ئەمەم بۆ چەندین کەس باسم نە کردووە، بەڵام لەناو مێشکی خۆمدا، هەزارەها نهێنی دونیام پاراستووە لە هەموو کاتەکاندا. هەروەها من توشبوویەکی ئۆتیزمم. خەڵک بە شێوازێکی هەڵە لە ئۆتیزم دەڕوانن وەک باسکردنی بابەتەکە لە چوارچێوەیەکی دیاریکراودا، بەڵام لە ڕاستیدا، ئۆتیزم جۆراوجۆریەکی تەواوە کە ئێمە چۆنین. بۆ نمونە، برا بچوکەکەی من، ڕێژەی ئۆتیزمییەکی زۆر بەرزە. ناتوانێت قسە بکات، تەنانەت وشەیەکیش. بەڵام من حەزم لە قسە کردنە. زۆرجار خەڵکی پەیوەندی لەگەڵ ئۆتیزم دەبەستن وەکو پەیوەندی نێوان بیرکاری لەگەڵ زانست و نەک شتێکی تر، بەڵام من زۆر توشبووی ئۆتیزم دەناسم کە پێیان خۆشە داهێنەر بن. بەڵام ئەوە ڕاییەکی گشتییە، ڕا گشتییەکانیش دەربارەی شتەکان ئەگەر هەمیشەش نەبێت، زۆر جار هەڵەن. بۆ نمونە، زۆرێک لە خەڵکی نەخۆشی ئۆتیزم لەگەم فیلمی "پیاوی باران" پێکەوەدەبەستن. ئەوە بیرو ڕایەکی باوە، هەموو تاکە کەسێکی ئۆتیزم "دەستن هۆفمان" ە، و ئەوە ڕاست نییە. نەک هەر تەنها لە ناو کەسە ئۆتیزمەکاندا. لەناوهاوڕەگەزخوازەکانیش ئەوەم بینیوە، لەناو ئافرەتان، و کەسانی ڕەنگ جیاواز. خەڵکی زۆر لە جیاوازی دەترسن ئەوان هەوڵ دەدەن هەموو شتێک بخەنە ناو چوارچێوەیەکی بچووک لەگەڵ نیشانەیەکی دیاریکراودا. لەڕاستیدا ئەمە شتێکە لە ژیانی ڕاستەقینەی مندا ڕوویداوە: من لە گووگڵ نوسیم" کەسە ئۆتیزمەکان..." چەندین پێشنیاری پێشکەش کرد دەتوانیت هەرشتێک کە دەتەوێ بینوسیت. بە نوسینی" کەسی ئۆتیزم..." یەکەم ئەنجام "جنۆکە" دەرچوو. ئەوە یەکەم شتە کە خەڵکی بیری لێ دەکەنەوە کاتێک بیر لە ئۆتیزم دەکەنەوە. ئەوان دەزانن. (پێکەنین) یەکێک لەو شتانەی دەتوانم بیکەم چونکە کەسێکی ئۆتیزم - ئەوەیە کە توانادارم نەک بێ توانا - ئەندێشەیەکی زۆر زۆر ڕۆشنم هەیە. با کەمێک بۆتان ڕوون بکەمەوە. وەکو ئەوەیە کە من لە ناو ٢ جیهاندا بژیم. جیهانێکی ڕاستەقینە، هەموومان خاوەنین و هەموو هاوبەشین، لەگەڵ جیهانە تایبەتییەکی مێشکی من، جیهانی مێشکی من زۆربەی جار ڕاستەقینەترە لە جیهانی ڕاستی. چونکە، زۆر ئاسانە بۆ من ڕێگە بدەم مێشکم گۆڕانکاری بکات لە بەرئەوەی من هەوڵ نادەم خۆم بخەمە ناو چوارچێوەیەکی بچووک. ئەوە یەکێکە لە باشترین شتەکان لە بوون بە ئۆتیزم. هیچ فشارێکت لەسەر نیە بۆ ئەنجامدانی ئەوە. ئەوە دەدۆزیتەوە کە دەتەوێت ئەنجامی بدەیت، ڕێگایەک دەدۆزیتەوە بۆ ئەنجامدانی، و لەگەڵی بەردەوام دەبیت. ئەگەر هەوڵم دابا خۆم قەتیس بکەم، من لێرە نە دەبووم، هەروەها سەرکەوتوو نەدەبووم لە هەبوونی نیوەی ئەو شتانەی کە ئێستا هەمە. هەرچەندە چەندین کێشە هەیە. لەگەڵ بوون بە ئۆتیزم چەندین کێشە دەبێت، چەندین کێشە بوونی دەبێت لەگەڵ خەیاڵکردنی زۆر. بە گشتی قوتابخانەش دەبێتە کێشە، بەڵام ڕوونکردنەوەی ئەوە بۆ مامۆستایەک هەموو ڕۆژێک کە وانەکان زۆر بێزارکەرن و تۆش بە نهێنی ئاوەرەیەکت پەنا داوە لە جیهانی مێشکی خۆتدا و تۆ لەناو ئەو وانەیەدا نیت و بێ ئاگایت، ئەمەش زیاد دەبێت بۆ لیستی کێشەکانت. (پێکەنین) کاتێک خەیەڵەکانم باڵادەست دەبن، جەستەم ژیانێکی تایبەت بەخۆی هەڵدەگرێت. کاتێک شتێکی زۆر خۆش لە جیهانی ناوەوەی مندا ڕوودەدات، بەرەو ڕووی ڕادەکەم. بەرە پێش و بەرەو دوا دێم و دەچم، یان هەندێک جارهاوار دەکەم. ئەمەش ووزەیەکی زۆرم پێ دەبەخشێت، و دەرچەیەک بەدەست دەهێنم بۆ ئەو هەموو ووزەیە. تەنانەت بە منداڵیش ئەوەم ئەنجام دەدا، هەمیشە کاتێک کچێکی زۆر بچوکیش بووم. دایک و باوکیشم زۆر ئەوەیان لا جوان بوو، بەڵام کاتێک چوومە قوتابخانە، بەو جوانییە ڕازی نەبوون. دەکرێت ئەو کەسانە نەیانەوێت هاوڕێیەتی کەسێک بکەن کە کچێکە و دەست دەکات بە هاوارکردن لەناو وانەی زانستی جەبردا. ئێستا ئەم شتانە بە ئاسایی ڕوونادەن، بەڵام دەکرێت خەڵک هاوڕێیەتی لەگەڵ کچی ئۆتیزم دا نەبەستن. دەکرێت خەڵک نەیانەوێت هاوبەشی بکەن لەگەڵ هەر کەسێک لەگەڵیان نەگونجێت لەناو چوارچێوهیەکدا وەک نیشانەیەکی ئاسایی. بەڵام ئەوە لەگەڵ مندا گونجاوە، چونکە ئەوە وەک گەنم وایە لەناو پوش و پەڵاشدا، هەروەها دەتوانم ئەو کەسانە بدۆزمەوە کە ڕاست و درووستن دەتوانم ئەم خەڵکانە هەڵبژێرم وەک هاوڕێی خۆم. ئەگەر بیر بکەیتەوە، چ شتێک ئاساییە؟ مانای چی دەدات؟ خەیاڵ بکە ئەگەر ئەوە باشترین ستایش بێت تا ئێستا وەرتگرتبێت. "واو، تۆ بەڕاستی کەسێکی ئاساییت" (پێکەنین) بەڵام ستایشەکان ئەوانەن، "کە تۆ کەسێکی نا ئاساییت" "هەنگاو بۆ دەرەوەی سندوقەکە دەنێیت." "تۆ سەرنجڕاکێشیت." ئەگەر خەڵکی ئەم شتانەیان بوێت، بۆچی زۆربەی خەڵکی هەوڵ دەدەن بۆ ئەوەی ئاسایی بن؟ بۆچی خەڵکی درەوشانەوەی ڕووناکی خۆیان دەڕێژنە ناو گۆڕ؟ خەڵک زۆر لە جیاوازی دەترسن بۆیە هەموو کەسێک ناچار بەوە دەکەن، تەنانەت ئەو کەسانەشی کا ناتوانن و نایانەوێت، ئاسایی بن. چەندین خێوەتگە هەیە بۆ کەسانی هاوڕەگەز خواز یان بۆ کەسانی ئۆتیزم و هەوڵ دەدەن بیانکەنە کەسێکی ئاسایی، ئەوەش زۆر ترسناکە کە خەڵک بیەوێت لەم تەمەنەدا ئەوە بکات. هەمووی ئەمەیە، من نامەوێت بازرگانی بە خەیاڵەکانمەوە بکەم بۆ جیهان. لەبەرئەوەی من توشبووی ئۆتیزمم، بەڵگە نامەکانم بۆ بی بی سی پێشکەش کردووە، هەروەها من خەریکی نوسینی کتێبێکم، من ئەنجامی دەدەم__ زۆر نایاب دەبێت__ یەکێک لە باشترین شتەکان کە من پێی گەشتوم، کە پێویست بوو سەرکەوتوو بم، ئەوە بوو رێگەکانی پەیوەندی کردنم دۆزییەوە لەگەڵ خوشک و برا بچوکەکەم، ئەوەی کە وتم لاڵن و ناتوانن قسە بکەن. زۆرجار خەڵک وەک کەسێکی بێ بەها سەیری کەسە لاڵەکان دەکەن، بەڵام ئەوە گەمژایەتییە، لەبەرئەوەی خوشک و برا بچووکەکەم باشترین ئەو خوشک و برایەن کە هەمووان ئاواتی بۆ دەخوازن. ئەوان باشترینن، زۆرم خۆشدەوێن گرنگیان پێ دەدەم زیاتر لەهەر شتێک. بە پرسیارێک بەجێتان دەهێڵم: ئەگەر نەتواین لە مێشکی کەسێک تێبگەین، گرنگ نییە کەسێکی ئۆتیزم بێت یاخود نا، لەبری سزادانی هەرشتێک کە لە باری ئاسایی دەرچوبێت، بۆچی ئاهەنگی بێ هاوتایی نەگێڕین بۆچی هەموو کاتێک هانی کەسێک نەدەین خەیاڵەکانی دەرببڕێت؟ سوپاس. (چەپڵەڕێزان)
I haven't told many people this, but in my head, I've got thousands of secret worlds all going on all at the same time. I am also autistic. People tend to diagnose autism with really specific check-box descriptions, but in reality, it's a whole variation as to what we're like. For instance, my little brother, he's very severely autistic. He's nonverbal. He can't talk at all. But I love to talk. People often associate autism with liking maths and science and nothing else, but I know so many autistic people who love being creative. But that is a stereotype, and the stereotypes of things are often, if not always, wrong. For instance, a lot of people think autism and think "Rain Man" immediately. That's the common belief, that every single autistic person is Dustin Hoffman, and that's not true. But that's not just with autistic people, either. I've seen it with LGBTQ people, with women, with POC people. People are so afraid of variety that they try to fit everything into a tiny little box with really specific labels. This is something that actually happened to me in real life: I googled "autistic people are ..." and it comes up with suggestions as to what you're going to type. I googled "autistic people are ..." and the top result was "demons." That is the first thing that people think when they think autism. They know. (Laughter) One of the things I can do because I'm autistic — it's an ability rather than a disability — is I've got a very, very vivid imagination. Let me explain it to you a bit. It's like I'm walking in two worlds most of the time. There's the real world, the world that we all share, and there's the world in my mind, and the world in my mind is often so much more real than the real world. Like, it's very easy for me to let my mind loose because I don't try and fit myself into a tiny little box. That's one of the best things about being autistic. You don't have the urge to do that. You find what you want to do, you find a way to do it, and you get on with it. If I was trying to fit myself into a box, I wouldn't be here, I wouldn't have achieved half the things that I have now. There are problems, though. There are problems with being autistic, and there are problems with having too much imagination. School can be a problem in general, but having also to explain to a teacher on a daily basis that their lesson is inexplicably dull and you are secretly taking refuge in a world inside your head in which you are not in that lesson, that adds to your list of problems. (Laughter) Also, when my imagination takes hold, my body takes on a life of its own. When something very exciting happens in my inner world, I've just got to run. I've got to rock backwards and forwards, or sometimes scream. This gives me so much energy, and I've got to have an outlet for all that energy. But I've done that ever since I was a child, ever since I was a tiny little girl. And my parents thought it was cute, so they didn't bring it up, but when I got into school, they didn't really agree that it was cute. It can be that people don't want to be friends with the girl that starts screaming in an algebra lesson. And this doesn't normally happen in this day and age, but it can be that people don't want to be friends with the autistic girl. It can be that people don't want to associate with anyone who won't or can't fit themselves into a box that's labeled normal. But that's fine with me, because it sorts the wheat from the chaff, and I can find which people are genuine and true and I can pick these people as my friends. But if you think about it, what is normal? What does it mean? Imagine if that was the best compliment you ever received. "Wow, you are really normal." (Laughter) But compliments are, "you are extraordinary" or "you step outside the box." It's "you're amazing." So if people want to be these things, why are so many people striving to be normal? Why are people pouring their brilliant individual light into a mold? People are so afraid of variety that they try and force everyone, even people who don't want to or can't, to become normal. There are camps for LGBTQ people or autistic people to try and make them this "normal," and that's terrifying that people would do that in this day and age. All in all, I wouldn't trade my autism and my imagination for the world. Because I am autistic, I've presented documentaries to the BBC, I'm in the midst of writing a book, I'm doing this — this is fantastic — and one of the best things that I've achieved, that I consider to have achieved, is I've found ways of communicating with my little brother and sister, who as I've said are nonverbal. They can't speak. And people would often write off someone who's nonverbal, but that's silly, because my little brother and sister are the best siblings that you could ever hope for. They're just the best, and I love them so much and I care about them more than anything else. I'm going to leave you with one question: If we can't get inside the person's minds, no matter if they're autistic or not, instead of punishing anything that strays from normal, why not celebrate uniqueness and cheer every time someone unleashes their imagination? Thank you. (Applause)