It's the first sense you use when you're born. One out of every fifty of your genes is dedicated to it. It must be important, right? Okay, take a deep breath through your nose. It's your sense of smell, and it's breathtakingly powerful. As an adult, you can distinguish about 10,000 different smells. Here's how your nose does it. Smell starts when you sniff molecules from the air into your nostrils. 95% of your nasal cavity is used just to filter that air before it hits your lungs. But at the very back of your nose is a region called the olfactory epithelium, a little patch of skin that's key to everything you smell. The olfactory epithelium has a layer of olfactory receptor cells, special neurons that sense smells, like the taste buds of your nose. When odor molecules hit the back of your nose, they get stuck in a layer of mucus covering the olfactory epithelium. As they dissolve, they bind to the olfactory receptor cells, which fire and send signals through the olfactory tract up to your brain. As a side note, you can tell a lot about how good an animal's sense of smell is by the size of its olfactory epithelium. A dog's olfactory epithelium is 20 times bigger than your puny human one. But there's still a lot we don't know about this little patch of cells, too. For example, our olfactory epithelium is pigmented, and scientists don't really know why. But how do you actually tell the difference between smells? It turns out that your brain has 40 million different olfactory receptor neurons, so odor A might trigger neurons 3, 427, and 988, and odor B might trigger neurons 8, 76, and 2,496,678. All of these different combinations let you detect a staggeringly broad array of smells. Olfactory neurons are always fresh and ready for action. They're the only neuron in the body that gets replaced regularly, every four to eight weeks. Once they are triggered, the signal travels through a bundle called the olfactory tract to destinations all over your brain, making stops in the amygdala, the thalamus, and the neocortex. This is different from how sight and sound are processed. Each of those signals goes first to a relay center in the middle of the cerebral hemisphere and then out to other regions of the brain. But smell, because it evolved before most of your other senses, takes a direct route to these different regions of the brain, where it can trigger your fight-or-flight response, help you recall memories, or make your mouth water. But even though we've all got the same physiological set-up, two nostrils and millions of olfactory neurons, not everybody smells the same things. One of the most famous examples of this is the ability to smell so-called "asparagus pee." For about a quarter of the population, urinating after eating asparagus means smelling a distinct odor. The other 75% of us don't notice. And this isn't the only case of smells differing from nose to nose. For some people, the chemical androstenone smells like vanilla; to others, it smells like sweaty urine, which is unfortunate because androstenone is commonly found in tasty things like pork. So with the sweaty urine smellers in mind, pork producers will castrate male pigs to stop them from making androstenone. The inability to smell a scent is called anosmia, and there are about 100 known examples. People with allicin anosmia can't smell garlic. Those with eugenol anosmia can't smell cloves. And some people can't smell anything at all. This kind of full anosmia could have several causes. Some people are born without a sense of smell. Others lose it after an accident or during an illness. If the olfactory epithelium gets swollen or infected, it can hamper your sense of smell, something you might have experienced when you were sick. Not being able to smell anything can mess with your other senses, too. Many people who can't smell at all also can't really taste the same way the rest of us do. It turns out that how something tastes is closely related to how it smells. As you chew your food, air is pushed up your nasal passage, carrying with it the smell of your food. Those scents hit your olfactory epithelium and tell your brain a lot about what you're eating. Without the ability to smell, you lose the ability to taste anything more complicated than the five tastes your taste buds can detect: sweet, salty, bitter, sour, and savory. So, the next time you smell exhaust fumes, salty sea air, or roast chicken, you'll know exactly how you've done it and, perhaps, be a little more thankful that you can.
มันเป็นประสาทสัมผัสอย่างแรกที่คุณใช้ เมื่อคุณเกิด 1 ในทุก ๆ 50 ยีน ของคุณควบคุมมัน มันต้องสำคัญสิ จริงไหม โอเค หายใจเข้าลึกลึกทางจมูก นี่คือประสาทในการรับกลิ่น มันทรงพลังจนแทบหยุดหายใจเลยเชียว ในผู้ใหญ่ คุณสามารถแยกแยะกลิ่น ที่แตกต่างกันประมาณ 10,000 กลิ่น นี่คือวิธีที่จมูกของคุณทำงาน กลิ่นเริ่มต้นเมื่อคุณสูดโมเลกุลจากอากาศ เข้าไปในรูจมูก 95% ของโพรงจมูก ถูกใช้เพียงเพื่อกรองอากาศก่อนมันจะเข้าปอด แต่ที่ด้านหลังสุดของจมูก คือบริเวณที่เรียกว่าเยื่อบุรับกลิ่น ส่วนเล็ก ๆ ที่เป็นหัวใจสำคัญ ต่อทุกอย่างที่คุณดม เยื่อบุรับกลิ่นนี้มีชั้นของเซลล์รับกลิ่น เซลล์ประสาทพิเศษที่ทำหน้าที่รับกลิ่น คล้าย ๆ กับ ปุ่มรับรสในจมูกคุณ เมื่อโมเลกุลของกลิ่นสัมผัส ด้านหลังของจมูกคุณ มันจะติดอยู่ที่ชั้นเยื่อเมือก ที่คลุมเยื่อบุรับกลิ่น ขณะที่มันละลาย มันจะจับกับ เซลล์รับกลิ่น ซึ่งปล่อยสัญญาณและส่งผ่านทาง เส้นประสาทรับกลิ่น ขึ้นไปสมองของคุณ เป็นเกร็ดความรู้นะ คุณสามารถบอกได้ ว่าสัตว์ดมกลิ่นได้ดีแค่ไหน โดยดูจากขนาดของเยื่อบุรับกลิ่น เยื่อบุรับกลิ่นของสุนัข ใหญ่ 20 เท่า เมื่อเทียบกับของมนุษย์อันกระจิ๋ว แต่ยังมีอีกมากที่เรายังไม่รู้เกี่ยวกับ หย่อมเซลล์เล็ก ๆ นี้ ตัวอย่างเช่น เยื่อบุรับกลิ่นของเรามีเม็ดสี และนักวิทยาศาสตร์ไม่รู้ว่า ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น แต่เราบอกความแตกต่าง ระหว่างกลิ่นได้อย่างไรล่ะ สมองของเรามี เซลล์ประสาทรรับกลิ่นที่แตกต่างกัน ถึง 40 ล้านเซลล์ ดังนั้นกลิ่น เอ อาจจะกระตุ้น เซลล์ประสาทที่ 3, 427 และ 988 และกลิ่น บี อาจจะกระตุ้น เซลล์ประสาทที่ 8, 76 และ 2,496,678 ส่วนประกอบที่แตกต่างกันเหล่านี้ ทำให้คุณสามารถดมกลิ่นต่าง ๆ ได้มากมาย เซลล์ประสาทรับกลิ่นตื่่นตัว และพร้อมทำงานเสมอ มันเป็นเซลล์ประสาทขนิดเดียวในร่างกาย ที่มีการทดแทนอย่างสม่ำเสมอ ทุก ๆ 4-8 สัปดาห์ เมื่อมันถูกกระตุ้น สัญญาณจะส่งผ่านทาง กลุ่มเส้นประสาท ที่เรียกว่า เส้นประสาทรับกลิ่น ไปยังจุดหมายปลายทางทั่วสมองคุณ แวะที่ อมิกดาลา ธาลามัส และ นีโอคอร์เท็กซ์ นี่แตกต่างจากกระบวนการของการเห็น และการได้ยิน สัญญาณพวกนั้นแต่ละอันจะไปที่ ศูนย์ส่งต่อก่อน บริเวณตรงกลางของสมอง และจากนั้นจึงออกไปยังบริเวณอื่น ๆ ในสมอง แต่เพราะกลิ่นมีวิวัฒนาการมาก่อน ประสาทสัมผัสอื่น ๆ ส่วนมาก มันจึงเดินทางตรงไปบริเวณอื่นในสมอง ที่ซึ่งมันสามารถกระตุ้น ปฏิกริยาสู้หรือหนี ช่วยให้คุณรื้อฟื้นความทรงจำ หรือทำให้คุณน้ำลายไหล แต่กระนั้น แม้ว่าเรามีพื้นฐานทางสรีรวิทยา เหมือนกัน รูจมูกสองรู และเซลล์ประสาทรับกลิ่นหลายล้าน ไม่ใช่ว่าทุกคนจะดมกลิ่นได้เหมือนกัน หนึ่งในตัวอย่างที่ดังที่สุดคือ ความสามารถได้กลิ่นที่เรียกว่า "ปัสสาวะหน่อไม้ฝรั่ง" ประมาณหนึ่งในสี่ของประชากร เมื่อปัสสาวะหลังกินหน่อไม้ผรั่ง จะได้กลิ่นเฉพาะ คนที่เหลืออีก 75% จะไม่รู้สึก และนี่ไม่ใช่กรณีเดียวที่การได้กลิ่น แตกต่างกันไปในแต่ละคน สำหรับบางคนสารเคมีแอนโดสเทอโรน จะกลิ่นเหมือนวานิลลา แต่อาจจะกลิ่นเหมือนปัสสาววะสำหรับบางคน ซึ่งเป็นเรื่องโชคร้าย เพราะแอนโดสเทอโรนมักจะพบในของอร่อย ๆ เช่น เนื้อหมู ดังนั้น เมื่อรู้ว่ามีคนที่ได้กลิ่นปัสสาวะ ผู้เลี้ยงหมูจะทำหมันหมูตัวผู้ เพื่อไม่ให้มันสร้างแอนโดสเทอโรน การไม่สามารถดมกลิ่นได้เรียกว่า อะโนสเมีย และมีตัวอย่างเป็นที่รู้จักประมาณ 100 ราย คนที่ไม่สามารถได้กลิ่นอัลลิซิน จะไม่ได้กลิ่นกระเทียม พวกที่ไม่ได้กลิ่นยูจีนอล จะไม่ได้กลิ่นกานพลู และบางคนก็ไม่สามารถได้กลิ่น อะไรเลย การไม่ได้กลิ่นอะไรเลย อาจมาจากหลายสาเหตุ บางคนเกิดมาโดยไม่มีประสาทรับกลิ่น บางคนเสียมันไปหลังอุบัติเหตุ หรือความเจ็บป่วย ถ้าเยื่อบุบวมหรือติดเชื้อ มันอาจขัดขวางประสาทรับกลิ่นของคุณ คุณอาจมีประสบการณ์แบบนี้เวลาคุณป่วย การไม่สามารถได้กลิ่นอะไรเลย อาจมีผลต่อประสาทด้านอื่นด้วย หลายคนที่ไม่สามารถได้กลิ่นอะไรเลย ก็ไม่สามารถรู้รสแบบเดียวกับเราด้วย กลายเป็นว่ารสชาติมีความสัมพันธ์อย่างมาก ว่ากลิ่นมันเป็นอย่างไร ขณะที่เราเคี้ยวอาหาร อากาศจะถูกดันผ่านช่องจมูก พาเอากลิ่นอาหารไปด้วย กลิ่นพวกนั้นสัมผัสกับเยื่อบุรับกลิ่น และบอกสมองมากมายว่าเรากำลังกินอะไร ขาดความสามารถในการได้กลิ่น คุณก็เสียความสามารถในการรับรส อะไรก็ตามที่ซับซ้อนกว่ารสห้ารส ที่ปุ่มรับรสสามารถรับรู้ได้ เช่น หวาน เค็ม ขม เปรี้ยว และอร่อย ดังนั้น คราวหน้าที่คุณได้กลิ่นท่อไอเสีย กลิ่นทะเลเค็ม ๆ หรือไก่อบ คุณจะรู้เลยว่าคุณทำอย่างนั้นได้อย่างไร หรือบางที อาจจะรู้สึกขอบคุณอีกหน่อย ที่คุณทำอย่างนั้นได้