It's the first sense you use when you're born. One out of every fifty of your genes is dedicated to it. It must be important, right? Okay, take a deep breath through your nose. It's your sense of smell, and it's breathtakingly powerful. As an adult, you can distinguish about 10,000 different smells. Here's how your nose does it. Smell starts when you sniff molecules from the air into your nostrils. 95% of your nasal cavity is used just to filter that air before it hits your lungs. But at the very back of your nose is a region called the olfactory epithelium, a little patch of skin that's key to everything you smell. The olfactory epithelium has a layer of olfactory receptor cells, special neurons that sense smells, like the taste buds of your nose. When odor molecules hit the back of your nose, they get stuck in a layer of mucus covering the olfactory epithelium. As they dissolve, they bind to the olfactory receptor cells, which fire and send signals through the olfactory tract up to your brain. As a side note, you can tell a lot about how good an animal's sense of smell is by the size of its olfactory epithelium. A dog's olfactory epithelium is 20 times bigger than your puny human one. But there's still a lot we don't know about this little patch of cells, too. For example, our olfactory epithelium is pigmented, and scientists don't really know why. But how do you actually tell the difference between smells? It turns out that your brain has 40 million different olfactory receptor neurons, so odor A might trigger neurons 3, 427, and 988, and odor B might trigger neurons 8, 76, and 2,496,678. All of these different combinations let you detect a staggeringly broad array of smells. Olfactory neurons are always fresh and ready for action. They're the only neuron in the body that gets replaced regularly, every four to eight weeks. Once they are triggered, the signal travels through a bundle called the olfactory tract to destinations all over your brain, making stops in the amygdala, the thalamus, and the neocortex. This is different from how sight and sound are processed. Each of those signals goes first to a relay center in the middle of the cerebral hemisphere and then out to other regions of the brain. But smell, because it evolved before most of your other senses, takes a direct route to these different regions of the brain, where it can trigger your fight-or-flight response, help you recall memories, or make your mouth water. But even though we've all got the same physiological set-up, two nostrils and millions of olfactory neurons, not everybody smells the same things. One of the most famous examples of this is the ability to smell so-called "asparagus pee." For about a quarter of the population, urinating after eating asparagus means smelling a distinct odor. The other 75% of us don't notice. And this isn't the only case of smells differing from nose to nose. For some people, the chemical androstenone smells like vanilla; to others, it smells like sweaty urine, which is unfortunate because androstenone is commonly found in tasty things like pork. So with the sweaty urine smellers in mind, pork producers will castrate male pigs to stop them from making androstenone. The inability to smell a scent is called anosmia, and there are about 100 known examples. People with allicin anosmia can't smell garlic. Those with eugenol anosmia can't smell cloves. And some people can't smell anything at all. This kind of full anosmia could have several causes. Some people are born without a sense of smell. Others lose it after an accident or during an illness. If the olfactory epithelium gets swollen or infected, it can hamper your sense of smell, something you might have experienced when you were sick. Not being able to smell anything can mess with your other senses, too. Many people who can't smell at all also can't really taste the same way the rest of us do. It turns out that how something tastes is closely related to how it smells. As you chew your food, air is pushed up your nasal passage, carrying with it the smell of your food. Those scents hit your olfactory epithelium and tell your brain a lot about what you're eating. Without the ability to smell, you lose the ability to taste anything more complicated than the five tastes your taste buds can detect: sweet, salty, bitter, sour, and savory. So, the next time you smell exhaust fumes, salty sea air, or roast chicken, you'll know exactly how you've done it and, perhaps, be a little more thankful that you can.
Este primul simţ pe care îl folosim la naştere. Una la fiecare 50 din genele voastre este dedicată acestui simţ. Înseamnă că este important, nu? Inspirați adânc pe nas. Este simţul mirosului şi este foarte puternic. Ca adult, puteţi distinge cam 10.000 de mirosuri. Iată cum face nasul asta. Mirosul începe când mirosiţi moleculele din aerul care intră în nări. 95% din cavitatea nazală este folosită doar pentru a filtra aerul înainte ca acesta să ajungă în plămâni. Dar în partea din spate a nasului este o zonă numită epiteliu olfactiv, un mic petic de piele care este cheia a tot ce mirosiţi. Acest epiteliu olfactiv are un strat de celule receptoare olfactive, neuroni specializaţi care simt mirosurile, ca un fel de papile gustative ale nasului. Când moleculele mirosului ajung în partea din spate a nasului se opresc într-un strat de mucus care acoperă epiteliul olfactiv. Pe măsură ce se dizolvă, ele se prind de celulele receptoare olfactive, care trimit semnale prin tractul olfactiv creierului vostru. În paranteză fie spus, puteţi spune multe despre cât de bun e simţul mirosului unui animal în funcţie de mărimea epiteliului olfactiv. La câine este de 20 de ori mai mare decât la om. Dar, sunt multe lucruri pe care nu le ştim despre acest mic petic de celule. De exemplu, epiteliul nostru olfactiv e pigmentat, iar oamenii de ştiinţă nu ştiu de ce. Dar cum faceţi de fapt diferenţa dintre mirosuri? Creierul are de fapt 40 de milioane de neuroni olfactivi receptori diferiţi aşa că mirosul A poate declanşa neuronii 3, 427 şi 988 iar mirosul B, neuronii 8, 76 şi 2.496.678. Toate aceste combinaţii diferite vă permit să detectaţi o gamă largă de mirosuri. Iar neuronii olactivi sunt tot timpul odihniţi şi gata de reacţie. Sunt singurii neuroni din corp care sunt înlocuiţi regulat la fiecare patru până la opt săptămâni. Odată ce aceşti neuroni sunt declanşaţi, semnalul traversează un canal numit tractul olfactiv care se ramifică în tot creierul, oprindu-se în amigdale, talamus şi neocortex. Este diferit faţă de cum sunt procesate vederea şi sunetul. Fiecare dintre aceste semnale merge mai întâi la un centru releu în mijlocul emisferei cerebrale şi apoi în alte regiuni ale creierului. Dar mirosul, pentru că a evoluat, faţă de cele mai multe din simţurile noastre, parcurge o cale directă la aceste regiuni diferite din creier, unde poate declanşa răspunsul luptă-sau-fugi, care vă ajută să vă accesaţi amintirile, sau vă face să salivați. Deşi toţi avem aceleaşi setări psihologice, două nări şi milioane de neuroni olfactivi, simţim mirosurile diferit. Unul dintre cele mai faimoase exemple de acest gen este abilitatea de a mirosi "urina sparanghel" Pentru un sfert din populaţie a urina după ce mănâncă sparanghel înseamnă a simți un miros distinct. Ceilalţi 75% nu observă. Şi nu este singurul caz în care simţim diferit mirosurile. Pentru unii, androstenonul chimic miroase ca vanilia; pentru alţii, miroase a urină, un caz nefericit de altfel, pentru că androstenonul se găseşte de obicei în lucruri gustoase precum carnea de porc. De aceea, producătorii de carne de porc vor castra masculii pentru a-i opri să producă androstenon. Incapacitatea de a mirosi o aromă se numeşte anosmie şi există cam 100 de exemple cunoscute. Oamenii cu anosmie alicină nu pot mirosi usturoiul. Cei cu anosmie eugenol nu pot mirosi cuişoarele. Iar unii nu pot mirosi nimic. Acest gen de anosmie totală poate avea anumite cauze. Unii se nasc fără simţul mirosului. Alţii îl pierd după un accident sau în timpul unei boli. Dacă epiteliul olfactiv este afectat sau infectat, poate încurca simţul mirosului, la fel cum se întâmplă când sunteți bolnavi. Iar incapacitatea de a mirosi poate afecta și alte simţuri. Mulţi oameni care nu au acest simţ nu se pot baza pe simțul gustativ aşa cum facem noi. De aici rezultă că gustul este apropiat de miros. Când mestecaţi mâncarea, aerul este împins în sus, în traectul nazal, ducând cu el mirosul mâncării. Aceste arome ajung la epiteliul olfactiv şi dau informaţii creierului despre mâncare. Fără capacitatea de a mirosi, vă pierdeţi abilitatea de a gusta lucruri mai complicate decât cele cinci gusturi pe care le pot detecta papilele gustative: dulce, sărat, acru amar, şi picant. Data viitoare când mirosiţi gazul de eşapament, aerul sărat al mării sau puiul prăjit, veți şti exact cum faceţi asta