Anger doesn't happen in a vacuum. We can feel angry at the same time that we're scared or sad, or feeling a host of other emotions.
Cho dù nó là thứ yếu hay tất yếu, khách quan hay cụ thể, chúng ta nhìn qua các ví dụ và rút ra vài điều. Chúng ta tức giận trong các tình huống khó chịu, bất công, khi không thể đạt được mục tiêu, điều đó lẽ ra có thể tránh được và khiến chúng ta cảm thấy bất lực. Đây là công thức của cơn giận. Nhưng bạn có thể thấy rằng giận dữ không phải là cảm giác duy nhất mà ta cảm nhận được trong những lúc này. Cơn giận không tự nhiên xuất hiện. Chúng ta có thể giận dữ cùng lúc với sợ hãi hay buồn bã, hoặc vô số cảm xúc khác.
But here's the thing: these provocations -- they aren't making us mad. At least not on their own, and we know that, because if they were, we'd all get angry over the same things, and we don't. The reasons I get angry are different than the reasons you get angry, so there's got to be something else going on. What is that something else? Well, we know what we're doing and feeling at the moment of that provocation matters. We call this the pre-anger state -- are you hungry, are you tired, are you anxious about something else, are you running late for something? When you're feeling those things, those provocations feel that much worse. But what matters most is not the provocation, it's not the pre-anger state, it's this: it's how we interpret that provocation, it's how we make sense of it in our lives.
Nhưng vấn đề là: những sự kích động này không khiến ta giận dữ. Ít nhất là không phải tự thân nó, bởi vì nếu đúng như vậy, ta sẽ đều tức giận vì những điều tương tự, và thực tế không phải vậy. Lý do tôi nổi nóng khác với lý do của bạn, thế nên ắt hẳn phải có điều gì khác đang diễn ra. Cái thứ đó là gì? Chúng ta biết mình đang làm gì và cảm giác thế nào khi bị kích động. Chúng ta gọi là giai đoạn tiền giận dữ -- bạn có đói, có mệt không, bạn có lo lắng về cái gì không, có đang chậm trễ nãi việc gì không? Khi bạn cảm nhận những điều này, những sự kích động đó khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn nhiều. Nhưng điều quan trọng nhất không phải là sự kích động, hay giai đoạn tiền giận dữ, mà là: cách chúng ta diễn giải sự kích động, cách mà chúng ta hiểu nó trong cuộc sống.
When something happens to us, we first decide, is this good or bad? Is it fair or unfair, is it blameworthy, is it punishable? That's primary appraisal, it's when you evaluate the event itself. We decide what it means in the context of our lives and once we've done that, we decide how bad it is. That's secondary appraisal. We say, "Is this the worst thing that's ever happened, or can I cope with this?
Khi có chuyện gì xảy ra, trước tiên chúng ta quyết định xem điều này là tốt hay xấu? Nó có công bằng hay không, có đáng lên án, trừng phạt không? Đó là sự đánh giá ban đầu, tức là khi bạn tự đánh giá việc đó. Chúng ta quyết định nó có ý nghĩa gì trong đời mình và sau khi làm việc đó, ta quyết định nó tệ nhường nào. Đó là lần đánh giá thứ hai. Ta nói, “Đây có phải là điều tệ nhất từng xảy ra không, hay tôi có thể đương đầu với nó?
Now, to illustrate that, I want you to imagine you are driving somewhere. And before I go any further, I should tell you, if I were an evil genius and I wanted to create a situation that was going to make you mad, that situation would look a lot like driving.
Để minh họa điều đó, tôi muốn bạn tưởng tượng đang lái xe đi đâu đó. Trước khi nói tiếp, tôi muốn bạn biết rằng nếu tôi là một thiên tài xấu xa và tôi muốn tạo ra một tình huống chọc tức các bạn, tình huống đó sẽ khá tương tự như lái xe.
(Laughter)
(Tiếng cười)
It's true. You are, by definition, on your way somewhere, so everything that happens -- traffic, other drivers, road construction -- it feels like it's blocking your goals. There are all these written and unwritten rules of the road, and those rules are routinely violated right in front of you, usually without consequence. And who's violating those rules? Anonymous others, people you will never see again, making them a very easy target for your wrath.
Đó là sự thật. Giả sử bạn đang trên đường đến một nơi nào đó, vậy nên mọi thứ xảy ra -- giao thông, các tài xế khác, công trường -- dường như đang ngăn cản bạn đến đích. Có những luật lệ giao thông do luật định và bất thành văn, và những luật lệ đó luôn bị vi phạm ngay trước mặt bạn, thường là không gây ra hậu quả. Ai vi phạm những luật lệ đó? Những người lạ mà bạn sẽ không bao giờ gặp lại, điều này khiến họ rất dễ trở thành mục tiêu cho cơn thịnh nộ của bạn.
(Laughter)
(Tiếng cười)
So you're driving somewhere, thus teed up to be angry, and the person in front of you is driving well below the speed limit. And it's frustrating because you can't really see why they're driving so slow. That's primary appraisal. You've looked at this and you've said it's bad and it's blameworthy. But maybe you also decide it's not that big a deal. You're not in a hurry, doesn't matter. That's secondary appraisal -- you don't get angry.
Bạn đang lái xe đi đâu đó, bắt đầu bực dọc, và người trước bạn đang đi với tốc độ dưới mức cho phép. Thật khó chịu vì bạn thực sự không hiểu tại sao họ lại lái xe chậm như vậy. Đó là đánh giá sơ bộ. Bạn chú ý đến sự việc này và cho rằng nó thật tồi tệ và đáng khiển trách. Nhưng cũng có thể không xem đây là vấn đề nghiêm trọng. Bạn đang không vội, không quan trọng. Đó là lần đánh giá thứ hai -- bạn không nổi nóng.
But now imagine you're on your way to a job interview. What that person is doing, it hasn't changed, right? So primary appraisal doesn't change; still bad, still blameworthy. But your ability to cope with it sure does. Because all of a sudden, you're going to be late to that job interview. All of a sudden, you are not going to get your dream job, the one that was going to give you piles and piles of money.
Nhưng hãy tưởng tượng rằng bạn đang đến một buổi phỏng vấn xin việc. Việc người đó đang làm vẫn không thay đổi, phải không? Và sự đánh giá ban đầu không thay đổi; vẫn tồi tệ, vẫn đáng bị khiển trách. Nhưng khả năng bạn đối phó với nó chắc chắn đã thay đổi. Bởi vì bất thình lình, bạn sẽ bị trễ buổi phỏng vấn xin việc. Bất thình lình, bạn sẽ không có được công việc mơ ước, công việc sẽ mang lại cho bạn hàng đống tiền.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Somebody else is going to get your dream job and you're going to be broke. You're going to be destitute. Might as well stop now, turn around, move in with your parents.
Ai đó sẽ có được công việc mơ ước của bạn và bạn sẽ nghèo nàn. Bạn sẽ trở nên thiếu thốn. Có lẽ bây giờ bạn hãy dừng lại, quay về và dọn đến sống cùng bố mẹ.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Why? "Because of this person in front of me. This is not a person, this is a monster."
Tại sao? “Nhờ phước của người đi trước tôi. Đấy chẳng phải là con người, đấy là quái vật.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
And this monster is here just to ruin your life.
Và con quái vật này ở đây để huỷ hoại cuộc đời bạn.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now that thought process, it's called catastrophizing, the one where we make the worst of things. And it's one of the primary types of thoughts that we know is associated with chronic anger. But there's a couple of others. Misattributing causation. Angry people tend to put blame where it doesn't belong. Not just on people, but actually inanimate objects as well. And if you think that sound ridiculous, think about the last time you lost your car keys and you said, "Where did those car keys go?" Because you know they ran off on their own.
Quá trình suy nghĩ đó được gọi là cường điệu hóa, là khi chúng ta nghĩ đến những tình huống xấu nhất. Và đó là một trong những loại suy nghĩ chủ yếu mà ta biết có liên quan đến tức giận mãn tính. Nhưng có một số loại khác nữa. Phân bổ sai nguyên nhân. Người nóng giận thường đổ lỗi cho những thứ không liên quan. Không chỉ cho con người, mà còn những thứ vô tri vô giác khác. Và nếu bạn nghĩ nó thật lố bịch, hãy nghĩ về lần cuối bạn làm mất chìa khoá xe và tự nhủ rằng, “Chìa khoá xe đi đâu rồi nhỉ? Vì bạn biết nó mọc chân và chạy mất.
(Laughter)
(Tiếng cười)
They tend to overgeneralize, they use words like "always," "never," "every," "this always happens to me," "I never get what I want" or "I hit every stoplight on the way here today." Demandingness: they put their own needs ahead of the needs of others: "I don't care why this person is driving so slow, they need to speed up or move over so I can get to this job interview." And finally, inflammatory labeling. They call people fools, idiots, monsters, or a whole bunch of things I've been told I'm not allowed to say during this TED Talk.
Họ có xu hướng thái quá và sử dụng những từ như “luôn luôn”, “chưa từng”, “mọi lúc”, “điều này luôn xảy ra với tôi”, “tôi chưa từng có được điều mình muốn” hay “hôm nay tôi cứ gặp đèn đỏ trên đường đến đây.” Sự đòi hỏi: họ đặt nhu cầu cá nhân lên trên nhu cầu của người khác: “Tôi không quan tâm tại sao người này lái xe chậm, họ cần phải tăng tốc lên hay tránh ra để tôi có thể đến buổi phỏng vấn.” Cuối cùng, dán mác nhằm kích động. Họ gọi người khác đồ ngu, kẻ dốt, quái vật, hay cả những thứ khác mà tôi được dặn là không được nói trong buổi TED Talk này.
(Laughter)
(Tiếng cười)
So for a long time, psychologists have referred to these as cognitive distortions or even irrational beliefs. And yeah, sometimes they are irrational. Maybe even most of the time. But sometimes, these thoughts are totally rational. There is unfairness in the world. There are cruel, selfish people, and it's not only OK to be angry when we're treated poorly, it's right to be angry when we're treated poorly.
Trong một thời gian dài, các nhà tâm lý học gọi những điều này là biến dạng nhận thức hoặc thậm chí là những niềm tin phi lý. Và vâng, đôi khi chúng thật phi lý. Có lẽ thậm chí hầu hết thời gian. Nhưng đôi khi, những suy nghĩ này hoàn toàn hợp lý. Có sự bất công trên thế giới. Có người ác độc, ích kỷ, và cơn giận không những chấp nhận được mà còn là điều đúng đắn khi bị đối xử tệ bạc.
If there's one thing I want you to remember from my talk today, it's this: your anger exists in you as an emotion because it offered your ancestors, both human and nonhuman, with an evolutionary advantage. Just as your fear alerts you to danger, your anger alerts you to injustice. It's one of the ways your brain communicates to you that you have had enough. What's more, it energizes you to confront that injustice. Think for a second about the last time you got mad. Your heart rate increased. Your breathing increased, you started to sweat. That's your sympathetic nervous system, otherwise known as your fight-or-flight system, kicking in to offer you the energy you need to respond. And that's just the stuff you noticed. At the same time, your digestive system slowed down so you could conserve energy. That's why your mouth went dry. And your blood vessels dilated to get blood to your extremities. That's why your face went red. It's all part of this complex pattern of physiological experiences that exist today because they helped your ancestors deal with cruel and unforgiving forces of nature.
Nếu có một điều tôi muốn bạn ghi nhớ sau bài nói chuyện hôm nay thì đó là: sự tức giận tồn tại trong bạn như là một cảm xúc bởi vì nó mang lại cho tổ tiên của bạn, cả con người và phi nhân loại, một lợi thế tiến hóa. Giống như việc nỗi sợ cảnh báo nguy hiểm, sự tức giận cảnh báo cho bạn sự bất công/ Đó là một trong những cách để bộ não mách bạn biết rằng bạn đã chịu đựng đủ rồi. Hơn nữa, nó tiếp thêm năng lượng cho bạn để đối đầu với sự bất công. Hãy nghĩ về lần cuối bạn nổi nóng. Nhịp tim bạn tăng. Bạn thở nhanh hơn, bạn bắt đầu chảy mồ hôi. Đó là hệ thống thần kinh giao cảm, hay còn được biết là phản ứng chiến-hay-chạy, hoạt động để cung cấp cho bạn năng lượng cần thiết để phản ứng. Và chỉ là điều mà bạn để ý. Cùng lúc đó, hệ tiêu hoá chậm lại để bạn có thể bảo toàn năng lượng. Đó là lí do miệng bạn khô lại. Và những mạch máu giãn ra để đưa máu đến tứ chi của bạn. Đó là lí do mặt bạn đỏ lên. Tất cả đều là một phần của những trải nghiệm tâm lý phức tạp tồn tại đến ngày nay bởi vì chúng đã giúp tổ tiên của bạn chống lại những tác động tàn khốc và không đáng khoan dung của thiên nhiên..
And the problem is that the thing your ancestors did to deal with their anger, to physically fight, they are no longer reasonable or appropriate. You can't and you shouldn't swing a club every time you're provoked.
Và vấn đề là những gì mà tổ tiên của bạn đã làm để xoa dịu cơn giận dữ, là động đậy tay chân, không còn chính đáng hoặc phù hợp nữa. Bạn không thể và không nên vung gậy mỗi lần bị chọc tức nữa.
(Laughter)
(Tiếng cười)
But here's the good news. You are capable of something your nonhuman ancestors weren't capable of. And that is the capacity to regulate your emotions. Even when you want to lash out, you can stop yourself and you can channel that anger into something more productive. So often when we talk about anger, we talk about how to keep from getting angry. We tell people to calm down or relax. We even tell people to let it go. And all of that assumes that anger is bad and that it's wrong to feel it.
Nhưng có tin tốt đây. Bạn có khả năng làm được điều mà tổ tiên phi nhân loại của bạn không làm được. Và đó là khả năng điều chỉnh cảm xúc. Ngay cả khi bạn muốn mắng nhiếc, bạn có thể kiềm chế và chuyển cơn giận đó thành một thứ gì đó hữu ích hơn. Thường khi nói về cơn giận, ta nói về cách để không nổi nóng. Chúng ta khuyên mọi người phải giữ bình tĩnh và thư giãn. Chúng ta còn có thể khuyên hãy bỏ qua đi. Và tất cả những cách đó quy chụp nổi nóng là xấu và sai trái.
But instead, I like to think of anger as a motivator. The same way your thirst motivates you to get a drink of water, the same way your hunger motivates you to get a bite to eat, your anger can motivate you to respond to injustice. Because we don't have to think too hard to find things we should be mad about. When we go back to the beginning, yeah, some of those things, they're silly and not worth getting angry over.
Thay vào đó, tôi thích coi cơn giận là động lực. Giống như cách cơn khát thúc đẩy bạn uống nước hay như việc cơn đói thúc đẩy bạn kiếm món gì để ăn, cơn giận dữ thúc đẩy bạn đối đầu với điều bất công. Vì ta không cần phải suy nghĩ quá nhiều để tìm ra những điều khiến ta nổi nóng. Quay lại chủ đề ban đầu, vâng, một số điều đó thật ngớ ngẩn và không đáng để tức giận.
But racism, sexism, bullying, environmental destruction, those things are real, those things are terrible, and the only way to fix them is to get mad first and then channel that anger into fighting back. And you don't have to fight back with aggression or hostility or violence. There are infinite ways that you can express your anger. You can protest, you can write letters to the editor, you can donate to and volunteer for causes, you can create art, you can create literature, you can create poetry and music, you can create a community that cares for one another and does not allow those atrocities to happen.
Nhưng phân biệt chủng tộc, giới tính, bắt nạt, huỷ hoại thiên nhiên, những điều đó có thật và rất khủng khiếp, và cách giải quyết duy nhất là trước tiên phải tức giận, rồi chuyển hoá cơn giận đó thành sự chống trả. Và bạn không cần phải chống trả bằng sự hung hăng, thù địch hay bạo lực. Có vô vàn những cách khác để biểu lộ sự tức giận của bạn. Bạn có thể biểu tình, viết thư cho chủ biên. bạn có thể quyên góp và làm tình nguyện vì chính nghĩa, bạn có thể sáng tạo nghệ thuật, sáng tác văn học, sáng tác thơ ca và âm nhạc, bạn có thể tạo ra một cộng đồng quan tâm lẫn nhau và không cho phép những thứ tàn bạo đó xảy ra.
So the next time you feel yourself getting angry, instead of trying to turn it off, I hope you'll listen to what that anger is telling you. And then I hope you'll channel it into something positive and productive.
Cho nên lần kế tiếp bạn trở nên nổi nóng, thay vì cố gắng dập tắt nó, tôi hy vọng bạn sẽ lắng nghe cơn giận đó đang nói gì với bạn. Và lúc đó tôi hy vọng bạn chuyển nó thành một điều tích cực và hiệu quả.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)