I'd like to apologize, first of all, to all of you because I have no form of PowerPoint presentation. So what I'm going to do is, every now and again, I will make this gesture, and in a moment of PowerPoint democracy, you can imagine what you'd like to see.
Trước hết, tôi muốn xin lỗi các bạn bởi vì tôi không có một dạng thuyết trình bằng PowerPoint. Vì vậy, chúng ta sẽ làm thế này thỉnh thoảng, tôi sẽ làm cử chỉ này, và trong tinh thần của dân chủ PowerPoint, các bạn có thể tưởng tượng những gì các bạn muốn thấy.
I do a radio show. The radio show is called "The Infinite Monkey Cage." It's about science, it's about rationalism. So therefore, we get a lot of complaints every single week -- complaints including one we get very often, which is to say the very title, "Infinite Monkey Cage," celebrates the idea of vivisection. We have made it quite clear to these people that an infinite monkey cage is roomy.
Tôi dẫn một chương trình phát thanh. Chương trình phát thanh đó gọi là "Lồng khỉ vô hạn." Nó nói về khoa học, nó nói về lý luận học. Vì vậy, chúng tôi nhận rất nhiều than phiền hàng tuần -- những than phiền chúng tôi hay nhận nhất, nói là cái tên của chương trình, "Lồng khỉ vô hạn," tán dương ý tưởng của một dạng tra tấn. Chúng tôi đã cố gắng làm cho họ thấy rõ ràng rằng một lồng khỉ vô hạn rất là rộng.
(Laughter)
(Cười)
We also had someone else who said, "'The Infinite Monkey Cage' idea is ridiculous. An infinite number of monkeys could never write the works of Shakespeare. We know this because they did an experiment." Yes, they gave 12 monkeys a typewriter for a week, and after a week, they only used it as a bathroom.
Chúng còn có những người khác nói rằng, "'Lồng khỉ vô hạn' là một ý tưởng nực cười. Một số lượng vô hạn các con khỉ cũng không bao giờ viết được những tác phẩm của Shakespeare. Chúng tôi biết điều đó vì chúng tôi đã thí nghiệm thử." Vâng, chúng tôi đưa cho 12 con khỉ một máy đánh chữ trong một tuần, và sau một tuần, chúng chỉ dùng nó làm toilet.
(Laughter)
(Cười)
So the main element though, the main complaint we get -- and one that I find most worrying -- is that people say, "Oh, why do you insist on ruining the magic? You bring in science, and it ruins the magic." Now I'm an arts graduate; I love myth and magic and existentialism and self-loathing. That's what I do. But I also don't understand how it does ruin the magic. All of the magic, I think, that may well be taken away by science is then replaced by something as wonderful.
Nhưng cái thành phần chính, cái than phiền chính mà chúng tôi nhận được -- và cái làm tôi lo ngại nhất -- là nhiều người nói, "Ô, tại sao anh cứ cố gắng làm mất đi sự huyền bí? Anh đem khoa học vào, và nó làm mất đi sự huyền diệu." Tôi là một sinh viên cao học về nghệ thuật; Tôi yêu huyền thoại và sự huyền bí và chủ nghĩa hiện sinh và tự chế diễu. Đó là công việc của tôi. Nhưng tôi không hiểu là làm sao nó làm mất đi sự huyền bí. Tất cả những huyền bí, tôi nghĩ, có lẽ bị lấy đi bởi khoa học lại được thay thế bằng những thứ khác cũng tuyệt vời như vậy.
Astrology, for instance: like many rationalists, I'm a Pisces. (Laughter) Now astrology -- we remove the banal idea that your life could be predicted; that you'll, perhaps today, meet a lucky man who's wearing a hat. That is gone. But if we want to look at the sky and see predictions, we still can. We can see predictions of galaxies forming, of galaxies colliding into each other, of new solar systems. This is a wonderful thing. If the Sun could one day -- and indeed the Earth, in fact -- if the Earth could read its own astrological, astronomical chart, one day it would say, "Not a good day for making plans. You'll been engulfed by a red giant."
Ví dụ như chiêm tinh học: cũng như những người duy lý khác, tôi thuộc chòm sao song ngư. (Cười) Nói về chiêm tinh học -- chúng ta bỏ đi cái ý tưởng tầm thường là cuộc đời của của chúng ta có thể được phỏng đoán; là có lẻ một ngày nào đó, bạn sẽ gặp một người đàn ông may mắn người mà đang đội một cái nón. Điều đó không còn nữa. Nhưng nếu chúng ta muốn nhìn lên trời và nhìn thấy những dự đoán, chúng ta vẫn có thể. Chúng ta có thể thấy dự đoán của sự hình thành của các dãi thiên hà, của những thiên hà va vào nhau, và của những thái dương hệ khác. Đó là một điều tuyệt diệu. Nếu mặt trời một ngày nào đó có thể -- và ngay cả Trái Đất -- nếu Trái Đất có thể đọc bản chiêm tinh và thiên văn học của chính mình, một ngày nào đó nó sẽ nói, "Không phải là một ngày tốt để lên kế hoạch. Bạn sẽ bị nuốt chửng bởi một người khổng lồ màu đỏ."
And that to me as well, that if you think I'm worried about losing worlds, well Many Worlds theory -- one of the most beautiful, fascinating, sometimes terrifying ideas from the quantum interpretation -- is a wonderful thing. That every person here, every decision that you've made today, every decision you've made in your life, you've not really made that decision, but in fact, every single permutation of those decisions is made, each one going off into a new universe. That is a wonderful idea. If you ever think that your life is rubbish, always remember there's another you that's made much worse decisions than that. (Laughter) If you ever think, "Ah, I want to end it all," don't end it all. Remember that in the majority of universes, you don't even exist in the first place. This to me, in its own strange way, is very, very comforting.
Và điều đó đối với tôi, nếu như bạn nghĩ là tôi lo lắng về việc mất đi các thế giới, thật ra, lý thuyết đa thế giới -- một trong những ý tưởng đẹp, hấp dẫn, và đôi khi đáng sợ nhất xuất phát từ sự giải thích của thuyết lượng tử -- là một điều rất tuyệt vời. Điều mà mỗi người ở đây, mỗi quyết định mà các bạn có ngày hôm nay, và một quyết định mà các bạn có trong cuộc đời của bạn, bạn thật ra không đặt ra quyết định đó, mà thật ra, mỗi hoán vị của tất cả các quyết định đó được tạo ra, và mỗi quyết đinh đi vào một thế giới mới. Đó là một ý tưởng tuyệt vời. Nếu có lúc nào bạn nghĩ cuộc đời của bạn đáng bỏ đi, hãy luôn nhớ rằng ở một thế giới nào đó khác bạn còn có những quyết định tồi tệ hơn thế nữa. (Cười) Nếu như có lúc nào đó bạn nghĩ, "A, tôi muốn mọi thứ chấm dứt," đừng chấm dứt mọi thứ. Hãy nhớ rằng trong phần lớn các thế giới, bạn không hề tồn tại. Điều này đối với tôi, ở một góc độ kỳ lạ nào đó, rất rất là an ủi.
Now reincarnation, that's another thing gone -- the afterlife. But it's not gone. Science actually says we will live forever. Well, there is one proviso. We won't actually live forever. You won't live forever. Your consciousness, the you-ness of you, the me-ness of me -- that gets this one go. But every single thing that makes us, every atom in us, has already created a myriad of different things and will go on to create a myriad of new things. We have been mountains and apples and pulsars and other people's knees. Who knows, maybe one of your atoms was once Napoleon's knee. That is a good thing. Unlike the occupants of the universe, the universe itself is not wasteful. We are all totally recyclable. And when we die, we don't even have to be placed in different refuse sacs. This is a wonderful thing.
Thuyết tái sinh, đó một thứ nữa bị mất đi -- thế giới bên kia. Nhưng nó thật ra không mất đi. Khoa học thật ra nói rằng chúng ta sẽ sống mãi mãi. Thật ra là có một điều kiện. Chúng ta thật ra sẽ không sống mãi mãi. Các bạn sẽ không sống mãi mãi. Ý thức của các bạn, cái tôi của các bạn, cái tôi của tôi -- những cái đó chỉ có một cơ hội này thôi. Nhưng tất cả các thứ tạo ra chúng ta, mỗi nguyên tử trong chúng ta, đã tạo ra vô số những thứ khác và sẽ tiếp tục tạo ra vô số những thứ khác mới. Chúng ta đã từng là những ngọn núi những trái táo, những chòm sao xung, và đầu gối của người khác. Ai mà biết được, có thể là một trong những nguyên tử của bạn đã từng là đầu gối của Napoleon. Đó là một điều tốt. Không giống như thứ cư ngụ trong vũ trụ, chính bản thân vũ trụ không hề hoan phí. Chúng ta hoàn toàn tái chế được. Và khi chúng ta chết đi, chúng ta không cần được đặt vào những túi tái chế. Đó là một điều tuyệt vời.
Understanding, to me, does not remove the wonder and the joy. For instance, my wife could turn to me and she may say, "Why do you love me?" And I can with all honesty look her in the eye and say, "Because our pheromones matched our olfactory receptors." (Laughter) Though I'll probably also say something about her hair and personality as well. And that is a wonderful thing there. Love does not die because of that thing.
Sự hiểu biết, đối với tôi, không hề lấy đi sự huyền diệu và niềm vui. Ví dụ như, vợ tôi có thể quay sang tôi và cô ta có thể nói, "Tại sao anh yêu em?" Và tôi có thể hoàn toàn thành thật nhìn vào mắt cô ấy và nói, "Bởi vì pheromone của anh và em hợp với khứu giác của nhau." (Cười) Mặc dù có lẽ tôi sẽ nói một vài điều về tóc và tính cách của cô ấy nữa. Và đó là một điều tuyệt vời ở đây. Tình yêu không mất đi vì điều đó.
Pain doesn't go away either. This is a terrible thing, even though I understand pain. If someone punches me -- and because of my personality, this is recently a regular occurrence -- I understand where the pain comes from. It is basically momentum to energy where the four-vector is constant -- that's what it is. But at no point can I react and go, "Ha! Is that the best momentum-to-energy fourth vector constant you've got?" No, I just spit out a tooth.
Cơn đau cũng không mất đi. Đó là một điều khủng khiếp, mà dù tôi hiểu về cơn đau. Nếu ai đó đấm tôi -- và bởi vì tính cách của tôi, đó là một điều hay xảy ra gần đây -- Tôi hiểu là cơn đau đến từ đâu. Trên cơ bản nó là động lượng biến thành năng lượng khi mà vector bốn là hằng số -- cơ bản nó là thế. Nhưng tôi không thể phản ứng và nói, "Ha! Có phải đó là động lượng sang năng lượng vector bốn hằng số tốt nhất mà mày có?" Không, tôi chỉ phun ra một cái răng.
(Laughter)
(Cười)
And that is all of these different things -- the love for my child. I have a son. His name is Archie. I'm very lucky, because he's better than all the other children. Now I know you don't think that. You may well have your own children and think, "Oh no, my child's best." That's the wonderful thing about evolution -- the predilection to believe that our child is best. Now in many ways, that's just a survival thing. The fact we see here is the vehicle for our genes, and therefore we love it. But we don't notice that bit; we just unconditionally love. That is a wonderful thing. Though I should say that my son is best and is better than your children. I've done some tests.
Và đó cũng giống như những thứ khác -- tình yêu dành cho con cái của tôi. Tôi có một đứa con trai. Tên cháu là Archie. Tôi rất là may mắn, bởi vì nó tốt hơn tất cả những đứa trẻ khác. Bây giờ tôi biết là các bạn không nghĩ vậy. Các bạn có thể cũng có con cái và nghĩ rằng, "Ồ không, con tôi là tốt nhất." Đó là một điều tuyệt vời về tiến hóa -- sự thiên vị để nghĩ rằng con của chúng ta là tốt nhất. Thật ra trong nhiều khía cạnh, đó là tính sinh tồn. Cái sự thật mà chúng ta thấy là một phương tiện duy trì gene của chúng ta, và vì vậy chúng ta yêu nó. Nhưng chúng ta không ý thức điều đó; chúng ta chỉ yêu một cách không điều kiện. Đó là một điều tuyệt vời. Mặc dù tôi nên nói là con trai của tôi là tốt nhất. và tốt hơn con cái của các bạn. Tôi đã làm một số xét nghiệm.
And all of these things to me give such joy and excitement and wonder. Even quantum mechanics can give you an excuse for bad housework, for instance. Perhaps you've been at home for a week on your own. You house is in a terrible state. Your partner is about to return. You think, what should I do? Do nothing. All you have to do is, when she walks in, using a quantum interpretation, say, "I'm so sorry. I stopped observing the house for a moment, and when I started observing again, everything had happened." (Laughter) That's the strong anthropic principle of vacuuming.
Và tất cả những điều này đối với tôi đem lại niềm vui, sự phấn khích và sự huyền diệu. Ngay cả thuyết cơ học lượng tử đưa cho bạn một cách thối thác để có một căn nhà bừa bộn chẳng hạn. Có lẻ là bạn đã ở nhà một mình một tuần. Căn nhà của bạn hết sức bề bộn. Vợ của bạn sắp sửa về. Bạn nghĩ bạn nên làm gì? Đừng làm gì hết. Tất cả những gì bạn cần làm là, khi cô ấy bước vào, sử dụng một giải thích bằng thuyết lượng tử, nói là, "Anh xin lỗi. Anh dừng quan sát nhà mình một chút, và khi anh bắt đầu quan sát lại, thì mọi thứ đã như vậy." (Cười) Đó là nguyên lý vị nhân mạnh của hút bụi.
For me, it's a very, very important thing. Even on my journey up here -- the joy that I have on my journey up here every single time. If you actually think, you remove the myth and there is still something wonderful. I'm sitting on a train. Every time I breathe in, I'm breathing in a million-billion-billion atoms of oxygen. I'm sitting on a chair. Even though I know the chair is made of atoms and therefore actually in many ways empty space, I find it comfortable. I look out the window, and I realize that every single time we stop and I look out that window, framed in that window, wherever we are, I am observing more life than there is in the rest of the known universe beyond the planet Earth. If you go to the safari parks on Saturn or Jupiter, you will be disappointed. And I realize I'm observing this with the brain, the human brain, the most complex thing in the known universe. That, to me, is an incredible thing. And do you know what, that might be enough.
Đối với tôi, đó là một điều rất quan trọng. Ngay cả chuyến đi của tôi tới đấy -- niềm vui mà tôi có mỗi khi đi đến đây. Nếu bạn thật sự suy nghĩ, khi bạn bỏ đi huyền thoại thì vẫn còn một cái gì đó tuyệt vời. Khi tôi đang ngồi trên một chiếc xe lửa. Mỗi khi tôi hít thở, tôi hít vào hàng triệu tỉ tỉ các nguyên tử oxi. Khi tôi đang ngồi trên một cái ghế. Mặc dù tôi biết là cái ghế được làm từ những nguyên tử và vì vậy có rất nhiều những khoảng trống, tôi vẫn cảm thấy thoải mái. Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, và tôi nhận ra rằng mỗi khi chúng ta dừng lại và nhìn ra cửa sổ, trong cái khung cửa sổ đó, bất kể chúng ta đang ở đâu, tôi đang nhìn thấy nhiều sự sống hơn tất cả những gì có trong phần còn lại của vũ trụ bên ngoài Trái Đất. Nếu bạn đi trên một chuyến du mục trên sao Thổ hay sao Mộc, bạn sẽ rất thất vọng. Và tôi nhận ra rằng tôi đang nhìn mọi thứ bằng một bộ não, bộ não của con người, một thứ phức tạp nhất mà chúng ta biết trong vũ trụ. Điều đó, đối với tôi, là một điều khó có thể tưởng tượng được. Và bạn biết không, điều đó có thể là vừa đủ.
Steven Weinberg, the Nobel laureate, once said, "The more the universe seems comprehensible, the more it seems pointless." Now for some people, that seems to lead to an idea of nihilism. But for me, it doesn't. That is a wonderful thing. I'm glad the universe is pointless. It means if I get to the end of my life, the universe can't turn to me and go, "What have you been doing, you idiot? That's not the point." I can make my own purpose. You can make your own purpose. We have the individual power to go, "This is what I want to do." And in a pointless universe, that, to me, is a wonderful thing. I have chosen to make silly jokes about quantum mechanics and the Copenhagen interpretation. You, I imagine, can do much better things with your time.
Steven Weinberg, một người đoạt giải Nobel, từng nói, "Khi vũ trụ càng trở nên dễ hiểu, thì nó càng trở nên vô nghĩa." Đối với một số người điều này có vẻ dẫn tới ý tưởng của thuyết hư vô. Nhưng đối với tôi, nó không phải vậy. Nó là một điều tuyệt vời. Tôi mừng là vũ trụ vô nghĩa. Nó có nghĩa là khi tối đến cuối cuộc đời, vũ trụ không thể xoay sang tôi và nói, "Mày đã làm được gì, thằng ngốc? Nó không phải là như vậy." Tôi có thể tạo ra mục đích riêng của mình. Bạn có thể tạo ra mục đích riêng của bạn. Chúng ta có cái quyền lực cá nhân để nói, "Đây là cái mà tôi muốn làm." Và trong một vũ trụ vô nghĩa, đối với tôi đó là một điều tuyệt vời. Tôi đã chọn viết ra những câu đùa ngớ ngẩn về thuyết cơ học lượng tử và cách giải thích Copenhagen. Các bạn, tôi nghĩ rằng, có thể làm nhiều thứ tốt hơn với thời gian của các bạn.
Thank you very much. Goodbye.
Xin cảm ơn rất nhiều. Xin chào.
(Applause)
(Vỗ tay)