"These are the times," said Thomas Paine, "that try men's souls." And they're trying ours now.
"Có những lần," Thomas Paine nói, "con người bị cám dỗ." Và bây giờ chúng ta đang bị cám dỗ.
This is a fateful moment in the history of the West. We've seen divisive elections and divided societies. We've seen a growth of extremism in politics and religion, all of it fueled by anxiety, uncertainty and fear, of a world that's changing almost faster than we can bear, and the sure knowledge that it's going to change faster still. I have a friend in Washington. I asked him, what was it like being in America during the recent presidential election? He said to me, "Well, it was like the man sitting on the deck of the Titanic with a glass of whiskey in his hand and he's saying, 'I know I asked for ice --
Đây là giờ phút định mệnh trong lịch sử của Phương Tây. Chúng ta chứng kiến những cuộc bầu cử và xã hội bị chia rẽ. Chúng ta chứng kiến sự lớn mạnh của chủ nghĩa cực đoan trong chính trị và tôn giáo, tất cả được nuôi dưỡng bởi sự lo âu, việc mất niềm tin và lo sợ, của thế giới đang thay đổi gần như nhanh hơn mức chúng ta có thể chịu đựng được, Và theo lý thuyết chắc chắn thì thế giới vẫn sẽ biến đổi nhanh hơn. Tôi có 1 người bạn ở Washington. Tôi hỏi người ấy, cái gì xảy ra ở Mỹ trong thời gian bầu cử tổng thống vừa qua? Người đó nói, "À, nó giống như người đàn ông ngồi trên boong tàu Titanic với ly whiskey trên tay và nói 'tôi biết tôi đã xin thêm đá--
(Laughter)
(Cười)
but this is ridiculous.'"
nhưng điều này rất buồn cười."
So is there something we can do, each of us, to be able to face the future without fear? I think there is. And one way into it is to see that perhaps the most simple way into a culture and into an age is to ask: What do people worship? People have worshipped so many different things -- the sun, the stars, the storm. Some people worship many gods, some one, some none. In the 19th and 20th centuries, people worshipped the nation, the Aryan race, the communist state. What do we worship? I think future anthropologists will take a look at the books we read on self-help, self-realization, self-esteem. They'll look at the way we talk about morality as being true to oneself, the way we talk about politics as a matter of individual rights, and they'll look at this wonderful new religious ritual we have created. You know the one? Called the "selfie." And I think they'll conclude that what we worship in our time is the self, the me, the I.
Vậy có phải sẽ có điều gì đó chúng ta có thể làm, mỗi chúng ta, để có thể đối mặt với tương lai mà không sợ sệt? Tôi nghĩ là có. Và một cách là chấp nhận rằng để theo kịp văn hoá và thời đại đó là đặt câu hỏi: Con người tôn thờ cái gì? Người ta tôn thờ nhiều thứ lắm -- mặt trời, ngôi sao, giông tố. Có người thờ nhiều thần, có người thờ 1 thượng đế, có người không. Ở thế kỷ 19 và 20, người ta đã thờ quốc gia, thờ chủng tộc Aryan, thờ cộng sản. Chúng ta tôn thờ cái gì? Tôi nghĩ, các nhà nhân chủng học tương lai sẽ nhìn qua sách vở mà chúng ta đọc về rèn nhân cách, về tự định hướng, về lòng tự trọng. Họ nhìn cách chúng ta nghĩ về cái chết như là một sự thật cho mỗi người, cách chúng ta nói về chính trị như là vấn đề của quyền cá nhân, và họ nhìn những nghi thức mới trong tôn giáo mà chúng ta tạo ra. Bạn biết một tôn giáo nào đó phải không? Được gọi là "tự sướng". Tôi nghĩ họ sẽ rút ra kết luận cái mà ta tôn thờ trong thời đại này chính là "cái tôi".
And this is great. It's liberating. It's empowering. It's wonderful. But don't forget that biologically, we're social animals. We've spent most of our evolutionary history in small groups. We need those face-to-face interactions where we learn the choreography of altruism and where we create those spiritual goods like friendship and trust and loyalty and love that redeem our solitude. When we have too much of the "I" and too little of the "we," we can find ourselves vulnerable, fearful and alone. It was no accident that Sherry Turkle of MIT called the book she wrote on the impact of social media "Alone Together."
Thật tuyệt vời. Nó là sự giải phóng. Nó làm tăng sức mạnh. Nó tuyệt vời. Nhưng đừng quên rằng, theo sinh học, chúng ta là động vật có tính xã hội. Chúng ta đã trải qua hầu hết các thời kỳ lịch sử của mình trong những nhóm nhỏ. Chúng ta cần tương tác người với người ở đó ta học được nét đặc biệt của người khác và ở đó ta tạo ra được những giá trị tinh thần như tình bạn và sự thật và lòng trung thành và tình yêu những thứ đó đã cứu ta khỏi sự cô đơn. Khi ta có quá nhiều "cái tôi" và quá ít "cái chúng ta", chúng ta sẽ thấy mình rất dễ bị tổn thương, sợ sệt và cô đơn. Nó không phải ngẫu nhiên mà Sherry Turkle thuộc MIT (Viện Công nghệ Massachusetts) đặt tên quyển sách của bà về ảnh hưởng của truyền thông xã hội "Cùng cô đơn".
So I think the simplest way of safeguarding the future "you" is to strengthen the future "us" in three dimensions: the us of relationship, the us of identity and the us of responsibility.
Tôi nghĩ cách đơn giản nhất để bảo vệ "cái tôi" tương lai của bạn là làm cho mạnh mẽ hơn "cái chúng ta" theo 3 chiều: "cái chúng ta" của quan hệ, "cái chúng ta" của bản chất và "cái chúng ta" của trách nhiệm.
So let me first take the us of relationship. And here, forgive me if I get personal. Once upon a time, a very long time ago, I was a 20-year-old undergraduate studying philosophy. I was into Nietzsche and Schopenhauer and Sartre and Camus. I was full of ontological uncertainty and existential angst. It was terrific.
Trước hết, tôi xin nói về mối quan hệ. Và thứ lỗi cho tôi nếu tôi đi quá sâu vào đời tư. Ngày xửa ngày xưa, từ rất xa xưa, tôi là một sinh viên 20 tuổi đang theo triết học. Tôi học Nietzsche, Schopenhauer, Sartre và Camus. Tôi không thấy chắc chắn về bản thể luận và rất nghi ngại về thuyết hiện sinh. Thật khủng kiếp.
(Laughter)
(Cười)
I was self-obsessed and thoroughly unpleasant to know, until one day I saw across the courtyard a girl who was everything that I wasn't. She radiated sunshine. She emanated joy. I found out her name was Elaine. We met. We talked. We married. And 47 years, three children and eight grandchildren later, I can safely say it was the best decision I ever took in my life, because it's the people not like us that make us grow. And that is why I think we have to do just that.
Tôi bị ám ảnh và rất khó chịu khi học, cho đến một ngày nọ tôi gặp, khi đi ngang qua sân, một cô gái có mọi tính chất mà tôi không có. Cô ấy như tỏa sáng. Cô toát ra niềm vui. Tôi biết được tên cô ấy là Elaine. Chúng tôi hẹn hò, nói chuyện. Chúng tôi cưới nhau. Và 47 năm sau, 3 đứa con và 8 đứa cháu, Tôi có thể nói chắc chắn rằng đó là quyết định tốt nhất của đời tôi, vì đó là những người không giống ta làm cho ta lớn lên. Và tôi nghĩ đó là lý do ta phải làm sự chọn lựa đó.
The trouble with Google filters, Facebook friends and reading the news by narrowcasting rather than broadcasting means that we're surrounded almost entirely by people like us whose views, whose opinions, whose prejudices, even, are just like ours. And Cass Sunstein of Harvard has shown that if we surround ourselves with people with the same views as us, we get more extreme. I think we need to renew those face-to-face encounters with the people not like us. I think we need to do that in order to realize that we can disagree strongly and yet still stay friends. It's in those face-to-face encounters that we discover that the people not like us are just people, like us. And actually, every time we hold out the hand of friendship to somebody not like us, whose class or creed or color are different from ours, we heal one of the fractures of our wounded world. That is the us of relationship.
Vấn đề với bộ lọc Google, bạn trên facebook và đọc tin tức qua mạng truyền thông có chọn lựa hơn là truyền thông đại chúng có nghĩa là chúng ta bị bao vây hầu như hoàn toàn bởi những người thích ta cách nhìn của họ, ý kiến của họ, thậm chí thành kiến của họ, thật ra rất giống ta. Và Cass Sunstein tại Harvard đã chỉ ra nếu ta chỉ quây quần với những người có cùng thế giới quan thì chúng ta sẽ trở nên cực đoan hơn. Tôi nghĩ ta cần thử vài lần chạm trán với những người không giống ta. Tôi nghĩ ta nên làm điều đó để nhận ra rằng chúng ta có thể không đồng ý với nhau và vẫn còn là bạn bè của nhau. Trong những lần đối đầu đó chúng ta phát hiện ra người không giống ta chỉ là những người, giống như ta. Sự thật là, mỗi lần ta giữ được tình bạn với một người không như ta, thuộc tầng lớp hay tín ngưỡng hay màu da của họ rất khác với ta, chúng ta hàn gắn một trong những vết đổ vỡ của thế giới bị thương tổn. Đó là "cái chúng ta" của mối quan hệ.
Second is the us of identity. Let me give you a thought experiment. Have you been to Washington? Have you seen the memorials? Absolutely fascinating. There's the Lincoln Memorial: Gettysburg Address on one side, Second Inaugural on the other. You go to the Jefferson Memorial, screeds of text. Martin Luther King Memorial, more than a dozen quotes from his speeches. I didn't realize, in America you read memorials. Now go to the equivalent in London in Parliament Square and you will see that the monument to David Lloyd George contains three words: David Lloyd George.
Tiếp đến là "cái chúng ta" của bản chất. Cho tôi nói một giả thuyết. Bạn đến Washington chưa? Bạn đã xem các đài tưởng niệm chưa? Thật sự rất ấn tượng. Có đài tưởng niệm Lincoln: Bài diễn văn Gettysburg ở một bên, Bài diễn văn nhậm chức ở bên kia. Bạn đi đến đài tưởng niệm Jefferson, có những bài viết dài. Đài tưởng niệm Martin Luther King có hơn chục trích dẫn từ những bài diễn văn của ông ta. Tôi không nghĩ là ở Mỹ các bạn đọc các bài tưởng niệm đó. Bây giờ hãy đến những nơi tương tự như vậy ở quảng trường Nghị viện tại Luân đôn và bạn sẽ thấy đài tưởng niệm David Lloyd George có 3 chữ: David Lloyd George.
(Laughter)
(Cười)
Nelson Mandela gets two. Churchill gets just one: Churchill.
Đài tưởng niệm Nelson Mandela có 2 chữ. và của Churchill có 1 chữ: Churchill.
(Laughter)
(Cười)
Why the difference? I'll tell you why the difference. Because America was from the outset a nation of wave after wave of immigrants, so it had to create an identity which it did by telling a story which you learned at school, you read on memorials and you heard repeated in presidential inaugural addresses. Britain until recently wasn't a nation of immigrants, so it could take identity for granted. The trouble is now that two things have happened which shouldn't have happened together. The first thing is in the West we've stopped telling this story of who we are and why, even in America. And at the same time, immigration is higher than it's ever been before. So when you tell a story and your identity is strong, you can welcome the stranger, but when you stop telling the story, your identity gets weak and you feel threatened by the stranger. And that's bad.
Tại sao có khác biệt? Tôi sẽ nói về khác biệt đó. Vì nước Mỹ từ khởi đầu là 1 quốc gia sóng gió sau đợt sóng di dân, vậy quốc gia đó phải xây dựng cho mình một bản chất được kể lại trong một câu chuyện được học ở trường, được đọc ở những đài tưởng niệm và được lặp lại trong những bài diễn văn nhậm chức tổng thống. Nước Anh cho đến gần đây vẫn không phải là 1 quốc gia có nhiều di dân, vậy coi như nước Anh đã xác định được bản chất của mình rồi. Bây giờ vấn đề là Hai sự việc đã xảy ra, mà nó không nên xảy ra cùng lúc. Trước hết là ở Phương Tây ta đã dừng nói về câu chuyện này về ta là ai và tại sao, thậm chí ở cả nước Mỹ. Và cùng lúc, sự di dân cao hơn bao giờ hết. Vậy khi bạn kể câu chuyện và bản chất của bạn mạnh mẽ, bạn có thể chào đón người nước ngoài, nhưng khi bạn dừng nói về câu chuyện đó, bản chất của bạn yếu đi và bạn cảm thấy bị đe dọa bởi người nước ngoài. Và thật là tệ.
I tell you, Jews have been scattered and dispersed and exiled for 2,000 years. We never lost our identity. Why? Because at least once a year, on the festival of Passover, we told our story and we taught it to our children and we ate the unleavened bread of affliction and tasted the bitter herbs of slavery. So we never lost our identity. I think collectively we've got to get back to telling our story, who we are, where we came from, what ideals by which we live. And if that happens, we will become strong enough to welcome the stranger and say, "Come and share our lives, share our stories, share our aspirations and dreams." That is the us of identity.
Tôi nói với bạn, người Do Thái thưa thớt và bị phân tán và đi biệt xứ 2000 năm. Họ không bao giờ mất bản chất. Tại sao? Vì ít nhất 1 năm 1 lần, ở lễ Vượt Qua, họ kể lại câu chuyện và họ dạy cho trẻ con câu chuyện đó và họ ăn bánh không men với nỗi buồn khổ và ăn rau đắng để nhớ lại thời nô lệ. Vậy họ không đánh mất bản chất. Tôi nghĩ cùng nhau, họ trở về để ôn lại câu chuyện của họ, họ là chúng tôi, nơi chúng tôi ra đi, với ý tưởng mà chúng tôi sống. Và nếu điều đó xảy ra, ta sẽ đủ mạnh mẽ để đón tiếp người nước ngoài và nói, "hãy đến và chia sẻ cuộc sống của chúng tôi, hãy cùng chia sẻ câu chuyện của chúng tôi, hãy chia sẻ khát vọng và giấc mơ." Đó là "cái chúng ta" về bản chất.
And finally, the us of responsibility. Do you know something? My favorite phrase in all of politics, very American phrase, is: "We the people." Why "we the people?" Because it says that we all share collective responsibility for our collective future. And that's how things really are and should be.
Và cuối cùng, "cái chúng ta" về trách nhiệm. Bạn biết điều gì đó phải không? Thành ngữ yêu thích của tôi trong tất cả các nền chính trị, thành ngữ rất Mỹ, là: "chúng ta, nhân dân." Tại sao có "cái chúng ta nhân dân"? Vì điều đó nói rằng tất cả chúng ta chia sẻ với nhau về trách nhiệm cho tương lai chung của chúng ta. Và đó là cách mọi việc thực sự diễn ra và nên diễn ra như vậy.
Have you noticed how magical thinking has taken over our politics? So we say, all you've got to do is elect this strong leader and he or she will solve all our problems for us. Believe me, that is magical thinking. And then we get the extremes: the far right, the far left, the extreme religious and the extreme anti-religious, the far right dreaming of a golden age that never was, the far left dreaming of a utopia that never will be and the religious and anti-religious equally convinced that all it takes is God or the absence of God to save us from ourselves. That, too, is magical thinking, because the only people who will save us from ourselves is we the people, all of us together. And when we do that, and when we move from the politics of me to the politics of all of us together, we rediscover those beautiful, counterintuitive truths: that a nation is strong when it cares for the weak, that it becomes rich when it cares for the poor, it becomes invulnerable when it cares about the vulnerable. That is what makes great nations.
Có phải bạn để ý đến cách suy nghĩ ảo thuật đang kiểm soát các chính sách của ta? Cho nên tôi nói, điều chúng ta cần làm là bầu lãnh đạo mạnh mẽ này và người đó sẽ giải quyết mọi vấn đề cho chúng ta. Tin tôi đi, đó là cách suy nghĩ ảo thuật. Chúng ta có nhiều kinh nghiệm rồi: dù là cánh hữu hay cánh tả, dù là tôn giáo cực đoan hay chống tôn giáo cực đoan, giấc mơ về thời hoàng kim của cánh hữu không bao giờ xảy ra, một xã hội không tưởng của cánh tả cũng chẳng bao giờ xuất hiện và dù là tôn giáo hay chống tôn giáo thì cũng có kết quả là cần có Chúa hay không cần Chúa để cứu chúng ta khỏi chính mình. Đó cũng là cách suy nghĩ ảo thuật, vì chỉ con người mới cứu con người khỏi chính mình chính là chúng ta tất cả chúng ta với nhau. Và khi chúng ta làm điều đó, khi chúng ta đi từ chính sách của "cái tôi" đến chính sách của "cái chúng ta" cùng nhau, thì chúng ta mới tìm ra những nét đẹp, những sự thật không cảm tính: một quốc gia hùng mạnh khi nó chăm sóc người yếu thế, quôc gia giàu có khi nó chăm lo cho người nghèo, quốc gia không thể bị đánh bại khi nó lo cho người dễ bị tổn thương. Đó là điều những quốc gia tuyệt vời đang làm.
(Applause)
(Vỗ tay)
So here is my simple suggestion. It might just change your life, and it might just help to begin to change the world. Do a search and replace operation on the text of your mind, and wherever you encounter the word "self," substitute the word "other." So instead of self-help, other-help; instead of self-esteem, other-esteem. And if you do that, you will begin to feel the power of what for me is one of the most moving sentences in all of religious literature. "Though I walk through the valley of the shadow of death, I will fear no evil, for you are with me." We can face any future without fear so long as we know we will not face it alone.
Đây chỉ là ý kiên của tôi. Có thể nó làm thay đổi đời bạn, và nó có thể giúp bắt đầu thay đổi thế giới. Hãy tìm kiếm và thay đổi cách thức tác động lên dòng suy nghĩ của bạn, và dù ở đâu bạn gặp thế giới của "cái tôi", hãy thay thế nó bằng thế giới của "tha nhân". Thay vì ích kỷ, ta chọn bác ái thay vì cái tôi, ta chọn vì mọi người. Và nếu bạn làm điều đó, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy một sức mạnh về một trong những câu ấn tượng nhất trong kinh thánh. "Dù tôi đi qua thung lũng tối của tử thần, tôi cũng không hề lo sợ, vì Ngài luôn ở bên tôi." Chúng ta có thể đối mặt với tương lai mà không hề lo sợ miễn là chúng ta biết chúng ta sẽ không đối mặt một mình.
So for the sake of the future "you," together let us strengthen the future "us."
Vậy để được một "cái tôi tương lai," chúng ta hãy cùng nhau làm mạnh mẽ lên "cái chúng ta tương lai."
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)