Η αρχιτεκτονική είναι φοβερή, σίγουρα. Είναι φοβερή επειδή είναι τέχνη. Όμως, ξέρετε, είναι ένα περίεργο είδος τέχνης. Είναι στο όριο μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Τρέφεται από... την πραγματική ζωή, την κάθε μέρα. Καθοδηγείται από τη δύναμη της ανάγκης. Φανταστικό, φανταστικό. Και η ζωή του αρχιτέκτονα είναι εξίσου φανταστική.
Architecture is amazing, for sure. It's amazing because it's art. But you know, it's a very funny kind of art. It's an art at the frontier between art and science. It's fed by ... by real life, every day. It's driven by force of necessity. Quite amazing, quite amazing. And the life of the architect is also amazing.
Ξέρετε, σαν αρχιτέκτονας, στις 10 το πρωί, πρέπει να είσαι ποιητής, σίγουρα. Όμως στις 11, πρέπει να γίνεις ανθρωπιστής, αλλιώς θα έχανες την κατεύθυνσή σου. Το μεσημέρι, χρειάζεται οπωσδήποτε να είσαι χτίστης. Πρέπει να μπορείς να φτιάξεις ένα κτίριο, επειδή η αρχιτεκτονική, τελικά, είναι η τέχνη του να φτιάχνεις κτίρια. Η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη του να φτιάχνεις καταφύγιο για ανθρώπους. Τελεία και παύλα. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Είναι απίθανο.
You know, as an architect, at 10 o’clock in the morning, you need to be a poet, for sure. But at 11, you must become a humanist, otherwise you'd lose your direction. And at noon, you absolutely need to be a builder. You need to be able to make a building, because architecture, at the end, is the art of making buildings. Architecture is the art of making shelter for human beings. Period. And this is not easy at all. It's amazing.
Κοιτάξτε αυτό. Εδώ είμαστε στο Λονδίνο, στην κορυφή του γυάλινου Σαρντ. Είναι ένα κτίριο που ολοκληρώσαμε πριν μερικά χρόνια. Αυτοί οι άνθρωποι είναι καλά εκπαιδευμένοι εργάτες, και συναρμολογούν το κορυφαίο κομμάτι του πύργου. Μοιάζουν με αναρριχητές. Είναι. Αψηφούν τη δύναμη της βαρύτητας, όπως κάνει και το κτίριο. Έχουμε 30 από αυτούς τους ανθρώπους - σε αυτό το εργοτάξιο έχουμε πάνω από 1.400 ανθρώπους, από 60 διαφορετικές εθνικότητες. Αυτό είναι ένα θαύμα. Είναι θαύμα. Να βάλεις μαζί 1.400 ανθρώπους, από τόσα διαφορετικά μέρη, είναι θαύμα. Τα εργοτάξια είναι θαύματα. Αυτό είναι άλλο ένα.
Look at this. Here we are in London, at the top of the Shard of Glass. This is a building we completed a few years ago. Those people are well-trained workers, and they are assembling the top piece of the tower. Well, they look like rock climbers. They are. I mean, they are defying the force of gravity, like building does, by the way. We got 30 of those people -- actually, on that site, we got more than 1,400 people, coming from 60 different nationalities. You know, this is a miracle. It's a miracle. To put together 1,400 people, coming from such different places, is a miracle. Sites are miracles. This is another one.
Ας μιλήσουμε για την κατασκευή. Περιπέτεια, είναι περιπέτεια στην πραγματική ζωή, όχι περιπέτεια στο πνεύμα. Αυτός ο άνθρωπος είναι δύτης βαθέων υδάτων. Από αναρριχητές βράχων σε δύτες βαθέων υδάτων. Αυτό είναι στο Βερολίνο. Μετά την πτώση του Τοίχους το 1989, χτίσαμε αυτό το κτίριο, που συνδέει το Δυτικό με το Ανατολικό Βερολίνο, στην Πλατεία Ποτσντάμερ. Είχαμε σε αυτό το έργο σχεδόν 5.000 ανθρώπους. Σχεδόν 5.000 ανθρώπους. Αυτό είναι ένα άλλο εργοτάξιο στην Ιαπωνία, το χτίσιμο του αεροδρομίου Κανσάι. Ξανά, όλοι οι αναρριχητές βράχων, Γιαπωνέζοι. Ξέρετε, το να φτιάχνουμε ένα κτίριο μαζί είναι ο καλύτερος τρόπος να δημιουργήσεις μια αίσθηση συνεργασίας. Η αίσθηση της περηφάνιας - η περηφάνια είναι σημαντική.
Let's talk about construction. Adventure, it's adventure in real life, not adventure in spirit. This guy there is a deepwater diver. From rock climbers to deepwater divers. This is in Berlin. After the fall of the Wall in '89, we built this building, connecting East Berlin to West Berlin, in Potsdamer Platz. We got on that project almost 5,000 people. Almost 5,000 people. And this is another site in Japan, building the Kansai Airport. Again, all the rock climbers, Japanese ones. You know, making buildings together is the best way to create a sense of cooperation. The sense of pride -- pride is essential.
Όμως, η κατασκευή, φυσικά, είναι ένας από τους λόγους που η αρχιτεκτονική είναι φανταστική. Όμως υπάρχει και άλλος ένας λόγος, ίσως ακόμη πιο εκπληκτικός. Επειδή η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη του να φτιάχνεις καταφύγιο για κοινότητες, όχι μόνο για μεμονωμένα άτομα - κοινότητες και για την κοινωνία γενικά. Η κοινωνία δεν είναι ποτέ η ίδια. Ο κόσμος αλλάζει. Οι αλλαγές δύσκολα γίνονται αποδεκτές από τους ανθρώπους. Η αρχιτεκτονική είναι ο καθρέφτης αυτών των αλλαγών. Η αρχιτεκτονική είναι η έκφραση αυτών των αλλαγών. Γι' αυτό είναι τόσο δύσκολο, επειδή οι αλλαγές δημιουργούν περιπέτεια. Δημιουργούν περιπέτεια, και αυτό είναι η αρχιτεκτονική.
But, you know, construction, of course, is one of the reasons why architecture is amazing. But there is another one, that is maybe even more amazing. Because architecture is the art of making shelter for communities, not just for individuals -- communities and society at large. And society is never the same. The world keeps changing. And changes are difficult to swallow by people. And architecture is a mirror of those changes. Architecture is the built expression of those changes. So, this is why it is so difficult, because those changes create adventure. They create adventure, and architecture is adventure.
Αυτό είναι το Κέντρο Ζωρζ Πομπιντού στο Παρίσι, πριν από πολύ καιρό. Αυτό είναι από το 1977. Ήταν ένα διαστημόπλοιο στο κέντρο του Παρισιού. Μαζί με τον φίλο μου στην περιπέτεια, τον Ρίτσαρντ Ρότζερς, ήμασταν, τότε, νέα άγρια αγόρια. Νέα, άγρια αγόρια. (Γέλια) Ήταν μόνο λίγα χρόνια μετά τον Μάιο του 1968. Έτσι, ήταν μια επανάσταση, μια καθαρή επανάσταση. Η ιδέα ήταν να φτιάξουμε την απόδειξη ότι τα πολιτιστικά κτίρια δεν πρέπει να φαίνονται απειλητικά. Πρέπει να δημιουργούν μια αίσθηση περιέργειας. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ένα πολιτιστικό μέρος. Η περιέργεια είναι η αρχή μιας πολιτιστικής συμπεριφοράς.
This is the Centre Georges Pompidou in Paris, a long time ago. That was back in time, '77. This was a spaceship landing in the middle of Paris. Together with my friend in adventure, Richard Rogers, we were, at the time, young bad boys. Young, bad boys. (Laughter) It was really only a few years after May '68. So it was a rebellion, pure rebellion. The idea was to make the proof that cultural buildings should not be intimidating. They should create a sense of curiosity. This is the way to create a cultural place. Curiosity is the beginning of a cultural attitude.
Υπάρχει μια πλατεία εκεί, μπορείτε να δείτε αυτήν την πλατεία. Η πλατεία είναι η αρχή της αστικής ζωής. Μια πλατεία είναι το μέρος όπου συναντιέται ο κόσμος. Και ανακατεύουν εμπειρία. Και ανακατεύουν ηλικίες. Ξέρετε, κατά κάποιον τρόπο, δημιουργείς την ουσία της πόλης. Από τότε, φτιάξαμε στο γραφείο, τόσα πολλά μέρη για ανθρώπους.
And there's a piazza there, you can see that piazza. And a piazza is the beginning of urban life. A piazza is the place where people meet. And they mix experience. And they mix ages. And, you know, in some way, you create the essence of the city. And since then, we made, in the office, so many other places for people.
Εδώ στη Ρώμη, μια αίθουσα συναυλιών. Άλλο ένα μέρος για ανθρώπους. Το κτίριο εσωτερικά είναι σχεδιασμένο από τον ήχο, το βλέπετε. Φλερτάρει με τον ήχο. Και αυτό είναι το Αεροδρόμιο Κανσάι, στην Ιαπωνία. Για να φτιαχτεί ένα κτίριο, κάποιες φορές πρέπει να φτιάξεις ένα νησί, και φτιάξαμε το νησί. Το κτίριο έχει μήκος πάνω από ένα μίλι. Μοιάζει με τεράστιο ανεμόπτερο που προσγειώνεται στο έδαφος.
Here, in Rome, is a concert hall. Another place for people. This building inside is actually designed by the sound, you can see. It's flirting with sound. And this is the Kansai Airport, in Japan. To make a building, sometimes you need to make an island, and we made the island. The building is more than one mile long. It looks like an immense glider, landing on the ground.
Αυτό είναι στο Σαν Φρανσίσκο. Άλλο ένα μέρος για ανθρώπους. Αυτό το κτίριο είναι η Ακαδημία Επιστημών στην Καλιφόρνια. Φυτέψαμε στη στέγη, χιλίαδες φυτά που χρησιμοποιούν την υγρασία του αέρα, αντί να αντλούμε νερό από τον υδροφόρο ορίζοντα. Αυτή η στέγη είναι μια ζωντανή στέγη. Αυτό το κτίριο έχει πιστοποίηση Platinum LEED. Το LEED είναι το σύστημα που μετράει, φυσικά, τη βιωσιμότητα του κτιρίου. Οπότε και αυτό είναι ένα μέρος για ανθρώπους που θα υπάρχει για πολύ καιρό.
And this is in San Francisco. Another place for people. This building is the California Academy of Sciences. And we planted on that roof -- thousands and thousands of plants that use the humidity of the air, instead of pumping water from the water table. The roof is a living roof, actually. And this building was made Platinum LEED. The LEED is the system to measure, of course, the sustainability of a building. So this was also a place for people that will stay a long time.
Και αυτή είναι η Νέα Υόρκη. Αυτό είναι το νέο Γουίτνεϊ, στην περιφέρεια Μιτπάκινγκ της Νέας Υόρκης. Άλλο ένα ιπτάμενο όχημα. Άλλο ένα μέρος για ανθρώπους. Εδώ είμαστε στην Αθήνα, στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Είναι μια βιβλιοθήκη, είναι ένας ανοικτός χώρος, μια αίθουσα συναυλιών και ένα μεγάλο πάρκο. Αυτό είναι επίσης ένα κτίριο Platinum LEED. Αυτό το κτίριο απορροφά την ενέργεια του ήλιου από την στέγη.
And this is actually New York. This is the new Whitney, in the Meatpacking District in New York. Well, another flying vessel. Another place for people. Here we are in Athens, the Niarchos Foundation. It's a library, it's an open house, a concert hall and a big park. This building is also a Platinum LEED building. This building actually captures the sun's energy with that roof.
Ξέρετε, το να φτιάχνεις ένα κτίριο για τους ανθρώπους είναι καλό. Το να φτιάχνεις βιβλιοθήκες, αίθουσες συναυλιών, πανεπιστήμια, μουσεία είναι καλό, επειδή δημιουργείς χώρο που είναι ανοιχτός, προσβάσιμος. Δημιουργείς ένα κτίριο για έναν καλύτερο κόσμο, σίγουρα. Όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που κάνει την αρχιτεκτονική ακόμη πιο εκπληκτική. Και αυτό είναι το γεγονός ότι η αρχιτεκτονική δεν απαντά απλώς σε ανάγκες αλλά και σε επιθυμίες - ναι επιθυμίες - όνειρα και φιλοδοξίες. Αυτό κάνει η αρχιτεκτονική. Ακόμη και η πιο ταπεινή καλύβα στη γη δεν είναι απλώς μια στέγη. Είναι κάτι παραπάνω. Λέει μια ιστορία· την ιστορία της ταυτότητας αυτών που μένουν εκεί. Ατόμων.
But, you know, making a building a place for people is good. Making libraries, making concert halls, making universities, making museums is good, because you create a place that's open, accessible. You create a building for a better world, for sure. But there is something else that makes architecture amazing, even more. And this is the fact that architecture doesn't just answer to need and necessity, but also to desires -- yes, desires -- dreams, aspirations. This is what architecture does. Even the most modest hut on earth is not just a roof. It's more than a roof. It's telling a story; it's telling a story about the identity of the people living in that hut. Individuals.
Η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη του να λες ιστορίες. Όπως αυτή. Στο Λονδίνο: το γυάλινο Σαρντ. Αυτό είναι το ψηλότερο κτίριο στη Δυτική Ευρώπη. Φτάνει σε ύψος άνω των 300 μέτρων στον άερα, για να αναπνέεις φρέσκο αέρα. Οι πλευρές του κτιρίου είναι επικλινείς, και αντανακλούν τον ουρανό του Λονδίνου, που ποτέ δεν είναι ίδιος. Μετά τη βροχή, όλα γίνονται γαλάζια. Σε ένα ηλιόλουστο απόγευμα, όλα γίνονται κόκκινα. Είναι κάτι δύσκολο να εξηγήσεις. Είναι αυτό που ονομάζουμε η ψυχή του κτιρίου.
Architecture is the art of telling stories. Like this one. In London: the Shard of Glass. Well, this building is the tallest building in Western Europe. It goes up more than 300 meters in the air, to breathe fresh air. The facets of this building are inclined, and they reflect the sky of London, that is never the same. After rain, everything becomes bluish. In the sunny evening, everything is red. It's something that is difficult to explain. It's what we call the soul of a building.
Στην εικόνα στα αριστερά, βλέπετε στην Συλογή Μενίλ, πριν από πολύ καιρό. Είναι ένα μουσείο. Στα δεξιά, το Μουσείο Τέχνης του Χάρβαρντ. Αυτά τα δύο κτίρια φλερτάρουν με το φως. Το φως είναι ένα από τα βασικότερα υλικά της αρχιτεκτονικής. Αυτό είναι το Άμστερνταμ. Αυτό το κτίριο φλερτάρει με το νερό. Και αυτό είναι το γραφείο μου στη θάλασσα. Αυτό φλερτάρει με τη δουλειά. Βασικά, μας αρέσει να δουλεύουμε εδώ. Αυτό το τελεφερίκ πηγαίνει εκεί επάνω.
On this picture on the left, you have the Menil Collection, used a long time ago. It's a museum. On the right is the Harvard Art Museum. Both those two buildings flirt with light. Light is probably one of the most essential materials in architecture. And this is in Amsterdam. This building is flirting with water. And this is my office, on the sea. Well, this is flirting with work. Actually, we enjoy working there. And that cable car is the little cable car that goes up to there.
Αυτό είναι οι Τάιμς στη Νέα Υόρκη. Αυτό παίζει με τη διαφάνεια. Πάλι, η αίσθηση του φωτός, η αίσθηση της διαφάνειας. Αριστερά, έχουμε το Μάτζικ Λάντερν στην Ιαπωνία, στην Γκίνζα, στο Τόκιο. Στο κέντρο είναι ένα μοναστήρι στο δάσος. Αυτό το μοναστήρι παίζει με τη σιωπή και το δάσος. Και το μουσείο, ένα μουσείο επιστημών. Αυτό έχει να κάνει με την αιώρηση. Και εδώ είναι στο κέντρο του Παρισιού, στην κοιλιά της φάλαινας. Αυτό είναι το Ίδρυμα Πατέ στο Παρίσι. Όλα αυτά τα κτίρια έχουν κάτι κοινό: κάτι ψάχνει για επιθυμία, για όνειρα.
That's "The New York Times" in New York. Well, this is playing with transparency. Again, the sense of light, the sense of transparency. On the left here, you have the Magic Lantern in Japan, in Ginza, in Tokyo. And in the center is a monastery in the forest. This monastery is playing with the silence and the forest. And a museum, a science museum. This is about levitation. And this is in the center of Paris, in the belly of the whale. This is the Pathé Foundation in Paris. All those buildings have something in common: it's that something is searching for desire, for dreams.
Και αυτός είμαι εγώ.
And that's me.
(Γέλια)
(Laughter)
Εγώ στο ιστιοπλοϊκό μου. Φλερτάρω με το αεράκι. Δεν υπάρχει λόγος που σας δείχνω αυτή την εικόνα.
Well, it's me on my sailing boat. Flirting with breeze. Well, there's not a very good reason to show you this picture.
(Γέλια)
(Laughter)
Προσπαθώ, προσπαθώ.
I'm trying, I'm trying.
Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: μου αρέσει η ιστιοπλοΐα. Μου αρέσει επίσης να σχεδιάζω ιστιοπλοϊκά. Μου αρέσει η ιστιοπλοΐα επειδή έχει σχέση με την βραδύτητα. Και... την ησυχία. Και την αίσθηση της αναστολής. Αυτή η φωτογραφία λέει και κάτι ακόμα. Λέει ότι είμαι Ιταλός.
You know, one thing is clear: I love sailing, for sure. I actually also love designing sailing boats. But I love sailing, because sailing is associated with slowness. And ... and silence. And the sense of suspension. And there is another thing that this picture says. It says that I'm Italian.
(Γέλια)
(Laughter)
Δεν μπορώ να κάνω πολλά γι' αυτό.
Well, there is very little I can do about that.
(Γέλια)
(Laughter)
Είμαι Ιταλός και μου αρέσει η ομορφιά. Μου αρέσει η ομορφιά.
I'm Italian, and I love beauty. I love beauty.
Όμως, πάμε για ιστιοπλοΐα, θέλω να σας πάω για ιστιολοΐα εδώ, σε αυτό το μέρος, στη μέση του Ειρηνικού Ωκεανού. Αυτό είναι το Κέντρο Ζαν Μαρί Τιχιμπάου. Είναι για την εθνοτική ομάδα Κανάκι. Είναι στη Νουμέα, στη Νέα Καληδονία. Αυτό το μέρος είναι τέχνη. Τέχνη και φύση. Αυτά τα κτίρια φλερτάρουν με τον άνεμο, με τους αληγείς ανέμους. Έχουν έναν ήχο, έχουν φωνή, αυτά τα κτίρια. Σας τα δείχνω αυτά επειδή είναι πανέμορφα. Είναι καθαρή ομορφιά.
Well, let's go sailing, I want to take you sailing here, to this place, in the middle of the Pacific Ocean. This is the Jean-Marie Tjibaou Center. It's for the Kanaky ethnic group. It's in Nouméa, New Caledonia. This place is for art. Art and nature. And those buildings actually flirt with the wind, with the trade winds. They have a sound, they have a voice, those buildings. I'm showing this because it's about beauty. It's about pure beauty.
Ας μιλήσουμε για την ομορφιά για λίγο. Η ομορφιά είναι σαν το πουλί του παραδείσου: κάθε φορά που πας να το πιάσεις, πετάει μακριά. Το χέρι σου είναι κοντό. Όμως η ομορφιά δεν είναι μια επιπόλαια ιδέα. Είναι το αντίθετο. Στη μητρική μου γλώσσα, τα Ιταλικά, το «όμορφο» είναι «μπέλο». Στα Ισπανικά, η «ομορφιά» είναι «μπελέντζα». Στα ελληνικά, το «όμορφο» είναι «καλός». Όταν προσθέτεις το «αγαθός», σημαίνει «όμορφος και καλός». Σε καμία γλώσσα το «όμορφο» δεν σημαίνει «όμορφο». Σημαίνει επίσης «καλός».
And let's talk about beauty for a moment. Beauty is like the bird of paradise: the very moment you try to catch it, it flies away. Your arm is too short. But beauty is not a frivolous idea. It's the opposite. In my native language, that is Italian, "beautiful" is "bello." In Spanish, "beauty" is "belleza." In Greek, "beautiful" is "kalos." When you add "agathos," that means "beautiful and good." In no one of those languages, "beautiful" just means "beautiful." It also means "good."
Η πραγματική ομορφιά είναι αόρατη πλησιάζει το ορατό, έρχεται στην επιφάνεια. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στην τέχνη και στη φύση. Ισχύει και στην επιστήμη, στην ανθρώπινη περιέργεια, στην ομοψυχία - είναι ο λόγος που θα πεις, «Είναι ένας όμορφος άνθρωπος», «Είναι ένα όμορφο μυαλό». Αυτή είναι η ομορφιά που μπορεί να αλλάξει τους ανθρώπους, να τους κάνει καλύτερους, ανάβοντας ένα ξεχωριστό φως στα μάτια τους. Φτιάχνοντας κτίρια για αυτή την ομορφιά κάνεις τις πόλεις καλύτερα μέρη για να ζεις. Και οι καλύτερες πόλεις κάνουν καλύτερους πολίτες.
Real beauty is when the invisible joins the visible, coming on surface. And this doesn't apply only to art or nature. This applies to science, human curiosity, solidarity -- that's the reason why you may say, "This is a beautiful person," "That's a beautiful mind." This, this is the beauty that can change people into better people, by switching a special light in their eyes. And making buildings for this beauty makes cities better places to live. And better cities make better citizens.
Αυτή η ομορφιά, αυτή η καθολική ομορφιά, θα έλεγα - είναι από τα λίγα πράγματα που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Πιστέψτε με, αυτή η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο. Ένα άτομο κάθε φορά, αλλά θα τα καταφέρει
Well, this beauty -- this universal beauty, I should say -- is one of the few things that can change the world. Believe me, this beauty will save the world. One person at a time, but it will do it.
Σας ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)