So I begin with an advertisement inspired by George Orwell that Apple ran in 1984.
Ես կսկսեմ մի գովազդից, ոգեշնչված Ջորջ Օրուելի գրքով, որ Apple-ը թողարկեց 1984թ.:
(Video) Big Brother: We are one people with one will, one resolve, one cause. Our enemies shall talk themselves to death, and we will fight them with their own confusion. We shall prevail. Narrator: On January 24th, Apple Computer will introduce Macintosh. And you'll see why 1984 won't be like "1984."
(Տեսերիզ) Մեծ Եղբայր: Մենք միասնական ժողովուրդ ենք Միասնական կամքով և վճռականությամբ, մեկ նպատակով: Մեր թշնամիները կկնքեն իրենց մահապատժի վճիռը և մեք կկռվենք նրանց դեմ` օգտվելով նրանց շփոթմունքից: Մենք կհաղթանակենք: Պատմող` Հունվարի 24-ին, Apple Computer-ը կներկայացնի Macintosh-ը: Եվ դուք կտեսնեք, թե ինչու 1984թ.-ը նման չի լինի "1984"-ին:
Rebecca MacKinnon: So the underlying message of this video remains very powerful even today. Technology created by innovative companies will set us all free. Fast-forward more than two decades: Apple launches the iPhone in China and censors the Dalai Lama out along with several other politically sensitive applications at the request of the Chinese government for its Chinese app store. The American political cartoonist Mark Fiore also had his satire application censored in the United States because some of Apple's staff were concerned it would be offensive to some groups. His app wasn't reinstated until he won the Pulitzer Prize. The German magazine Stern, a news magazine, had its app censored because the Apple nannies deemed it to be a little bit too racy for their users, and despite the fact that this magazine is perfectly legal for sale on newsstands throughout Germany. And more controversially, recently, Apple censored a Palestinian protest app after the Israeli government voiced concerns that it might be used to organize violent attacks.
Ռեբեկա ՄկՔինոն` Տեսահոլովակի մեջ թաքնված հաղորդագրությունը շատ ազդեցիկ է մինչև օրս: Նորարար ընկերությունների ստեղծած տեխնոլգիաները բոլորիս ազատություն կպարգևեն: Առաջ անցնենք ավելի քան երկու տասնամյակով: Apple-ը Չինաստանում թողարկում է iPhone-ը և Չինաստանի կառավարության պահանջով iPhone-ներում արգելափակում է Դալայլ Լամային և այլ քաղաքական ուղղվածություն ունեցող ծրագրերը իր Չինական վաճառասրահներում: Ամերիկացի քաղաքական ծաղրանկարիչ Մարկ Ֆիորեի երգիծական ծրագիրը ևս ցենզուրայի ենթարկեցին Միացյալ Նահանգներում, որովհետև Apple-ի անձնակազմը գտավ, որ այն կարող է վիրավորական լինել որոշ խմբերի: Նրա ծրագիրը չվերականգնեցին, մինչև նա շահեց Փուլիցերյան Մրցանակը: Գերմանական Stern նորությոանների ամսագրի ծրագիրը ևս հեռացրեցին որովհետև Apple-ի «դայակները» մտածեցին, որ այն չափից ավել ճչացող էր իրենց օգտվողների համար և չնայած այն փաստին, որ նշված ամսագրի վաճառքը լիովին օրիանական է Գերմանիայի կրպակներում: Իսկ համեմատաբար վերջերս Apple-ը արգելեց Պաղեստինցի բողոքականների ծրագիրը, այն բանից հետո, որ Իսրայելի կառավարությունը սկսեց մտահոգվել, որ այն կարող է հրահրել հարձակումներ:
So here's the thing. We have a situation where private companies are applying censorship standards that are often quite arbitrary and generally more narrow than the free speech constitutional standards that we have in democracies. Or they're responding to censorship requests by authoritarian regimes that do not reflect consent of the governed. Or they're responding to requests and concerns by governments that have no jurisdiction over many, or most, of the users and viewers who are interacting with the content in question.
Ահա թե ինչ ունենք, մենք մի վիճակում ենք, որտեղ սեփականատիրական ընկերություններն են հաստատում ցենզուրայի ստանդարտները, որոնք հաճախ հակասում են կամ, որպես կանոն, ավելի խիստ են քան ազատ խոսքի սահմանադրական ստանդարտները, որոնք ընդունված են ժողովրդավարական պետություններում: Կամ էլ նրանք համաձայնվում են ավտորիտար ռեժիմների կողմից ցենզուրայի ենթարկելու հրացումներին, որոնք չեն արտացոլում կառավարության համոզմունքները: Կամ նրանք համաձայնվում են այն կառավարությունների հարցումներին և մտածմունքներին, որոնք չունեն իրավասություաններ այն մարդկանց մի մասի, կամ մեծամասնության նկատմամբ, ովքեր առնչվում են այս հարցի էությանը:
So here's the situation. In a pre-Internet world, sovereignty over our physical freedoms, or lack thereof, was controlled almost entirely by nation-states. But now we have this new layer of private sovereignty in cyberspace. And their decisions about software coding, engineering, design, terms of service all act as a kind of law that shapes what we can and cannot do with our digital lives. And their sovereignties, cross-cutting, globally interlinked, can in some ways challenge the sovereignties of nation-states in very exciting ways, but sometimes also act to project and extend it at a time when control over what people can and cannot do with information has more effect than ever on the exercise of power in our physical world. After all, even the leader of the free world needs a little help from the sultan of Facebookistan if he wants to get reelected next year.
Այսպիսով, ահա պատկերը. Ինտերնետային աշխարհից առաջ մեր ֆիզիկական ազատության նկատմամբ գերիշխանությունը կամ դրա բացակայությունը գրեթե լիովին կառավարվում էր պետական մարմինների կողմից: Բայց հիմա մենք ունենք սեփականատիրական գերիշխանության այս նոր շերտը կիբերտարածությունում: Եվ նրանց որոշումները ծրագրային ապահովման կոդավորման, ստեղծման, դիզայնի և ծառայության կանոնների մասին, միասին աշխատում են կարծես ինչ-որ օրենք, որը ձևավորում է այն, թե մենք ինչ կարող ենք անել մեր թվային աշխարհներում: Եվ նրանց, մեկը մյուսին հատող, փոխկապակցված գերիշխանությունները, կարող են որոշ զարմանալի ձևերով ձեռնոց նետել պետական մարմինների գերիշխանություններին, բայց երբեմն կարող են նաև արտացոլել և նույնիսկ ընդլայնել դա, այն դեպքերում, երբ կառավարումը նրա նկատմամբ, թե ինչ կարող են, կամ չեն կարող անեել մարդիկ տեղեկատվության հետ ավելի ուժեղ էֆեկտ ունի քան կունենար ֆիզիկական աշխարհում ուժի կիրառումը: Չէ որ, նույնիսկ ազատ աշխարհի առաջնորդը մյուս տարի վերաընտրվելու համար մի փոքր օգտնության կարիք ունի Ֆեյսբուքիստանի սուլթանի կողմից:
And these platforms were certainly very helpful to activists in Tunisia and Egypt this past spring and beyond. As Wael Ghonim, the Google-Egyptian-executive by day, secret-Facebook-activist by night, famously said to CNN after Mubarak stepped down, "If you want to liberate a society, just give them the Internet." But overthrowing a government is one thing and building a stable democracy is a bit more complicated. On the left there's a photo taken by an Egyptian activist who was part of the storming of the Egyptian state security offices in March. And many of the agents shredded as many of the documents as they could and left them behind in piles. But some of the files were left behind intact, and activists, some of them, found their own surveillance dossiers full of transcripts of their email exchanges, their cellphone text message exchanges, even Skype conversations. And one activist actually found a contract from a Western company for the sale of surveillance technology to the Egyptian security forces. And Egyptian activists are assuming that these technologies for surveillance are still being used by the transitional authorities running the networks there.
Եվ այս հենահարթակները հաստատ շատ օգուտ տվեցին Թունիսի և Եգիպտոսի ակտիվիստներին անցած գարնանը և ավելի վաղ: Ինչպես Մուբարաքի հեռանալուց հետո ասել է Վաիլ Ղոնիմը, Եգիպտոսի Google-ի կառավարիչը, նույն ինքը երեկոներին գաղտնի Facebook ակտիվիստը, իր, CNN-ին տված հայտնի զրույցում. «Եթե ուզում ես ազատել որևէ հասարակություն, պարզապես տուր նրան համացանց»: Բայց ծնկի բերել կառավարությունը մի բան է, կառուցել կայուն ժողովրդավարություն մի փոքր ավելի դժվար է: Աջ կողմում մի եգիպտացի ակտիվիստի լուսանկարած նկար է, ով մասնակցել է Մարտին եգիպտական հատուկ ծառայությունների գրասենյակի վրա հարձակմանը: Գործակալներից շատերը, չհասցնելով իրենց հետ տանել փաստաթղթերը այրել են դրանք: Բայց որոշ փաստաթղթեր մնացել են անվնաս, և ակտիվիստների մի մասը, գտել են դրանց մեջ իրենց անուններով հետախուզական գործեր, որոնց մեջ ներառված էին փոխանակված էլեկտրոնային փոստի տեքստերը, բջջային հեռախոսների հաղորդագրությունների տեքստերը, նույնիսկ Skype զրույցները: Եվ ակտիվիստներից մեկը գտել էր եգիպտական հատուկ ծառայության կողմից հետախուզական տեխնոլոգիայի առքի մասին արևմյան մի ընկերության հետ կնքած պայմանագիր: Եվ եգիպտացի ակտիվիստները կարծում են, որ այդ հետախուզական տեխնոլգիաները դեռևս օգտագործվում են տեղի ցանցերը ղեկավարող միջակա անձանց կողմից:
And in Tunisia, censorship actually began to return in May -- not nearly as extensively as under President Ben Ali. But you'll see here a blocked page of what happens when you try to reach certain Facebook pages and some other websites that the transitional authorities have determined might incite violence. In protest over this, blogger Slim Amamou, who had been jailed under Ben Ali and then became part of the transitional government after the revolution, he resigned in protest from the cabinet. But there's been a lot of debate in Tunisia about how to handle this kind of problem.
Իսկ Թունիսում, ցենզուրան սկսեց վերադառնալ մայիսին, ոչ այնքան խիստ, որքան նախագահ Բեն Ալիի իշխանության օրոք էր: Բայց դեռևս կարելի է հանդիպել փակված էջերի, երբ փորձում ես հասնել որոշ Facebook և մի շարք այլ վեբկայքերի էջերի: Ժամանակավոր ղեկավարները գտել են, որ դրանք կարող են բռնություններ բռնկել: Ընդդիմանալով սրան, բլոգեր Սլիմ Ամամուն, ով բանտարկվել էր Բեն Ալիի օրոք ապա, հեղափոխությունից հետո ժամանակավոր կառավարության անդամ էր, իր բողոքն արտահայտելու համար թողել է իր պաշտոնը: Բայց Թունիսում մեծ քննարկումներ են եղել այն մասին, թե ինչպես կառավարել նման խնդիրը:
In fact, on Twitter, there were a number of people who were supportive of the revolution who said, "Well actually, we do want democracy and free expression, but there is some kinds of speech that need to be off-bounds because it's too violent and it might be destabilizing for our democracy. But the problem is, how do you decide who is in power to make these decisions and how do you make sure that they do not abuse their power? As Riadh Guerfali, the veteran digital activist from Tunisia, remarked over this incident, "Before, things were simple: you had the good guys on one side and the bad guys on the other. Today, things are a lot more subtle." Welcome to democracy, our Tunisian and Egyptian friends.
Twitter-ում հեղափոխությանը համամիտ մարդկանց մի խումբ ասել է. «Այո, իրականում մենք ուզում ենք ունենալ ժողովրդավարություն և խոսքի ազատություն, բայց խոսքի որոշ տեսակներ պետք է հայտարարվեն սահմաններից դուրս, որովհետև դրանք բռնություն են հրահրում և կարող են խարխլել մեր ժողովրդավարությունը»: Խնդիրը նրանում է, թե ինչպե՞ս կարող ես որոշել, թե ով կարող է իր վրա նման որոշումներ կայացնելու բեռը վերցնել և ինչպե՞ս կարելի է համոզված լինել, որ նրանք չեն շահագործի իրենց վերապահված իրավունքները: Ինչպես նշել է Ռիադ Գերֆալին, թունիսցի վետերան թվային ակտիվիստը այս հարցի շուրջ. «Նախկինում ամեն ինչ շատ պարզ էր. լավ տղաները մի կողմում էին, վատ տղաները հակառակ կողմում: Այսօր, ամեն ինչ ավելի նուրբ է»: Բարի գալուստ ժողովրդավարություն, մեր թունիսցի և եգիպտացի ընկերներ:
The reality is that even in democratic societies today, we do not have good answers for how you balance the need for security and law enforcement on one hand and protection of civil liberties and free speech on the other in our digital networks. In fact, in the United States, whatever you may think of Julian Assange, even people who are not necessarily big fans of his are very concerned about the way in which the United States government and some companies have handled Wikileaks. Amazon webhosting dropped Wikileaks as a customer after receiving a complaint from U.S. Senator Joe Lieberman, despite the fact that Wikileaks had not been charged, let alone convicted, of any crime.
Իրականությունն այն է, որ նույնիսկ այսօրվա ժողովրդավարական հասարակություններում մենք չունենք լավ պատասխան այն հարցին, թե ինչպես գտնել հավասարակշռությունը մի կողմից, անվտանգության և օրենքի հարկադրման, մյուս կողմից՝ քաղաքացու իրավունքների պաշտպանման և ազատ խոսքի իրավունքի շնորհման միջև մեր թվային ցանցերում: Իրականում, Միացյալ Նահանգներում, ինչ կարծիք էլ ունենաք Ժուլիան Ասանժի մասին, նույնիսկ այն մարդիկ, ովքեր այնքան էլ չեն երկրպագում նրան մտահոգված են այն միջոցառումների վերաբերյալ, որոնք ձեռնարկեցին Միացյալ Նահանգների կառավարությունն ու որոշ ընկերություններ Wikileaks-ի «հարցերը լուծելու» համար: Amazon վեբհոսթինգը հեռացրեց Wikileaks-ը իր բաժանորդների ցուցակից, այն բանից հետո, որ ստացավ ԱՄՆ սենատոր Ջո Լիբերմանի բողոքը, չնայած այն բանին, որ Wikileaks-ին այնպես էլ չներկայացրեցին ինչ-որ օրինազանցության հոդվածով մեղադրանք:
So we assume that the Internet is a border-busting technology. This is a map of social networks worldwide, and certainly Facebook has conquered much of the world -- which is either a good or a bad thing, depending on how you like the way Facebook manages its service. But borders do persist in some parts of cyberspace. In Brazil and Japan, it's for unique cultural and linguistic reasons. But if you look at China, Vietnam and a number of the former Soviet states, what's happening there is more troubling. You have a situation where the relationship between government and local social networking companies is creating a situation where, effectively, the empowering potential of these platforms is being constrained because of these relationships between companies and government.
Այսպիսով, մենք գտնում ենք, որ համացանցը սահմաններ վերացնող տեխնոլոգիա է: Սա աշխարհի սոցիալական ցանցերի քարտեզն է, և իհարկե Facebook-ը արդեն գրավել է աշխարհի մեծ մասը -- սա կարելի է դիտարկել ինչպես լավ, այնպես էլ վատ փաստ՝ կախված թե որքանով եք հավանում մոտեցումը, որով Facebook-ը տրամադրում է իր ծառայությունները: Բայց սահմանները պահպանվում են համացանցի որոշ մասերում: Բրազիլիայում և Ճապոնիայում դրա պատճառը մշակութային և լեզվաբանական յուրահատկություններն են: Բայց եթե նայեք Չինաստանին, Վիետնամին և մի շարք նախկին սովետական պետություններին, այն, ինչ կատարվում է այնտեղ, մտահոգիչ է: Ունենք մի իրավիճակ, որտեղ կառավարության և տեղական սոց. ցանցերի միջև հարաբերությունները ստեղծում են մի վիճակ, որտեղ, այս պլատֆորմների հզոր պոտենցիալը էֆեկտիվորեն արգելակվում է ընկերությունների և կառավարության միջև նշված հարաբերությունների պատճառով:
Now in China, you have the "great firewall," as it's well-known, that blocks Facebook and Twitter and now Google+ and many of the other overseas websites. And that's done in part with the help from Western technology. But that's only half of the story. The other part of the story are requirements that the Chinese government places on all companies operating on the Chinese Internet, known as a system of self-discipline. In plain English, that means censorship and surveillance of their users. And this is a ceremony I actually attended in 2009 where the Internet Society of China presented awards to the top 20 Chinese companies that are best at exercising self-discipline -- i.e. policing their content. And Robin Li, CEO of Baidu, China's dominant search engine, was one of the recipients.
Այժմ, Չինաստանում ունեն այսպես կոչված հայտնի «մեծ firewall-ը» որը փակում է Facebook-ը, Twitter-ը և այժմ արդեն Google+ -ը, ինչպես նաև շատ այլ օտարերկրյա վեբկայքեր: Եվ սա իրականացվում է արևմտյան տեխնոլոգիաների շնորհիվ: Բայց դա դեռ պատմության կեսն է: Պատմության մյուս մասը կայանում է նրանում, որ Չինաստանի կառավարությունը իր երկրի համացանցում աշխատող ընկերություններին պարտադրում է կիրառել ինքնակարգապահական համակարգը: Անգլերենով, դա նշանակում է ցենզուրա և հետախուզություն իր ծառայություններից օգտվողների նկատմամբ: Այստեղ տեսնում ենք արարողությունը, որին ես մասնակցել եմ 2009թ., որտեղ Չինաստանի Ինտերնետային Ձեռնարկությունը շնորհում է մրցանակներ լավագույն 20 չինական ընկերություններին, որոնք առավել լավ են կիրառում սեփական վարքի համակարգը, այն է, վերահսկում են իրենց բովանդակությունը: Եվ Ռոբին Լին, Baidu ընկերության CEO-ն, որը Չինաստանի խոշորագույն որոնողական համակարգն է, շահողներից մեկն էր:
In Russia, they do not generally block the Internet and directly censor websites. But this is a website called Rospil that's an anti-corruption site. And earlier this year, there was a troubling incident where people who had made donations to Rospil through a payments processing system called Yandex Money suddenly received threatening phone calls from members of a nationalist party who had obtained details about donors to Rospil through members of the security services who had somehow obtained this information from people at Yandex Money. This has a chilling effect on people's ability to use the Internet to hold government accountable. So we have a situation in the world today where in more and more countries the relationship between citizens and governments is mediated through the Internet, which is comprised primarily of privately owned and operated services.
Ռուսաստանում սովորաբար չեն փակում համացանցի էջերը և ուղղակիորեն չեն փորձում իշխել վեբ կայքերը: Բայց ահա Ռոսպիլ անունը կրող վեբկայքը, սա հակակոռուպցիոն կայք է: Եվ ավելի վաղ, սույն թվականին, մտահոգող մի պատահար տեղի ունեցավ, երբ մարդիկ, ով նվիրատվություններ էին արել Ռոսպիլին վճարումներ կառավարման Yandex Money համակարգով, հանկարծ ստացան ահաբեկող հեռախոսազանգեր ժողովովրդավարական կուսակցության անդամների կողմից, ովքեր ստացել էին Ռոսպիլին ֆինանսավորող մարկանց տվյալները հատուկ ծառայությունների աշխատակիցներից, ովքեր իրենց հերթին ստացել էին այդ տեղեկատվությունը Yandex Money-ի աշխատակիցներից: Սա զգալի ազդեցություն ունի մարդկանց՝ կառավարությունը սթափեցնելու նպատակով համացանցն օգտագործելու գործում: Այսպիսով, այսօր աշխարհում եկել ենք մի վիճակի, որտեղ ավելի ու ավելի շատ երկրներում քաղաքացու և կառավարության միջև կապը իրականացվում է համացանցի միջոցով, որը գլխավորապես կազմված է սեփականատիրական ծառայություններից:
So the important question, I think, is not this debate over whether the Internet is going to help the good guys more than the bad guys. Of course, it's going to empower whoever is most skilled at using the technology and best understands the Internet in comparison with whoever their adversary is. The most urgent question we need to be asking today is how do we make sure that the Internet evolves in a citizen-centric manner. Because I think all of you will agree that the only legitimate purpose of government is to serve citizens, and I would argue that the only legitimate purpose of technology is to improve our lives, not to manipulate or enslave us.
Կարծում եմ, կարևոր հարցը ոչ թե այն է թե վերջին հաշվով համացանցը կօգնի «լավ տղաներին» կամ «վատ տղաներին»: Իհարկե, այն կհզորացնի նրան, ով առավել հմուտ է օգտագործում տեխնոլոգիան և լավ է հասկանում համացանցը, ի տարբերություն հակադիր կողմին, ով էլ որ դա լինի: Ամենահրատապ հարցը, որը մեզ պետք է հուզի այսօր, դա այն է, թե ինչպես համոզված լինել, որ համացանցը զարգանում է այնպես, ինչպես ձեռնտու է քաղաքացուն: Որովհետև, կարծում եմ բոլորդ էլ կհամաձայնեք, որ կառավարության միակ իրավական նպատակն է ժողովրդին ծառայելը: Եվ ես համոզված եմ, որ տեխնոլոգիայի միակ իրավական նպատակն է մեր կյանքը բարելավելը, ոչ թե մեզ կառավարելն ու ստրկացնելը:
So the question is, we know how to hold government accountable. We don't necessarily always do it very well, but we have a sense of what the models are, politically and institutionally, to do that. How do you hold the sovereigns of cyberspace accountable to the public interest when most CEO's argue that their main obligation is to maximize shareholder profit?
Բանը նրանում է, որ մենք գիտենք ինչպես կարելի է սթափեցնել կառավարությանը: Միշտ չէ, որ շատ լավ ենք անում դա, բայց հասկանում ենք, թե որոնք են մոդելները, քաղաքականորեն կամ ինստիտուցիոնալ կերպով դա անելու համար: Ինչպես կարելի է ստիպել կիբերտարածության միապետներին հավատարիմ մնալ ժողովրդի շահերին, երբ CEO-ների մեծ մասը միայն մտածում են բաժնետիրական եկամուտները մեծացնելու մասին:
And government regulation often isn't helping all that much. You have situations, for instance, in France where president Sarkozy tells the CEO's of Internet companies, "We're the only legitimate representatives of the public interest." But then he goes and champions laws like the infamous "three-strikes" law that would disconnect citizens from the Internet for file sharing, which has been condemned by the U.N. Special Rapporteur on Freedom of Expression as being a disproportionate violation of citizens' right to communications, and has raised questions amongst civil society groups about whether some political representatives are more interested in preserving the interests of the entertainment industry than they are in defending the rights of their citizens. And here in the United Kingdom there's also concern over a law called the Digital Economy Act that's placing more onus on private intermediaries to police citizen behavior.
Եվ կառավարության կողմից վերահսկումը միշտ չէ, որ օգնում է այդ գործում: Ունենք մի միջադեպ, օրինակ, Ֆրանսիայում, երբ նախագահ Սարկոզին ինտերնետային ընկերությունների CEO-ներին ասում է. «Մենք ենք ժողովրդի շահերի պաշտպանության միակ իրավական պատասխանատուները»: Ապա նա գնում ու պաշտպանում է հայտնի «երեք հարվածների օրենքը», համաձայն որի, քաղաքացիներին հեռացնում էին համացանցից ֆայլեր փոխանակելու համար, և որը հետագայում քննադատվեց ՄԱԿ-ի Ազատ արտահայտման հատուկ զեկույցում որպես մարդկանց հաղորդակցման իրավունքի անհավասար խախտում պարունակող օրենք: Սա հասարակության քաղաքակիրթ շրջանակներում բարձրացրեց հարցեր, այն մասին, որ որոշ քաղաքական գործիչներ ավելի հետաքրքրված են պաշտպանել ժամանցի ինդուստրիայի շահերը, քան իրենց քաղաքացիներինը: Եվ այստեղ, Միացյալ Թագավորությունում ևս մտահոգիչ է Թվային տնտեսական ակտ կոչվող օրենքը, որը սեփականատերերի ուսերին դնում է պարտականություններ, որոնք ուղղված են քաղաքացիների վարքը վերահսկելուն:
So what we need to recognize is that if we want to have a citizen-centric Internet in the future, we need a broader and more sustained Internet freedom movement. After all, companies didn't stop polluting groundwater as a matter of course, or employing 10-year-olds as a matter of course, just because executives woke up one day and decided it was the right thing to do. It was the result of decades of sustained activism, shareholder advocacy and consumer advocacy. Similarly, governments don't enact intelligent environmental and labor laws just because politicians wake up one day. It's the result of very sustained and prolonged political activism that you get the right regulations, and that you get the right corporate behavior. We need to make the same approach with the Internet.
Այսպիսով, պետք է ընդունենք, որ որպեսզի ապագայում ունենանք քաղաքացու շահերը գերադասող ինտերնետ, մեզ հարկավոր է ավելի լայն ու դիմացկուն ինտերնետային ազատության շարժում: Չէ որ ընկերությունները չդադարեցին աղտոտել ստորգետնյա ջրերը՝ պարզապես դա ցանկանալով, կամ չդադարեցրին աշխատացնել տաս տարեկան երեխաներին, պարզապես, որովհետև ղեկավարները մի օր արթնացան ու որոշեցին որ դա ճիշտ չէ: Սրանք տասնամյակների համառ ակտիվիզմի արդյունք էին, բաժնետերերի և սպառողների քարոզչության արդյունք: Նմանապես, կառավարությունները չեն կիրառում խելացի բնապահպանական օրենքները և աշխատավորի օրենքները պարզապես որովհետև նրանք մի օր արթնացան... Սրանք շատ համառ ու երկարատև քաղաքական ակտիվիզմի արդյունք են, որի արդյունքում ունենում ենք ճիշտ կարգուկանոն և ունենում ենք ճիշտ կորպորատիվ վարք: Պետք է ցուցաբերենք նույն մոտեցումը ինտերնետի նկատմամբ:
We also are going to need political innovation. Eight hundred years ago, approximately, the barons of England decided that the Divine Right of Kings was no longer working for them so well, and they forced King John to sign the Magna Carta, which recognized that even the king who claimed to have divine rule still had to abide by a basic set of rules. This set off a cycle of what we can call political innovation, which led eventually to the idea of consent of the governed -- which was implemented for the first time by that radical revolutionary government in America across the pond. So now we need to figure out how to build consent of the networked.
Մենք ունենք նաև քաղաքական նորարարության կարիք: Մոտ 800 տարի առաջ, Անգլիայի բարոնները որոշեցին, որ թագավորներին վերապահվող աստվածային իրավունքները այլևս իրենց չեն արդարացնում, և նրանք ստիպեցին Ջոն թագավորին ստորագրել «Մագնա Կարտան», որի մեջ նշված էր, որ նույնիսկ թագավորը, ով ունի անսահմանափակ իրավունքներ, պետք է հետևի մի շարք պարզ կանոնների: Սա հիմնեց մի ցիկլ, որը մենք անվանում ենք քաղաքական նորարարություն, որը հանգամանքների բերումով վերաճեց «ենթարկվողների թույլտվությունների» գաղափարի, որն առաջին անգամ կիրառվեց Ամերիկայի ռադիկալ հեղափոխական կառավարության կողմից: Այսպիսով, անհրաժեշտ է հասկանալ, թե ինչպես ստեղծել «ցանցից օգտվողների թույլտվությունները»:
And what does that look like? At the moment, we still don't know. But it's going to require innovation that's not only going to need to focus on politics, on geopolitics, but it's also going to need to deal with questions of business management, investor behavior, consumer choice and even software design and engineering. Each and every one of us has a vital part to play in building the kind of world in which government and technology serve the world's people and not the other way around.
Եվ ինչի՞ այն կլինի նման: Այս պահին, դեռևս չենք կարող դա ասել: Բայց այն պետք է պահանջի նորարարական մոտեցումներ, պետք է ուշադրությունը սևեռվի ոչ միայն քաղաքականությանը, գեոքաղաքականությանը, այն պետք է նաև լուծի հարցեր, կապված բիզնեսի տնօրինման, ներդրողների վարքի, սպառողի ընտրության և նույնիսկ ծրագրային ապահովման դիզայնի և ստեղծման հետ: Մեզանից յուրաքանչյուրը կարևոր դեր պետք է խաղա այնպիսի աշխարհ կառուցելու գործում, որտեղ կառավարությունն ու տեխնոլոգիան ծառայում են աշխարհի մարդկանց, և ոչ թե հակառակը:
Thank you very much.
Անչափ շնորհակալ եմ:
(Applause)
(ծափահարություններ)