I'd like to apologize, first of all, to all of you because I have no form of PowerPoint presentation. So what I'm going to do is, every now and again, I will make this gesture, and in a moment of PowerPoint democracy, you can imagine what you'd like to see.
Na początku chcę was przeprosić, ponieważ nie mam prezentacji w PowerPoincie. ponieważ nie mam prezentacji w PowerPoincie. Więc zamiast tego wykonam od czasu do czasu taki gest, a wówczas będziecie mogli wyobrazić sobie, co tylko chcecie. wyobrazić sobie, co tylko chcecie.
I do a radio show. The radio show is called "The Infinite Monkey Cage." It's about science, it's about rationalism. So therefore, we get a lot of complaints every single week -- complaints including one we get very often, which is to say the very title, "Infinite Monkey Cage," celebrates the idea of vivisection. We have made it quite clear to these people that an infinite monkey cage is roomy.
Prowadzę program radiowy. Nazywa się "Nieskończona małpia klatka" i jest o nauce i racjonalizmie. Każdego tygodnia dostajemy z tego powodu wiele skarg - często dotyczą one tego, że sama nazwa programu propaguje wiwisekcję. Wyjaśniamy ludziom, że nieskończona małpia klatka to nazwa, która zostawia dużo miejsca na interpretację.
(Laughter)
(Śmiech)
We also had someone else who said, "'The Infinite Monkey Cage' idea is ridiculous. An infinite number of monkeys could never write the works of Shakespeare. We know this because they did an experiment." Yes, they gave 12 monkeys a typewriter for a week, and after a week, they only used it as a bathroom.
Ktoś inny twierdził: "Pomysł nieskończonej małpiej klatki jest absurdalny. Nieskończona liczba małp nigdy nie mogłaby napisać dzieł Szekspira. Wiemy to, ponieważ przetestowano ten pomysł". Dano 12 małpom maszynę do pisania na tydzień, a po tym czasie używały jej już tylko jako ubikacji.
(Laughter)
(Śmiech)
So the main element though, the main complaint we get -- and one that I find most worrying -- is that people say, "Oh, why do you insist on ruining the magic? You bring in science, and it ruins the magic." Now I'm an arts graduate; I love myth and magic and existentialism and self-loathing. That's what I do. But I also don't understand how it does ruin the magic. All of the magic, I think, that may well be taken away by science is then replaced by something as wonderful.
Najczęstsza skarga - i ta mnie najbardziej niepokoi - Najczęstsza skarga - i ta mnie najbardziej niepokoi - brzmi następująco: "Dlaczego tak wam zależy na niszczeniu magii? Mieszacie w to naukę, a ona niszczy magię". Ukończyłem uczelnię artystyczną, kocham mity i magię, egzystencjalizm i nienawiść do samego siebie. To właśnie robię. Nie rozumiem jednak, w jaki sposób niszczy to magię. Magia, która może być wytłumaczona poprzez naukę, Magia, która może być wytłumaczona poprzez naukę, jest zastępowana czymś równie wspaniałym.
Astrology, for instance: like many rationalists, I'm a Pisces. (Laughter) Now astrology -- we remove the banal idea that your life could be predicted; that you'll, perhaps today, meet a lucky man who's wearing a hat. That is gone. But if we want to look at the sky and see predictions, we still can. We can see predictions of galaxies forming, of galaxies colliding into each other, of new solar systems. This is a wonderful thing. If the Sun could one day -- and indeed the Earth, in fact -- if the Earth could read its own astrological, astronomical chart, one day it would say, "Not a good day for making plans. You'll been engulfed by a red giant."
Weźmy na przykład astrologię - jak wielu racjonalistów jestem spod znaku Ryb. (Śmiech) Pozbywamy się banalnego twierdzenia, Pozbywamy się banalnego twierdzenia, że można przewidzieć życie, że spotkasz dziś szczęśliwego faceta z kapeluszem. że spotkasz dziś szczęśliwego faceta z kapeluszem. Wyrzucamy to. Możemy jednak nadal patrzeć w niebo i przewidywać. Możemy przewidywać formowanie się galaktyk, ich zderzanie się lub powstawanie nowych systemów słonecznych. To coś wspaniałego. Jeśli Ziemia byłaby w stanie wyczytać swoją przyszłość ze swojego kosmogramu, powiedziałby jej pewnego dnia: "To nie jest dobry dzień na planowanie przyszłości, zostaniesz pochłonięta przez czerwonego olbrzyma". zostaniesz pochłonięta przez czerwonego olbrzyma".
And that to me as well, that if you think I'm worried about losing worlds, well Many Worlds theory -- one of the most beautiful, fascinating, sometimes terrifying ideas from the quantum interpretation -- is a wonderful thing. That every person here, every decision that you've made today, every decision you've made in your life, you've not really made that decision, but in fact, every single permutation of those decisions is made, each one going off into a new universe. That is a wonderful idea. If you ever think that your life is rubbish, always remember there's another you that's made much worse decisions than that. (Laughter) If you ever think, "Ah, I want to end it all," don't end it all. Remember that in the majority of universes, you don't even exist in the first place. This to me, in its own strange way, is very, very comforting.
Jeśli sądzicie, że martwię się utratą światów, Jeśli sądzicie, że martwię się utratą światów, a raczej teorii wielu światów, jednych z najpiękniejszych, najbardziej fascynujących, a czasami przerażających teorii, z zakresu interpretacji mechaniki kwantowej... powiem wam tak... Każdy z was, każda podjęta dzisiaj decyzja, każda decyzja w waszym życiu nie została przez was podjęta - podjęliście każdy możliwy wariant tych decyzji, a każda z nich daje początek alternatywnemu scenariuszowi wydarzeń - innemu dla każdego wszechświata. To fascynująca myśl. Jeśli sądzisz, że masz kiepskie życie, pamiętaj, że w innym podejmujesz znacznie gorsze decyzje. pamiętaj, że w innym podejmujesz znacznie gorsze decyzje. (Śmiech) Jeśli myślisz: "Chcę z tym wszystkim skończyć", nie rób tego. Pamiętaj, że w większości wszechświatów nawet nie istniejesz. To, na swój dziwny sposób, podnosi mnie na duchu. To, na swój dziwny sposób, podnosi mnie na duchu.
Now reincarnation, that's another thing gone -- the afterlife. But it's not gone. Science actually says we will live forever. Well, there is one proviso. We won't actually live forever. You won't live forever. Your consciousness, the you-ness of you, the me-ness of me -- that gets this one go. But every single thing that makes us, every atom in us, has already created a myriad of different things and will go on to create a myriad of new things. We have been mountains and apples and pulsars and other people's knees. Who knows, maybe one of your atoms was once Napoleon's knee. That is a good thing. Unlike the occupants of the universe, the universe itself is not wasteful. We are all totally recyclable. And when we die, we don't even have to be placed in different refuse sacs. This is a wonderful thing.
Reinkarnacja i życie po śmierci to już inny temat. Ono istnieje. Nauka mówi, że będziemy żyć wiecznie. Nauka mówi, że będziemy żyć wiecznie. Jest jedno zastrzeżenie - tym, co będzie żyć wiecznie nie będziesz ani ty, ani żadne z nas. Nasza tożsamość, nasze jestestwo, to co nas tworzy - to zniknie, ale każdy atom, który nas tworzy, zdążył już stworzyć niezliczoną ilość nowych rzeczy i ten proces nie ustanie. i ten proces nie ustanie. Byliśmy górami, jabłkami, gwiazdami Byliśmy górami, jabłkami, gwiazdami, a nawet kolanami innych ludzi. Kto wie, może twój atom był kiedyś w kolanie Napoleona. Dobre w tym jest to, że w przeciwieństwie do mieszkańców wszechświata, kosmos nie jest rozrzutny. Pochodzimy z odzysku i zostaniemy przetworzeni. Kiedy umieramy, nie musimy być nawet umieszczani w koszach na odpady. To coś wspaniałego.
Understanding, to me, does not remove the wonder and the joy. For instance, my wife could turn to me and she may say, "Why do you love me?" And I can with all honesty look her in the eye and say, "Because our pheromones matched our olfactory receptors." (Laughter) Though I'll probably also say something about her hair and personality as well. And that is a wonderful thing there. Love does not die because of that thing.
Poznawanie wcale nie umniejsza zachwytu i radości. Na przykład, kiedy moja żona pyta się mnie, dlaczego ją kocham, mogę szczerze spojrzeć jej w oczy i powiedzieć: mogę szczerze spojrzeć jej w oczy i powiedzieć: "Ponieważ nasze feromony odpowiadają naszym receptorom węchowym". (Śmiech) Chociaż pewnie powiedziałbym również coś o jej włosach i osobowości. To coś wspaniałego. Miłość przez to nie obumiera.
Pain doesn't go away either. This is a terrible thing, even though I understand pain. If someone punches me -- and because of my personality, this is recently a regular occurrence -- I understand where the pain comes from. It is basically momentum to energy where the four-vector is constant -- that's what it is. But at no point can I react and go, "Ha! Is that the best momentum-to-energy fourth vector constant you've got?" No, I just spit out a tooth.
Ból też nie przemija. To coś strasznego, mimo iż rozumiem ból. Jeśli ktoś mnie uderzy - co przez moją osobowość zdarza się dosyć często - rozumiem skąd bierze się ból. Jest to stosunek pędu do energii, gdzie czterowektor jest stałą - ot wszystko. Jednak nie mogę zareagować mówiąc: "Czy to najlepszy stosunek pędu do energii i czterowektora na jaki cię stać?" Po prostu wypluwam zęba.
(Laughter)
(Śmiech)
And that is all of these different things -- the love for my child. I have a son. His name is Archie. I'm very lucky, because he's better than all the other children. Now I know you don't think that. You may well have your own children and think, "Oh no, my child's best." That's the wonderful thing about evolution -- the predilection to believe that our child is best. Now in many ways, that's just a survival thing. The fact we see here is the vehicle for our genes, and therefore we love it. But we don't notice that bit; we just unconditionally love. That is a wonderful thing. Though I should say that my son is best and is better than your children. I've done some tests.
Mam syna - ma na imię Archie. Mam syna - ma na imię Archie. Mam szczęście, bo jest lepszy od innych dzieci. Mam szczęście, bo jest lepszy od innych dzieci. Wiem, że wy tak nie sądzicie. Może sami macie dzieci i sądzicie, że wasze są najlepsze. To wspaniały aspekt ewolucji - skłonność do sądzenia, że nasze dziecko jest najlepsze. Pod wieloma aspektami chodzi tu tylko o przetrwanie. To, co widzimy to przedłużenie naszych genów i dlatego je kochamy. Jednak nie zauważamy tego, kochamy bezwarunkowo. To coś wspaniałego. Chociaż powienieniem powiedzieć, że mój syn jest najlepszy i lepszy niż wasze dzieci. Przeprowadziłem kilka testów.
And all of these things to me give such joy and excitement and wonder. Even quantum mechanics can give you an excuse for bad housework, for instance. Perhaps you've been at home for a week on your own. You house is in a terrible state. Your partner is about to return. You think, what should I do? Do nothing. All you have to do is, when she walks in, using a quantum interpretation, say, "I'm so sorry. I stopped observing the house for a moment, and when I started observing again, everything had happened." (Laughter) That's the strong anthropic principle of vacuuming.
Wszystko to daje mi wiele radości, budzi zachwyt i podekscytowanie. Nawet mechanika kwantowa może być wymówką dla brudnego domu. Być może spędziłeś tydzień w domu całkiem sam. Twój dom jest w strasznym stanie. Twój partner ma zaraz wrócić, a ty się zastanawiasz - co powinienem zrobić? Nic. Wszystko co musisz zrobić, to użyć interpretacji kwantowej kiedy ona wejdzie do domu i powiedzieć: "Przepraszam, przez chwilę przestałem obserwować dom, a kiedy powróciłem do obserwowania go, wszystko się wydarzyło". do obserwowania go, wszystko się wydarzyło". (Śmiech) Jest to przykład zasady antropicznej odkurzania.
For me, it's a very, very important thing. Even on my journey up here -- the joy that I have on my journey up here every single time. If you actually think, you remove the myth and there is still something wonderful. I'm sitting on a train. Every time I breathe in, I'm breathing in a million-billion-billion atoms of oxygen. I'm sitting on a chair. Even though I know the chair is made of atoms and therefore actually in many ways empty space, I find it comfortable. I look out the window, and I realize that every single time we stop and I look out that window, framed in that window, wherever we are, I am observing more life than there is in the rest of the known universe beyond the planet Earth. If you go to the safari parks on Saturn or Jupiter, you will be disappointed. And I realize I'm observing this with the brain, the human brain, the most complex thing in the known universe. That, to me, is an incredible thing. And do you know what, that might be enough.
Jest to dla mnie niewzykle ważna rzecz. Nawet podróż tutaj - radość z podróży towarzyszy mi za każdym razem. Jeśli zastanowisz się przez chwilę, odłożysz na bok mit, nadal będzie tam coś wspaniałego. Siedzę w pociągu, za każdym razem, kiedy oddycham, wdycham miliony milardów miliardów atomów tlenu. Siedzę na krześle. Mimo iż wiem, że krzesło jest zbudowane z atomów, a więc w pewnym sensie jest to pusta przestrzeń, uznaję krzesło za wygodne. Spoglądam przez okno i zdaję sobie sprawę, że za każdym razem, gdy to robię, przyklejony do szyby, gdziekolwiek bym był, przyklejony do szyby, gdziekolwiek bym był, widzę więcej życia, niż jest w pozostałej części znanego nam wszechświata, poza planetą Ziemią. Jeśli udacie się do parków safari na Saturnie lub Jowiszu, to się rozczarujecie. Zdaję sobie sprawę, że obserwuję to za pomocą mózgu, ludzkiego mózgu - najbardziej złożoną rzecz we wszechświecie. Jest to dla mnie coś niesamowitego. I może to wystarczy.
Steven Weinberg, the Nobel laureate, once said, "The more the universe seems comprehensible, the more it seems pointless." Now for some people, that seems to lead to an idea of nihilism. But for me, it doesn't. That is a wonderful thing. I'm glad the universe is pointless. It means if I get to the end of my life, the universe can't turn to me and go, "What have you been doing, you idiot? That's not the point." I can make my own purpose. You can make your own purpose. We have the individual power to go, "This is what I want to do." And in a pointless universe, that, to me, is a wonderful thing. I have chosen to make silly jokes about quantum mechanics and the Copenhagen interpretation. You, I imagine, can do much better things with your time.
Steven Weinberg, laureat nagrody Nobla, powiedział kiedyś, że "Im bardziej poznajemy wszechświat, tym bardziej wydaje się on być bez sensu". Niektórych ludzi prowadzi to do nihilizmu. Ale nie mnie. To wspaniała rzecz. Jestem wdzięczny, że wszechświat jest bez sensu. Oznacza to, że gdy moje życie dobiegnie końca, wszechświat nie może się mnie spytać: "Co porabiałeś, idioto? To nie o to chodziło". Mogę stworzyć moje własne cele, wy również. Mogę stworzyć moje własne cele, wy również. Mamy indywidualną moc, aby powiedzieć: "Tym chcę się zajmować". W bezsensownym wszechświecie jest to dla mnie coś wspaniałego. Postanowiłem opowiedzieć kilka głupich żartów o mechanice kwantowej i interpretacji kopenhaskiej. Wy jak sądzę, znacznie lepiej rozporządzacie własnym czasem.
Thank you very much. Goodbye.
Dziękuję bardzo. Do widzenia.
(Applause)
(Brawa)