I am an accountant with a numbers problem. I mean, I'm good with numbers and using them to report what's happening, but I'm also concerned with the full story behind those numbers, the part that gets lost in translation, the part that numbers can't quite tell, the story that goes deeper than mere strategies for saving and earning money. And without that story, I don't think I'm doing my job well. That's why I've dedicated my career to figuring out how my work as an accountant can tell stories about people, stories that will ultimately help them improve their lives. Let me explain.
Tôi là một kế toán gặp vấn đề với con số. Ý tôi là, tôi giỏi về số liệu và dùng số để báo cáo điều đang diễn ra, nhưng tôi cũng quan ngại về toàn bộ câu chuyện đằng sau các con số, phần bị bỏ quên khi diễn dịch số liệu, phần mà con số khó lòng nói lên được. Đó là câu chuyện ẩn sâu bên trong hơn là chiến lược tiết kiệm tiền và kiếm tiền. Và không có câu chuyện đó, tôi không nghĩ mình đang làm tốt công việc của bản thân. Đó là lý do tôi hết lòng với sự nghiệp để tìm ra cách công việc của tôi, một kế toán viên, có thể kể câu chuyện về con người, những câu chuyện mà rốt cuộc sẽ giúp người khác cải thiện cuộc sống. Tôi sẽ giải thích cho bạn rõ.
It all started when someone told me, "You're obsessed with chocolate." And I was like, "What? No, I'm not." But then I wondered, could I be in denial about my own obsession? Was I actually spending a lot of money on chocolate but blind to it? Well, here was a chance for me to test this theory. Using my accountant lens, off I went tracking my spending on chocolate -- and there it was, my love for chocolate. I was spending about 50 dollars a month on chocolate, especially in months when I was overstressed and months when I was overjoyed.
Mọi chuyện bắt đầu khi có người bảo tôi: “Anh bị ám ảnh với sô-cô-la.” Và tôi phản ứng kiểu như: “Gì cơ? Bậy nào, đâu có đâu.” Nhưng rồi, khi đó, tôi tự hỏi có lẽ nào tôi đang chối bỏ chính sự ám ảnh của mình? Thực sự tôi có đang tiêu nhiều tiền vào sô-cô-la mà không nhận thấy hay không? Ái chà, đây là cơ hội để tôi kiểm nghiệm gải thuyết này. Sử dụng lăng kính kế toán, tôi lần mò theo dõi chi tiêu của bản thân vào sô-cô-la -- và rồi tôi nhận ra, tình yêu của mình dành cho sô-cô-la. Tôi đã tiêu khoảng 50 đô mỗi tháng vào sô-cô-la, đặc biệt vào những tháng tôi đặc biệt căng thẳng và những tháng tôi vui sướng quá độ.
Analyzing my expenses helped me to understand that I had an emotional pattern where when I'm struggling or celebrating, I binge on chocolate. I had struggled with my weight for a very long time and I was convinced that my diet was not the problem. I was convinced that it was my lack of effort in exercise, and certainly not chocolate. Tracking my spending on chocolate, though, helped me realize that I was afraid of facing myself in the mirror, literally and figuratively, and that I lack the courage to deal with the real problem, my diet. So I continued to exercise, but devoted less time to it and instead shifted my focus and energy towards developing a more healthful diet. That year I lost 50 pounds.
Phân tích chi tiêu của bản thân giúp tôi hiểu rằng tôi có một lối mòn cảm xúc. Khi tôi cảm thấy chật vật hoặc vui mừng, tôi lại ngấu nghiến sô-cô-la. Tôi đã chật vật với vấn đề cân nặng của bản thân rất lâu rồi và tôi đã tự nhủ với mình rằng chế độ ăn của tôi không có vấn đề gì. Tôi tự nhủ với bản thân rằng đó là do tôi không nỗ lực tập thể dục, và rõ ràng là chẳng liên quan sô-cô-la. Dù sao, việc truy vế chi tiêu vào sô-cô-la giúp tôi nhận ra rằng tôi sợ đối mặt với chính mình trong gương, theo nghĩa bóng lẫn nghĩa đen, và tôi thiếu can đảm để đối mặt với vấn đề thực sự là chế độ ăn của tôi. Thế là tôi vẫn tập thể dục, nhưng dành ít thời gian hơn và thay vào đó, chuyển sự tập trung và năng lượng vào một chế độ ăn lành mạnh. Năm đó tôi giảm gần 23 kg.
Our relationship with money represents our relationship with life. The accounting of my own chocolate behavior told me the story of my own denial. I realized that perhaps I could also help my clients see what they were overlooking in their own lives and help them realize their own emotional patterns through their tracking and spending of their expenses.
Mối quan hệ của ta với tiền bạc phản ánh mối quan hệ của ta với cuộc đời. Theo dõi hành vi của bản thân với sô-cô-la giúp tôi biết câu chuyện về sự chối bỏ của bản thân mình. Tôi nhận ra rằng, có thể, tôi cũng giúp cho khách hàng của mình nhận ra điều họ đang bỏ lỡ trong cuộc sống của chính họ và giúp họ nhận ra lối mòn cảm xúc bằng cách theo dõi thói quen chi tiêu.
So I started to pay close attention to the story behind my clients' expenses that may be hidden to them. One of my clients, a critical care nurse, was convinced that her personal budget was reasonable and expenses justifiable. She had struggled to build up her savings and I noticed that she had minimal records of her expenses. I suggested to her that her lack of savings could be due to more than just a gap in her financial knowledge and offered to help identify the problem. I encouraged her to start tracking and charting her expenses. After a few months, her financial records revealed that most of her spending was on expensive clothing and shoes. As we sat together, she was genuinely surprised to see just how much of her budget was going towards fashion. She remarked, "Wow, these are impulsive purchases, aren't they? I guess I didn't realize that."
Thế là tôi bắt đầu tập trung hơn vào câu chuyện đằng sau thói quen chi tiêu của khách hàng mà có thể họ không nhận ra. Một khách hàng của tôi làm điều dưỡng tin rằng cô đang dự trù chi phí rất hợp lý và chi tiêu thỏa đáng. Cô chật vật với việc tăng khoản tiết kiệm và tôi nhận ra rằng cô ghi nhận các khoản chi tiêu rất sơ sài. Tôi gợi ý rằng việc cô tiết kiệm được ít có thể có lý do nằm sâu hơn là sự thiếu hụt kiến thức tài chính và đề nghị giúp cô xác định vấn đề. Tôi khuyến khích cô bắt đầu theo dõi và đồ thị hóa chi tiêu của bản thân. Sau vài tháng, báo cáo tài chính của cô đã tiết lộ phần đa chi tiêu của cô là vào quần áo và giày dép đắt tiền. Khi chúng tôi ngồi lại với nhau, cô tỏ ra rất đỗi ngạc nhiên khi nhìn thấy mình đã chi nhiều tiền cho thời trang thế nào. Cô thốt lên rằng: “Úi chà, đây là chi tiêu bốc đồng phải không? Tôi đoán là tôi đã chẳng nhận ra.”
She analyzed further and realized that she was buying clothes in an attempt to impress and appear successful to her friends. And also when her confidence was low, buying clothes temporarily boosted it. She told me that buying clothing was her attempt to find meaning in life and feel valued. She sighed, and she set a goal for herself and her finances. Six months later, she called me to tell me she had saved a bunch of money by reducing her spending on shopping and instead choosing to exercise when she felt the urge to shop. She's much happier around her friends. Three years later, home ownership is on the horizon.
Cô phân tích kỹ hơn và nhận ra rằng cô đã mua quần áo nhằm gây ấn tượng và trông có vẻ thành công trong mắt bạn bè. Và khi sự tự tin của cô giảm sút, hành vi mua đồ giúp cô tạm tăng tự tin. Cô ấy bảo tôi rằng việc mua quần áo là nỗ lực của chính cô nhằm tìm ra ý nghĩa trong cuộc sống và cảm thấy được trân trọng. Cô thở dài, và cô đặt một mục tiêu cho chính bản thân và tài chính của mình. Sáu tháng sau, cô ấy gọi tôi để nói rằng cô đã tiết kiệm được rất nhiều bằng cách giảm chi tiêu vào mua sắm và thay vào đó, chủ động chọn tập luyện khi cảm thấy thôi thúc muốn mua sắm. Cô cảm thấy vui vẻ hơn khi ở cùng bạn bè. Ba năm sau, cô bắt đầu tính chuyện mua nhà.
Sometimes, though, charting expenses may not reveal something specific, as a chocolate addiction or shopping problem, but what it reveals can be just as valuable. A marketing strategist and upcoming musician needed help with her taxes. When I met with her, I immediately took note of the fear in her face as she looked through her records and expenses. I checked in with her and she expressed to me that some things in her life didn't quite seem to work out, including her relationships. She was afraid of facing how much money she was about to lose after taxes. As we continued talking about her finances, she started to notice a connection between her fear of losing money and her fear of losing relationships. She went on to tell me that she was afraid of committing to anyone because she didn't want to get hurt. She expressed that she had not been close to anyone in over seven years because she feared failure. And maybe she might have an avoidance strategy around both her money and her relationships.
Đôi khi, mặc dù, đồ thị hóa chi tiêu có thể chẳng tiết lộ điều gì rõ rệt, như thói quen nghiện sô-cô-la hay vấn đề với việc mua sắm, nhưng điều nó tiết lộ có thể cũng giá trị ngang ngửa. Một nhà chiến lược marketing sắp trở thành một nhạc sĩ cần giúp đỡ về vấn đề thuế. Khi tôi gặp cô, tôi lập tức nhận ra sự sợ hãi trên gương mặt cô khi cô nhìn qua sổ sách và chi tiêu. Tôi cùng cô kiểm tra và cô bộc bạch với tôi rằng có gì đó trong cuộc sống của cô dường như không diễn ra như mong đợi, bao gồm các mối quan hệ. Cô sợ phải đối mặt với số tiền mà cô sẽ bị mất sau khi trừ thuế. Khi chúng tôi tiếp tục trò chuyện về vấn đề tài chính của cô, cô bắt đầu chú ý đến sự kết nối giữa nối sợ mất tiền với nỗi sợ mất mối quan hệ. Tiếp đến, cô ấy bảo rằng cô sợ phải cam kết với người khác bởi vì cô không muốn bị tổn thương. Cô thổ lộ rằng cô đã không gần gũi ai trong hơn bảy năm vì cô sợ thất bị. Và có thể cô có một chiến lược trốn tránh trong cả tiền bạc lẫn các mối quan hệ.
It's been six years since I first help her chart her finances, and she's still consistently keeping up with her spreadsheet. As she confronted her personal accounting and grew her savings in advance of each tax season, she developed less fear of loss and grew more open to relationships. She tells me that she even has the courage to walk away from a relationship when it's not serving her. She recently told me, "My spreadsheet is basically a story of my life's progression and I can see it through the numbers.”
Đã sáu năm trôi qua kể từ lúc tôi giúp cô mô hình hóa tài chính cá nhân và cô vẫn đều đặn cập nhật bảng chi tiêu cá nhân. Khi cô đối mặt với vấn đề tài chính cá nhân và gia tăng số tiền tiết kiệm sau mỗi kỳ khai thuế, cô dần trở nên bớt sợ hãi và cởi mở hơn trong các mối quan hệ. Cô bảo tôi rằng cô thậm chí còn can đảm chấm dứt một mối quan hệ khi cảm thấy mối quan hệ đó không ổn. Gần đây cô ấy bảo tôi rằng: “Bảng chi tiết chi tiêu của tôi, bản chất, là câu chuyện cuộc đời tôi và tôi có thể nhìn thấy câu chuyện ấy qua các con số.”
I believe we can all do this type of audit of our own financial behavior and that we can learn surprising things about ourselves through tracking and charting our expenses. Here's how. Number one, take a look at your bank statement for the last six months and categorize the expenses by type for a more holistic view. For example, your spending on shopping versus transport versus entertainment.
Tôi tin rằng, tất cả chúng ta đều có thể kiểm toán hành vi tài chính của bản thân và chúng ta có thể nhận ra nhiều điều đáng ngạc nhiên về mình thông qua việc theo dõi và đồ thị hóa chi tiêu của mình. Sau đây là cách làm. Đầu tiên, hãy nhìn sao kê ngân hàng trong sáu tháng vừa qua và phân loại các khoản chi để có cái nhìn tổng quát hơn. Ví dụ, chi tiêu mua sắm so với di chuyển, so với giải trí.
Number two, when an expensive pattern emerges, see what that pattern says about yourself. Be curious and inquisitive. At first, it may not be that obvious, but asking yourself what led you to make that choice in a given moment can provide some clues. Do you buy pizza every Wednesday night because that's when you're too tired to cook after a stressful weekly meeting?
Bước hai, khi một lối mòn chi tiêu đắt đỏ dần hiện ra, hãy xem thói quen chi tiêu đó nói lên điều gì về chính bạn. Hãy giữ một thái độ tò mò. Thoạt tiên, lối mòn chi tiêu đó trông có vẻ hiển nhiên, nhưng hãy tự hỏi chính mình, điều gì dẫn dắt bạn vào thời điểm đó. Điều này có thể cung cấp vài gợi ý. Bạn có mua pizza vào mỗi tối thứ tư bởi vì bạn mệt quá không thể nấu được sau một cuộc họp tuần đầy căng thẳng?
Number three, observe if there are any line items that you are shocked by in terms of value or volume and see what patterns emerge. For example, did you buy that new smartphone just before a major function or event so that your friends would notice? Or do you tell yourself you only take taxis late at night, but then realize that you’re taking way more taxis every month than you thought? Are you working late more than you thought?
Bước ba, hãy quan sát xem có một hạng mục chi tiêu nào khiến bạn thấy ngỡ ngàng về mặt giá trị hay số lượng và tìm hiểu xem lối mòn nào đang diễn ra. Ví dụ, bạn có mua chiếc smartphone ấy ngay trước một sự kiện hay buổi tiệc lớn để gây sự chú ý cho bạn bè của bạn? Hoặc bạn có tự nhủ với bản thân chỉ bắt taxi khi đi về khuya, nhưng rồi nhận ra mỗi tháng bạn đi taxi nhiều hơn bạn đã nghĩ? Bạn có làm việc khuya nhiều hơn đã nghĩ?
There's so much that we can learn about ourselves if we take the time to look. And sometimes our money knows us better than we know ourselves. Tracking our finances can reveal what we are in denial of, our hidden biases, our fears and what might be holding us back. Though it can be difficult and uncomfortable to take a good, hard look at our financial behavior, it can reveal some deep emotional truths. Some truths that can help us re-evaluate our careers, our relationships and our priorities. So give it a try. The payoff could be huge.
Có nhiều điều ta có thể khám phá về chính bản thân mình nếu chúng ta dành thời gian quan sát. Và đôi khi tiền bạc của ta biết về ta nhiều hơn chính ta hiểu bản thân mình. Theo dõi tài chính của bản thân có thể làm lộ ra những điều ta chối bỏ, những thiên kiến ẩn giấu, những nỗi sợ và những điều có thể giữ chân ta lại. Mặc dù điều này có thể khó khăn và không thoải mái, nhìn nhận hành vi tài chính của bản thân một cách rõ ràng và trần trụi, có thể làm lộ ra những sự thực liên quan đến những cảm xúc sâu kín. Những sự thực có thể giúp chúng ta tái đánh giá sự nghiệp, các mối quan hệ và những ưu tiên của bản thân. Vậy nên bạn hãy thử xem. Điều bạn nhận được có thể rất lớn lao đấy.
Thank you.
Xin cảm ơn.