That splendid music, the coming-in music, "The Elephant March" from "Aida," is the music I've chosen for my funeral.
Kjo muzikë kaq e bukur, muzika e hyrjes… “Marshi i Elefantit” nga Aida – muzika që kam zgjedhur të më luhet në varrim…
(Laughter)
(Të qeshura)
And you can see why. It's triumphal. I won't feel anything, but if I could, I would feel triumphal at having lived at all, and at having lived on this splendid planet, and having been given the opportunity to understand something about why I was here in the first place, before not being here.
…besoj e kuptoni pse. Ka tone fitimtare. Unë vetë - s’kam për të ndjerë gjë, por po të mundja, do të ndihesha fitimtar që kisha arritur të jetoja, dhe që kisha jetuar në këtë planet të shkëlqyer; që më ishte dhënë rasti të kuptoj diçka në lidhje me, e para përse kisha ardhur këtu, përpara se të mos isha .
Can you understand my quaint English accent?
A ma kuptoni aksentin e lehtë britanik?
(Laughter)
Like everybody else, I was entranced yesterday by the animal session. Robert Full and Frans Lanting and others; the beauty of the things that they showed. The only slight jarring note was when Jeffrey Katzenberg said of the mustang, "the most splendid creatures that God put on this earth." Now of course, we know that he didn't really mean that, but in this country at the moment, you can't be too careful.
Edhe unë, si gjithë të tjerët, u mahnita dje me prezantimin për kafshët. Robert Full, Frans Langing e të tjerë… bukuria e gjithçkaje që na treguan. E vetmja notë e pakëndshme qe komenti i Xhefri Kacenbergut për kalin mustang, “krijesa më e përsosur që ka vënë Zoti mbi tokë." Tani, kuptohet, të gjithë e dijmë që ai s’e ka seriozisht, megjithatë sot, në këtë vend s'mund t’i masësh fjalët mirë
(Laughter)
(të qeshura)
I'm a biologist, and the central theorem of our subject: the theory of design, Darwin's theory of evolution by natural selection. In professional circles everywhere, it's of course universally accepted. In non-professional circles outside America, it's largely ignored. But in non-professional circles within America, it arouses so much hostility --
Unë jam biolog dhe teorema qendrore e fushës sonë: teoria e krijimit, teoria darviniane e evolucionit sipas përzgjedhjes natyrore Natyrisht që pranohet nga rrethet profesionale në të gjithë botën. Në rrethet jo-profesionale jashtë Amerikës, ajo përgjithësisht injorohet. Ndërsa në rrethet jo-profesionale në Amerikë ngjall aq shumë armiqësi…
(Laughter)
(të qeshura)
it's fair to say that American biologists are in a state of war. The war is so worrying at present, with court cases coming up in one state after another, that I felt I had to say something about it.
…sa mund të thuhet pa frikë se biologët amerikanë janë në gjendje lufte. Aktualisht, lufta është bërë aq shqetësuese, me gjyqe që hapen sa në një shtet në tjetrin, saqë e ndjej të nevojshme të them diçka për të.
If you want to know what I have to say about Darwinism itself, I'm afraid you're going to have to look at my books, which you won't find in the bookstore outside.
Nëse keni ardhur të dëgjoni ndonjë leksion për Darvinizmin atëherë më vjen keq, por duhet të më lexoni librat që s’keni për t’i gjetur dot në librari këtu rrotull
(Laughter)
(të qeshura)
Contemporary court cases often concern an allegedly new version of creationism, called "Intelligent Design," or ID. Don't be fooled. There's nothing new about ID. It's just creationism under another name, rechristened -- I choose the word advisedly --
Gjyqet e sotëm merren më së shumti me të ashtuquajturin varjant të ri të kreacionizmit të quajtur Projektim (Disajn) Inteligjent ose PI. Mos u mashtroni. PI nuk sjell asgjë të re. Vazhdon thjesht kreacionizmi me një emër të ri. I ripagëzuar – e kam zgjedhur me vetëdije këtë fjalë -
(Laughter)
(të qeshura)
for tactical, political reasons.
… për arsye taktike, politike.
The arguments of so-called ID theorists are the same old arguments that had been refuted again and again, since Darwin down to the present day. There is an effective evolution lobby coordinating the fight on behalf of science, and I try to do all I can to help them, but they get quite upset when people like me dare to mention that we happen to be atheists as well as evolutionists. They see us as rocking the boat, and you can understand why. Creationists, lacking any coherent scientific argument for their case, fall back on the popular phobia against atheism: Teach your children evolution in biology class, and they'll soon move on to drugs, grand larceny and sexual "pre-version."
Argumentet e të ashtuquajturve teoricinent të PI-së mbeten po ato argumente që janë hedhur poshtë vazhdimisht, që nga koha e Darvinit e deri në ditët e sotme. Një lob i efektshëm evolucionist po bashkërendon përpjekjet në emër të shkencës, dhe unë përpiqem të bëj ç’është e mundur t’i ndihmoj, por ata nervozohen kur njerëz si unë guxojnë të thonë se jemi jo vetëm evolucionistë, por edhe ateistë. Iu duket sikur po iu prishim terezinë, besoj se e kuptoni pse. Duke mos pasur argumente bindëse për teorinë e tyre, kreacionistët kapen pas fobisë së përgjithshme ndaj ateizmit. Po t’iu mësosh evolucionin fëmijëve në klasën e biologjisë, do t’i kthehen menjëherë drogës, vjedhjeve dhe perversioneve seksuale.
(Laughter)
(të qeshura)
In fact, of course, educated theologians from the Pope down are firm in their support of evolution. This book, "Finding Darwin's God," by Kenneth Miller, is one of the most effective attacks on Intelligent Design that I know and it's all the more effective because it's written by a devout Christian. People like Kenneth Miller could be called a "godsend" to the evolution lobby,
Në fakt duhet thënë se teologët e shkolluar, duke nisur nga vetë Papa janë mbështetës të palëkundur të evolucionit. Ky libër “Në kërkim të Zotit të Darvinit” nga Keneth Miller është një nga sulmet më të efektshëm kundër Krijimit Inteligjent që njoh unë, dhe ç’ka e bën edhe më të efektshëm është fakti që është shkruar nga një i krishterë i përkushtuar.
(Laughter)
Njerëz si Keneth Miller mund t’i quash të dërguar nga Zoti në lobin evolucionist...
because they expose the lie that evolutionism is, as a matter of fact, tantamount to atheism. People like me, on the other hand, rock the boat.
(të qeshura) …sepse nxjerrin në pah gënjeshtrën se evolucionizmi, në fund të fundit, është i barasvlershëm me ateizmin. Nga ana tjetër, njerëz si unë iu prishin terezinë.
But here, I want to say something nice about creationists. It's not a thing I often do, so listen carefully.
Sidoqoftë, këtu do desha të thosha një fjalë të mirë për kreacionistët. Hapni veshët mirë, se s’është gjë që e bëj gjithmonë.
(Laughter)
(të qeshura)
I think they're right about one thing. I think they're right that evolution is fundamentally hostile to religion.
Mendoj se ata kanë të drejtë për një gjë. Më duket se kanë të drejtë kur thonë që evolucioni është thelbësisht armiqësor ndaj fesë.
I've already said that many individual evolutionists, like the Pope, are also religious, but I think they're deluding themselves. I believe a true understanding of Darwinism is deeply corrosive to religious faith. Now, it may sound as though I'm about to preach atheism, and I want to reassure you that that's not what I'm going to do. In an audience as sophisticated as this one, that would be preaching to the choir.
E thashë më lart që, të marrë një për një, shumë evolucionistë, si Papa, janë edhe fetarë, por më duket se gënjejnë veten. Jam i bindur se të kuptuarit drejt i Darvinizmit e gërryen nga rrënjët besimin fetar. Ndoshta mund t’iu duket sikur kam ardhur këtu për të predikuar ateizmin dhe dua t’iu siguroj që s’kam ndërmend aspak ta bëj një gjë të tillë Me një auditor kaq të ngritur sa ky – sa ju këtu – do të ishte njëlloj sikur t’i predikoje korit kishtar.
No, what I want to urge upon you --
Jo, unë vetëm se do të doja t'iu nxisja...
(Laughter)
(të qeshura)
Instead, what I want to urge upon you is militant atheism.
...përkundrazi, unë vetëm sa do të doja të nxisja te ju ateizmin luftarak (Militant).
(Laughter)
(të qeshura)
(Applause)
(duartrokitje)
But that's putting it too negatively. If I was a person who were interested in preserving religious faith, I would be very afraid of the positive power of evolutionary science, and indeed science generally, but evolution in particular, to inspire and enthrall, precisely because it is atheistic.
Megjithëse kjo sikur i jep një ngjyrim të keq. Po të doja – po të isha në anën e atyre që luftojnë për ruajtjen e besimit fetar do t’ia kisha pasur shumë frikën forcës pozitive të shkencës evolucioniste, dhe të çdo lloj shkence në përgjithësi, por evolucionit në veçanti, si frymëzuese dhe nxitëse, pikërisht sepse është ateiste.
Now, the difficult problem for any theory of biological design is to explain the massive statistical improbability of living things. Statistical improbability in the direction of good design -- "complexity" is another word for this. The standard creationist argument -- there is only one; they're all reduced to this one -- takes off from a statistical improbability. Living creatures are too complex to have come about by chance; therefore, they must have had a designer. This argument of course, shoots itself in the foot. Any designer capable of designing something really complex has to be even more complex himself, and that's before we even start on the other things he's expected to do, like forgive sins, bless marriages, listen to prayers -- favor our side in a war --
Vështirësia e çdo teorie të krijimit biologjik qëndon te shpjegimi i improbabilitetit të madh statistikor të ekzistencës së gjallesave. Improbabilitetit statistikor në drejtim të një ndërtimi të qëndrueshëm… ose, nëse do të kërkonim fjalë tjetër, kompleksitetit. Arsyetimi standart kreacionist – faktikisht ka vetëm një, të gjithë aty dalin - niset nga improbabiliteti statistikor. Gjallesat janë tepër të ndërlikuara për t’u pranuar si të krijuara rastësisht; prandaj duhet të kenë pasur një projektues. Ky argument s'ka se si të mos i bjerë kokës së vet. Që projektuesi të jetë në gjendje të projektojë diçka tepër të ndërlikuar, ai duhet të jetë vetë edhe më i ndërlikuar, pa llogaritur këtu gjithë ato gjëra të tjera që do t'i duhet të bëjë më pas, si të falë mëkatet, të bekojë martesat, të dëgjojë lutjet… …të mbështesë anën tonë në luftë…
(Laughter)
(të qeshura)
disapprove of our sex lives, and so on.
…të kundërshtojë jetën tonë seksuale, e kështu me rradhë.
(Laughter)
(të qeshura)
Complexity is the problem that any theory of biology has to solve, and you can't solve it by postulating an agent that is even more complex, thereby simply compounding the problem. Darwinian natural selection is so stunningly elegant because it solves the problem of explaining complexity in terms of nothing but simplicity. Essentially, it does it by providing a smooth ramp of gradual, step-by-step increment. But here, I only want to make the point that the elegance of Darwinism is corrosive to religion, precisely because it is so elegant, so parsimonious, so powerful, so economically powerful. It has the sinewy economy of a beautiful suspension bridge.
Kompleksititeti është problem që kërkohet të zgjidhet nga teoria e biologjisë, por që s’mund të zgjidhet duke futur një element edhe më kompleks, që do ta ndërlikonte edhe më tej problemin. Përzgjedhja naturore e Darvinit është kaq çuditërisht elegante, pikërisht sepse e zgjidh problemin duke shpjeguar kompleksitetin duke u nisur nga thjeshtësia. Praktikisht, ajo jep zgjidhje duke na ofruar një rrafsh të pjerrët, ngritjeje graduale, hap pas hapi. Sidoqoftë, këtu do të desha të theksoja që elegance e Darvinizmit është shkatërruese për fenë pikërisht ngaqë është kaq elegante, kaq e patundur, kaq e fuqishme, kaq e fuqishme ekonomikisht. Ajo mbart në vetvete ekonominë muskuloze të një ure të varur.
The God theory is not just a bad theory. It turns out to be -- in principle -- incapable of doing the job required of it.
Teoria e Zotit jo vetëm që është teori e gabuar. por në parim, ajo rezulton e paaftë të kryejë misionin e vet.
So, returning to tactics and the evolution lobby, I want to argue that rocking the boat may be just the right thing to do. My approach to attacking creationism is -- unlike the evolution lobby -- my approach to attacking creationism is to attack religion as a whole. And at this point I need to acknowledge the remarkable taboo against speaking ill of religion, and I'm going to do so in the words of the late Douglas Adams, a dear friend who, if he never came to TED, certainly should have been invited.
Pra, duke iu kthyer taktikës së lobit evolucionist, dua të argumentoj se më e mira që duhet bërë është të prishësh terezinë. Këndvështrim im për sulmin kundër kreacionizmit.ndryshon nga i lobit evolucionist Unë dua ta godas kreacionizmin duke sulmuar fenë në përgjithësi, dhe në këtë pikë do të desha të diskutoja tabunë e fortë ndaj të folurit keq për fenë, gjë që do ta bëj me fjalët e të ndjerit Daglas Adams një miku im i dashur i cili, ndonëse s’erdhi kurrë në TED, padyshim duhet të ishte ftuar të vinte.
(Richard Saul Wurman: He was.)
(Riçard Saul Urman: Ka qënë ftuar.)
Richard Dawkins: He was. Good. I thought he must have been.
Riçard Dokins: Ka qënë. Mirë. E dija që duhet të ishte ftuar.
He begins this speech, which was tape recorded in Cambridge shortly before he died -- he begins by explaining how science works through the testing of hypotheses that are framed to be vulnerable to disproof, and then he goes on.
Ai e niste një fjalim që regjistroi në Kembrixh, jo shumë kohë para se të vdiste, duke shpjeguar si vepron shkenca duke provuar hipoteza të cilat fillimisht janë të hapura për t’u rrëzuar, dhe pastaj vazhdon.
I quote, "Religion doesn't seem to work like that. It has certain ideas at the heart of it, which we call 'sacred' or 'holy.' What it means is: here is an idea or a notion that you're not allowed to say anything bad about. You're just not. Why not? Because you're not."
Po citoj: “Feja nuk duket se vepron kështu. Ajo ka në bazë disa ide, të cilat i quajmë të shenjta ose hyjnore. Dhe me këtë do të thotë, ja ku keni një ide, ose nocion për të cilin nuk jeni të lejuar të thoni asgjë të keqe. Thjesht nuk jeni të lejuar. Pse? Sepse nuk jeni.
(Laughter)
(të qeshura)
"Why should it be that it's perfectly legitimate to support the Republicans or Democrats, this model of economics versus that, Macintosh instead of Windows, but to have an opinion about how the universe began, about who created the universe -- no, that's holy. So, we're used to not challenging religious ideas, and it's very interesting how much of a furor Richard creates when he does it." --
Pse qënka normale të kesh të drejtë të mbështetësh republikanët apo demokratët, këtë apo atë model ekonomik, Makintoshin apo Uindous, ndërsa që të krijosh një ide se si ka lindur universi, kush e krijoji universin – jo, kjo është e shenjtë, e paprekshme. Pra jemi mësuar të mos i sfidojmë idetë fetare dhe është interesante të shohësh ç’rrëmujë shkakton Riçard sa herë që hap sfida.” Këtu e ka fjalën për mua, jo për këtë.
He meant me, not that one.
"Everybody gets absolutely frantic about it, because you're not allowed to say these things. Yet when you look at it rationally, there's no reason why those ideas shouldn't be as open to debate as any other, except that we've agreed somehow between us that they shouldn't be."
“Të gjithëve iu ngrihen qimet përpjetë, sepse nuk je i lejuar t’i thuash gjëra të tilla, megjithëse po ta shohësh logjikisht nuk ka asnjë arsye përse këto ide të mos jenë fushë e hapur debati si të tjerat, përpos asaj që, në një farë mënyre, ne kemi rënë në ujdi që s’duhet të jenë.” Këtu mbaron edhe citimi nga Daglas.
And that's the end of the quote from Douglas.
In my view, not only is science corrosive to religion; religion is corrosive to science. It teaches people to be satisfied with trivial, supernatural non-explanations, and blinds them to the wonderful, real explanations that we have within our grasp. It teaches them to accept authority, revelation and faith, instead of always insisting on evidence.
Mendoj që jo vetëm shkenca është shkatërruese për fenë, por edhe feja është shkatërruese për shkencën. Ajo i mëson njerëzit të ngopen me ca mos-shpjegime të mbinatyrshme vogëlsish, e u zë sytë për të mos parë shpjegime të shkëlqyera, të vërteta, të prekshme. I mëson të pranojnë autoritetin, hyjninë e besimin, në vend që të ngulin vazhdimisht këmbë për fakte.
There's Douglas Adams, magnificent picture from his book, "Last Chance to See." Now, there's a typical scientific journal, The Quarterly Review of Biology. And I'm going to put together, as guest editor, a special issue on the question, "Did an asteroid kill the dinosaurs?" And the first paper is a standard scientific paper, presenting evidence, "Iridium layer at the K-T boundary, and potassium argon dated crater in Yucatan, indicate that an asteroid killed the dinosaurs." Perfectly ordinary scientific paper. Now, the next one. "The President of the Royal Society has been vouchsafed a strong inner conviction that an asteroid killed the dinosaurs."
Ja fotografia madhështore e Daglad Adamsit nga libri “Rasti i fundit për të parë.” Siç e dini, Pasqyra Tremujore e Biologjisë është një botim tipik shkencor. Unë, si redaktor nderi, kam marrë përsipër të përgatit një numër special mbi pyetjen: “A ishte një asteroid ai që vrau dinosaurët?” Studimi i parë është studim standart shkencor që parashtron fakte, “Shtresa Iridiumi në Kufirin K-T, Një krater i datuar me Potasium-Argon në Jukatan, Indikon se Dinosaurët i vrau një Asteroid. Studim shkencor fare normal. Nderkaq tjetri pas tij: “Presidentit të Shoqërisë Mbretërore i është Frymëzuar Bindja e Thellë – të qeshura – “…se Dinosaurët i Vrau një Asteroid” (të qeshura)
(Laughter)
"It has been privately revealed to Professor Huxtane
“Profesorit Hakstein i është Ndriçuar në Konfidencë Mendimi
that an asteroid killed the dinosaurs."
Se Dinosaurët i Vrau një Asteroid.
(Laughter)
(të qeshura)
"Professor Hordley was brought up to have total and unquestioning faith" --
“Profesor Hordli u Lartësua Në Besimin e Plotë të Padiskutueshëm
(Laughter) --
(të qeshura)
"that an asteroid killed the dinosaurs." "Professor Hawkins has promulgated an official dogma binding on all loyal Hawkinsians that an asteroid killed the dinosaurs."
Se Dinosaurët i vrau një Asteroid.” Profesor Hokinsit iu Komunikua Dogma Zyrtare E Detyryeshme për gjithë Hokinsianët Se Dinosaurët i vrau një Asteroid.”
(Laughter)
(të qeshura)
That's inconceivable, of course.
Natyrisht, këto janë ekzagjërime.
But suppose --
Por ja, të marrim këtë tjetrën…
[Supporters of the Asteroid Theory cannot be patriotic citizens]
(duartrokitje)
(Laughter)
(Applause)
In 1987, a reporter asked George Bush, Sr. whether he recognized the equal citizenship and patriotism of Americans who are atheists. Mr. Bush's reply has become infamous. "No, I don't know that atheists should be considered citizens, nor should they be considered patriots. This is one nation under God."
…në 1987 një gazetar iu drejtua Xhorxh Bushit të madh dhe e pyeti nëse i llogariste si qytetarë dhe patriotë si gjithë të tjerët edhe amerikanët që janë ateistë . Z. Bush dha përgjigjen famëkeqe. “Jo, mendoj se ateistët nuk duhen konsideruar as qytetarë, as patriotë. Ky është një komb nën Zot.”
Bush's bigotry was not an isolated mistake, blurted out in the heat of the moment and later retracted. He stood by it in the face of repeated calls for clarification or withdrawal. He really meant it. More to the point, he knew it posed no threat to his election -- quite the contrary. Democrats as well as Republicans parade their religiousness if they want to get elected. Both parties invoke "one nation under God." What would Thomas Jefferson have said?
Mendjengushtësia e Bushit s’ishte aspak gabim i rastit, lëshuar ashtu si pa u menduar mirë, që të tërhiqej më vonë. Ai iu mbajt fjalës edhe kur i kërkuan disa herë ta sqaronte ose ta tërhiqte. E kishte me gjithë mend. Ose, më saktë, e dinte që kjo nuk i sillte rrezik për zgjedhjet, përkundrazi. Demokratë e Republikanë, s’lënë rast pa tundur flamurin e fesë në çdo fushatë që ndodhen. Të dy partitë kapen pas një kombi nën Zot. Ç’do të kishte thënë për këtë Tomas Xhefersoni?
[In every country and in every age, the priest has been hostile to liberty]
Me që ra fjala, unë s'e mbaj veten me të madh si britanik,
Incidentally, I'm not usually very proud of being British, but you can't help making the comparison.
por s’rri dot pa e bërë krahasimin. (£ - portreti i Darvinit; $ - Besojmë te Zoti)
(Applause)
(duartrokitje)
In practice, what is an atheist? An atheist is just somebody who feels about Yahweh the way any decent Christian feels about Thor or Baal or the golden calf. As has been said before, we are all atheists about most of the gods that humanity has ever believed in. Some of us just go one god further.
Çfarë është praktikisht ateisti? Ateisti është një njeri që, për Jahvein, ka po atë mendim që ka çdo i krishterë normal për Torin, Baalin, apo Viçin e Artë. Është thënë me kohë, kur flitet për shumicën e perëndive që njerëzimi ka besuar historikisht, ne të gjithë jemi ateistë. Ca nga ne shkojnë thjesht një zot më tej
(Laughter)
qeshura
(Applause)
(duartrokitje)
And however we define atheism, it's surely the kind of academic belief that a person is entitled to hold without being vilified as an unpatriotic, unelectable non-citizen. Nevertheless, it's an undeniable fact that to own up to being an atheist is tantamount to introducing yourself as Mr. Hitler or Miss Beelzebub. And that all stems from the perception of atheists as some kind of weird, way-out minority.
Sido që ta definosh ateizmin, ai mbetet nga ai lloj besimi akademik që ka të drejtë ta mbajë çdo njeri, pa u sulmuar si jo-patriot dhe si jo-qytetar i pazgjedhshëm. Megjithatë, është fakt i pamohueshëm se po pranove hapur që je ateist, është njëlloj si ta prezantosh veten si Z. Hitler, ose Zj. Bilzebab. Dhe gjithë kjo buron nga përfytyrimi i ateistëve si një lloj pakice e çuditshme, e rrallë.
Natalie Angier wrote a rather sad piece in the New Yorker, saying how lonely she felt as an atheist. She clearly feels in a beleaguered minority. But actually, how do American atheists stack up numerically? The latest survey makes surprisingly encouraging reading. Christianity, of course, takes a massive lion's share of the population, with nearly 160 million. But what would you think was the second largest group, convincingly outnumbering Jews with 2.8 million, Muslims at 1.1 million, Hindus, Buddhists and all other religions put together? The second largest group, with nearly 30 million, is the one described as non-religious or secular.
Natalie Angier botonte një shkrim pak të trishtueshëm në “New Yorker” ku përshkruante sa e vetmuar ndjehet si ateiste. Duket qartë që ajo e sheh veten si një pakicë e sulmuar, po ku ndodhen aktualisht ateistët amerikanë nga ana numerike? Studimet e fundit japin ca përfundime vërtet frymëzuese. Natyrisht, të krishterët marin pjesën e luanit në numrin e përgjithshëm të popullsisë, me afro 160 milion. Megjithatë, kush do të thoni ju përbën grupimin e dytë më të madh, duke lënë bindshëm pas 2.8 milion çifutë, 1.1 milion muslimanë, hindutë, budistët dhe gjithë fetë e tjera të marra së bashku? Grupi i dytë nga madhësia, me afro 30 milion, është ai që përshkruhet si jo-fetar ose laik.
You can't help wondering why vote-seeking politicians are so proverbially overawed by the power of, for example, the Jewish lobby -- the state of Israel seems to owe its very existence to the American Jewish vote -- while at the same time, consigning the non-religious to political oblivion. This secular non-religious vote, if properly mobilized, is nine times as numerous as the Jewish vote. Why does this far more substantial minority not make a move to exercise its political muscle?
S’ke se si të mos çuditesh kur sheh politikanët që kërkojnë vota ndjehen si të trembur përballë, ta zëmë, lobit çifut. Vetë shteti i Izraelit duket se ia ka borxh qenien e tij votës së çifutëve amerikanë, ndërkohë që jo-fetarët janë të detyruar të rrijnë të zhytur në harresë politike. Po të mobilizohej si duhet, vota laike jo-fetare, ajo do të ishte nëntë herë më e fuqishme se vota çifute. Pse ndodh që kjo pakicë shumë më e madhe, nuk bën asnjë përpjekje për të treguar dhëmbët e saj politikë?
Well, so much for quantity. How about quality? Is there any correlation, positive or negative, between intelligence and tendency to be religious?
Megjithatë, mjaft me sasinë. Po cilësia? A ka ndonjë lidhje, pozitive apo negative, midis inteligjencës dhe prirjes për të qënë fetar?
[Them folks misunderestimated me]
(të qeshura)
(Laughter)
The survey that I quoted, which is the ARIS survey, didn't break down its data by socio-economic class or education, IQ or anything else. But a recent article by Paul G. Bell in the Mensa magazine provides some straws in the wind. Mensa, as you know, is an international organization for people with very high IQ. And from a meta-analysis of the literature, Bell concludes that, I quote -- "Of 43 studies carried out since 1927 on the relationship between religious belief, and one's intelligence or educational level, all but four found an inverse connection. That is, the higher one's intelligence or educational level, the less one is likely to be religious." Well, I haven't seen the original 42 studies, and I can't comment on that meta-analysis, but I would like to see more studies done along those lines. And I know that there are -- if I could put a little plug here -- there are people in this audience easily capable of financing a massive research survey to settle the question, and I put the suggestion up, for what it's worth.
Studimi që citova më lart, që është studim i ARIS, nuk i zbërthen të dhënat sipas shtresave ekonomiko-shoqërore, apo arsimit, IQ-së apo të tjerave si këto. Megjithatë, një shkrimi i kohëve të fundit i Pol G. Bell në revistën “Mensa” të krijon një farë ideje për këtë. “Mensa”, siç e dini, është organizatë ndërkombëtare për njerëzit me IQ shumë të lartë. Dhe nga një qëmtim në shkallë të gjerë i literaturës, Bell përfundon se, po citoj: “Nga 43 studime të kryera nga 1927 deri sot mbi lidhjen mes besimit fetar e inteligjencës ose nivelit arsimor me përjashtim të katër prej tyre, të tjerët gjenë një lidhje të zhdrejtë. Që do të thotë, sa më i lartë niveli i inteligjencës apo arsimit, aq më pak ka të ngjarë që njeriu të jetë fetar. Nuk i kam lexuar 43 studimet dhe s’mund të komentoj mbi analizën e gjerë por do të desha të shihja më shumë studime në këtë drejtim Dhe, nëse më lejohet t’i shtyj pak më tej gjërat, jam i bindur që, edhe në këtë sallë këtu ka njerëz që s’e kanë të vështirë të financojnë studime kërkimore të mëdha për t’i dhënë përgjigje kësaj pyetjeje, dhe e shtroj propozimin, sepse ka vlerë.
But let me know show you some data that have been properly published and analyzed, on one special group -- namely, top scientists. In 1998, Larson and Witham polled the cream of American scientists, those who'd been honored by election to the National Academy of Sciences, and among this select group, belief in a personal God dropped to a shattering seven percent. About 20 percent are agnostic; the rest could fairly be called atheists. Similar figures obtained for belief in personal immortality. Among biological scientists, the figure is even lower: 5.5 percent, only, believe in God. Physical scientists, it's 7.5 percent. I've not seen corresponding figures for elite scholars in other fields, such as history or philosophy, but I'd be surprised if they were different.
Ndërkohë, më lejoni t’iu tregoj disa të dhëna të botuara dhe analizuara si duhet, mbi një grup të veçantë, pikërisht mbi shkencëtarët më të shquar. Në 1998, Larson dhe Uitham organizuan një anketë me ajkën e shkencëtarëve amerikanë, ata që ishin nderuar duke u zgjedhur në Akademinë Kombëtare të Shkencave. dhe, në këtë grup të përzgjedhur, besimi te Zoti vetjak bije në shifrën shkatërruese shtatë përqind. Rreth 20 përqind janë agnostikë, dhe pjesa tjetër mund të quhen pa frikë ateistë. Të njëjtat shifra dilnin edhe kur matej besimi te pavdekësia e njeriut. Kur flitet për shkencëtarët biologë, shifrat janë edhe më të ulta, Vetëm 5.5 përqind besojnë te Zoti. Shkencëtarët fizikanë 7.5 përqind. Nuk kam parë shifrat përkatëse për shkencëtarët elitarë në fusha të tjera, si historia apo filosofia, por do të çuditesha po të dilnin ndryshe.
So, we've reached a truly remarkable situation, a grotesque mismatch between the American intelligentsia and the American electorate. A philosophical opinion about the nature of the universe, which is held by the vast majority of top American scientists and probably the majority of the intelligentsia generally, is so abhorrent to the American electorate that no candidate for popular election dare affirm it in public. If I'm right, this means that high office in the greatest country in the world is barred to the very people best qualified to hold it -- the intelligentsia -- unless they are prepared to lie about their beliefs. To put it bluntly: American political opportunities are heavily loaded against those who are simultaneously intelligent and honest.
Pra, kemi arritur në një gjendje vërtet të spikatur, në një mospërputhje qesharake midis inteligjencës amerikane, dhe elektoratit amerikan. Mendimi filosofik për natyrën e universit, mbështetur nga shumica dërrmuese e shkencëtarëve më të mirë amerikanë, dhe ndoshta nga shumica e inteligjencës në përgjithësi, është kaq i papranueshëm për zgjedhësit amerikanë, saqë asnjë kandidat që kërkon të zgjidhet nga populli s`guxon ta pranojë publikisht. Nëse s’gabohem, kjo do të thotë që postet e larta, në vendin më madhështor të botës, s’mund të kapen kurrë nga shtresa me e aftë për t’i mbajtur ato, nga inteligjenca nëqoftëse kjo nuk është e gatshme të gënjejë për bindjet e veta. E thënë troç, mundësitë politike në Amerikë, janë shumë të vogla për njerëzit që janë njëkohësisht edhe inteligjentë, edhe të ndershëm.
(Laughter)
(duartrokitje)
(Applause)
Nuk jam qytetar i këtij vendi, ndaj shpresoj të mos më merrej për mendjemadhësi
I'm not a citizen of this country, so I hope it won't be thought unbecoming if I suggest that something needs to be done.
po të shprehja mendimin se diçka duhet bërë.
(Laughter)
(të qeshura)
And I've already hinted what that something is. From what I've seen of TED, I think this may be the ideal place to launch it. Again, I fear it will cost money. We need a consciousness-raising, coming-out campaign for American atheists.
Dhe se çfarë është kjo diçka e kam thënë me kohë. Me aq sa e njoh unë TED, mendoj se ky është mjedisi më ideal për t’ia nisur. Përsëri, kam frikë se do të kushtojë shumë para. Na duhet një fushatë ndërgjegjësuese, që ateistët amerikanë të shpallen hapur.
(Laughter)
(të qeshura)
This could be similar to the campaign organized by homosexuals a few years ago, although heaven forbid that we should stoop to public outing of people against their will. In most cases, people who out themselves will help to destroy the myth that there is something wrong with atheists.
Kjo ndoshta do të ngjante me fushatën e organizuar para disa vitesh nga homoseksualët megjithëse, nuk duhet të biem aq poshtë sa të nxisim që njerëzit të dalin në publik kundër dëshirës së tyre. Në shumicën e rasteve, njerëzit që do të shpallen vetë hapur do të ndihmojnë për të rrëzuar mitin se ateistët kanë diçka të keqe.
On the contrary, they'll demonstrate that atheists are often the kinds of people who could serve as decent role models for your children, the kinds of people an advertising agent could use to recommend a product, the kinds of people who are sitting in this room. There should be a snowball effect, a positive feedback, such that the more names we have, the more we get. There could be non-linearities, threshold effects. When a critical mass has been obtained, there's an abrupt acceleration in recruitment. And again, it will need money.
Përkundrazi, ata do provojnë që ateistët janë shpesh nga ata lloj njerëzish që mund të shërbejnë si model i mirë për fëmijët. Nga ata që agjentët e reklamava i përdorin për të ofruar prodhimet e tyre. Nga ata njerëz që kanë mbushur këtë sallë. Pra duhet krijuar një efekt orteku, një informacion pozitiv, i tillë që, sa më shumë emra të kemi, aq më shumë të jemi në gjendje të mbledhim. Kuptohet kurba e ngritjes nuk do jetë e njëtrajtshme, do të ketë pika ngopje. Me t’u arritur masa kritike, do të pasohet nga një përshpejtim i papritur i rekrutimit. Dhe përsëri do të duhen para.
I suspect that the word "atheist" itself contains or remains a stumbling block far out of proportion to what it actually means, and a stumbling block to people who otherwise might be happy to out themselves. So, what other words might be used to smooth the path, oil the wheels, sugar the pill? Darwin himself preferred "agnostic" -- and not only out of loyalty to his friend Huxley, who coined the term.
Më duket se vetë fjala “ateist” përmban ose mbetet një pengesë shumë më e ekzagjeruar se kuptimi i saj i vërtetë, një pengesë për njerëz që në rrethana të tjera do të kishin qënë të gatshëm të shpalleshin vetë si të tillë. Atëherë, ç’fjalë duhet përdorur që t’i prekim telat, t’i lyejmë rrotën, t’i fërkojmë kurrizin? Darvini vetë parapëlqente fjalën agnostik – dhe jo sepse s'donte t'i prishte qejfin mikut të tij Haksli, që e krijoi atë fjalë.
Darwin said, "I have never been an atheist in the same sense of denying the existence of a God. I think that generally an 'agnostic' would be the most correct description of my state of mind."
Darvini thoshte: “Unë s’kam qënë kurrë ateist, në kuptimin që të mohoj qënien e Zotit. Mua më duket se fjala që do ta pfjala agnostikrshkruante pak a shumë saktë, gjendjen time mendore do të ishte pikfjala agnostikrisht fjala agnostik.”
He even became uncharacteristically tetchy with Edward Aveling. Aveling was a militant atheist who failed to persuade Darwin to accept the dedication of his book on atheism -- incidentally, giving rise to a fascinating myth that Karl Marx tried to dedicate "Das Kapital" to Darwin, which he didn't, it was actually Edward Aveling. What happened was that Aveling's mistress was Marx's daughter, and when both Darwin and Marx were dead, Marx's papers became muddled up with Aveling's papers, and a letter from Darwin saying, "My dear sir, thank you very much but I don't want you to dedicate your book to me," was mistakenly supposed to be addressed to Marx, and that gave rise to this whole myth, which you've probably heard. It's a sort of urban myth, that Marx tried to dedicate "Kapital" to Darwin.
Jo vetëm kaq, por ai u kap çuditërisht keq me Eduard Aveling. Aveling ishte një ateist luftarak, që nuk arriti ta bindte Darvinin të pranonte përkushtimin që i kishte bërë në hyrje të librit të tij mbi ateizmin – histori që, rastësisht, nxiti edhe krijimin e mitit fantastik, sipas të cilit Karl Marksi qe përpjekur t’ia përkushtonte “Kapitalin” Darvinit, gjë që s’është e vërtetë. Në të vërtetë ishte Eduard Aveling. Ngatërresa erdhi ngaqë vajza e Marksit ishte dashnore e Avelingut, dhe pas vdekjes së të dyve, Darvinit dhe Marksit, shkrimet e Marksit u përzjenë me ato të Avelingut, dhe rastisi që një letër e Darvinit ku shkruhej: “I dashur zotëri, shumë faleminderit, por nuk dua të ma përkushtoni mua librin,” u muar gabimisht sikur i drejtohej Marksit, dhe kjo krijoji një mit të tërë, të cilin ndoshta e keni dëgjuar. Një legjendë tipike, sikur Marksi ka dashur t’ia përkushtojë “Kapitalin” Darvinit.
Anyway, it was Aveling, and when they met, Darwin challenged Aveling. "Why do you call yourselves atheists?" "'Agnostic, '" retorted Aveling, "was simply 'atheist' writ respectable, and 'atheist' was simply 'agnostic' writ aggressive." Darwin complained, "But why should you be so aggressive?" Darwin thought that atheism might be well and good for the intelligentsia, but that ordinary people were not, quote, "ripe for it." Which is, of course, our old friend, the "don't rock the boat" argument. It's not recorded whether Aveling told Darwin to come down off his high horse.
Sidoqoftë, ishte Aveling, dhe kur u takuan, Darvini e sfidoi Aveling: “Përse e quan veten ateist?” “Agnostiku,” ia ktheu Aveling, “është thjesht ateist i respektuar, ndërsa ateisti është thjesht agnostik agresiv.” Darvin u ngrys, “E përse u dashka të jesh kaq agresiv?” Darvini mendonte se ateizmi do t’i shkonte më tepër për shtat inteligjencës, ndërsa njerëzit e zakonshëm nuk ishin ende, citoj, “pjekur për të.” Që, në thelb, s’është gjë tjetër veçse ai miku ynë i vjetër, “mos na e prish terezinë.” S’ka asnjë të dhënë që Aveling t’i ketë kërkuar Darvinit të zbresë nga kali.
(Laughter)
(të qeshura)
But in any case, that was more than 100 years ago. You'd think we might have grown up since then. Now, a friend, an intelligent lapsed Jew, who, incidentally, observes the Sabbath for reasons of cultural solidarity, describes himself as a "tooth-fairy agnostic." He won't call himself an atheist because it's, in principle, impossible to prove a negative, but "agnostic" on its own might suggest that God's existence was therefore on equal terms of likelihood as his non-existence.
Sidoqoftë, kjo ka ndodhur para më shumë se 100 vjetësh. Ta do mendja se ne duhet të jemi rritur që nga ajo kohë. Tani, një miku ynë, një çifut inteligjent jo dhe aq i besimtar, i cili, me që ra fjala, e mban Sabahun thjesht për solidaritet kulturor, e përshkruan veten si “agnostik i zanës së malit.” Ai nuk pranon ta quajë veten ateist, sepse, në parim, është e pamundur të provosh diçka negative, ndërkohë që agnostik, në vetvete, mund të nënkuptojë që ekzistenca e Zotit do të ishte rrjedhimisht po aq e mundshme sa edhe mos-ekzistenca e tij.
So, my friend is strictly agnostic about the tooth fairy, but it isn't very likely, is it? Like God. Hence the phrase, "tooth-fairy agnostic." Bertrand Russell made the same point using a hypothetical teapot in orbit about Mars. You would strictly have to be agnostic about whether there is a teapot in orbit about Mars, but that doesn't mean you treat the likelihood of its existence as on all fours with its non-existence.
Pra, miku im është thjesht agnostik në lidhje me zanën e malit, megjithëse edhe kjo s’i dihet, apo jo? Si puna e Zotit. Kështu ka dalë shprehja “agnostik i zanës së malit”, Megjithatë, Bertrand Rasëll provon të njëjtën gjë duke marrë shembullin e një çajniku hipotetik në orbitën e Marsit. Në lidhje me pyetjen a vërtitet apo jo ndonjë çajnik në orbitën e Marsit, duhet të jemi të gjithë agnostikë, por kjo s’do të thotë se ne marrim mundësinë e të qënit të një çajniku afër Marsit po aq seriozisht sa edhe mundësinë e të mosqënit.
The list of things which we strictly have to be agnostic about doesn't stop at tooth fairies and teapots; it's infinite. If you want to believe one particular one of them -- unicorns or tooth fairies or teapots or Yahweh -- the onus is on you to say why. The onus is not on the rest of us to say why not. We, who are atheists, are also a-fairyists and a-teapotists.
Lista e gjërave për të cilat duhet qënë agnostikë nuk mbaron as me zanën e malit, as me çajnikun. Është pafund. Nëse ti zgjedh të besosh ekzistencën e vetëm njërit prej tyre, qoftë ky unikorni, zana e malit, çajniku, apo Jahvei, atëherë të mbetet ty të na shpjegosh përse, kurse ne të tjerët s’kemi për borxh të të mbushim mendjen pse jo. Ne, që jemi ateistë, jemi edhe a-zanaistë, dhe a-çajnikistë,
(Laughter)
(të qeshura)
But we don't bother to say so. And this is why my friend uses "tooth-fairy agnostic" as a label for what most people would call atheist. Nonetheless, if we want to attract deep-down atheists to come out publicly, we're going to have find something better to stick on our banner than "tooth-fairy" or "teapot agnostic."
megjithëse nuk e shohim të arsyeshme t’i theksojmë këto, dhe pikërisht për këtë ai miku im përdor shprehjen agnostik i zanës së malit si etiketë për atë që shumica e njerëzve do ta quanin ateist. Megjithatë, nëse duam t’iu bëjmë thirrje ateistëve të fshehur të shpallen hapur do të duhej të gjenim diçka më të mirë se sa titulli agnostik i zanës së malit apo i çajnikut për ta mbajtur si simbol në flamur.
So, how about "humanist"? This has the advantage of a worldwide network of well-organized associations and journals and things already in place. My problem with it is only its apparent anthropocentrism. One of the things we've learned from Darwin is that the human species is only one among millions of cousins, some close, some distant.
Si iu duket humanist? Kjo fjalë ka mbështetjen e një rrjeti botëror shoqatash të mirëorganizuara, botimesh, dhe gjërash të tjera tashmë të konsoliduara. I vetmi problem që kam me këtë term është theksi te njeriu. Një nga gjërat që në ka mësuar Darvini, është që specia njerëzore është veçse një, ndër miliona kushërinj, të afërt, e të largët.
And there are other possibilities, like "naturalist," but that also has problems of confusion, because Darwin would have thought naturalist -- "Naturalist" means, of course, as opposed to "supernaturalist" -- and it is used sometimes -- Darwin would have been confused by the other sense of "naturalist," which he was, of course, and I suppose there might be others who would confuse it with "nudism".
Ndërkohë që ka mundësi të tjera si natyralist. Megjithëse edhe kjo mund të të ngatërrojë, sepse edhe Darvini do ta ketë menduar termin natyralist, në kuptimin që natyralisti është e kundërta e supernatyralistit. Kuptim në të cilin edhe përdoret nganjëherë. Por Darvinin do ta kishte ngatërruar kuptimi tjetër i fjalës natyralist, që ai vetë ishte, padyshim, por jo në kuptimin që e përdorin disa të tjerë, që e ngatërrojnë me nudizmin.
(Laughter)
(të qeshura)
Such people might be those belonging to the British lynch mob, which last year attacked a pediatrician in mistake for a pedophile.
Dhe këta mund të rastisin të jenë anëtarë të turmave linçuese britanike që sulmuan vjet një pediatër duke e ngatërruar për pedofil,
(Laughter)
(të qeshura)
I think the best of the available alternatives for "atheist" is simply "non-theist." It lacks the strong connotation that there's definitely no God, and it could therefore easily be embraced by teapot or tooth-fairy agnostics. It's completely compatible with the God of the physicists. When atheists like Stephen Hawking and Albert Einstein use the word "God," they use it of course as a metaphorical shorthand for that deep, mysterious part of physics which we don't yet understand. "Non-theist" will do for all that, yet unlike "atheist," it doesn't have the same phobic, hysterical responses. But I think, actually, the alternative is to grasp the nettle of the word "atheism" itself, precisely because it is a taboo word, carrying frissons of hysterical phobia. Critical mass may be harder to achieve with the word "atheist" than with the word "non-theist," or some other non-confrontational word. But if we did achieve it with that dread word "atheist" itself, the political impact would be even greater.
Mendoj se alternativa më e mire që mund të gjenim për ateist do të ishte non-teist. Këtij termi i mungon nënkteksti i fortë se pa dyshim nuk ka Zot, ndërkohë që mund të përqafohet lehtë nga agnostikët e çajnikut dhe zanës së malit. Ai është krejtësisht i pajtueshëm me Zotin e fizikanëve. Kur njerëz si – kur ateistë si Stiven Hokins dhe Albert Ajnshtajn përdorin termin “Zot”, kuptohet që e përdorin si shkurtim metaforik për atë pjesë të thellë, misterioze, të fizikës të cilën s’arrijmë ta kuptojmë. Non-teist e mbulon këtë dhe, ndërkohë, në dallim nga ateist, i shpëton reagimit armiqësor histerik. Megjithatë, unë mendoj se rrugëzgjidhja tjetër do të ishte të arrije të kapje vetë thelbin e fjalës ateizëm, pikërisht sepse ajo është fjalë tabu, që përmban ngarkesën e armiqësisë histerike. Do të ishte e më vështirë ta arrije masën kritike me fjalën ateist se sa me fjalën non-teist, ose me ndonjë fjalë tjetër jo-sfiduese. Por po të mundnim ta arrinim atë që donim me vetë fjalën e tmerrshme ateist, atëherë ndikimi politik do të ishte edhe më i madh.
Now, I said that if I were religious, I'd be very afraid of evolution -- I'd go further: I would fear science in general, if properly understood. And this is because the scientific worldview is so much more exciting, more poetic, more filled with sheer wonder than anything in the poverty-stricken arsenals of the religious imagination. As Carl Sagan, another recently dead hero, put it, "How is it that hardly any major religion has looked at science and concluded, 'This is better than we thought! The universe is much bigger than our prophet said, grander, more subtle, more elegant'? Instead they say, 'No, no, no! My god is a little god, and I want him to stay that way.' A religion, old or new, that stressed the magnificence of the universe as revealed by modern science, might be able to draw forth reserves of reverence and awe hardly tapped by the conventional faiths."
E thashë më parë se po të isha fetar do t’i trembesha evolucionit. Po e shtjelloj. Do t’i trembesha shkencës në përgjithësi, nëse ajo do të kuptohej si duhet. Dhe kjo sepse këndvështrimi shkencor është shumë më emocionues, më poetik, më i mbushur me mrekullim të pastër se sa çdo gjë që struket në arsenalet e zbrazura të imagjinatës fetare. Sipas fjalëve të Karl Sagan, një tjetër hero që vdiq kohët e fundit, “Si shpjegohet që thuajse asnjë nga fetë kryesore nuk i është kthyer shkencës duke arritur në përfundimin: ‘Prit, se kjo qënka më e mirë nga ç’e dinim! Universi qënka më i madh nga ç’thoshte profeti ynë, më madhështor, më i ndërlikuar, më elegant!’”? Përkundrazi, thonë: ‘Jo, jo, jo! Zoti im është një perëndi e vogël, dhe dua të mbetet e tillë.’ E re apo e vjetër, çdo fe që do të theksonte madhështinë e universit ashtu siç parashtrohet nga shkenca moderne, do të ishte në gjendje të tërhiqte kontigjente nderimi dhe mahnitjeje që vështirë se preken dot nga fetë konvencionale.”
Now, this is an elite audience, and I would therefore expect about 10 percent of you to be religious. Many of you probably subscribe to our polite cultural belief that we should respect religion. But I also suspect that a fair number of those secretly despise religion as much as I do.
Tani, këtu është mbledhur një audiencë elitë, prandaj ma do mendja që rreth 10 përqind e juaja duhet të jeni fetarë. Shumë prej jush ndoshta ndiqni normën kulturore se feja duhet respektuar, megjithatë, dyshoj se një numër i konsiderueshëm juaji, në thellësi dhe fshehtas e keni po aq zët fenë sa e kam edhe unë.
(Laughter)
(të qeshura)
If you're one of them, and of course many of you may not be, but if you are one of them, I'm asking you to stop being polite, come out, and say so. And if you happen to be rich, give some thought to ways in which you might make a difference. The religious lobby in this country is massively financed by foundations -- to say nothing of all the tax benefits -- by foundations, such as the Templeton Foundation and the Discovery Institute. We need an anti-Templeton to step forward. If my books sold as well as Stephen Hawking's books, instead of only as well as Richard Dawkins' books, I'd do it myself.
Nëse jeni një prej tyre, dhe natyrisht, shumë prej jush mund të mos jeni, por nëse jeni një prej tyre, po iu kërkoj të mos vazhdoni më të jeni të sjellshëm, të bëni një hap përpara dhe të shpalleni hapur e, nëse rastis të jeni edhe të pasur, të nisni të mendoni se ç’mund të bëhet për ta ndryshuar gjendjen. Në këtë vend, lobi fetar financohet fuqimisht nga fondacione, për të mos folur për fitimet nga taksat, nga fondacione si Fondacioni Templeton dhe Instituti Zbulimi. Ne kemi nevojë për daljen e një anti-Templetoni. Nëse librat e mij do të shiteshin aq sa librat e Stiven Hokins, dhe jo sa librat e Riçard Dokins, këtë punë do ta kisha bërë vetë.
People are always going on about, "How did September the 11th change you?"
Njerëzit pyesin vazhdimisht: “Si iu ka ndikuar 11 Shtatori?”
Well, here's how it changed me.
Ja, pikërisht kjo është mënyra se si më ka ndikuar mua.
Let's all stop being so damned respectful.
Mjaft më me të qënit të sjellshëm.
Thank you very much.
Shumë faleminderit.
(Applause)
(duartrokitje)