This is really a two-hour presentation I give to high school students, cut down to three minutes. And it all started one day on a plane, on my way to TED, seven years ago. And in the seat next to me was a high school student, a teenager, and she came from a really poor family. And she wanted to make something of her life, and she asked me a simple little question. She said, "What leads to success?" And I felt really badly, because I couldn't give her a good answer.
بۇ ئەسلى مەن ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا ئىككى سائەت سۆزلەيدىغان نۇتۇق، بۇنى ئۈچ مىنۇتقا قىسقارتتىم. بۇ ئىش تەدكە ماڭغان بىر كۈنى ئايروپىلاندا باشلاندى، يەتتە يىلنىڭ ئالدىدا. يېنىمدىكى ئورۇندا ئولتۇرغان ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى, بىر ئۆسمۈر بولۇپ، ئۇھەقىقەتەن بىر نامرات ئائىلىدىن كېلىپ چىققان ئىكەن. ئۇ ھاياتىدا ئۇتۇق قازىنىشنى خالايدىكەن، ئۇ مەندىن بىر ئاددي كىچىك سۇئالنى سورىدى. ئۇ دېدىكى، "نىمە غەلبىگە باشلايدۇ؟" مەن ھەقىقەتەن ئوڭايسىزھېس قىلغان ئىدىم، چۈنكى مەن ئۇنىڭغا بىر ياخشى جاۋاپ بېرەلمىگەن ئىدىم.
So I get off the plane, and I come to TED. And I think, jeez, I'm in the middle of a room of successful people! So why don't I ask them what helped them succeed, and pass it on to kids? So here we are, seven years, 500 interviews later, and I'm going to tell you what really leads to success and makes TEDsters tick.
شۇڭا ئايروپىلاندىن چۈشۈپلا تەدكە كەلدىم. ئويلىدىم، توۋا، مەن شۇ دەمدە غەلىبە قازانغان كىشىلەر بار ئۆينىڭ ئوتتۇرىدا! ئۇنداقتا ئۇلارنىڭ غەلىبە قازىنىشىغا نېمىنىڭ ياردەم قىلغانلىقىنى سوراپ، نىمە ئۈچۈن بالىلارغا يەتكۈزۈپ بەرمەيمەن؟ مانا ئەمدى، 7 يىلدا 500 زىيارەتتىن كېيىن، مەن سىلەرگە نېمىنىڭ ھەقىقەتەن غەلبىگە ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى . ۋە تەدچىلەرگە نېمنىڭ ھەيدەكچى ئىكەنلىكىنى دەپ بەرمەكچىمەن
And the first thing is passion. Freeman Thomas says, "I'm driven by my passion." TEDsters do it for love; they don't do it for money.
بىرىنچى نەرسە بولسا قىزغىنلىق. فىرىمىن توماس دەيدۇكى: «مېنى قوزغىتىدىغىنى قىزغىنلىقىم.» تەدچىلەر مېھىر-مۇھەببەت ئۈچۈن بىر ئىش قىلىدۇ: ئۇلار پۇل ئۈچۈن قىلمايدۇ.
Carol Coletta says, "I would pay someone to do what I do." And the interesting thing is: if you do it for love, the money comes anyway.
كەرۇل كولىتتا دەيدۇكى: «مەن ئۆزۈم قىلىدىغان ئىشنى باشقا بىرسىگە پۇل بېرىپ قىلدۇرۇشقا رازى.» قىزىقارلىق يېرى شۇكى: ئەگەر سىز بىر ئىشنى مېھىر-مۇھەببەت ئۈچۈن قىلسىڭىز، پۇل ھامان ئۆزلۈكىدىن كېلىدۇ.
Work! Rupert Murdoch said to me, "It's all hard work. Nothing comes easily. But I have a lot of fun." Did he say fun? Rupert? Yes!
ئىشلەش! روبېرىت مېردوك ماڭا دېدىكى: «ھەممىسى تىرىشىپ ئىشلەشتىن كېلىدۇ، ھېچنەرسە ئاسان قولغا كەلمەيدۇ. لېكىن شۇ جەرياندا نۇرغۇن خوشاللىققا ئېرىشىمەن.» ئۇ خوشاللىقىنى تىلغا ئالغاندۇ؟ روبېرت؟ ئەلۋەتتە.
(Laughter)
تەدچىلەر خىزمەتتىن ئەلۋەتتە خوشاللىنىدۇ. ئۇلار ھەم تىرىشىپ ئىشلەيدۇ.
TEDsters do have fun working. And they work hard. I figured, they're not workaholics. They're workafrolics.
مەن بايقىدىمكى، ئۇلار خىزمەت سارىڭى ئەمەس. بەلكى خىزمەت مەستانلىرىدۇر.
(Laughter)
ماھىرلىق! ئەلكىس گاردېن دەيدۇكى: «غەلبىلىك بولۇش ئۈچۈن بىر ئىشقا باشچىلاپ كىرىشىڭ
Good!
(Applause)
Alex Garden says, "To be successful, put your nose down in something and get damn good at it." There's no magic; it's practice, practice, practice.
ۋە شۇ ئىشقا قالتىس ماھىر بولۇڭ.» ماھىر بولۇشتا سېھىر يوق؛ ئۇ ئەمەلىيەت، ئەمەلىيەت، ئەمەلىيەتتىن كېلىدۇ. دىققەتنى مەركەزلەشتۈرۈش، نورمان جۇسىن ماڭا دېدىكى،
And it's focus. Norman Jewison said to me, "I think it all has to do with focusing yourself on one thing."
«مېنىڭچە مۇۋاپپىقىيەت دىققىتىڭىزنى بىر ئىشقا مەركەزلەشتۈرگەندىلا ئاندىن قولغا كېلىدۇ. » ھەيدەكچىلىك قىلىش! دەيۋىد گالو دەيدۇكى: «ئۆزىڭىزگە ھەيدەكچىلىك قىلىڭ.
And push! David Gallo says, "Push yourself. Physically, mentally, you've got to push, push, push." You've got to push through shyness and self-doubt.
جىسمانىي ۋە روھىي جەھەتتىن ئۆزىڭىزگە ھەيدەكچىلىك قىلىشىڭىز كېرەك.» سىز تارتىنچاقلىق ۋە ئۆزىدىن گۇمانلىشنى يوقىتىشقا ھەيدەكچىلىك قىلىشىڭىز كېرەك. گولدى ھون دەيدۇكى: «مەندە ھەمىشە ئۆزىدىن گۇمانلىنىش مەۋجۇد ئىدى.
Goldie Hawn says, "I always had self-doubts. I wasn't good enough; I wasn't smart enough. I didn't think I'd make it."
ئۆزەمنى يېتەرلىك ياخشى ئەمەس؛ يېتەرلىك ئەقىللىق ئەمەس ۋە غەلبە قازىنالمايمەن دەپ ئويلىغان ئىدىم.»
Now it's not always easy to push yourself, and that's why they invented mothers.
ئەمدى ئۆزىڭىزگە ھەيدەكچىلىك قىلىش ھەمىشە ئاسان بولمايدۇ، شۇڭا ئانىلارنى ياراتقاندە. (كۈلۈشمەك)
(Laughter)
(Applause) Frank Gehry said to me, "My mother pushed me."
فرانك گەري ماڭا دېدىكى، «ئانام ماڭا ھەيدەكچىلىك قىلغان.»
(Laughter)
ئەجىر قىلىڭ! شرۋېن نۇلاند دەيدۇكى، «دوختۇر بولۇپ ئەجىر سىڭدۈرۈش بىر شەرەپلىك ئىش ئىدى.»
Serve! Sherwin Nuland says, "It was a privilege to serve as a doctor."
شۇ دەمدە نۇرغۇن بالىلار ماڭا مىليونېر بولۇشنى خالايدىغانلىقىنى دەيدۇ.
A lot of kids want to be millionaires. The first thing I say is: "OK, well you can't serve yourself; you've got to serve others something of value. Because that's the way people really get rich."
مېنىڭ ئۇلارغا دەيدىغان تۇنجى گېپىم بولسا: «بولىدۇ، شۇغىنىسى سىز ئۆزىڭىزگە ئەجىر سىڭدۈرسىڭىز بولمايدۇ؛ سىز باشقىلارغا قىممىتى بار مەلۇم ئىشتا ئەجىر سىڭدۈرۈشىڭىز كېرەك. چۈنكى مۇشۇ كىشىلەرنىڭ ھەقىقىي باي بولۇشىنىڭ يولى.
Ideas! TEDster Bill Gates says, "I had an idea: founding the first micro-computer software company." I'd say it was a pretty good idea. And there's no magic to creativity in coming up with ideas -- it's just doing some very simple things. And I give lots of evidence.
ئىدىيىلەر! تەدچى بىل گەيتىس دەيدۇكى، «مەندە تۇنجى مىكرو-كومپيۇتېر يۇمشاق دېتالى شىركىتى قۇرۇپ چىقىشتىن ئىبارەت بىر ئىدىيە بار ئىدى.» مەن دەيمەن ئۇ خېلى بىر ياخشى ئىدىيە ئىكەن. ئىدىيىلەرنى ئويلاپ چىقىپ بارلىققا كەلتۈرۈشتە بىر سېھىر يوق. ئۇلار پەقەت بەزى ناھايتى ئاددىي ئىشلارنى قىلىشتىن كېلىدۇ. مەن نۇرغۇن ئىسپاتلارنى بېرەلەيمەن.
Persist! Joe Kraus says, "Persistence is the number one reason for our success." You've got to persist through failure. You've got to persist through crap! Which of course means "Criticism, Rejection, Assholes and Pressure."
ئىزچىل بولۇڭ! جوۋ كرائۇس دەيدۇكى: «ئىزچىللىق بىزنىڭ غەلبىمىزنىڭ بىرىنجى نومۇرلۇق ئاساسىي» سىز مەغلۇپ بولغاندىمۇ ئىزچىللىقنى داۋاملاشتۇرۇشىڭىز كېرەك. ناچارلىقلارغا يولۇققاندىمۇ ئىزچىللىقنى داۋاملاشتۇرۇشىڭىز كېرەك! ئەلۋەتتە بۇ يەردە دېيىلگەن ناچارلىقلار: تەنقىد، رەت قىلىنىش كۆتلەر ۋە بېسىم. (كۈلۈشمەك)
(Laughter)
شۇڭا بۇ سوئالنىڭ چوڭ جاۋابى ئاددىي:
So, the answer to this question is simple: Pay 4,000 bucks and come to TED.
4000 دوللار تۆلەپ تەدگە كېلىڭ،
(Laughter)
ياكى ئۇنداق قىلالمىسىڭىز، شۇ سەككىز ئىشنى قىلىڭ- ماڭا ئىشىنىڭكى
Or failing that, do the eight things -- and trust me, these are the big eight things that lead to success.
بۇلار غەلبىگە باشلايدىغان چوڭ سەككىز ئىشلار.
Thank you TEDsters for all your interviews!
تەدچىلەرنىڭ زىيارىتىگە رەھمەت!
(Applause)