When I was about three or four years old, I remember my mum reading a story to me and my two big brothers, and I remember putting up my hands to feel the page of the book, to feel the picture they were discussing.
Kiedy miałem 3 czy 4 lata, pamiętam, jak mama czytała książkę mnie i moim dwóm starszym braciom. Wyciągałem ręce, żeby poczuć strony książki, poczuć obrazy, które opisywały.
And my mum said, "Darling, remember that you can't see and you can't feel the picture and you can't feel the print on the page."
Mama powiedziała: "Kochanie, pamiętaj, że nie widzisz i nie czujesz obrazu i nie możesz poczuć druku książki".
And I thought to myself, "But that's what I want to do. I love stories. I want to read." Little did I know that I would be part of a technological revolution that would make that dream come true.
Pomyślałem sobie: "Ale właśnie tego chcę. Uwielbiam książki, chcę czytać". Nie wiedziałem, że przyczynię się do rewolucji technicznej, która spełni ten sen.
I was born premature by about 10 weeks, which resulted in my blindness, some 64 years ago. The condition is known as retrolental fibroplasia, and it's now very rare in the developed world. Little did I know, lying curled up in my prim baby humidicrib in 1948 that I'd been born at the right place and the right time, that I was in a country where I could participate in the technological revolution.
Urodziłem się 10 tygodni za wcześnie, dlatego straciłem wzrok. Było to jakieś 64 lata temu. Schorzenie to, zwane retinopatią wcześniaczą, jest dziś rzadkie w krajach rozwiniętych. Zwinięty w inkubatorze w 1948 roku nie miałem pojęcia, że urodziłem się we właściwym miejscu i czasie, w kraju, w którym miałem szansę uczestniczyć w rewolucji technicznej.
There are 37 million totally blind people on our planet, but those of us who've shared in the technological changes mainly come from North America, Europe, Japan and other developed parts of the world. Computers have changed the lives of us all in this room and around the world, but I think they've changed the lives of we blind people more than any other group. And so I want to tell you about the interaction between computer-based adaptive technology and the many volunteers who helped me over the years to become the person I am today. It's an interaction between volunteers, passionate inventors and technology, and it's a story that many other blind people could tell. But let me tell you a bit about it today.
Na świecie żyje 37 milionów niewidomych, ale ci, którzy mieli wpływ na zmiany techniczne, pochodzą głównie z Ameryki Północnej, Europy, Japonii i innych rozwiniętych części świata. Komputery zmieniły życie ludzi na tej sali oraz ludzi na całym świecie, ale myślę, że szczególnie zmieniły życie ludzi niewidomych. Opowiem o wpływie komputerowych technik asystujących oraz wielu ochotników, którzy pomogli mi stać się tym, kim jestem dzisiaj. To współdziałanie ochotników, zapalonych wynalazców i techniki, to historia wielu niewidomych osób. O tym dziś opowiem.
When I was five, I went to school and I learned braille. It's an ingenious system of six dots that are punched into paper, and I can feel them with my fingers. In fact, I think they're putting up my grade six report. I don't know where Julian Morrow got that from. (Laughter) I was pretty good in reading, but religion and musical appreciation needed more work. (Laughter)
W wieku 5 lat nauczyłem się w szkole Braille'a. To pomysłowy system sześciu punktów wybitych na papierze, wyczuwalnych palcami. To chyba moje świadectwo z szóstej klasy. Nie mam pojęcia, jak Julian Morrow je zdobył. (Śmiech) Czytałem bardzo dobrze, ale religia i muzyka wymagały więcej pracy. (Śmiech)
When you leave the opera house, you'll find there's braille signage in the lifts. Look for it. Have you noticed it? I do. I look for it all the time.
Przy wyjściu z opery zwróćcie uwagę na znaki Braille'a w windach. Widzieliście je? Ja tak, zawsze ich szukam.
(Laughter)
(Śmiech)
When I was at school, the books were transcribed by transcribers, voluntary people who punched one dot at a time so I'd have volumes to read, and that had been going on, mainly by women, since the late 19th century in this country, but it was the only way I could read. When I was in high school, I got my first Philips reel-to-reel tape recorder, and tape recorders became my sort of pre-computer medium of learning. I could have family and friends read me material, and I could then read it back as many times as I needed. And it brought me into contact with volunteers and helpers. For example, when I studied at graduate school at Queen's University in Canada, the prisoners at the Collins Bay jail agreed to help me. I gave them a tape recorder, and they read into it. As one of them said to me, "Ron, we ain't going anywhere at the moment."
Za moich czasów szkolnych ochotnicy przepisywali książki punkt po punkcie, więc miałem co czytać. W tym kraju robiły to głównie kobiety, poczynając od końca XIX wieku. Tylko w ten sposób mogłem czytać. W szkole średniej dostałem pierwszy magnetofon szpulowy Philipsa. Magnetofony stały się moją pomocą naukową tuż przed komputerami. Rodzina lub przyjaciele czytali mi materiał, który potem mogłem czytać od nowa dowolną ilość razy. W ten sposób nawiązałem kontakt z ochotnikami i pomocnikami. Gdy studiowałem na uniwersytecie Queen's w Kanadzie, więźniowie z Collins Bay zgodzili się mi pomóc. Dałem im magnetofon, na który nagrywali czytany tekst. Jak powiedział jeden z nich: "Ron, na razie nigdzie się nie wybieramy".
(Laughter)
(Śmiech)
But think of it. These men, who hadn't had the educational opportunities I'd had, helped me gain post-graduate qualifications in law by their dedicated help.
Pomyślcie tylko, ci mężczyźni, nie mając możliwości edukacji, jakie ja miałem, pomogli mi zdobyć podyplomowy tytuł prawnika dzięki swej zaangażowanej pomocy.
Well, I went back and became an academic at Melbourne's Monash University, and for those 25 years, tape recorders were everything to me. In fact, in my office in 1990, I had 18 miles of tape. Students, family and friends all read me material. Mrs. Lois Doery, whom I later came to call my surrogate mum, read me many thousands of hours onto tape. One of the reasons I agreed to give this talk today was that I was hoping that Lois would be here so I could introduce you to her and publicly thank her. But sadly, her health hasn't permitted her to come today. But I thank you here, Lois, from this platform.
Po powrocie zostałem wykładowcą na Uniwersytecie Monash w Melbourne. Przez 25 lat magnetofony były dla mnie wszystkim. W 1990 roku miałem w biurze 29 km taśmy. Czytali mi studenci, rodzina i przyjaciele. Pani Lois Doery, którą zacząłem nazywać zastępczą matką, przeczytała i nagrała tysiące godzin. Jednym z powodów mojej dzisiejszej prelekcji była nadzieja, że Lois tu będzie, przedstawię ją i publicznie jej podziękuję. Niestety, zdrowie nie pozwoliło jej przybyć. Dziękuję ci, Lois, z tej sceny.
(Applause)
(Oklaski)
I saw my first Apple computer in 1984, and I thought to myself, "This thing's got a glass screen, not much use to me." How very wrong I was. In 1987, in the month our eldest son Gerard was born, I got my first blind computer, and it's actually here. See it up there? And you see it has no, what do you call it, no screen. (Laughter) It's a blind computer. (Laughter) It's a Keynote Gold 84k, and the 84k stands for it had 84 kilobytes of memory. (Laughter) Don't laugh, it cost me 4,000 dollars at the time. (Laughter) I think there's more memory in my watch.
Pierwszy komputer Apple zobaczyłem w 1984 r. Pomyślałem sobie wtedy: "Ten szklany ekran na nic mi się nie przyda". Bardzo się myliłem. W 1987 r., kiedy urodził się mój najstarszy syn Gerard, dostałem pierwszy komputer dla niewidomych, mam go tu ze sobą. Widzicie go tu na górze? Nie ma normalnego ekranu. (Śmiech) To ślepy komputer. (Śmiech) To Keynote Gold 84k, 84k to ilość kilobajtów jego pamięci. (Śmiech) Nie śmiejcie się, kosztował mnie 4 tys. dolarów. (Śmiech) Chyba mój zegarek ma więcej pamięci.
It was invented by Russell Smith, a passionate inventor in New Zealand who was trying to help blind people. Sadly, he died in a light plane crash in 2005, but his memory lives on in my heart. It meant, for the first time, I could read back what I had typed into it. It had a speech synthesizer. I'd written my first coauthored labor law book on a typewriter in 1979 purely from memory. This now allowed me to read back what I'd written and to enter the computer world, even with its 84k of memory.
Został wynaleziony przed Russela Smitha, zapalonego wynalazcę z Nowej Zelandii, który pomagał niewidomym. Niestety zginął w wypadku samolotu w 2005 r. Pamięć o nim na zawsze pozostanie w moim sercu. Po raz pierwszy mogłem odczytać to, co zapisałem. Posiadał syntezator mowy. Pierwszą współautorską książkę na temat prawa pracy napisałem w 1979 r. na maszynie do pisania, całkowicie z pamięci. Mogłem przeczytać to, co napisałem, wkroczyć w świat komputerów, nawet jeśli miał tylko 84k pamięci.
In 1974, the great Ray Kurzweil, the American inventor, worked on building a machine that would scan books and read them out in synthetic speech. Optical character recognition units then only operated usually on one font, but by using charge-coupled device flatbed scanners and speech synthesizers, he developed a machine that could read any font. And his machine, which was as big as a washing machine, was launched on the 13th of January, 1976. I saw my first commercially available Kurzweil in March 1989, and it blew me away, and in September 1989, the month that my associate professorship at Monash University was announced, the law school got one, and I could use it. For the first time, I could read what I wanted to read by putting a book on the scanner. I didn't have to be nice to people!
W 1974 r. wspaniały amerykański wynalazca, Ray Kurzweil pracował nad urządzeniem skanującym książki i odczytującym je w mowie syntetycznej. Optyczne jednostki rozpoznawania liter operowały wtedy zazwyczaj na jednej czcionce, ale przy pomocy płaskich skanerów z matrycą CCD oraz syntezatorów mowy Kurzweil opracował urządzenie odczytujące każdą czcionkę. Urządzenie to, wielkie jak pralka, zostało wypuszczone na rynek 13 stycznia 1976 r. Pierwszego dostępnego na rynku Kurzweila zobaczyłem w marcu 1989 r. i zwariowałem na jego punkcie. We wrześniu 1989 r., kiedy zostałem profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Monash, szkoła prawnicza dostała taki komputer i mogłem go używać. Po raz pierwszy mogłem czytać, co chciałem, skanując książkę. Nie musiałem być miły dla ludzi!
(Laughter)
(Śmiech)
I no longer would be censored. For example, I was too shy then, and I'm actually too shy now, to ask anybody to read me out loud sexually explicit material. (Laughter) But, you know, I could pop a book on in the middle of the night, and -- (Laughter) (Applause)
Już nie będę na cenzurowanym. Byłem i nadal jestem zbyt nieśmiały, aby poprosić kogoś o przeczytanie na głos treści o tematyce seksualnej. (Śmiech) Teraz mogłem zeskanować książkę w środku nocy i... (Śmiech) (Oklaski)
Now, the Kurzweil reader is simply a program on my laptop. That's what it's shrunk to. And now I can scan the latest novel and not wait to get it into talking book libraries. I can keep up with my friends.
Teraz czytnik Kurzweila to po prostu program na moim laptopie. Tak się skurczył. Mogę zeskanować najnowszą powieść, nie czekając aż znajdzie się w bibliotece książek mówionych. Dorównuję moim przyjaciołom.
There are many people who have helped me in my life, and many that I haven't met. One is another American inventor Ted Henter. Ted was a motorcycle racer, but in 1978 he had a car accident and lost his sight, which is devastating if you're trying to ride motorbikes. He then turned to being a waterskier and was a champion disabled waterskier. But in 1989, he teamed up with Bill Joyce to develop a program that would read out what was on the computer screen from the Net or from what was on the computer. It's called JAWS, Job Access With Speech, and it sounds like this.
Wielu ludzi pomogło mi w życiu, ale wielu z nich nigdy nie spotkałem. Na przykład amerykański wynalazca, Ted Henter. Ted był motocyklistą rajdowym, ale w 1978 r. stracił wzrok w wypadku samochodowym, a to straszne dla motocyklisty rajdowego. Został narciarzem wodnym i zdobył mistrzowski tytuł dla niepełnosprawnych. Ale w 1989 r., wraz z Billem Joycem, stworzył program czytający na głos to, co zjawiało się na ekranie komputera z internetu lub z dysku komputera. Nazywa się to JAWS (Job Access With Speech) i brzmi tak.
(JAWS speaking)
(JAWS mówi)
Ron McCallum: Isn't that slow?
Ron McCallum: Czy nie za wolno?
(Laughter) You see, if I read like that, I'd fall asleep. I slowed it down for you. I'm going to ask that we play it at the speed I read it. Can we play that one?
(Śmiech) Czytając w tym tempie zasypiam. Spowolniłem dla was. Poproszę o puszczenie tego w tempie, w jakim czytam. Czy możemy to odtworzyć?
(JAWS speaking)
(JAWS mówi)
(Laughter)
(Śmiech)
RM: You know, when you're marking student essays, you want to get through them fairly quickly.
RM: Poprawiając wypracowania studentów, chcę przez nie przebrnąć jak najszybciej.
(Laughter) (Applause)
(Śmiech) (Oklaski)
This technology that fascinated me in 1987 is now on my iPhone and on yours as well. But, you know, I find reading with machines a very lonely process. I grew up with family, friends, reading to me, and I loved the warmth and the breath and the closeness of people reading. Do you love being read to? And one of my most enduring memories is in 1999, Mary reading to me and the children down near Manly Beach "Harry Potter and the Philosopher's Stone." Isn't that a great book? I still love being close to someone reading to me. But I wouldn't give up the technology, because it's allowed me to lead a great life.
Ta technika, która zafascynowała mnie w 1987 r. jest teraz dostępna na moim iPhonie, na waszym też. Ale uważam, że czytanie za pomocą urządzeń jest bardzo samotnym procesem. Wychowałem się z rodziną, przyjaciółmi, którzy dla mnie czytali i uwielbiałem ciepło, oddech i bliskość ludzi czytających. Lubicie, jak ktoś wam czyta? Jednym z najtrwalszych wspomnień jest Mary, czytająca nam w 1999 r. niedaleko plaży Manly "Harry'ego Pottera i kamień filozoficzny". Czyż to nie wspaniała książka? Nadal uwielbiam być blisko osoby, która mi czyta. Ale nie zrezygnuję z techniki, bo pozwoliła mi wieść wspaniałe życie.
Of course, talking books for the blind predated all this technology. After all, the long-playing record was developed in the early 1930s, and now we put talking books on CDs using the digital access system known as DAISY. But when I'm reading with synthetic voices, I love to come home and read a racy novel with a real voice.
Oczywiście książki mówione dla niewidomych poprzedzają tę technikę. Płyty długogrające pojawiły się na początku lat 30., a dziś książki mówione nagrywane są na płyty CD przy pomocy cyfrowego systemu zapisu zwanego DAISY. Kiedy w pracy czytam za pomocą mowy syntetycznej, lubię po przyjściu do domu przeczytać pikantną powieść, czytaną prawdziwym głosem.
Now there are still barriers in front of we people with disabilities. Many websites we can't read using JAWS and the other technologies. Websites are often very visual, and there are all these sorts of graphs that aren't labeled and buttons that aren't labeled, and that's why the World Wide Web Consortium 3, known as W3C, has developed worldwide standards for the Internet. And we want all Internet users or Internet site owners to make their sites compatible so that we persons without vision can have a level playing field. There are other barriers brought about by our laws. For example, Australia, like about one third of the world's countries, has copyright exceptions which allow books to be brailled or read for we blind persons. But those books can't travel across borders. For example, in Spain, there are a 100,000 accessible books in Spanish. In Argentina, there are 50,000. In no other Latin American country are there more than a couple of thousand. But it's not legal to transport the books from Spain to Latin America. There are hundreds of thousands of accessible books in the United States, Britain, Canada, Australia, etc., but they can't be transported to the 60 countries in our world where English is the first and the second language. And remember I was telling you about Harry Potter. Well, because we can't transport books across borders, there had to be separate versions read in all the different English-speaking countries: Britain, United States, Canada, Australia, and New Zealand all had to have separate readings of Harry Potter.
Ludzie niepełnosprawni nadal napotykają wiele trudności. Nie każdą stronę internetową da się przeczytać za pomocą JAWS lub innych technik. Strony internetowe są często bardzo wizualne, przedstawiają różne wykresy bez opisów, przyciski też ich nie mają. Dlatego World Wide Web Consortium 3, w skrócie W3C, opracowało ogólnoświatowe standardy dla internetu. Chcemy, by użytkownicy internetu i właściciele stron internetowych tworzyli strony w sposób kompatybliny, tak, by osoby niewidzące miały podobne warunki wyjściowe. Nowe prawa zwracają uwagę na inne trudności. Przykładowo Australia, podobnie jak jedna trzecia krajów, ma wyjątki w prawie autorskim, które pozwalają na użycie Braille'a lub czytanie książek dla niewidomych. Ale książki te nie mogą wydostać się poza granice. W Hiszpanii jest około 100 tysięcy książek dostępnych w języku hiszpańskim. W Argentynie jest ich 50 tysięcy. W innych krajach Ameryki Łacińskiej nie więcej niż kilka tysięcy. Ale przewożenie książek z Hiszpanii do Ameryki Łacińskiej jest nielegalne. Setki tysięcy książek dostępnych w USA, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii itd., nie może trafić do 60 krajów, w których angielski jest pierwszym lub drugim językiem. Mówiłem o Harrym Potterze. Z powodu zakazu przewożenia książek za granicę powstają osobne wersje czytane w różnych krajach anglojęzycznych. Wielka Brytania, USA, Kanada, Australia i Nowa Zelandia musiały przygotować osobne mówione książki o Harrym Potterze.
And that's why, next month in Morocco, a meeting is taking place between all the countries. It's something that a group of countries and the World Blind Union are advocating, a cross-border treaty so that if books are available under a copyright exception and the other country has a copyright exception, we can transport those books across borders and give life to people, particularly in developing countries, blind people who don't have the books to read. I want that to happen.
Dlatego za miesiąc różne kraje spotykają się w Maroko. Wtedy grupa krajów oraz Światowa Unia Niewidomych poprą międzynarodowy układ, pozwalający krajom z wyjątkami w prawie autorskim na przewożenie książek za granicę i przekazywanie ich niewidomym, szczególnie w krajach rozwijających się, gdzie niewidomi nie mają dostępu do książek. Chcę, by to się urzeczywistniło.
(Applause)
(Oklaski)
My life has been extraordinarily blessed with marriage and children and certainly interesting work to do, whether it be at the University of Sydney Law School, where I served a term as dean, or now as I sit on the United Nations Committee on the Rights of Persons with Disabilities, in Geneva. I've indeed been a very fortunate human being.
W życiu doznałem wielu błogosławieństw, małżeństwo, dzieci, ciekawa praca czy to na wydziale prawa uniwersytetu w Sydney, gdzie byłem rektorem, czy też w Genewie,.w Komitecie ONZ ds. Praw Osób Niepełnosprawnych. Naprawdę jestem szczęśliwym człowiekiem.
I wonder what the future will hold. The technology will advance even further, but I can still remember my mum saying, 60 years ago, "Remember, darling, you'll never be able to read the print with your fingers." I'm so glad that the interaction between braille transcribers, volunteer readers and passionate inventors, has allowed this dream of reading to come true for me and for blind people throughout the world.
Zastanawiam się, co przyniesie przyszłość. Technika będzie nadal się rozwijać ale wciąż pamiętam, jak mama mówiła 60 lat temu: "Pamiętaj, kochanie, nigdy nie będziesz mógł odczytać druku palcami". Cieszy mnie, że współdziałanie osób przepisujących Braillem, ochotników czytających książki i zapalonych wynalazców pozwoliło spełnić marzenie czytania, moje i wielu niewidomych na całym świecie.
I'd like to thank my researcher Hannah Martin, who is my slide clicker, who clicks the slides, and my wife, Professor Mary Crock, who's the light of my life, is coming on to collect me. I want to thank her too.
Chciałbym podziękować badaczce Hannie Martin, która zmienia dla mnie slajdy, oraz mojej żonie, profesor Mary Crock, która jest światłem mojego życia i właśnie idzie po mnie. Chciałbym jej też podziękować.
I think I have to say goodbye now. Bless you. Thank you very much.
Muszę się już pożegnać. Bóg zapłać! Bardzo dziękuję.
(Applause) Yay! (Applause) Okay. Okay. Okay. Okay. Okay. (Applause)
(Oklaski) Hurra! (Oklaski) Ok. Już dobrze. (Oklaski)