Can you read in the car? If so, consider yourself pretty lucky. For one-third of the population, looking at a book while moving along in a car or a boat or train or plane quickly makes them sick to their stomach. But why do we get motion sickness in the first place? Well, believe it or not, scientists aren't exactly sure. The most common theory has to do with mismatched sensory signals. When you travel in a car, your body gets two different messages. Your eyes are seeing the inside of a vehicle, which doesn't seem to be moving. Meanwhile, your ear is telling your brain you're accelerating. Wait, your ear? Your ear has another important function besides hearing. In its innermost part lies a group of structures known as the vestibular system, which gives us our sense of balance and movement. Inside there are three semicircular tubules that can sense rotation, one for each dimension of space. And there are also two hair-lined sacks filled with fluid. When you move, the fluid shifts and tickles the hairs, telling your brain if you're moving horizontally or vertically. All this tells your body which direction you're moving in, how much you've accelerated, even at what angle. In a car, your vestibular system correctly senses your movement, but your eyes don't see it, especially when glued to a book. The opposite can happen. You're at the movies, and the camera makes a sweeping move. This time, your eyes think you're moving while your ear knows you're sitting still. But why does this conflicting information make us feel so terrible? Scientists aren't sure, but they think there's an evolutionary explanation. Fast moving vehicles and video recordings have only existed in the last couple of centuries, a blink in evolutionary time. For most of our history, there wasn't that much that could cause this sensory mix-up, except for poisons. And because poisons are not the best thing for survival, our bodies evolved a direct but unpleasant way to get rid of what we ate that was causing the confusion. It's a pretty reasonable theory, but it leaves things unexplained, like why women are more affected by motion sickness than men, or why passengers get more nauseous than drivers. Another theory suggests that the cause is more about the way some unfamiliar situations make it harder to maintain our natural body posture. Studies show that being immersed in water or just changing your stance can greatly reduce the effects of motion sickness. But we don't really know what's going on. We know the more common remedies for car queasiness -- looking at the horizon, over-the-counter pills, chewing gum, but none are totally reliable nor can they handle intense motion sickness and sometimes the stakes are far higher than just not being bored during a long car ride. At NASA, where astronauts are hurled into space at 17,000 miles per hour, motion sickness is a serious problem. In addition to researching the latest space-age technologies, NASA also spends a lot of time figuring out how to keep astronauts from vomiting up their space rations. Like understanding the mysteries of sleep or curing the common cold, motion sickness is one of those seemingly simple problems that, despite amazing scientific progress, we still know very little about. Perhaps one day the exact cause of motion sickness will be found, and with it, a completely effective way to prevent it, but that day is still on the horizon.
Bạn có thể đọc khi đang đi xe? Nếu vậy, có thể xem bạn là người khá may mắn. Khoảng một phần ba dân số, việc đọc sách trong khi di chuyển trên ôtô trên thuyền trên tàu hoặc trên máy bay nhanh chóng làm họ cảm thấy buồn nôn. Nhưng do đâu mà chúng ta lại bị say tàu xe ? À, tin hay không thì các nhà khoa học cũng chưa rõ tại sao. Khái niệm phổ biến nhất là do sự sai lệnh tín hiệu giữa các giác quan. Khi di chuyển bằng ôtô, cơ thể bạn nhận được hai thông tin rất khác nhau. Mắt bạn đang nhìn thấy bên trong xe, dường như không hề chuyển động. Trong khi đó, tai bạn lại nói với não bộ rằng bạn đang tăng tốc Đợi đã, tai bạn ư ? Đúng vậy, thực ra tai có một chức năng quan trọng khác ngoài nghe. Một nhóm cấu trúc nằm sâu bên trong tai được biết đến là hệ thống tiền đình, bộ phận mang lại cho chúng ta cảm nhận về sự cân bằng và chuyển động. Bên trong đó, có ba ống nhỏ hình bán nguyệt có khả năng cảm nhận được chuyển động xoay, mỗi ống cho một chiều không gian. Và còn có hai khối mảnh như sợi tóc chứa đầy dịch lỏng. Khi bạn di chuyển, khối chất lỏng thay đổi và kích thích các sợi lông, báo cho não bộ biết bạn đang chuyển động theo phương ngang hay dọc. Kết hợp tất cả những thứ đó lại, cơ thể bạn có thể cảm nhận được hướng chuyển động, gia tốc của chuyển động, và cả góc của chuyển động nữa. Vậy nên, khi đang ở trong ôtô, hệ thống tiền đình cảm nhận đúng về chuyển động của bạn, nhưng mắt bạn lại không thấy vậy, đặc biệt là khi bạn đang dán mắt vào trang sách. Cũng có thể xảy ra chuyện ngược lại. Khi đang ngồi yên trong rạp chiếu phim và camera tạo những chuyển động nhanh trên màn hình rộng. Lần này mắt bạn lại nghĩ rằng cơ thể đang chuyển động trong khi tai bạn biết rằng bạn vẫn đang ngồi im. Nhưng tại sao sự mâu thuẫn thông tin này lại khiến chúng ta cảm thấy khổ sở đến vậy? Các nhà khoa học cũng không biết chắc về nó, nhưng họ cho rằng đó là lời giải thích cho sự tiến hoá. Như bạn biết đấy, phương tiện di chuyển nhanh và công nghệ ghi hình chỉ mới xuất hiện vài thế kỷ nay, chỉ là nháy mắt trong quá trình tiến hoá. Trong hầu hết lịch sử loài người, không có nhiều thứ có thể gây ra những kiểu xáo trộn cảm nhận như vậy ngoại trừ chất độc. Bởi các chất độc là thứ không tốt cho việc duy trì sự sống, nên cơ thể phát ra một mệnh lệnh trực tiếp nhưng không mấy dễ chịu để tống khứ tất cả mọi thứ mà chúng ta đã ăn vào và gây ra rối loạn. Lý thuyết này có vẻ khá thuyết phục, nhưng để lại rất nhiều điều còn chưa thể giải thích như tại sao phụ nữ lại dễ bị tác động hơn bởi say tàu xe hơn đàn ông, hay tại sao hành khách hay bị nôn hơn tài xế. Một giả thuyết khác cho rằng nguyên nhân có thể phần nhiều do các kiểu hoàn cảnh lạ làm cho cơ thể khó duy trì được tư thế tự nhiên. Những nghiên cứu đã cho thấy rằng ngâm mình trong nước hay chỉ là thay đổi tư thế có thể giảm đáng kể các tác động của say tàu xe. Nhưng, một lần nữa, chúng ta không thực sự hiểu được điều gì đang xảy ra Chúng ta đều biết vài phương pháp phổ biến để chống say xe -- nhìn xa về phía đường chân trời, nhai kẹo cao su, uống vài viên thuốc chống say -- nhưng không có phương pháp nào là hoàn toàn chắc chắn cũng như chúng không thể giải quyết được tình trạng say xe cường độ mạnh và đôi khi tình cảnh trở lên rất căng thẳng hơn nhiều so với việc cảm thấy nhàm chán trong suốt một chuyến xe đường dài. Tại NASA, khi các nhà du hành bị phóng mạnh vào không gian vào không gian ở vận tốc 27,000 km/h, việc bị say trở thành vấn đề nghiêm trọng. Vậy, cần thêm những nghiên cứu công nghệ mới nhất trong kỷ nguyên vũ trụ, NASA đã dành rất nhiều thời gian cố tìm cách giúp các nhà du hành tránh khỏi nôn mửa họ đã được chuẩn bị kỹ lưỡng khẩu phần ăn. Giống như việc tìm hiểu bí ẩn của giấc ngủ hay chữa trị cảm lạnh, say tàu xe vẫn còn là một trong những vấn đề nghe có vẻ đơn giản, dù có tiến bộ khoa học tuyệt vời, chúng ta vẫn còn hiểu biết rất ít về nó. Có lẽ một ngày nào đó nguyên nhân chính xác của say tàu xe sẽ được tìm ra, và cùng với nó, là một phương pháp hiệu quả để ngăn chặn chứng bệnh này, nhưng ngày đó vẫn còn ở phía chân trời xa xôi.