Roy Gould: Less than a year from now, the world is going to celebrate the International Year of Astronomy, which marks the 400th anniversary of Galileo's first glimpse of the night sky through a telescope. In a few months, the world is also going to celebrate the launch of a new invention from Microsoft Research, which I think is going to have as profound an impact on the way we view the universe as Galileo did four centuries ago. It's called the WorldWide Telescope, and I want to thank TED and Microsoft for allowing me to bring it to your attention. And I want to urge you, when you get a chance, to give it a closer look at the TED Lab downstairs.
Roy Gould: Gần 1 năm nữa, thế giới sẽ kỷ niệm Năm Thiên Văn Quốc Tế, đánh dấu lần kỷ niệm thứ 400 ngày Galileo lần đầu tiên nhìn lên bầu trời đêm qua một chiếc kính viễn vọng. Trong một vài tháng tới, thế giới cũng sẽ kỷ niệm buổi ra mắt một phát minh mới của Trung tâm nghiên cứu Microsoft, nó sẽ gây ra một tác động sâu sắc đến cách chúng ta nhìn vũ trụ không kém việc Galieo đã làm cách đây 4 thế kỷ. Nó có tên là WorldWide Telescope (Kính Thiên Văn Toàn Cầu), và tôi muốn cảm ơn TED và Microsoft đã cho tôi cơ hội giới thiệu nó với quý vị. Và tôi muốn giục các bạn, nếu có cơ hội, hãy chiêm ngưỡng nó tại phòng thí nghiệm TED ở tầng dưới.
The WorldWide Telescope takes the best images from the world's greatest telescopes on Earth and in space, and has woven them seamlessly to produce a holistic view of the universe. It's going to change the way we do astronomy, it's going to change the way we teach astronomy and I think most importantly it's going to change the way we see ourselves in the universe.
WorldWide Telescope lấy các hình ảnh đẹp nhất từ các kính viễn vọng nổi tiếng của thế giới đặt trên trái đất và trong không gian, đan dệt chúng 1 cách tài tình để tạo ra 1 tầm nhìn khái quát toàn bộ vũ trụ. Nó sẽ thay đổi cách chúng ta nghiên cứu thiên văn học và cách dạy môn thiên văn học và theo tôi, quan trọng nhất nó sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn thấy bản thân trong vũ trụ.
If we were having this TED meeting in our grandparents' day, that might not be so big a claim. In 1920, for example, you weren't allowed to drink; if you were a woman, you weren't allowed to vote; and if you looked up at the stars and the Milky Way on a summer night, what you saw was thought to be the entire universe. In fact, the head of Harvard's observatory back then gave a great debate in which he argued that the Milky Way Galaxy was the entire universe.
Nếu buổi diễn thuyết TED này diễn ra vào thời của ông bà chúng ta, thì tuyên bố đó cũng không lấy gì làm to tát lắm. Năm 1920, bạn không được phép uống rượu, nếu là phụ nữ thì khômg được bầu cử. Và nếu nhìn lên các vì sao và dải Ngân Hà vào một đêm hè bạn sẽ tưởng những gì mình thấy chính là toàn bộ vũ trụ. Thực ra, giám đốc Đài thiên văn Havard lúc đó trong một cuộc tranh luận quan trọng đã khăng khăng cho rằng dải Ngân Hà là toàn bộ vũ trụ.
Harvard was wrong, big time. (Laughter) Of course, we know today that galaxies extend far beyond our own galaxy. We can see all the way out to the edge of the observable universe, all the way back in time, almost to the moment of the Big Bang itself. We can see across the entire spectrum of light, revealing worlds that had previously been invisible. We see these magnificent star nurseries, where nature has somehow arranged for just the right numbers and just the right sizes of stars to be born for life to arise. We see alien worlds, we see alien solar systems -- 300 now, and still counting -- and they're not like us. We see black holes at the heart of our galaxy, in the Milky Way, and elsewhere in the universe, where time itself seems to stand still. But until now, our view of the universe has been disconnected and fragmented, and I think that many of the marvelous stories that nature has to tell us have fallen through the cracks. And that's changing.
Havard đã sai. Dĩ nhiên, ngày nay chúng ta biết các thiên hà rất rộng lớn, vượt xa dải Ngân hà của chúng ta. Chúng ta có thể chiêm ngưỡng tới mọi ngóc ngách của vũ trụ có thể quan sát được, trở lại thời điểm vụ nổ Big Bang.. Chúng ta có thể nhìn với mọi phổ ánh sáng. hé lộ ra các thiên thể mà trước đây chưa từng nhìn thấy. Chúng ta thấy các chòm sao nguy nga nơi tự nhiên đã sắp xếp theo đúng số lượng và đúng kích cỡ của các ngôi sao được sinh ra là để mọc trên bầu trời. Chúng ta thấy các hành tinh lạ, các hệ mặt trời mới -- mới phát hiện được 300 hệ và vẫn còn tiếp tục. Và chúng không giống chúng ta. Chúng ta thấy các hố đen ở tâm Ngân hà của chúng ta, và các nơi khác trong vũ trụ nơi thời gian dường như chững lại. Nhưng cho tới bây giờ, cái nhìn của chúng ta về vũ trụ đã ngưng kết nối và gãy vụn. Và theo tôi, nhiều câu chuyện tuyệt vời mà tự nhiên kể cho chúng ta đã rơi qua các vết rạn nứt. Và điều đó đang thay đổi.
I want to just briefly mention three reasons why my colleagues and I, in astronomy and in education, are so excited about the WorldWide Telescope and why we think it's truly transformative. First, it enables you to experience the universe: the WorldWide Telescope, for me, is a kind of magic carpet that lets you navigate through the universe where you want to go. Second: you can tour the universe with astronomers as your guides. And I'm not talking here about just experts who are telling you what you're seeing, but really people who are passionate about the various nooks and crannies of the universe, who can share their enthusiasm and can make the universe a welcoming place. And third, you can create your own tours -- you can share them with friends, you can create them with friends -- and that's the part that I think I'm most excited about because I think that at heart, we are all storytellers. And in telling stories, each of us is going to understand the universe in our own way. We're going to have a personal universe. I think we're going to see a community of storytellers evolve and emerge.
Tôi muốn đề cập ngắn gọn 3 lý do tại sao tôi cùng các đồng nghiệp trong ngành thiên văn và giáo dục lại hào hứng với WorldWide Telescope (WT) đến thế, và tại sao chúng tôi nghĩ nó thực sự tạo nên đột phá. Đầu tiên, nó cho phép bạn trải nghiệm vũ trụ. WT, đối với tôi, là một chiếc thảm ma thuật giúp bạn định vị nơi bạn muốn đến thông qua vũ trụ. Thứ hai, bạn có thể đi tham quan vũ trụ với các nhà thiên văn học làm hướng dẫn viên. Và tôi không nói về các chuyên gia, những người sẽ nói cho bạn biết mình đang thấy cái gì, mà là những người đam mê mọi ngóc ngách trong vũ trụ, có thể chia sẻ lòng nhiệt huyết và biến vũ trụ thành một nơi chào đón khách viếng thăm. Và lý do thứ ba, bạn có thể tự tạo chuyến đi riêng cho mình: bạn có thể chia sẻ và tạo ra cùng bạn bè. Và có lẽ đó là điều tôi thích nhất vì tôi nghĩ trong thâm tâm, chúng ta đều là những người thích kể chuyện. Và khi kể chuyện mỗi chúng ta sẽ hiểu vũ trụ theo cách riêng của mình. Chúng ta sẽ có một vũ trụ cho riêng mình. Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy nổi lên một cộng đồng kể chuyện.
Before I introduce the person responsible for the WorldWide Telescope, I just want to leave you with this brief thought: when I ask people, "How does the night sky make you feel?" they often say, "Oh, tiny. I feel tiny and insignificant." Well, our gaze fills the universe. And thanks to the creators of the WorldWide Telescope, we can now start to have a dialogue with the universe. I think the WorldWide Telescope will convince you that we may be tiny, but we are truly, wonderfully significant. Thank you. (Applause)
Trước khi giới thiệu một người đầy trách nhiệm với WT, tôi muốn để các bạn ngẫm nghĩ một ý tưởng ngắn này. Khi tôi hỏi mọi người, " Bầu trời đêm khiến bạn cảm thấy điều gì?" họ thường nói, " Ôi, nhỏ bé. Tôi thấy mình thật nhỏ nhoi." Cái nhìn của chúng ta làm đầy vũ trụ. Và nhờ đội ngũ đã tạo ra WT, chúng ta có thể bắt đầu nói chuyện được với vũ trụ. Tôi nghĩ WT sẽ thuyết phục được các bạn rằng chúng ta có thể nhỏ bé nhưng chúng ta thực sự rất tuyệt vời và có ý nghĩa. Xin cảm ơn. (Vỗ tay)
I can't tell you what a privilege it is to introduce Curtis Wong from Microsoft. (Applause)
Thật là một vinh dự cho tôi được giới thiệu Curtis Wong từ Microsoft.
Curtis Wong: Thank you, Roy. So, what you're seeing here is a wonderful presentation, but it's one of the tours. And actually this tour is one that was created earlier. And the tours are all totally interactive, so that if I were to go somewhere ... you may be watching a tour and you can pause anywhere along the way, pull up other information -- there are lots of Web and information sources about places you might want to go -- you can zoom in, you can pull back out. The whole resources are there available for you.
Curtis Wong: Cảm ơn anh, Roy. Những gì bạn đang thấy đây là một bài diễn thuyết tuyệt vời nhưng nó cũng là 1 trong các chuyến thăm quan. Và chuyến đi này đã được làm trước đó. Và các chuyến thăm thì hoàn toàn mang tính tương tác nếu tôi đi đâu đó-- các bạn có thể đang xem một chuyến thăm và có thể dừng lại bất cứ đâu dọc đường, kéo ra các thông tin khác. Có Web và các nguồn thông tin khác về nơi bạn muốn đi. Bạn có thể zoom vào, kéo ra -- toàn bộ các nguồn có sẵn cho bạn.
So, Microsoft -- this is a project that -- WorldWide Telescope is dedicated to Jim Gray, who's our colleague, and a lot of his work that he did is really what makes this project possible. It's a labor of love for us and our small team, and we really hope it will inspire kids to explore and learn about the universe. So basically, kids of all ages, like us.
Microsof -- đây là 1 dự án -- WT là thành quả của Jim Gray, là đồng nghiệp của chúng tôi và anh đã làm rất nhiều việc đóng góp rất nhiều vào việc hiện thực hóa dự án này. Đó là một công việc vì tình yêu của chúng tôi và nhóm nghiên cứu nhỏ chúng tôi. Và chúng tôi hy vọng nó sẽ truyền cảm hứng cho những em nhỏ muốn khám phá, học hỏi về vũ trụ. Về cơ bản, trẻ em ở mọi lứa tuổi, giống chúng ta.
And so WorldWide Telescope will be available this spring. It'll be a free download -- thank you, Craig Mundie -- and it'll be available at the website WorldWideTelescope.org, which is something new. And so, what you've seen today is less than a fraction of one percent of what is in here, and in the TED Lab, we have a tour that was created by a six-year-old named Benjamin that will knock your socks off. (Laughter) So we'll see you there. Thank you. (Applause)
Và WT sẽ có mặt vào mùa xuân năm nay. Nó là bản tải về miễn phí. Cảm ơn anh, Crag Mundie. Và các bạn có thể tải về trên trang web Worldwidetelescope.org, đây là một trang mới. Những gì các bạn thấy hôm nay chỉ là 1% của chương trình đầy đủ và trong phòng thí nghiệm của TED, chúng tôi có 1 chuyến đi do một cậu bé 6 tuổi tên Benjamin tạo ra sẽ khiến bạn không khỏi ngạc nhiên. Hẹn gặp các bạn ở đó. Xin cảm ơn. (Vỗ tay)