Για όσον καιρό είμαστε σε θέση να καταγράφουμε την ύπαρξή μας, οι άνθρωποι εξιτάρονται από τον θάνατο και την ανάσταση. Σχεδόν κάθε θρησκεία στον κόσμο έχει μια ερμηνεία για αυτά και από τους πρώτους μας μύθους ως τα τελευταία μπλοκμπάστερ του σινεμά, οι νεκροί συνεχώς επιστρέφουν. Είναι, όμως, η ανάσταση πραγματικά δυνατή; Και ποια είναι η πραγματική διαφορά μεταξύ ενός έμβιου όντος και ενός νεκρού σώματος, τέλος πάντων; Για να καταλάβουμε τι είναι ο θάνατος, πρέπει να καταλάβουμε τι είναι η ζωή. Μια αρχαία θεωρία ήταν μια ιδέα ονόματι ζωτικότητα, που ισχυρίστηκε ότι τα έμβια πράγματα ήταν μοναδικά επειδή ήταν γεμισμένα με μια ιδιαίτερη ουσία ή ενέργεια, που ήταν η ουσία της ζωής. Είτε αποκαλούταν τσι, ζωή από αίμα ή πνεύματα, η πίστη σε μια τέτοια ουσία ήταν κοινή σε όλον τον κόσμο και ακόμα επιμένει να υπάρχει στις ιστορίες πλασμάτων που μπορούν με κάποιον τρόπο να διοχετεύουν ζωή από άλλους, ή κάποια μορφή μαγικών πηγών που μπορούν να την αναπληρώσουν. Η ζωτικότητα άρχισε να φθείρεται στον Δυτικό κόσμο μετά την Επιστημονική Επανάσταση τον 17ο αιώνα. Ο Ρενέ Ντεκάρτ προώθησε την έννοια ότι το ανθρώπινο σώμα δε διέφερε ουσιαστικά από κάθε άλλη μηχανή, και ήρθε στη ζωή από μια θεϊκά δημιουργημένη ψυχή που είναι τοποθετημένη στην επίφυση. Και το 1907, ο Δρ Ντάνκαν ΜακΝτούγκαλ ισχυρίστηκε ότι η ψυχή είχε μάζα, ζυγίζοντας ασθενείς κατευθείαν πριν και μετά το θάνατό τους, σε μια προσπάθεια να το αποδείξει. Αν και τα πειράματά του προκάλεσαν δυσπιστία, όπως και ό,τι άλλο είχε σχέση με τη ζωτικότητα, ίχνη της θεωρίας του ακόμα εμφανίζονται στον δημοφιλή πολιτισμό. Πού, όμως, μας αφήνουν όλες αυτές οι θεωρίες που δύσκολα πιστεύονται; Τώρα γνωρίζουμε ότι η ζωή δεν περιλαμβάνεται σε κάποια μαγική ουσία ή σπίθα, αλλά εντός των ίδιων των εν εξελίξει βιολογικών διαδικασιών. Και για να κατανοήσουμε αυτές τις διαδικασίες, πρέπει να κάνουμε ζουμ σμίκρυνσης στο επίπεδο των ατομικών κυττάρων. Μέσα σε κάθε ένα από αυτά τα κύτταρα συμβαίνουν συνεχώς χημικές ενώσεις, που τροφοδοτούνται από τη γλυκόζη και το οξυγόνο που τα σώματά μας μετατρέπουν στο μόριο που κουβαλά ενέργεια, γνωστό ως ATP. Τα κύτταρα χρησιμοποιούν την ενέργεια για τα πάντα: επιδιόρθωση, ανάπτυξη, αναπαραγωγή. Όχι μόνο χρειάζεται πολλή ενέργεια για να γίνουν τα απαραίτητα μόρια, αλλά χρειάζεται ακόμα πιο πολύ για να πάνε εκεί που πρέπει να είναι. Το καθολικό φαινόμενο της εντροπίας σημαίνει ότι τα μόρια τείνουν προς τη διάλυση τυχαία, κινούμενα από περιοχές υψηλής συγκέντρωσης σε χαμηλής, ακόμη - ακόμη αποσυντίθενται σε μικρότερα μόρια και άτομα. Οπότε τα κύτταρα πρέπει συνεχώς να κρατούν την εντροπία υπό έλεγχο χρησιμοποιώντας ενέργεια για να διατηρούν τα μόριά τους στους πολύ περίπλοκους σχηματισμούς απαραίτητους για την ύπαρξη των βιολογικών λειτουργιών. Η διάσπαση αυτών των ρυθμίσεων, όταν ολόκληρο το κύτταρο υποκύπτει στην εντροπία, είναι αυτό που τελικά οδηγεί σε θάνατο. Αυτός είναι ο λόγος που οι οργανισμοί δεν μπορούν να επιστρέψουν στη ζωή μόλις έχουν ήδη πεθάνει. Μπορούμε να βάλουμε αέρα στους πνεύμονες κάποιου, αλλά θα είναι μάταιο αν οι πολλές άλλες διαδικασίες που εμπλέκονται στον αναπνευστικό κύκλο δεν λειτουργούν πλέον. Ομοίως, το ηλεκτρικό σοκ από έναν απινιδωτή δεν ξεκινάει μια άψυχη καρδιά, αλλά επανασυγχρονίζει τα μυικά κύτταρα σε μια καρδιά που δεν πάλλεται φυσιολογικά ώστε να ανακτήσουν τον φυσιολογικό τους ρυθμό. Αυτό μπορεί να αποτρέψει τον θάνατο ενός ανθρώπου, αλλά δεν θα σηκώσει ένα νεκρό σώμα ή ένα τέρας που ράφτηκε από νεκρά σώματα. Οπότε όλα τα διάφορα ιατρικά μας θαύματα μπορούν να αναβάλλουν ή να αποτρέψουν τον θάνατο, μα όχι να τον αναστρέψουν. Αυτό, όμως, δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται επειδή συνεχείς πρόοδοι στην τεχνολογία και την ιατρική είχαν αποτέλεσμα σε διαγνώσεις όπως το κώμα, περιγράφοντας δυνητικά αναστρέψιμες καταστάσεις, υπό τις οποίες άνθρωποι θα είχαν προηγουμένως θεωρηθεί νεκροί. Στο μέλλον, το σημείο χωρίς επιστροφή μπορεί να πάει ακόμα παραπέρα. Κάποια ζώα είναι γνωστό ότι επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής τους ή επιβιώνουν σε ακραίες καταστάσεις επιβραδύνοντας τις βιολογικές διαδικασίες τους σε σημείο που έχουν τερματιστεί εικονικά. Και η έρευνα στην κρυονική ελπίζει να καταφέρει το ίδιο παγώνοντας ανθρώπους που πεθαίνουν και επαναφέροντάς τους στη ζωή αργότερα όταν νεότερη τεχνολογία θα μπορεί να τους βοηθήσει. Βλέπετε, αν τα κύτταρα είναι παγωμένα υπάρχει πολύ μικρή μοριακή κίνηση, και πρακτικά σταματά η διάλυση. Ακόμη και αν όλες οι κυτταρικές διαδικασίας ενός ατόμου είχαν ήδη καταρρεύσει, αυτό θα μπορούσε ακόμα ενδεχομένως να αντιστραφεί από ένα σμήνος από νανομπότ, μετακινώντας όλα τα μόρια πίσω στις σωστές τους θέσεις και εγχύοντας όλα τα κύτταρα με ATP την ίδια στιγμή, πιθανώς προκαλώντας το σώμα να επανέλθει εκεί που ήταν πριν. Οπότε αν σκεφτούμε τη ζωή, όχι σαν μια μαγική σπίθα, αλλά μια κατάσταση από απίστευτα πολύπλοκη, αυτό-διαιωνιζόμενη οργάνωση, ο θάνατος είναι απλώς η διαδικασία αυξανόμενης εντροπίας που καταστρέφει αυτή την εύθραυστη ισορροπία. Και το σημείο, στο οποίο κάποιος είναι εντελώς νεκρός, φαίνεται να μην είναι μια καθορισμένη σταθερά, αλλά απλώς θέμα του πόσο πολύ από αυτή την εντροπία είμαστε αυτή τη στιγμή ικανοί να αναστρέψουμε.
For as far back as we can trace our existence, humans have been fascinated with death and resurrection. Nearly every religion in the world has some interpretation of them, and from our earliest myths to the latest cinematic blockbusters, the dead keep coming back. But is resurrection really possible? And what is the actual difference between a living creature and a dead body, anyway? To understand what death is, we need to understand what life is. One ancient theory was an idea called vitalism, which claimed that living things were unique because they were filled with a special substance, or energy, that was the essence of life. Whether it was called qi, lifeblood, or humors, the belief in such an essence was common throughout the world, and still persists in the stories of creatures who can somehow drain life from others, or some form of magical sources that can replenish it. Vitalism began to fade in the Western world following the Scientific Revolution in the 17th century. René Descartes advanced the notion that the human body was essentially no different from any other machine, brought to life by a divinely created soul located in the brain's pineal gland. And in 1907, Dr. Duncan McDougall even claimed that the soul had mass, weighing patients immediately before and after death in an attempt to prove it. Though his experiments were discredited, much like the rest of vitalism, traces of his theory still come up in popular culture. But where do all these discredited theories leave us? What we now know is that life is not contained in some magical substance or spark, but within the ongoing biological processes themselves. And to understand these processes, we need to zoom down to the level of our individual cells. Inside each of these cells, chemical reactions are constantly occurring, powered by the glucose and oxygen that our bodies convert into the energy-carrying molecule known as ATP. Cells use this energy for everything from repair to growth to reproduction. Not only does it take a lot of energy to make the necessary molecules, but it takes even more to get them where they need to be. The universal phenomenon of entropy means that molecules will tend towards diffusing randomly, moving from areas of high concentration to low concentration, or even breaking apart into smaller molecules and atoms. So cells must constantly keep entropy in check by using energy to maintain their molecules in the very complicated formations necessary for biological functions to occur. The breaking down of these arrangements when the entire cell succumbs to entropy is what eventually results in death. This is the reason organisms can't be simply sparked back to life once they've already died. We can pump air into someone's lungs, but it won't do much good if the many other processes involved in the respiratory cycle are no longer functioning. Similarly, the electric shock from a defibrillator doesn't jump-start an inanimate heart, but resynchronizes the muscle cells in an abnormally beating heart so they regain their normal rhythm. This can prevent a person from dying, but it won't raise a dead body, or a monster sewn together from dead bodies. So it would seem that all our various medical miracles can delay or prevent death but not reverse it. But that's not as simple as it sounds because constant advancements in technology and medicine have resulted in diagnoses such as coma, describing potentially reversible conditions, under which people would have previously been considered dead. In the future, the point of no return may be pushed even further. Some animals are known to extend their lifespans or survive extreme conditions by slowing down their biological processes to the point where they are virtually paused. And research into cryonics hopes to achieve the same by freezing dying people and reviving them later when newer technology is able to help them. See, if the cells are frozen, there's very little molecular movement, and diffusion practically stops. Even if all of a person's cellular processes had already broken down, this could still conceivably be reversed by a swarm of nanobots, moving all the molecules back to their proper positions, and injecting all of the cells with ATP at the same time, presumably causing the body to simply pick up where it left off. So if we think of life not as some magical spark, but a state of incredibly complex, self-perpetuating organization, death is just the process of increasing entropy that destroys this fragile balance. And the point at which someone is completely dead turns out not to be a fixed constant, but simply a matter of how much of this entropy we're currently capable of reversing.