About 75 years ago, my grandfather, a young man, walked into a tent that was converted into a movie theater like that, and he fell hopelessly in love with the woman he saw on the silver screen: none other than Mae West, the heartthrob of the '30s, and he could never forget her. In fact, when he had his daughter many years later, he wanted to name her after Mae West, but can you imagine an Indian child name Mae West? The Indian family said, no way!
Khoảng 75 năm trước, ông tôi, một chàng trai trẻ, bước vào một chiếc lều đã được cải tạo thành một rạp chiếu phim như thế này, và ông ấy đã đem lòng yêu người con gái ông nhìn thấy trên màn bạc: không ai khác, nàng Mae West, kiều nữ của những năm 30, và ông không tài nào quên được cô. Thực tế, khi ông có con gái nhiều năm sau đó, ông muốn đặt tên cô bé là Mae West, nhưng bạn có thể tưởng tượng một em bé Ấn Độ tên Mae West không? Gia đình Ấn Độ nói, không đời nào!
So when my twin brother Kaesava was born, he decided to tinker with the spelling of Keshava's name. He said, if Mae West can be M-A-E, why can't Keshava be K-A-E? So he changed Kaesava's spelling. Now Kaesava had a baby boy called Rehan a couple of weeks ago. He decided to spell, or, rather, misspell Raehan with an A-E.
Bởi vậy khi Kaesava người anh em sinh đôi của tôi ra đời, ông tôi đã sửa cách viết tên Keshava. Ông nói, nếu tên Mae West có thể là M-A-E, tại sao tên Keshava không thể thành K-A-E? Và ông đã đổi cách viết thành Kaesava. Giờ Kaesava có con trai được đặt tên Rehan vài tuần trước. Anh quyết định viết, hay đúng hơn là, viết sai chính tả tên Raehan với A-E.
You know, my grandfather died many years ago when I was little, but his love for Mae West lives on as a misspelling in the DNA of his progeny. That for me is successful legacy. (Laughs)
Bạn biết đấy, ông tôi đã mất nhiều năm khi tôi còn bé, nhưng tình yêu ông dành cho Mae West vẫn sống mãi với cách viết sai trong DNA của con cháu ông. Với tôi đó là một di sản thành công. (Cười)
You know, as for me, my wife and I have our own crazy legacy project. We actually sit every few years, argue, disagree, fight, and actually come up with our very own 200-year plan.
Bạn biết đấy, còn với tôi, vợ tôi và tôi có riêng 1 kế hoạch di sản điên rồ. Cứ vài năm, chúng tôi lại ngồi lại với nhau để tranh luận, phản đối, cãi nhau, và lập ra bản kế hoạch 200 năm của riêng mình.
Our friends think we're mad. Our parents think we're cuckoo. Because, you know, we both come from families that really look up to humility and wisdom, but we both like to live larger than life. I believe in the concept of a Raja Yogi: Be a dude before you can become an ascetic. This is me being a rock star, even if it's in my own house. You know?
Bạn bè cho là chúng tôi điên rồ. Bố mẹ nghĩ chúng tôi có vấn đề. Vì bạn biết đấy, chúng tôi đều đến từ những gia đình đề cao sự khiêm nhường và khôn ngoan, nhưng cả hai lại muốn hướng tới một cuộc sống phi thường. Tôi tin vào quan điểm của một thầy dạy Yoga Raja: Hãy là anh chàng trước khi trở thành nhà tu khổ hạnh. Đây là tôi, siêu sao nhạc rock, dù chỉ là ở nhà mình. Bạn biết không?
So when Netra and I sat down to make our first plan 10 years ago, we said we want the focus of this plan to go way beyond ourselves. What do we mean by beyond ourselves?
Khi Netra và tôi cùng ngồi xuống để lập ra kế hoạch đầu tiên 10 năm trước, chúng tôi muốn trọng tâm của kế hoạch này phải vượt lên trên bản thân chúng tôi. Thế nào là vượt lên bản thân chúng tôi?
Well 200 years, we calculated, is at the end of our direct contact with the world. There's nobody I'll meet in my life will ever live beyond 200 years, so we thought that's a perfect place where we should situate our plan and let our imagination take flight.
200 năm, chúng tôi tính, là lúc cuối cùng chúng tôi trực tiếp liên hệ với thế giới. Không có một ai tôi gặp trong đời mình sẽ có thể sống quá 200 năm, bởi vậy chúng tôi nghĩ đó là điểm mốc hoàn hảo để xây dựng kế hoạch của chúng tôi, để trí tưởng tượng chúng tôi bay xa.
You know, I never really believed in legacy. What am I going to leave behind? I'm an artist. Until I made a cartoon about 9/11. It caused so much trouble for me. I was so upset. You know, a cartoon that was meant to be a cartoon of the week ended up staying so much longer.
Bạn biết không, tôi đã từng không tin vào di sản. Tôi sẽ để lại gì? Tôi là một họa sĩ. Cho tới khi tôi vẽ về sự kiện 11/9. Nó đã khiến tôi gặp nhiều vấn đề. Tôi đã rất buồn. Bạn biết đấy, một bức tranh đáng lẽ là bức tranh của tuần lại hiện diện lâu hơn thế.
Now I'm in the business of creating art that will definitely even outlive me, and I think about what I want to leave behind through those paintings.
Giờ đây tôi đang hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật mà chắc chắn sẽ sống lâu hơn tôi, và tôi nghĩ về những gì tôi muốn để lại cho đời sau qua những bức tranh.
You know, the 9/11 cartoon upset me so much that I decided I'll never cartoon again. I said, I'm never going to make any honest public commentary again.
Bạn biết đấy, bức họa Ngày 11/9 làm tôi buồn tới nỗi tôi đã quyết định không bao giờ vẽ tranh nữa. Tôi nói sẽ không bao giờ sáng tác tranh hiện thực phê phán nữa.
But of course I continued creating artwork that was honest and raw, because I forgot about how people reacted to my work.
Nhưng tất nhiên tôi đã tiếp tục làm các tác phẩm nghệ thuật chân thật và trần trụi, bởi vì tôi đã quên mất mọi người phản ứng thế nào về tác phẩm của tôi.
You know, sometimes forgetting is so important to remain idealistic. Perhaps loss of memory is so crucial for our survival as human beings.
Bạn biết không, đôi khi quên đi lại rất quan trọng để duy trì lý tưởng. Có lẽ mất đi kí ức là quan trọng với sự sống còn của loài người.
One of the most important things in my 200-year plan that Netra and I write is what to forget about ourselves. You know, we carry so much baggage, from our parents, from our society, from so many people -- fears, insecurities -- and our 200-year plan really lists all our childhood problems that we have to expire. We actually put an expiry date on all our childhood problems. The latest date I put was, I said, I am going to expire my fear of my leftist, feminist mother-in-law, and this today is the date! (Laughs) She's watching. (Laughter)
Một trong những điều quan trọng nhất trong kế hoạch 200 năm mà Netra và tôi viết là cái cần quên đi về bản thân mình. Bạn biết đấy, ta có quá nhiều gánh nặng, từ bố mẹ, từ xã hội, từ rất nhiều người -- sợ hãi, bất an -- và kế hoạch 200 năm thật sự liệt kê tất cả những vấn đề tuổi thơ chúng tôi phải vứt bỏ. Chúng tôi thực sự đặt ra hạn để chấm dứt mọi vấn đề thưở nhỏ. Hạn gần nhất tôi đã đặt ra là, tôi sẽ chấm dứt nỗi sợ của mình về bà mẹ vợ theo cánh tả và ủng hộ nữ quyền, và hôm nay là ngày đó! (Cười) Bà ấy đang xem đấy. (Tiếng cười)
Anyway, you know, I really make decisions all the time about how I want to remember myself, and that's the most important kind of decisions I make. And this directly translates into my paintings. But like my friends, I can do that really well on Facebook, Pinterest, Twitter, Flickr, YouTube. Name it, I'm on it. I've started outsourcing my memory to the digital world, you know? But that comes with a problem. It's so easy to think of technology as a metaphor for memory, but our brains are not perfect storage devices like technology. We only remember what we want to. At least I do. And I rather think of our brains as biased curators of our memory, you know? And if technology is not a metaphor for memory, what is it?
Dù sao thì, bạn biết không, tôi thật sự luôn đưa ra những quyết định về cách tôi muốn nhớ về bản thân, và đó là quyết định quan trọng nhất trong số các quyết định tôi làm. Và điều đó trực tiếp truyền tải qua những bức vẽ của tôi. Nhưng giống như bạn tôi, tôi có thể làm điều đó rất tốt trên Facebook, Pinterest, Twitter, Flickr, YouTube. Kể tên cái nào, tôi cũng có. Tôi bắt đầu đưa trí nhớ của mình lên thế giới số, bạn biết không? Nhưng điều đó lại có một vấn đề. Rất dễ để nghĩ rằng công nghệ là một phép ẩn dụ cho trí nhớ, nhưng bộ não của chúng ta không phải công cụ lưu trữ hoàn hảo như công nghệ. Chúng ta chỉ nhớ những gì mình muốn. Ít nhất là với tôi. Và tôi thấy bộ não của chúng ta như những nhà quản lý trí nhớ thiên vị, bạn biết đấy? Và nếu công nghệ không phải là một ẩn dụ cho trí nhớ, thì nó là gì?
Netra and I use our technology as a tool in our 200-year plan to really curate our digital legacy.
Netra và tôi sử dụng công nghệ như một công cụ trong kế hoạch 200 năm để quản lí di sản số.
That is a picture of my mother, and she recently got a Facebook account. You know where this is going. And I've been very supportive until this picture shows up on my Facebook page. (Laughter)
Đây là tấm hình của mẹ tôi và bà ấy mới có một tài khoản Facebook. Bạn biết chuyện này dẫn đến đâu đấy. Và tôi vẫn luôn ủng hộ chuyện này cho đến khi tấm hình này xuất hiện trên Facebook của tôi. (Cười)
And I actually untagged myself first, then I picked up the phone. I said, "Mom, you will never put a picture of me in a bikini ever again." And she said, "Why? You look so cute, darling." I said, "You just don't understand."
Đầu tiên tôi đã bỏ đánh dấu mình sau đó nhấc điện thoại lên. Tôi nói: "Mẹ à, mẹ đừng bao giờ đăng hình con mặc bikini nữa." Và bà ấy nói: "Tại sao chứ? Con trông rất đáng yêu mà." Tôi trả lời: "Mẹ chẳng hiểu gì cả."
Maybe we are among the first generation that really understands this digital curating of ourselves. Maybe we are the first to even actively record our lives.
Có lẽ thế hệ chúng ta là thế hệ đầu tiên thực sự hiểu việc quản lí số của mình. Ta có lẽ còn là thế hệ đầu tiên chủ động lưu trữ lại cuộc đời mình.
You know, whether you agree with, you know, legacy or not, we are actually leaving behind digital traces all the time. So Netra and I really wanted to use our 200-year plan to curate this digital legacy, and not only digital legacy but we believe in curating the legacy of my past and future.
Bạn biết đấy, dù đồng ý hay không về di sản, thì thực tế, chúng ta vẫn đang luôn để lại những dấu tích số. Vậy nên Netra và tôi rất muốn dùng kế hoạch 200 năm để quản lý di sản kỹ thuật số này, và không chỉ di sản số chúng tôi còn tin việc quản lý những di sản từ quá khứ và trong tương lai.
How, you may ask?
Bằng cách nào, bạn có thể hỏi?
Well, when I think of the future, I never see myself moving forward in time. I actually see time moving backward towards me. I can actually visualize my future approaching. I can dodge what I don't want and pull in what I want. It's like a video game obstacle course. And I've gotten better and better at doing this. Even when I make a painting, I actually imagine I'm behind the painting, it already exists, and someone's looking at it, and I see whether they're feeling it from their gut. Are they feeling it from their heart, or is it just a cerebral thing? And it really informs my painting. Even when I do an art show, I really think about, what should people walk away with?
Khi tôi nghĩ đến tương lai, tôi không bao giờ thấy mình tiến đến thời gian. Tôi thực sự thấy tương lai lùi về phía mình. Tôi có thể thực sự hình dung tương lai đang tiến đến mình. Tôi có thể né tránh thứ tôi không muốn và kéo lại những gì tôi muốn. Nó giống như trò vượt chướng ngại vật. Và tôi chơi càng ngày càng tiến bộ. Ngay cả khi tôi vẽ tranh, tôi cũng tưởng tượng ra mình ở sau bức tranh ấy, nó đã tồn tại rồi, và ai đó đang nhìn nó, và tôi có thể thấy liệu họ có đang cảm nhận nó từ tận đáy lòng. Họ đang cảm nhận nó bằng tình cảm hay chỉ bằng lý trí? Và nó thực sự báo cho bức tranh của tôi. Kể cả khi tôi mở triển lãm nghệ thuật, tôi cũng nghĩ về việc nó nên để lại gì cho người xem.
I remember when I was 19, I did, I wanted to do my first art exhibition, and I wanted the whole world to know about it. I didn't know TED then, but what I did was I closed my eyes tight, and I started dreaming. I could imagine people coming in, dressed up, looking beautiful, my paintings with all the light, and in my visualization I actually saw a very famous actress launching my show, giving credibility to me. And I woke up from my visualization and I said, who was that? I couldn't tell if it was Shabana Azmi or Rekha, two very famous Indian actresses, like the Meryl Streeps of India.
Tôi nhớ khi tôi 19 tuổi, tôi đã muốn làm triển lãm tranh đầu tiên của mình, và tôi muốn cả thế giới biết đến nó. Khi đó tôi chưa biết đến TED, nhưng những gì tôi đã làm là nhắm chặt mắt lại, và bắt đầu mơ Tôi có thể tưởng tượng mọi người bước vào, ăn vận tuyệt đẹp, những bức họa của tôi dưới ánh đèn, và trong hình dung của tôi, tôi thấy một nữ diễn viên rất nổi tiếng khai mạc chương trình, tin tưởng tôi. Và khi tôi tỉnh lại, tôi tự hỏi đó là ai? Tôi không thể biết đó là Shabana Azmi hay Rekha, hai nữ diễn viên Ấn Độ nổi tiếng, như Meryl Streeps của Ấn Độ.
As it turned out, next morning I wrote a letter to both of them, and Shabana Azmi replied, and came and launched my very first show 12 years ago. And what a bang it started my career with! You know, when we think of time in this way, we can curate not only the future but also the past. This is a picture of my family, and that is Netra, my wife. She's the co-creator of my 200-year plan.
Vậy là, sáng hôm sau, tôi viết thư cho cả hai người họ, và Shabana Azmi đã hồi âm, đến và khai mạc triễn lãm đầu tiên của tôi 12 năm trước. Quả là một khởi đầu mỹ mãn cho sự nghiệp của tôi! Bạn biết đấy, khi nghĩ về thời gian theo cách này, chúng ta có thể điều khiển không chỉ tương lai mà cả quá khứ. Đây là bức ảnh gia đình tôi, và đây là Netra, vợ tôi. Cô ấy là đồng tác giả của kế hoạch 200 năm của tôi.
Netra's a high school history teacher. I love Netra, but I hate history. I keep saying, "Nets, you live in the past while I'll create the future, and when I'm done, you can study about it." (Laughter)
Netra là giáo viên cấp 3 dạy lịch sử Tôi yêu Netra, nhưng tôi ghét lịch sử. Tôi luôn nói rằng: "Nets này, trong khi em sống với quá khứ thì anh tạo ra tương lai, và khi anh xong việc, em có thể nghiên cứu về nó." (Cười)
She gave me an indulgent smile, and as punishment, she said, "Tomorrow I'm teaching a class on Indian history, and you are sitting in it, and I'm grading you."
Cô ấy mỉm cười mãn nguyện, và như một hình phạt, cô ấy nói, "Ngày mai em sẽ dạy một lớp về lịch sử Ấn Độ, anh sẽ đến đó học, và em sẽ chấm điểm anh."
I'm like, "Oh, God." I went.
Tôi thốt lên "Ôi Chúa ơi".
I actually went and sat in on her class. She started by giving students primary source documents from India, Pakistan, from Britain, and I said, "Wow." Then she asked them to separate fact from bias. I said, "Wow," again. Then she said, "Choose your facts and biases and create an image of your own story of dignity."
Tôi đã đến và học lớp cô ấy thật. Cô ấy bắt đầu bằng việc phát cho học sinh những tài liệu cơ bản từ Ấn Độ, Pakistan, từ Anh, và tôi thốt lên, "Wow." Rồi cô ấy yêu cầu chúng phân biệt giữa sự thật và thành kiến. Tôi lại thốt lên "Wow". Rồi cô ấy nói, "Hãy chọn sự thật và thành kiến của các em và vẽ ra câu chuyện nhân cách của chính các em."
History as an imaging tool? I was so inspired.
Lịch sử như một công cụ hình ảnh? Tôi thực sự có cảm hứng.
I went and created my own version of Indian history. I actually included stories from my grandmother. She used to work for the telephone exchange, and she used to actually overhear conversations between Nehru and Edwina Mountbatten. And she used to hear all kinds of things she shouldn't have heard. But, you know, I include things like that. This is my version of Indian history.
Tôi làm theo và tạo ra phiên bản lịch sử Ấn Độ của mình. Tôi đã lấy những mẩu chuyện từ bà mình. Bà từng làm cho tổng đài trao đổi điện thoại, và từng nghe lỏm cuộc trò chuyện giữa Nehru và Edwina Mountbatten. Bà đã nghe tất cả những thứ bà không nên nghe. Nhưng bạn biết đấy, tôi cho những chuyện đó vào. Đây là phiên bản lịch sử Ấn Độ của tôi.
You know, if this is so, it occurred to me that maybe, just maybe, the primary objective of our brains is to serve our dignity. Go tell Facebook to figure that out!
Bạn biết đấy, nếu như thế, tôi đã nhận ra rằng có thể, chỉ là có thể thôi, mục đích chính của não bộ là phục vụ nhân cách chúng ta. Hãy bảo Facebook tìm hiểu điều đó!
Netra and I don't write our 200-year plan for someone else to come and execute it in 150 years. Imagine receiving a parcel saying, from the past, okay now you're supposed to spend the rest of your life doing all of this. No. We actually write it only to set our attitudes right.
Netra và tôi không viết kế hoạch 200 năm để người khác đến và thực hiện nó. 150 năm sau, thử tưởng tượng nhận được một bưu kiện, từ quá khứ, nói "OK giờ thì bạn cần dành phần đời còn lại làm những thứ này". Không. Chúng tôi chỉ viết ra để điều chỉnh thái độ của mình.
You know, I used to believe that education is the most important tool to leave a meaningful legacy. Education is great. It really teaches us who we are, and helps us contextualize ourselves in the world, but it's really my creativity that's taught me that I can be much more than what my education told me I am.
Bạn biết đấy, tôi từng tin giáo dục là công cụ quan trọng nhất để lại một di sản ý nghĩa. Giáo dục thật tuyệt vời. Nó dạy chúng ta mình là ai, và giúp chúng ta ngữ cảnh hóa bản thân trong thế giới, nhưng chính sáng tạo mới dạy tôi rằng tôi có thể là nhiều hơn những gì giáo dục nói tôi có thể.
I'd like to make the argument that creativity is the most important tool we have. It lets us create who we are, and curate what is to come.
Tôi muốn nêu lên quan điểm rằng sáng tạo là công cụ quan trọng nhất chúng ta có. Nó cho phép chúng ta tạo ra mình là ai, và điều khiển cái sẽ đến.
I like to think -- Thank you.
Tôi muốn nghĩ -- Cảm ơn.
I like to think of myself as a storyteller, where my past and my future are only stories, my stories, waiting to be told and retold. I hope all of you one day get a chance to share and write your own 200-year story.
Tôi muốn nghĩ đến bản thân như một người kể chuyện, nơi quá khứ và tương lai của tôi là những câu chuyện, câu chuyện của tôi, chờ được kể và được kể lại. Tôi mong tất cả các bạn một ngày nào đó sẽ có cơ hội chia sẻ và viết nên câu chuyện 200 năm của mình.
Thank you so much.
Xin cám ơn rất nhiều.
Shukran! (Applause)
Shukran! (Vỗ tay)