Imagine you're at a football game when this obnoxious guy sits next to you. He's loud, he spills his drink on you, and he makes fun of your team. Days later, you're walking in the park when suddenly it starts to pour rain. Who should show up at your side to offer you an umbrella? The same guy from the football game. Do you change your mind about him based on this second encounter, or do you go with your first impression and write him off? Research in social psychology suggests that we're quick to form lasting impressions of others based on their behaviors. We manage to do this with little effort, inferring stable character traits from a single behavior, like a harsh word or a clumsy step. Using our impressions as guides, we can accurately predict how people are going to behave in the future. Armed with the knowledge the guy from the football game was a jerk the first time you met him, you might expect more of the same down the road. If so, you might choose to avoid him the next time you see him. That said, we can change our impressions in light of new information. Behavioral researchers have identified consistent patterns that seem to guide this process of impression updating. On one hand, learning very negative, highly immoral information about someone typically has a stronger impact than learning very positive, highly moral information. So, unfortunately for our new friend from the football game, his bad behavior at the game might outweigh his good behavior at the park. Research suggests that this bias occurs because immoral behaviors are more diagnostic, or revealing, of a person's true character. Okay, so by this logic, bad is always stronger than good when it comes to updating. Well, not necessarily. Certain types of learning don't seem to lead to this sort of negativity bias. When learning about another person's abilities and competencies, for instance, this bias flips. It's actually the positive information that gets weighted more heavily. Let's go back to that football game. If a player scores a goal, it ultimately has a stronger impact on your impression of their skills than if they miss the net. The two sides of the updating story are ultimately quite consistent. Overall, behaviors that are perceived as being less frequent are also the ones that people tend to weigh more heavily when forming and updating impressions, highly immoral actions and highly competent actions. So, what's happening at the level of the brain when we're updating our impressions? Using fMRI, or functional Magnetic Resonance Imaging, researchers have identified an extended network of brain regions that respond to new information that's inconsistent with initial impressions. These include areas typically associated with social cognition, attention, and cognitive control. Moreover, when updating impressions based on people's behaviors, activity in the ventrolateral prefrontal cortex and the superior temporal sulcus correlates with perceptions of how frequently those behaviors occur in daily life. In other words, the brain seems to be tracking low-level, statistical properties of behavior in order to make complex decisions regarding other people's character. It needs to decide is this person's behavior typical or is it out of the ordinary? In the situation with the obnoxious-football-fan-turned-good-samaritan, your brain says, "Well, in my experience, pretty much anyone would lend someone their umbrella, but the way this guy acted at the football game, that was unusual." And so, you decide to go with your first impression. There's a good moral in this data: your brain, and by extension you, might care more about the very negative, immoral things another person has done compared to the very positive, moral things, but it's a direct result of the comparative rarity of those bad behaviors. We're more used to people being basically good, like taking time to help a stranger in need. In this context, bad might be stronger than good, but only because good is more plentiful. Think about the last time you judged someone based on their behavior, especially a time when you really feel like you changed your mind about someone. Was the behavior that caused you to update your impression something you'd expect anyone to do, or was it something totally out of the ordinary?
Bir futbol maçında olduğunuzu hayal edin yanınızda da çekilmez bir adam oturuyor. Gürültücü, içeceğini üzerinize döküyor, ve takımınızla dalga geçiyor. Birkaç gün sonra parkta yürürken aniden yağmur bastırıyor. Yanınızda belirip şemsiyesini paylaşmayı öneren adam da kim? Futbol maçındaki adam. İkinci karşılaşmanıza dayanarak onun hakkındaki fikrinizi değiştirir misiniz yoksa ilk izleniminize sadık kalıp adamı siler misiniz? Sosyal psikoloji araştırmaları gösteriyor ki başkaları üzerindeki kalıcı izlenimlerimizi davranışlarına bakarak hızlıca oluşturuyoruz. Tek bir davranış üzerinden karakter analizi yapmak için çok az bir çaba harcıyoruz. Kırıcı bir söz, ya da beceriksiz bir adım gibi. Çıkarımlarımızı baz alarak insanların ileride nasıl davranacakları hakkında isabetli kararlar verebiliyoruz. Maçtaki adamın ilk tanıştığınızda yaptığı çirkin hareketlere dayanarak, yolda karşılaştığınızda daha fazlasını yapmasını bekliyorsunuz. Öyleyse, bir dahaki karşılaşmanızda ondan kaçınmayı seçebilirsiniz. Bununla birlikte, izlenimlerimizi yeni bilgiler ışığında değiştirebileceğimiz söyleniyor. Davranış araştırmacıları, izlenimlerimizi değiştirirken izlediğimiz bir yol olduğunu keşfetti. Bir taraftan, birisi hakkında aşırı olumsuz, ahlaksız bir bilgi öğrenmek aşırı olumlu ve erdemli bir bilgi öğrenmekten daha güçlü bir etki bırakıyor. Yani, maalesef yeni arkadaşımızın maçtaki kötü davranışları yoldaki iyi davranışından daha güçlü bir etki bırakabilir. Araştırmalar gösteriyor ki, bu eğilimin sebebi olumsuz davranışların olumlu davranışlara göre kişinin gerçek kimliğini yansıtmakta daha tanılayıcı oluşu. Yani bu mantığa göre, konu güncellemeye geldiğinde kötü her zaman iyiden daha baskındır. Ama işin aslı öyle değil. Bazı öğrenme çeşitleri, bu tarz bir negatif yönelmeye sebep olmuyor. Mesela bir insanın yetenekleri ve yetkinliklerini öğrenmek bu eğilimi değiştiriyor. Aslında olumlu bir bilgi olumsuzdan daha baskın geliyor. Tekrar futbol maçına dönelim. Eğer futbolcu bir gol atarsa bu onun yetenekleri hakkında golü atamamasından daha çok bilgi verecektir. Güncelleme hikayesinin iki tarafı da yeterince tutarlı. Sonuç olarak daha seyrek görülen davranışlar izlenimleri oluşturmakta ve güncellemekte daha ahlaksız ve daha uygun davranışlardan daha baskın. Peki biz izlenimlerimizi güncellerken beyinde neler oluyor? Araştırmacılar, fMRI ya da işlevsel mıknatıslı rezonanslı görüntüleme kullanarak beyinde ilk izlenimden farklı olan yeni bilgilere tepki veren geniş ağ bölgeleri buldular. Bu bölgeler sosyal kavrama, ilgi, bilişsel kontrol gibi bölgelerle ilişki içerisinde. Ayrıca, insanların davranışlarına göre izlenimlerimizi güncellerken ventrolateral prefrontal korteks bölgesindeki ve üst temporal sulkus kısmındaki aktiviteler davranışın günlük hayatta ne sıklıkta gerçekleştiği algısıyla ilişkili. Başka bir deyişle, beyin başka insanların karakterleri hakkında karmaşık kararlar verebilmek için davranışların düşük seviyede istatistiğini tutuyor. Davranışın tipik mi yoksa sıradışı mı olduğuna karar vermeye ihtiyacı var. Maçtaki-iğrenç-adam- merhametli-birine-dönüştü durumunda beyniniz diyor ki "Yani, tecrübelerime göre hemen hemen herkes şemsiyesini kullanmana izin verir ama futbol maçındaki tavırlar işte normal olmayan oydu. Böylece, ilk izleniminizi kullanmaya karar verirsiniz. Burada alınacak bir ders var. Beyniniz, dolayısıyla siz başkasının yaptığı kötü ahlaksız davranışları pozitif, ahlaklı davranışlardan daha çok önemseyebilirsiniz ama bu kötü davranışların nadirliğinden kaynaklanır. İnsanların iyi davranmasına daha alışkınız yardıma ihtiyacı olan birine yardım etmek gibi. Bu bağlamda, kötü iyiden daha güçlü olabilir ama sadece iyi daha yaygın olduğu için. Davranışlarına göre birisini en son ne zaman yargıladığınızı düşünün özellikle başkası hakkında fikrinizi değiştirdiğinizi hissettiğinizde. Fikrinizi değiştirmenize sebep olan beklenilen bir davranış mıydı yoksa tamamen umulmadık bir tavır mı?