There's a beautiful statement on the screen that says, "Light creates ambiance, light makes the feel of a space, and light is also the expression of structure." Well, that was not by me. That was, of course, by Le Corbusier, the famous architect. And here you can see what he meant in one of his beautiful buildings -- the chapel Notre Dame Du Haut De Ronchamp -- where he creates this light that he could only make because there's also dark. And I think that is the quintessence of this 18-minute talk -- that there is no good lighting that is healthy and for our well-being without proper darkness.
Trên màn hình là một nói rất hay "Ánh sáng tạo nên cảnh trí, ánh sáng đem đến cảm nhận về không gian, và ánh sáng cũng là sự biểu đạt của cấu trúc." Câu này không phải của tôi. Mà của Le Corbusier, một kiến trúc sư nổi tiếng. Hãy nhìn đây, và bạn sẽ hiểu ý ông tại một trong những tòa nhà tuyệt mỹ ông thiết kế -- nhà nguyện Notre Dame du Haut Ronchamp -- nơi ông tạo ra thứ ánh sáng mà chỉ có thể tạo ra được với sự có mặt của bóng tối. Và tôi nghĩ, sự tinh hoa của bài thuyết trình dài 18 phút này -- là sẽ không có ánh sáng đẹp lành mạnh và có ích nếu không có bóng tối phù hợp.
So this is how we normally would light our offices. We have codes and standards that tell us that the lights should be so much Lux and of great uniformity. This is how we create uniform lighting from one wall to the other in a regular grid of lamps. And that is quite different from what I just showed you from Le Corbusier. If we would apply these codes and standards to the Pantheon in Rome, it would never have looked like this, because this beautiful light feature that goes around there all by itself can only appear because there is also darkness in that same building. And the same is more or less what Santiago Calatrava said when he said, "Light: I make it in my buildings for comfort." And he didn't mean the comfort of a five-course dinner as opposed to a one-course meal, but he really meant the comfort of the quality of the building for the people. He meant that you can see the sky and that you can experience the sun. And he created these gorgeous buildings where you can see the sky, and where you can experience the sun, that give us a better life in the built environment, just because of the relevance of light in its brightness and also in its shadows.
Chúng ta thường thắp sáng văn phòng như thế này. Chúng ta có điều lệ và tiêu chuẩn quy định rằng ánh sáng phải có cường độ nhất định và có sự đồng nhất cao. Đây là cách chúng ta tạo ra ánh sáng đồng nhất từ tường này đến tường kia với một hệ thống mạng đèn đều đặn. Và điều này khác hẳn với hình ảnh tôi vừa đưa ra từ Le Corbusier. Nếu chúng ta áp dụng những điều lệ và tiêu chuẩn này cho đền Pantheon ở Rome, nó sẽ chẳng bao giờ có được dáng vẻ như thế này, vì thứ ánh sáng tuyệt đẹp thế này thứ ánh sáng hài hòa tỏa ra khắp tòa nhà một cách tự nhiên này chỉ có thể đạt được vì có cả bóng tối trong cùng tòa nhà. Tương tự như câu nói của Santiago Calatrava tôi tạo ra ánh sáng vì sự thoải mái và tiện nghi cho những tòa nhà" Ý ông không muốn nói đến sự thoải mái của một bữa ăn 5 món so với bữa ăn chỉ có 1 món, ông thực sự muốn nói đến sự thoải mái về chất lượng tòa nhà. Ý của ông là bạn có thể nhìn thấy bầu trời và bạn có thể cảm nhận ánh nắng mặt trời. Và ông ấy thiết kế những tòa nhà lộng lẫy thế này nơi bạn có thể nhìn thấy bầu trời, và cảm nhận ánh nắng mang lại cho chúng ta cuộc sống tốt đẹp hơn đều là nhờ có sự hài hòa của ánh sáng ở nơi sáng cũng như ở chỗ tối.
And what it all boils down to is, of course, the sun. And this image of the Sun may suggest that the Sun is something evil and aggressive, but we should not forget that all energy on this planet actually comes from the Sun, and light is only a manifestation of that energy.
Và mấu chốt của vấn đề tất nhiên chính là mặt trời. Hình ảnh này của mặt trời có lẽ gợi lên sự tàn ác và hung hãn. Nhưng chúng ta đừng quên rằng toàn bộ năng lượng của trái đất thực ra được cung cấp bởi mặt trời. Và ánh sáng chính là một dạng của nguồn năng lượng ấy.
The sun is for dynamics, for color changes. The sun is for beauty in our environment, like in this building -- the High Museum in Atlanta, which has been created by Renzo Piano from Italy, together with Arup Lighting, a brilliant team of lighting designers, who created a very subtle modulation of light across the space, responding to what the sun does outside, just because of all these beautiful openings in the roof. So in an indirect way, you can see the sun. And what they did is they created an integral building element to improve the quality of the space that surrounds the visitors of the museum. They created this shade that you can see here, which actually covers the sun, but opens up to the good light from the sky. And here you can see how they really crafted a beautiful design process with physical models, with quantitative as well as qualitative methods, to come to a final solution that is truly integrated and completely holistic with the architecture. They allowed themselves a few mistakes along the way. As you can see here, there's some direct light on the floor, but they could easily figure out where that comes from. And they allow people in that building to really enjoy the sun, the good part of the sun.
Mặt trời đem đến sự vận động, làm thay đổi màu sắc, ánh mặt trời làm nên vẻ đẹp cho môi trường sống của chúng ta, như trong tòa nhà này -- Bảo tàng Nghệ thuật Atlanta, thiết kế bởi Renzo Piano, người Ý, cùng với Công ty thiết kế ánh sáng Arup, một đội ngũ các nhà thiết kế ánh sáng tài ba, đã tạo ra một sự hài hòa tinh tế của ánh sáng trong không gian, thay đổi theo ánh mặt trời bên ngoài, nhờ những ô cửa nhỏ xinh này trên mái nhà Đây chính là một cách gián tiếp, để bạn nhìn thấy mặt trời. Những gì họ làm là tạo ra một yếu tố xây dựng tổng thể để cải thiện chất lượng không gian xung quanh những vị khách tham quan bảo tàng. Và họ tạo ra những cấu trúc mái vòm như thế này để ngăn ánh nắng gay gắt, nhưng đồng thời vẫn mở rộng để đón nhận ánh sáng trời. Và bạn có thể thấy quá trình họ thiết kế tuyệt tác này với các mô hình vật lý cùng các phương pháp định tính cũng như định lượng để đi đến kết quả cuối cùng đó là sự kết hợp một cách hài hòa và toàn diện của ánh sáng với công trình kiến trúc. Họ tự cho phép mình phạm vài lỗi nhỏ trong suốt quá trình. Như bạn thấy có vài đốm nắng chiếu thẳng xuống sàn nhà, nhưng họ có thể dễ dàng lần ra nguồn gốc của chúng. Bằng cách này, họ cho phép mọi người trong tòa nhà tận hưởng ánh mặt trời, mặt tốt đẹp của mặt trời.
And enjoying the sun can be in many different ways, of course. It can be just like this, or maybe like this, which is rather peculiar, but this is in 1963 -- the viewing of a sun eclipse in the United States. And it's just a bit bright up there, so these people have found a very intriguing solution. This is, I think, a very illustrative image of what I try to say -- that the beautiful dynamics of sun, bringing these into the building, creates a quality of our built environment that truly enhances our lives. And this is all about darkness as much as it is about lightness, of course, because otherwise you don't see these dynamics.
Và bạn có thể tận hưởng ánh mặt trời bằng nhiều cách, tất nhiên rồi. Có thể đơn giản như thế này, hay thế này, hơi đặc biệt một chút, Ảnh này được chụp năm 1963 -- họ đang quan sát nhật thực ở Mỹ. Mặt trời hơi chói chang một chút, thế là mọi người đã tìm ra một giải pháp thông minh thế này. Tôi nghĩ đây là hình ảnh minh họa rõ ràng nhất ý tôi muốn nói -- đó là sự vận động tuyệt vời mà mặt trời đem vào những tòa nhà này, đã tạo ra chất lượng cho môi trường xây dựng và thực sự cải thiện cuộc sống của chúng ta. Và hình ảnh này thể hiện bóng tối cũng nhiều như thể hiện ánh sáng, bởi vì nếu không thì bạn sẽ chẳng thấy được những sự vận động này.
As opposed to the first office that I showed you in the beginning of the talk, this is a well-known office, which is the Weidt Group. They are in green energy consulting, or something like that. And they really practice what they preach because this office doesn't have any electric lighting at all. It has only, on one side, this big, big glass window that helps to let the sunlight enter deep into the space and create a beautiful quality there and a great dynamic range. So it can be very dim over there, and you do your work, and it can be very bright over there, and you do your work. But actually, the human eye turns out to be remarkably adaptable to all these different light conditions that together create an environment that is never boring and that is never dull, and therefore helps us to enhance our lives.
Trái ngược với văn phòng bạn thấy ở phần đầu, đây là một tòa nhà văn phòng nổi tiếng, tòa White Group. Họ tư vấn về sử dụng năng lượng xanh, hoặc gì đó tương tự. Và họ thực sự áp dụng những lí thuyết họ thường tư vấn, vì văn phòng này hoàn toàn không có bóng đèn điện. Nó chỉ có cửa sổ kính rất rộng ở một bên tường cho phép ánh nắng mặt trời chiếu thật sâu vào trong phòng, tạo ra một không gian tuyệt đẹp và linh hoạt Bạn có thể làm việc ở một góc rất tối, hoặc ở một nơi rất sáng. Nhưng thực ra mắt người có thể thích nghi một cách đáng ngạc nhiên với tất cả những điều kiện ánh sáng khác nhau này Cùng với nhau chúng đã tạo nên một môi trường không bao giờ nhàm chán và không bao giờ tối tăm, và vì thế, giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta.
I really owe a short introduction of this man to you. This is Richard Kelly who was born 100 years ago, which is the reason I bring him up now, because it's kind of an anniversary year. In the 1930s, Richard Kelly was the first person to really describe a methodology of modern lighting design. And he coined three terms, which are "focal glow," "ambient luminescence" and "play of the brilliants" -- three very distinctly different ideas about light in architecture that all together make up this beautiful experience.
Tôi phải giới thiệu nhân vật này với các bạn. Đây là Richard Kelly người được sinh ra đúng 100 năm trước, đó cũng là lý do tôi nhắc đến ông ở đây, như một cách tưởng niệm. Vào những năm 1930, Richard Kelly là người đầu tiên thực sự định ra một phương pháp cho ngành thiết kế ánh sáng đương đại. Ông ta đưa ra 3 khái niệm, đó là "focal glow", tạm dịch là "ánh sáng tiêu điểm" hay "ánh sáng để nhìn thấy" "ambient luminescence", "ánh sáng tạo môi trường" hay "ánh sáng để chiêm nghiệm" và "play of briliants", "ánh sáng trình diễn" hay "ánh sáng để chiêm ngưỡng" từ những ý tưởng đối lập nhau về ánh sáng trong kiến trúc được kết hợp để tạo nên trải nghiệm đẹp đẽ này.
So to begin with, focal glow. He meant something like this -- where the light gives direction to the space and helps you to get around. Or something like this, which is the lighting design he did for General Motors, for the car showroom. And you enter that space, and you feel like, "Wow! This is so impressive," just because of this focal point, this huge light source in the middle. To me, it is something from theater, and I will get back to that a little bit later. It's the spotlight on the artist that helps you to focus. It could also be the sunlight that breaks through the clouds and lights up a patch of the land, highlighting it compared to the dim environment. Or it can be in today's retail, in the shopping environment -- lighting the merchandise and creating accents that help you to get around.
Bắt đầu với "ánh sáng tiêu điểm" Ý ông ấy muốn nói đến những thứ như thế này -- nơi mà ánh sáng chỉ ra hướng của không gian và dẫn đường cho bạn. Hay như ở đây, ánh sáng ông thiết kế cho General Motors, cho một phòng triển lãm xe. Và bạn bước vào không gian đó, và bạn cảm thấy, "Ôi! thật là ấn tượng," đó là vì cái "tiêu điểm" này, cái nguồn ánh sáng mạnh mẽ ở ngay giữa. Với tôi, nó giống như trong nhà hát, và lát nữa đây, tôi sẽ quay lại ý này Chính ánh đèn sân khấu chiếu lên người nghệ sĩ đã khiến bạn tập trung. Đó cũng có thể là ánh mặt trời xuyên qua những đám mây và chiếu sáng những mảng đất, làm nó nổi bật lên so với không gian mờ tối xung quanh. Hay giống như trong các cửa hàng, trong khu mua sắm -- chiếu sáng các mặt hàng
Ambient luminescence is something very different. Richard Kelly saw it as something infinite, something without any focus, something where all details actually dissolve in infinity. And I see it as a very comfortable kind of light that really helps us to relax and to contemplate. It could also be something like this: the National Museum of Science in London, where this blue is embracing all the exhibitions and galleries in one large gesture.
và tạo điểm nhấn để giúp bạn nhìn thấy rõ. "Ánh sáng tạo môi trường" là một khái niệm hoàn toàn khác. Richard Kelly xem đó là một thứ ánh sáng vô tận, không có bất kì điểm nhấn nào, một nơi mà tất cả các chi tiết đã hòa tan vào sự vô tận. Và tôi thấy nó là một thứ ánh sáng dễ chịu giúp chúng ta thư giãn và chiêm nghiệm. Hoặc giống như ở đây: Bảo tàng Khoa học Quốc gia Luân Đôn, nơi mà ánh sáng màu xanh này trùm lên tất cả các hiện vật và khu trưng bày trong một động thái tổng thể.
And then finally, Kelly's play of brilliants added to that really some play, I think, of the skyline of Hong Kong, or perhaps the chandelier in the opera house, or in the theater here, which is the decoration, the icing on the cake, something playful, something that is just an addition to the architectural environment, I would say. These three distinct elements, together, make a lighting environment that helps us to feel better. And we can only create these out of darkness. And I will explain that further. And I guess that is something that Richard Kelly, here on the left, was explaining to Ludwig Mies van Der Rohe. And behind them, you see that Seagram Building that later turned into an icon of modern lighting design.
Và cuối cùng là quan niệm "ánh sáng trình diễn" của Kelly Đây quả là một "màn trình diễn của ánh sáng" phía chân trời Hong Kong, hay có thể là cái đèn chùm của nhà hát opera, hay ở ngay chính trong nhà hát này, nó là một vật trang trí, lớp kem phủ trên chiếc bánh, một thứ gì đó vui nhộn, hay chỉ là một chi tiết bổ sung cho môi trường kiến trúc. Ba thành tố riêng biệt này, kết hợp để tạo nên một môi trường ánh sáng khiến chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn. Và chúng ta chỉ có thể tạo nên chúng từ bóng tối. Tôi sẽ giải thích sâu hơn. Tôi đoán đó là ý tưởng mà Richard Kelly (bên trái), đang cố giải thích cho Lugwig Mies Van der Rohe. Và ngay sau lưng họ là tòa nhà Seagram mà sau này trở thành một biểu tượng của ngành thiết kế chiếu sáng đương đại.
Those times, there were some early attempts also for light therapy already. You can see here a photo from the United States Library of Medicine, where people are put in the sun to get better. It's a little bit of a different story, this health aspect of light, than what I'm telling you today. In today's modern medicine, there is a real understanding of light in an almost biochemical way. And there is the idea that, when we look at things, it is the yellow light that helps us the most, that we are the most sensitive for. But our circadian rhythms, which are the rhythms that help us to wake and sleep and be alert and relaxed and so forth and so on, they are much more triggered by blue light. And by modulating the amount of blue in our environment, we can help people to relax, or to be alert, to fall asleep, or to stay awake.
Vào thời đó, đã bắt đầu có một số thử nghiệm sử dụng liệu pháp ánh sáng. Bức ảnh này chụp ở Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, nơi mọi người được phơi nắng cho khỏe. Đây là một câu chuyện hơi khác, về khía cạnh sức khỏe của ánh sáng, khác với những gì tôi nói nãy giờ. Trong y học hiện đại, có một hẳn một quan niệm về ánh sáng gần như theo cách hiểu của ngành hóa sinh. Về lý thuyết, khi chúng ta nhìn các sự vật, ánh sáng vàng giúp ích nhiều nhất, chúng ta nhạy cảm với nó nhất. Nhưng nhịp sinh học của con người, cái "đồng hồ" bảo chúng ta nên ngủ hay thức nên tỉnh táo hay nghỉ ngơi, vân vân, được kích thích chủ yếu bởi ánh sáng xanh lam. Và bằng cách điều chỉnh lượng ánh sáng xanh lam trong môi trường, chúng ta có thể giúp mọi người thư giãn, hoặc tỉnh táo, ngủ hoặc thức.
And that is how, maybe in the near future, light can help hospitals to make people better sooner, recover them quicker. Maybe in the airplane, we can overcome jet lag like that. Perhaps in school, we can help children to learn better because they concentrate more on their work. And you can imagine a lot more applications. But I would like to talk further about the combination of light and darkness as a quality in our life.
Bằng cách này trong tương lai gần, các bệnh viện có thể dùng ánh sáng để giúp bệnh nhân khỏe lại sớm hơn, bình phục nhanh hơn. Hoặc trên máy bay, chúng ta có thể vượt qua những mệt mỏi. Hoặc trong trường học, chúng ta có thể giúp bọn trẻ học tốt hơn vì chúng tập trung hơn vào bài học. Bạn có thể nghĩ ra nhiều ứng dụng hơn nữa. Nhưng tôi muốn nói sâu hơn đến sự kết hợp của ánh sáng và bóng tối như là một một phẩm chất của cuộc sống.
So light is, of course, for social interaction also -- to create relationships with all the features around us. It is the place where we gather around when we have to say something to each other. And it is all about this planet. But when you look at this planet at night, it looks like this. And I think this is the most shocking image in my talk today. Because all this light here goes up to the sky. It never reaches the ground where it was meant for. It never is to the benefit of people. It only spoils the darkness. So at a global scale, it looks like this. And, I mean, that is quite amazing, what you see here -- how much light goes up into the sky and never reaches the ground. Because if we look at the Earth the way it should be, it would be something like this very inspiring image where darkness is for our imagination and for contemplation and to help us to relate to everything.
Mục đích của ánh sáng tất nhiên là các tương tác xã hội -- để liên kết chúng ta với môi trường xung quanh. Đó là nơi chúng ta tụ họp khi cần trao đổi gì đó với nhau. Nói bao quát hơn, ánh sáng làm nên thế giới này. Đây là hình ảnh trái đất vào buổi đêm. Và tôi cho đây là hình ảnh gây shock nhất trong bài nói hôm nay. Vì tất cả ánh sáng ở đây chiếu lên trời. Nó không hề chiếu xuống mặt đất đúng như mục đích sử dụng. Và chẳng giúp ích gì cho loài người cả. mà chỉ làm hỏng bóng đêm. Ở phạm vi toàn cầu thì như thế này. Thật đáng kinh ngạc những gì bạn thấy ở đây-- biết bao nhiêu ánh sáng chiếu lên trời và không bao giờ chạm tới mặt đất. Bởi vì nếu chúng ta thấy trái đất theo đúng cách, hình ảnh của nó sẽ đẹp và đầy cảm hứng như thế này nơi bóng tối dành cho trí tưởng tượng và sự chiêm nghiệm bóng tối cũng giúp gắn kết chúng ta với mọi vật.
The world is changing though, and urbanization is a big driver of everything. I took this photo two weeks ago in Guangzhou, and I realized that 10 years ago, there was nothing like this, of these buildings. It was just a much smaller city, and the pace of urbanization is incredible and enormous. And we have to understand these main questions: How do people move through these new urban spaces? How do they share their culture? How do we tackle things like mobility? And how can light help there? Because the new technologies, they seem to be in a really interesting position to contribute to the solutions of urbanization and to provide us with better environments.
Thế giới đang thay đổi, và đô thị hóa là một động lực lớn cho mọi thứ. Tôi chụp bức ảnh này 2 tuần trước ở Quảng Châu, và tôi chợt nhận ra rằng 10 năm trước, ở đây chẳng có gì giống mấy tòa nhà này. Nó từng là một thành phố nhỏ hơn nhiều, và tốc độ đô thị hóa thật không thể tin nổi, thật khủng khiếp. Và chúng ta cần phải hiểu những câu hỏi mấu chốt này: Con người đi lại trong không gian của những đô thị mới này như thế nào? Họ trao đổi văn hóa bằng cách nào? Chúng ta phải làm gì để giải quyết các vấn đề, ví dụ như giao thông? Và ánh sáng giúp ích thế nào? Bởi vì các kĩ thuật mới, đã đạt được những thành quả rất thú vị để đóng góp vào những giải pháp đô thị hóa và cung cấp cho chúng ta môi trường tốt hơn.
It's not that long ago that our lighting was just done with these kinds of lamps. And of course, we had the metal-halide lamps and fluorescent lamps and things like that. Now we have LED, but here you see the latest one, and you see how incredibly small it is. And this is exactly what offers us a unique opportunity, because this tiny, tiny size allows us to put the light wherever we really need it. And we can actually leave it out where it's not needed at all and where we can preserve darkness. So that is a really interesting proposition, I think, and a new way of lighting the architectural environment with our well-being in mind. The problem is, though, that I wanted to explain to you how this really works -- but I can have four of these on my finger, so you would not be able to really see them. So I asked our laboratory to do something about it, and they said, "Well, we can do something." They created for me the biggest LED in the world especially for TEDx in Amsterdam.
Chỉ mới đây thôi hệ thống chiếu sáng của chúng ta còn sử dụng những loại đèn này. và tất nhiên, cả đèn halogen, đèn huỳnh quang và những thứ tương tự khác. Bây giờ thì ta có đèn LED, đây là phiên bản mới nhất, bạn có tin nó nhỏ như vậy không? Và chính điều này cho chúng ta một cơ hội quý giá, bởi vì kích thước li ti của chúng cho phép chúng ta đặt ánh sáng ở nơi ta thực sự cần. có thể tắt đi ở những nơi không cần thiết và ở nơi chúng ta có thể "bảo tồn" bóng tối. Với tôi, đó thực sự là một gợi ý thú vị và là một hướng mới cho ngành chiếu sáng trong môi trường kiến trúc phục vụ cuộc sống con người. Vấn đề là tôi muốn giải thích cho bạn cụ thể hơn nhưng 4 cái bóng đèn LED gộp lại cũng chỉ vừa trên đầu ngón tay của tôi, nên bạn chẳng thể nhìn thấy được. Vì thế tôi cầu cứu phòng thí nghiệm, và họ nói họ có thể làm cái gì đó. Họ đã chế tạo cho tôi bóng đèn LED lớn nhất trên thế giới dành riêng cho hội thảo TEDx Amsterdam.
So here it is. It's the same thing as you can see over there -- just 200 times bigger. And I will very quickly show you how it works. So just to explain. Now, every LED that is made these days gives blue light. Now, this is not very pleasant and comfortable. And for that reason, we cover the LED with a phosphor cap. And the phosphor is excited by the blue and makes the light white and warm and pleasant. And then when you add the lens to that, you can bundle the light and send it wherever you need it without any need to spill any light to the sky or anywhere else. So you can preserve the darkness and make the light. I just wanted to show that to you so you understand how this works.
Nó đây. Nó giống hệt như cái ở trên màn hình -- nhưng lớn gấp 200 lần. và tôi sẽ giải thích thật ngắn gọn để bạn thấy nó làm việc thế nào. Hiện nay, tất cả đèn LED đều cho ánh sáng xanh lam. Không thoải mái và dễ chịu lắm. Vì thế, người ta bọc đèn LED bằng lớp phospho. Phospho được kích thích bởi ánh sáng xanh và phát ra ánh sáng trắng ấm áp và dễ chịu. rồi bạn gắn chụp đèn lên, thế là bạn có thể "gói" ánh sáng lại, và đem tới nơi nào bạn cần mà không làm rơi rớt chút ánh sáng nào lên bầu trời hay bất kì nơi nào khác. Như vậy bạn có thể bảo tồn bóng tối và tạo ra ánh sáng. Tôi chỉ muốn cho bạn xem để hiểu cụ thể nguyên lý làm việc của đèn LED.
(Applause)
Xin cám ơn.
Thank you.
(Applause)
Nếu nghĩ xa hơn,
We can go further. So we have to rethink the way we light our cities. We have to think again about light as a default solution. Why are all these motorways permanently lit? Is it really needed? Can we maybe be much more selective and create better environments that also benefit from darkness? Can we be much more gentle with light? Like here -- this is a very low light level actually. Can we engage people more in the lighting projects that we create, so they really want to connect with it, like here? Or can we create simply sculptures that are very inspiring to be in and to be around? And can we preserve the darkness? Because to find a place like this today on Earth is really very, very challenging. And to find a starry sky like this is even more difficult.
Chúng ta có thể cân nhắc lại cách chúng ta chiếu sáng các thành phố. Chúng ta phải nghĩ lại về việc coi ánh sáng là một giải pháp mặc định. Tại sao những đường cao tốc này phải được chiếu sáng liên tục? Có thực sự cần thiết không? Hay chúng ta có thể chọn lọc hơn và tạo ra một môi trường tốt hơn để tận hưởng cả bóng tối nữa? Chúng ta có thể dùng ánh sáng nhẹ nhàng hơn không? Như ở đây -- thực chất là một mức chiếu sáng rất thấp. Chúng ta có thể để mọi người tham gia nhiều hơn vào các công trình chiếu sáng, để họ thực sự cảm thấy có mối liên hệ với chúng, như thế này. Hoặc ta có thể tạo nên những bức điêu khắc đơn giản nhưng cho ta thật nhiều cảm hứng khi ở gần chúng. Và chúng ta có thể bảo tồn bóng tối được không? Vì để tìm được một nơi như thế này trên trái đất bây giờ thực sự là một thách thức rất lớn. Và tìm được bầu trời lấp lánh sao thế này lại càng khó hơn.
Even in the oceans, we are creating a lot of light that we could actually ban also for animal life to have a much greater well-being. And it's known that migrating birds, for example, get very disoriented because of these offshore platforms. And we discovered that when we make those lights green, the birds, they actually go the right way. They are not disturbed anymore. And it turns out once again that spectral sensitivity is very important here.
Ngay cả trên biển, chúng ta cũng tạo ra nhiều ánh điện mà thực ra phải bỏ đi, để cuộc sống của các động vật được cải thiện hơn. Một ví dụ là các loài chim di trú đã bị lạc hướng bởi những dàn khoan này. Và chúng tôi phát hiện ra là khi đổi những đèn này thành màu xanh lá cây, các loài chim đã tìm được đúng hướng. Chúng không bị làm rối nữa. Và một lần nữa, sự nhạy phổ đóng vai trò then chốt ở đây
In all of these examples, I think, we should start making the light out of darkness, and use the darkness as a canvas -- like the visual artists do, like Edward Hopper in this painting. I think that there is a lot of suspense in this painting. I think, when I see it, I start to think, who are those people? Where have they come from? Where are they going? What just happened? What will be happening in the next five minutes? And it only embodies all these stories and all this suspense because of the darkness and the light.
Từ tất cả các ví dụ này, tôi cho rằng, chúng ta nên bắt đầu tạo ra ánh sáng từ bóng tối, và dùng bóng tối như là một bức toan -- như cách của các họa sĩ làm, như trong bức tranh này của Edward Hopper. Tôi cảm thấy "sự ngưng đọng" trong bức tranh này. Khi xem tranh, tôi tự hỏi, những nhân vật trong đấy là ai? Họ từ đâu đến? Họ sẽ đi đâu? Chuyện gì mới xảy ra? Cái gì sẽ xảy đến trong 5 phút nữa? Và nó thể hiện tất cả các câu chuyện đó và sự ngưng đọng đó chỉ bằng bóng tối và ánh sáng. Edward Hopper quả là một bậc thầy
Edward Hopper was a real master in creating the narration by working with light and dark. And we can learn from that and create more interesting and inspiring architectural environments. We can do that in commercial spaces like this. And you can still also go outside and enjoy the greatest show in the universe, which is, of course, the universe itself. So I give you this wonderful, informative image of the sky, ranging from the inner city, where you may see one or two stars and nothing else, all the way to the rural environments, where you can enjoy this great and gorgeous and beautiful performance of the constellations and the stars.
thực sự, ông đã kể chuyện chỉ bằng cách dùng những mảng sáng và tối. Chúng ta có thể học tập ông và tạo ra những không gian kiến trúc thú vị hơn và nhiều cảm hứng hơn. Chúng ta có thể ứng dụng trong không gian thương mại như thế này. Và bạn vẫn có thể đi ra ngoài và tận hưởng show diễn lớn nhất trong vũ trụ, tất nhiên, đó chính là bản thân Vũ trụ. Để tôi cho bạn xem tấm hình tuyệt vời và hàm súc này của bầu trời, từ trong thành phố, nơi bạn chẳng thấy gì ngoài một, hai ngôi sao, cho đến vùng nông thôn, nơi bạn có thể tận hưởng màn trình diễn tuyệt mỹ và hoành tráng của những ngôi sao và các chòm sao.
In architecture, it works just the same. By appreciating the darkness when you design the light, you create much more interesting environments that truly enhance our lives. This is the most well-known example, Tadao Ando's Church of the Light. But I also think of Peter Zumthor's spa in Vals, where light and dark, in very gentle combinations, alter each other to define the space. Or Richard MacCormac's Southwark tube station in London, where you can really see the sky, even though you are under the ground.
Trong ngành kiến trúc cũng vậy, Bằng cách coi trọng bóng tối khi thiết kế chiếu sáng, bạn sáng tạo ra những không gian thú vị hơn nhiều và điều đó thực sự cải thiện cuộc sống của chúng ta. Đây là ví dụ nổi tiếng nhất, Nhà thờ Ánh Sáng do Tadao Ando thiết kế. Tôi cũng liên tưởng đến Khu spa ở Vals thiết kế bởi Peter Zumthor, nơi sáng và tối được kết hợp rất nhẹ nhàng, tương tác với nhau để định hình không gian. Hoặc ga tàu điện ngầm phía nam của Richard McCormack ở Luân Đôn, nơi bạn có thể nhìn thấy bầu trời, mặc dù bạn đang ở trong lòng đất.
And finally, I want to point out that a lot of this inspiration comes from theater. And I think it's fantastic that we are today experiencing TEDx in a theater for the first time because I think we really owe to the theater a big thanks. It wouldn't be such an inspiring scenography without this theater. And I think the theater is a place where we truly enhance life with light.
Và cuối cùng, tôi muốn nói rằng phần lớn cảm hứng cho thiết kế chiếu sáng là từ các nhà hát. Và thật là tuyệt vời khi hội thảo này được diễn ra lần đầu tiên trong một nhà hát, bởi vì chúng ta thực sự phải mang ơn các nhà hát. Sẽ chẳng có những phối cảnh đầy cảm hứng như thế này nếu không có một nhà hát. Và theo tôi, nhà hát là nơi chúng ta thực sự đề cao cuộc sống bằng ánh sáng.
Thank you very much.
Xin chân thành cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)