Mnoha lidem jsem to zatím neřekla, ale uvnitř hlavy mám tisíce tajných světů, které existují současně. Jsem také autistka.
I haven't told many people this, but in my head, I've got thousands of secret worlds all going on all at the same time. I am also autistic.
Lidé mají sklon autisty škatulkovat, ale ve skutečnosti jsou velké rozdíly v tom, jací jsme. Můj bratříček například trpí velmi silným autismem. Nemluví. Neumí vůbec mluvit. Já ale mluvím moc ráda. Lidé si spojují autismus se zájmem o matematiku, vědu a nic dalšího, ale já znám hodně autistů, kteří jsou rádi tvořiví. Je to stereotyp a stereotypy jsou často, ne-li vždy, chybné. Hodně lidí si například pod pojmem autismus hned představí „Rain Mana“. Obecně se má za to, že každý autista je Dustin Hoffman a to není pravda.
People tend to diagnose autism with really specific check-box descriptions, but in reality, it's a whole variation as to what we're like. For instance, my little brother, he's very severely autistic. He's nonverbal. He can't talk at all. But I love to talk. People often associate autism with liking maths and science and nothing else, but I know so many autistic people who love being creative. But that is a stereotype, and the stereotypes of things are often, if not always, wrong. For instance, a lot of people think autism and think "Rain Man" immediately. That's the common belief, that every single autistic person is Dustin Hoffman, and that's not true.
To se ale netýká jen autistů. Viděla jsem to i u sexuálních menšin, žen nebo lidí jiné rasy. Lidé se tak bojí různorodosti, že se vše snaží vtěsnat do škatulky s nějakou nálepkou. Setkala jsem se s tím sama ve svém životě: Zadala jsem do Googlu: „Autisté jsou...“ Google vám nabízí tipy podle toho, co už lidé napsali. Zadala jsem tedy: „Autisté jsou...“ a nejčastější výsledek byl „démoni“. Tohle je první věc, kterou si lidé představí, když uvažují o autismu. Vědí to. (smích)
But that's not just with autistic people, either. I've seen it with LGBTQ people, with women, with POC people. People are so afraid of variety that they try to fit everything into a tiny little box with really specific labels. This is something that actually happened to me in real life: I googled "autistic people are ..." and it comes up with suggestions as to what you're going to type. I googled "autistic people are ..." and the top result was "demons." That is the first thing that people think when they think autism. They know. (Laughter)
Jedna z věcí, kterou mám díky tomu, že jsem autistka – a je to víc výhoda než hendikep – je opravdu hodně živá představivost. Trochu to vysvětlím. Většinu času trávím ve dvou světech. První je skutečný svět, který sdílíme spolu, a druhý je v mé mysli. Ten svět v mé mysli je často mnohem reálnější než skutečný svět. Snadno uvolním svou mysl, protože se nesnažím zařadit se do žádné škatulky. To je jedna z největších výhod mého autismu. Nic mě nenutí to dělat. Vy si vyberete, co chcete dělat, najdete způsob, jak to dělat, a budete to dělat dobře. Kdybych se já snažila vtěsnat do škatulky, nebyla bych tady a nedosáhla bych poloviny věcí, kterých jsem dosáhla. Jsou tu ale i problémy. Autismus přináší problémy a přináší je i velká představivost. Škola může být problém sama o sobě. Když ale máte učitelům každý den vysvětlovat, že jejich hodiny jsou neskutečně nudné a zároveň tajně hledáte útočiště ve světě uvnitř své hlavy, v němž nejste na žádné hodině, hned máte o problém navíc. (smích) Když se má představivost rozjede, tělo začne žít svým vlastním životem. Když se v mém vnitřním světě stane něco opravdu vzrušujícího, musím se rozběhnout. Musím se houpat vpřed a vzad a někdy i křičet. To mi dává hodně energie a já tu energii musím pustit ven. Dělala jsem to od dětství, už když jsem byla malá holčička. Rodiče to považovali za roztomilé, a tak to neřešili. Když jsem ale přišla do školy, tam už to za roztomilé nepovažovali. Možná se lidé nechtějí kamarádit s holkou, která začne křičet uprostřed hodiny matematiky. To se dnes běžně neděje. Může to ale být tím, že se nechtějí kamarádit s autistkou. Může to být tím, že se nechtějí stýkat s nikým, kdo nechce nebo nemůže zapadnout do škatulky normálnosti. Pro mě je to ale v pohodě, protože to oddělí zrno od plev, a já tak mohu zjistit, kdo je upřímný a opravdový a mohu si tyto lidi vybrat za přátele.
One of the things I can do because I'm autistic — it's an ability rather than a disability — is I've got a very, very vivid imagination. Let me explain it to you a bit. It's like I'm walking in two worlds most of the time. There's the real world, the world that we all share, and there's the world in my mind, and the world in my mind is often so much more real than the real world. Like, it's very easy for me to let my mind loose because I don't try and fit myself into a tiny little box. That's one of the best things about being autistic. You don't have the urge to do that. You find what you want to do, you find a way to do it, and you get on with it. If I was trying to fit myself into a box, I wouldn't be here, I wouldn't have achieved half the things that I have now. There are problems, though. There are problems with being autistic, and there are problems with having too much imagination. School can be a problem in general, but having also to explain to a teacher on a daily basis that their lesson is inexplicably dull and you are secretly taking refuge in a world inside your head in which you are not in that lesson, that adds to your list of problems. (Laughter) Also, when my imagination takes hold, my body takes on a life of its own. When something very exciting happens in my inner world, I've just got to run. I've got to rock backwards and forwards, or sometimes scream. This gives me so much energy, and I've got to have an outlet for all that energy. But I've done that ever since I was a child, ever since I was a tiny little girl. And my parents thought it was cute, so they didn't bring it up, but when I got into school, they didn't really agree that it was cute. It can be that people don't want to be friends with the girl that starts screaming in an algebra lesson. And this doesn't normally happen in this day and age, but it can be that people don't want to be friends with the autistic girl. It can be that people don't want to associate with anyone who won't or can't fit themselves into a box that's labeled normal. But that's fine with me, because it sorts the wheat from the chaff, and I can find which people are genuine and true and I can pick these people as my friends.
Když se nad tím ale zamyslíte, co je normální? Co to znamená? Představte si, že by to byla ta největší poklona na světě. „No ne, ty jsi opravdu normální.“ (smích) Poklony jsou ale spíše: „Jsi výjimečný“ nebo „vybočuješ z davu“. Poklona je: „Jsi skvělý.“ Když tedy lidé chtějí být takoví, proč se tolik z nich snaží být normální? Proč chtějí vtěsnat svou jedinečnost do nějaké formy? Tolik se bojí rozdílnosti, že se snaží přinutit k normálnosti sebe i všechny ostatní včetně těch, kdo nechtějí nebo nemohou. Existují tábory pro sexuální menšiny nebo autisty s cílem učinit je „normálními“ a je opravdu strašné, že lidé něco takového dělají ještě v dnešní době.
But if you think about it, what is normal? What does it mean? Imagine if that was the best compliment you ever received. "Wow, you are really normal." (Laughter) But compliments are, "you are extraordinary" or "you step outside the box." It's "you're amazing." So if people want to be these things, why are so many people striving to be normal? Why are people pouring their brilliant individual light into a mold? People are so afraid of variety that they try and force everyone, even people who don't want to or can't, to become normal. There are camps for LGBTQ people or autistic people to try and make them this "normal," and that's terrifying that people would do that in this day and age.
Já bych svůj autismus a představivost nevyměnila za nic na světě. Díky tomu, že jsem autistka, mohu uvádět dokumenty na BBC, píši knihu, vystupuji zde – což je fantastické – a jedna z nejlepších věcí, které dokáži, které si myslím, že jsem dokázala, je to, že jsem našla způsob, jak komunikovat s mým bratříčkem a sestrou, kteří, jak jsem už zmínila, nemluví. Neumějí mluvit. Lidé často odepíší někoho, kdo nemluví, ale to je hloupé, protože můj bratr a sestra jsou ti nejlepší sourozenci, které byste si mohli přát. Jsou nejlepší, moc je miluji a záleží mi na nich víc než na čemkoli jiném. Skončím otázkou: Jestliže se nedokážeme dostat do myslí druhých, ať už jsou autisté či nikoli, proč místo trestání všeho, co vybočuje z normálu, neoslavujeme jedinečnost a neradujeme se pokaždé, když někdo uvolní svou představivost?
All in all, I wouldn't trade my autism and my imagination for the world. Because I am autistic, I've presented documentaries to the BBC, I'm in the midst of writing a book, I'm doing this — this is fantastic — and one of the best things that I've achieved, that I consider to have achieved, is I've found ways of communicating with my little brother and sister, who as I've said are nonverbal. They can't speak. And people would often write off someone who's nonverbal, but that's silly, because my little brother and sister are the best siblings that you could ever hope for. They're just the best, and I love them so much and I care about them more than anything else. I'm going to leave you with one question: If we can't get inside the person's minds, no matter if they're autistic or not, instead of punishing anything that strays from normal, why not celebrate uniqueness and cheer every time someone unleashes their imagination?
Děkuji.
Thank you.
(potlesk)
(Applause)