Η ευλογιά είναι μία από τις πιο φονικές ασθένειες στην ιστορία. Ευτυχώς, όμως, έχει εξαλειφθεί εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα δείγματα του ιού της ευλογιάς, ώστε να εγείρονται ανησυχίες ότι κακοποιοί παράγοντες ίσως τη χρησιμοποιήσουν ως όπλο. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, διότι παλαιότερα εμβόλια ευλογιάς πιθανόν να έχουν σοβαρές παρενέργειες, τα δε σύγχρονα αντιικά φάρμακα δεν δοκιμάστηκαν ποτέ κατά αυτής της ασθένειας. Για την προστασία από αυτήν την πιθανή απειλή, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδοτεί έρευνες για τη βελτίωση των θεραπειών ευλογιάς και των εμβολίων. Και εφόσον είναι ανήθικο να εκτίθενται άνθρωποι σε έναν εξαιρετικά φονικό ιό, τα εργαστήρια χρησιμοποιούν τους πιο στενούς συγγενείς των ανθρώπων ως πειραματόζωα. Είναι σωστό, όμως, να βλάπτουμε τα ζώα για να προστατέψουμε την ανθρωπότητα από μια πιθανή απειλή; Ή θα πρέπει, επίσης, να προστατεύονται οι στενοί μας συγγενείς από θανάσιμα πειράματα; Τι θα κάνατε, εσείς, ως επιστήμονες αν αντιμετωπίζατε αυτήν την περίπτωση;
Smallpox is one of the deadliest diseases in history, but fortunately, it’s been eradicated for over 40 years. However, samples of the virus that causes smallpox still exist, leading to concern that rogue actors might try to weaponize it. This is especially worrying because older smallpox vaccines can have serious side effects, and modern antiviral drugs have never been tested against this disease. To protect against this potential threat, the US government is funding research to improve smallpox treatments and vaccines. And since it’s unethical to expose people to a highly lethal virus, labs are using humanity's closest biological relatives as research subjects. But is it right to harm these animals to protect humanity from a potential threat? Or should our closest relatives also be protected against lethal experiments? What would you do as a scientist faced with this very real scenario?
Από πολλές απόψεις, αυτό το δίλημμα δεν είναι νέο. Τα ζώα έχουν χρησιμοποιηθεί στην έρευνα με στόχο τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής για αιώνες, συνήθως με τίμημα τη ζωή τους. Αυτή η πρακτική απηχεί την εκτεταμένη πεποίθηση ότι οι ανθρώπινες ζωές είναι πιο πολύτιμες από τις μη ανθρώπινες ζωές. Έχουμε διαφορετικές απόψεις για την ηθικότητα των πειραμάτων σε ζώα και πώς αυτές διεξάγονται. Αλλά όποια κι είναι η άποψή σας, το θέμα αυτό εγείρει ένα σημαντικό φιλοσοφικό ερώτημα: πώς ορίζουμε την αξία της ζωής, είτε είναι ανθρώπινη είτε όχι; Ένα εργαλείο για να εξετάσουν οι φιλόσοφοι αυτό το ερώτημα είναι η έννοια της ηθικής υπόστασης. Οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των όντων που φέρουν ηθική υπόσταση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις που τους επηρεάζουν. Παραδοσιακά, η ηθική υπόσταση θεωρείται ως δυαδική. Είτε τα συμφέροντα ενός όντος έχουν σημασία ως αυθύπαρκτα, είτε όχι. Ιστορικά, πολλοί φιλόσοφοι θεωρούσαν ότι οι άνθρωποι είχαν ηθική υπόσταση ενώ άλλα ζώα όχι. Σύγχρονοι φιλόσοφοι, όπως ο Σέλι Κέιγκαν, υποστηρίζουν ότι η ηθική υπόσταση έχει διαβαθμίσεις και οι άνθρωποι έχουν τον ανώτερο βαθμό ηθικής υπόστασης. Όμως, το να καθορίσουμε τα χαρακτηριστικά του κάθε βαθμού, είναι δύσκολο. Ο φιλόσοφος Ιμάνουελ Καντ πίστευε ότι οι άνθρωποι έχουν ηθική υπόσταση, λόγω της έλλογης φύσης τους και της ικανότητάς τους να πραγματοποιούν τις επιθυμίες τους. Ο δυαδικός τρόπος αντίληψης της ηθικής υπόστασης προτείνει ότι τα όντα με αυτές τις ιδιότητες είναι «πρόσωπα» τα οποία φέρουν πλήρη ηθική υπόσταση, ενώ όλα τα άλλα πλάσματα είναι «πράγματα» χωρίς ηθική υπόσταση. Στοχαστές, όμως, όπως η Κριστίν Κόρσκαρντ έχουν υποστηρίξει ότι η καντιανή οπτική θα πρέπει να περιλάβει πολλά μη ανθρώπινα ζώα, με βάση τον τρόπο με τον οποίο τα ίδια εκτιμούν το δικό τους καλό. Άλλο ένα επιχείρημα που έχει προτείνει ο ιδρυτής του ωφελιμισμού, Τζέρεμι Μπένθαμ και έχει αναλυθεί από τον Πίτερ Σίνγκερ, είναι ότι η ικανότητα ενός όντος να υποφέρει το καθιστά φορέα ηθικής υπόστασης. Τέτοιοι συμπεριληπτικοί τρόποι σκέψης για την ηθική υπόσταση διευρύνουν δραματικά το πεδίο της ηθικής μας ευθύνης, με τρόπους που, ίσως, μερικοί να θεωρούν ενοχλητικούς.
In many ways, this dilemma isn't new. Animals have been used in research aimed at improving human welfare for centuries, typically at the cost of their lives. This practice reflects the widespread belief that human lives are more valuable than non-human lives. People have different views about the ethics of animal testing and how it’s conducted. But whatever your opinion, this scenario raises an important philosophical question: how do we determine the value of a life, whether human or non-human? One tool philosophers have used to consider this question is moral status. Beings with moral status should have their needs and interests taken into consideration by those making decisions that impact them. Traditionally, moral status has been seen as binary— either a being’s interests matter for their own sake, or they don’t. And historically, many philosophers believed that humans had moral status and other animals didn’t. Some contemporary philosophers like Shelly Kagan have argued that moral status comes in degrees, but even in this model, he argues that people have the most moral status. However, determining what grants any degree of moral status can be difficult. Enlightenment philosopher Immanuel Kant thought humans have moral status because of their rational nature and ability to will their actions. A binary conception of moral status then suggests that beings with these capacities are “persons” bearing full moral status, while all other creatures are “things” without moral status. But thinkers like Christine Korsgaard have argued a Kantian view should include many non-human animals because of how they value their own good. Another line of argument, suggested by utilitarianism’s founding father Jeremy Bentham and elaborated by Peter Singer, claims that a capacity for suffering makes an entity worthy of moral consideration. These inclusive ways of thinking about moral status dramatically widen the scope of our moral responsibility, in ways some people might find unnerving.
Σε ποια θέση, λοιπόν, είναι οι μαϊμούδες μας; Οι κοντινότεροι γενετικοί μας συγγενείς έχουν υψηλές κοινωνικές και πνευματικές ικανότητες. Ζουν συνεργατικά σε περίπλοκες κοινωνικές ομάδες και αναγνωρίζουν μέλη της κοινότητάς τους ως ξεχωριστά πρόσωπα. Βοηθούν και μαθαίνουν το ένα από το άλλο. Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι αντιδρούν στην ανισότητα. Και φυσικά, έχουν την ικανότητα να υποφέρουν.
So where do our monkeys stand? Our closest genetic relatives have high social and intellectual capacities. They live cooperatively in complex social groups and recognize members of their community as individuals. They support and learn from one another— there’s even evidence they respond to inequality. And of course, they’re capable of suffering.
Παρ′ όλα αυτά, όμως, υπάρχει γενικά η κοινή πεποίθηση πως η ζωή ενός ανθρώπου είναι πιο πολύτιμη από αυτή ενός πιθήκου. Και ότι ενώ το να θανατώνεται ένας άνθρωπος για να σωθούν πέντε άλλοι είναι συνήθως λάθος, το να θανατωθεί ένας πίθηκος για να σωθούν πέντε άνθρωποι είναι λυπηρό μεν, αλλά ηθικά αποδεκτό. Ακόμα και ηθικά αναγκαίο. Σε κάποιο σημείο, όμως, αυτός ο υπολογισμός αρχίζει να είναι ασταθής. Πρέπει να σκοτώσουμε 100 πιθήκους για να σώσουμε πέντε ανθρώπους; Αν θανατώσουμε 10.000; Αν με τον διαδυκό τρόπο σκέψης οι πίθηκοι δεν έχουν ηθική υπόσταση τότε θεωρητικά, οποιοσδήποτε αριθμός πιθήκων μπορεί να θυσιαστεί για να σωθεί ένας άνθρωπος. Aν η ηθική υπόσταση έχει διαβαθμίσεις, και οι πίθηκοι δεν έχουν καθόλου, τότε σε κάποιο σημείο η ισορροπία θα ανατραπεί.
Yet despite all this, it’s still generally common opinion that a human’s life is more valuable than a monkey’s. And that while killing one human to save five others is typically wrong, killing one monkey to save five humans is regrettable, but morally acceptable. Even morally required. At some point, however, this calculation starts to feel unstable. Should we kill 100 monkeys to save five people? How about 10,000? If moral status is binary and monkeys don't have it, then theoretically, any number of monkeys could be sacrificed to save just one person. But if moral status comes in degrees and monkeys have any at all, then at some point the balance will tip.
Η θέση αυτή που είστε περιπλέκει ακόμα περισσότερα τα πράγματα. Σε αντίθεση με τις ανωτέρω περιπτώσεις, δεν υπάρχει εγγύηση ότι η έρευνά σας θα σώσει ανθρώπινες ζωές. Αυτό ισχύει για κάθε πείραμα που γίνεται με ζώα. Η διαδικασία των επιστημονικών ανακαλύψεων οδηγεί σε βελτιωμένες ιατρικές πρακτικές, μόνο μερικές φορές. Αλλά στην περίπτωσή σας είναι ακόμα πιο περίπλοκο. Αν η ανησυχία της κυβέρνησης ότι η ευλογιά μπορεί να γίνει όπλο, αποδειχθεί λάθος, η νόσος θα παραμείνει εξαλειμμένη, και η έρευνά σας δεν θα σώσει κανέναν από την ευλογιά. Μπορείτε να ποσοτικοποιήσετε αυτήν την αβεβαιότητα ώστε να μπορέσετε να πάρετε μια απόφαση, αλλά πώς θα ορίσετε τον αποδεκτό βαθμό ρίσκου; Και τι γίνεται αν υπάρχει τόσο μεγάλη αβεβαιότητα, ώστε οι υπολογισμοί σας είναι απλώς εικασίες;
The situation you're in complicates things even further. Unlike the scenarios above, there's no guarantee your work will ever save human lives. This is true of any animal experiment— the process of scientific discovery only sometimes leads to improved medical care. But in your case, it’s even trickier! While the government is worried smallpox might be weaponized, if they’re wrong the disease will remain eradicated, and your research won’t save anyone from smallpox. You could try to quantify this uncertainty to help make your decision. But how do you determine what an acceptable amount of risk is? And what if there’s so much uncertainty that your calculations are essentially wild guesses?
Τέτοιους είδους ηθικές εξισώσεις γρήγορα περιπλέκονται και ορισμένοι φιλόσοφοι θα υποστήριζαν ότι δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να παίρνετε ηθικές αποφάσεις. Οτιδήποτε και εάν αποφασίσετε η απόφασή σας πρέπει να είναι καλά αιτιολογημένη.
These kinds of moral mathematics get complicated fast, and some philosophers would argue they’re not even the best way to make moral decisions. But whatever you decide, your choice should be well justified.