I love trees, and I'm very lucky, because we live near a wonderful arboretum, and Sundays, usually, I'd go there with my wife and now, with my four-year-old, and we'd climb in the trees, we'd play hide and seek. The second school I was at had big trees too, had a fantastic tulip tree, I think it was the biggest in the country, and it also had a lot of wonderful bushes and vegetation around it, around the playing fields.
Tôi yêu cây cối và hết mực may mắn vì chúng tôi sống gần một vườn thực vật tuyệt vời. Vào các ngày Chủ nhật tôi thường đến đó với vợ tôi và bây giờ là với đứa con bốn tuổi nữa Chúng tôi leo lên cây, rồi chơi trốn tìm. Trường thứ hai tôi theo học cũng có cây to, và một cây tulip tuyệt đẹp. Tôi nghĩ nó to nhất nước đấy và cũng có nhiều bụi rậm và cỏ cây xung quanh và quanh cả sân chơi.
One day I was grabbed by some of my classmates, and taken in the bushes -- I was stripped; I was attacked; I was abused; and this came out of the blue. Now, the reason I say that, because, afterwards, I was thinking -- well, I went back into the school -- I felt dirty; I felt betrayed; I felt ashamed, but mainly -- mainly, I felt powerless. And 30 years later I was sitting in an airplane, next to a lady called Veronica, who came from Chile, and we were on a human rights tour, and she was starting to tell me what it was like to be tortured, and, from my very privileged position, this was the only reference point that I had. And it was an amazing learning experience because, for me, human rights have been something in which I had, you know, a part-time interest, but, mainly, it was something that happened to other people over there.
Rồi một ngày, tôi bị một số người học cùng lớp tóm lấy lôi vào bụi rậm, lột sạch quần áo và bị tấn công. Tôi bi lạm dụng một cách bất ngờ như vậy. Lý do tôi kể chuyện này là vì sau đó, tôi nghĩ tôi trở lại truờng, cảm thấy mình dơ bẩn, cảm thấy bị phản bội Tôi cảm thấy nhục nhã, nhưng chủ yếu là - đa phần là bất lực. 30 năm sau, tôi ngồi trong máy bay cạnh một phụ nữ tên là Veronica người Chile Chúng tôi đang công du để bảo vệ nhân quyền và chị ấy bắt đầu kể tôi nghe về cảm giác khi bị tra tấn và từ vị thế là một kẻ rất may mắn đó là câu chuyện liên quan duy nhất mà tôi có. Đó là một kinh nghiệm học hỏi tuyệt vời vì với tôi nhân quyền luôn là một điều mà bạn biết đấy, tôi thỉnh thoảng có quan tâm, nhưng quan trọng đó là thứ gì đó xảy ra với những người ở khắp nơi.
But I got a phone call from Bono in 1985 and, as you know, he's a great singer, but he's a magnificent hustler, and --
Rồi năm 1985, tôi nhận được cú điện thoại từ Bono và bạn biết đấy anh ta là một ca sĩ xuất sắc nhưng cũng là kẻ la liếm kinh khủng
(Laughter) --
(Cười)
a very hard guy to say no to, and he was saying, you know, just after I'd done the Biko song, we're going to do a tour for Amnesty, you have to be on it, and really that was the first time that I'd been out and started meeting people who'd watched their family being shot in front of them, who'd had a partner thrown out of an airplane into an ocean, and suddenly this world of human rights arrived in my world, and I couldn't really walk away in quite the same way as before.
một người rất khó chối từ. Anh ấy nói cậu biết đấy, sau khi tôi hát bài Biko chúng tớ sẽ lưu diễn cho tổ chức Amnesty (Ân xá), cậu phải tham gia nhé. Và đó thực là lần đầu tiên tôi đến gặp những người đã tận mắt chứng kiến người thân bị bắn ngay trước mặt mình và có người yêu bị ném ra khỏi máy bay xuống biển Thế là bỗng dưng, thế giới hoạt động nhân quyền bước vào cuộc sống của tôi; và tôi thực sự chẳng thể quay lưng như trước kia được nữa.
So I got involved with this tour, which was for Amnesty, and then in '88 I took over Bono's job trying to learn how to hustle. I didn't do it as well, but we managed to get Youssou N'Dour, Sting, Tracy Chapman, and Bruce Springsteen to go 'round the world for Amnesty, and it was an amazing experience. And, once again, I got an extraordinary education, and it was the first time, really, that I'd met a lot of these people in the different countries, and these human rights stories became very physical, and, again, I couldn't really walk away quite so comfortably.
Và tôi bắt đầu tham gia vào cuộc lưu diễn cho Amnesty và rồi vào năm 88, tôi thế chỗ Bono để la liếm khắp nơi. Tôi chẳng làm giỏi bằng anh ấy nhưng chúng tôi cũng lôi được Youssou N'Dour, Sting, Tracy Chapman và Bruce Springsteen đi khắp thế giới đễ hỗ trợ Amnesty. Đó là một trải nghiệm rất tuyêtj vời. Một lần nữa, tôi học được những điều lớn lao Đó là lần đầu tiên tôi gặp được nhiều người từ nhiều quốc gia khác nhau những câu chuyện nhân quyền trở nên rất thực. Một lần nữa, tôi chẳng thể dễ dàng quay lưng lại.
But the thing that really amazed me, that I had no idea, was that you could suffer in this way and then have your whole experience, your story, denied, buried and forgotten. And it seemed that whenever there was a camera around, or a video or film camera, it was a great deal harder to do -- for those in power to bury the story. And Reebok set up a foundation after these Human Rights Now tours and there was a decision then -- well, we made a proposal, for a couple of years, about trying to set up a division that was going to give cameras to human rights activists. It didn't really get anywhere, and then the Rodney King incident happened, and people thought, OK, if you have a camera in the right place at the right time, or, perhaps, the wrong time, depending who you are, then you can actually start doing something, and campaigning, and being heard, and telling people about what's going on.
Nhưng điều thực sự làm tôi sửng sốt mà chính tôi cũng không hiểu, đó là bạn có thể đau khổ đến vậy và rồi, tất cả trải nghiệm, câu chuyện của bạn bị phủ nhận, chôn vùi, và quên lãng. Và dường như mỗi khi có máy chụp ảnh một chiếc máy quay nằm quanh đâu đó thì những kẻ có thế lực sẽ khó chôn vùi những câu chuyện này hơn. Sau các chuyến lưu diễn đòi nhân quyền này, Reebok đã thành lập một tổ chức và sau đó là một quyết định -- chúng tôi đã lập một đề xuất trong vài ba năm đề nghị lập nên một phòng ban có chức năng cung cấp camera cho những người hoạt động vì nhân quyền. Chuyện đấy chẳng dẫn đến đâu thế rồi vụ Rodney King xảy đến và người ta nghĩ Ok, nếu bạn có một chiếc máy ảnh vào đúng nơi, đúng thời điểm hay có lẽ, khi sai thời điểm, còn tuỳ bạn là ai thì bạn có thể thực sự bắt tay làm một điều gì đó và gây dựng phong trào, và được nghe thấy và kể cho mọi người về những chuyện đang xảy ra.
So, WITNESS was started in '92 and it's since given cameras out in over 60 countries. And we campaign with activist groups and help them tell their story and, in fact, I will show you in a moment one of the most recent campaigns, and I'm afraid it's a story from Uganda, and, although we had a wonderful story from Uganda yesterday, this one isn't quite so good. In the north of Uganda, there are something like 1.5 million internally displaced people, people who are not refugees in another country, but because of the civil war, which has been going on for about 20 years, they have nowhere to live. And 20,000 kids have been taken away to become child soldiers, and the International Criminal Court is going after five of the leaders of the -- now, what's it called? I forget the name of the of the army -- it's Lord's Resistance Army, I believe -- but the government, also, doesn't have a clean sheet, so if we could run the first video.
Vì thế, năm 92, tổ chức Nhân chứng được khai sinh Từ đó trở đi, nó đã cung cấp máy ảnh ở hơn 60 nước. Chúng tôi tổ chức phong trào cùng các nhóm hoạt động, giúp họ kể câu chuyện của mình. Và thực ra, một lát nữa thôi, tôi sẽ cho các bạn thấy một trong những phong trào gần đây nhất, tôi e rằng đó là một câu chuyện từ Uganda. Mặc dầu hôm qua, chúng ta nhận được một câu chuyện tuyệt vời từ Uganda câu chuyện tôi sắp kể sẽ có vẻ không tốt lắm. Chuyện thế này: ở miền bắc Uganda có xấp xỉ 1,5 triệu di dân trong nước. Chẳng phải đi tị nạn ở một nước khác. Nhưng vì cuộc nội chiến đã kéo dài khoảng 20 năm nay nên họ chẳng có nơi đâu để sinh sống. 20.000 trẻ em đã bị bắt đi lính. Toà Án Hình sự Quốc tế đang theo dấu năm trong số những kẻ lãnh đạo... nó tên gì nhỉ? Tôi quên mất tên của đội quân này rồi tôi tin là nó gọi là Quân Kháng Chiến của Chúa. nhưng chính phủ nước này cũng chẳng sạch sẽ gì. Nên, nếu chúng ta có thể chiếu đoạn phim đầu tiên
(Music) Woman: Life in the camp is never simple. Even today life is difficult. We stay because of the fear that what pushed us into the camp ... still exists back home. Text: "Between Two Fires: Torture and Displacement in Northern Uganda" Man: When we were at home, it was Kony's [rebel] soldiers disturbing us. At first, we were safe in the camp. But later the government soldiers began mistreating us a lot.
(Nhạc) Cuộc sống trong trại chẳng bao giờ đơn giản. Ngay cả cuộc sống hôm nay cũng khó khăn. Chúng tôi vẫn ở lại vì sợ những thứ đã đẩy chúng tôi đến trại... vẫn đang tiếp tục ở quê nhà mình. Chữ: "Giữa Hai Ngọn Lửa: Tra tấn và Di tản ở Bắc Uganda" Lúc chúng tôi còn ở nhà, quân phiến loạn của Kony phá rối chúng tôi. Thoạt tiên, trại tị nạn là một nơi an toàn. Nhưng rồi sau đó, quân của chính phủ bắt đầu đối xử tệ bạc.
(Chanting) Jennifer: A soldier walked onto the road, asking where we'd been. Evelyn and I hid behind my mother. Evelyn: He ordered us to sit down, so we sat down. The other soldier also came. Jennifer: The man came and started undressing me. The other one carried Evelyn aside. The one who was defiling me then left me and went to rape Evelyn. And the one who was raping Evelyn came and defiled me also. Man: The soldiers with clubs this long beat us to get a confession. They kept telling us, "Tell the truth!" as they beat us. Woman: They insisted that I was lying. At that moment, they fired and shot off my fingers. I fell. They ran to join the others ... leaving me for dead.
(Tiếng cầu kinh) Jennìfer: Một người lính bước ra đường, hỏi chúng tôi đã ở những đâu Evelin và tôi nấp sau lưng mẹ. Evelyn: Hắn ra lệnh cho chúng tôi ngồi xuống, nên chúng tôi làm theo Người lính khác bước đến. Jennifer: Gã kia đến và bắt đầu lột quần áo của tôi. Gã còn lại kéo Evelyn ra một bên. Sau khi làm nhục tôi, hắn bỏ đến hãm hiếp Evelyn. Và người hãm hiếp Evelyn cũng đến và làm nhục cả tôi. Bọn lính cầm những chiếc dùi cui dài chừng này đánh đập buộc chúng tôi nhận tội. Họ vừa đánh vừa hét "Mày nói thật đi!" Họ cứ khăng khăng là tôi nói dối. Lúc đấy, họ nổ súng và bắn nát các ngón tay tôi. Tôi ngã xuống. Họ chạy đi để nhập bọn cùng những tên lính khác... để mặc tôi chết.
(Music) Text: Uganda ratified the Convention Against Torture in 1986. Torture is defined as any act by which severe pain of suffering, whether physical or mental, is intentionally inflicted by a person acting in an official capacity to obtain information or a confession, to punish, coerce or intimidate.
(Nhạc) Chữ: Uganda phê chuẩn Hiệp ước Chống Tra tấn vào năm 1986. Tra tấn được định nghĩa là bất kỳ hành động gây đau đớn nghiêm trọng về thể xác và tinh thần do một người có thẩm quyền cố tình gây ra để thu thập thông tin hay ép thú tội, để trừng phạt, cưỡng ép hay đe dọa.
Peter Gabriel: So torture is not something that always happens on other soil. In my country, it was -- we had been looking at pictures of British soldiers beating up young Iraqis; we've got Abu Ghraib; we've got Guantanamo Bay. I had a driver on my way to Newark Airport, and he told me a story that, in the middle of the night, 4 a.m., he'd been taken out of his home in Queens -- taken to a place in the Midwest, that he was interrogated and tortured and returned to the street four weeks later, because he had the same -- he was Middle Eastern, and he had the same name as one of the 9/11 pilots, and that may or may not be true -- I didn't think he was a liar, though.
Peter Gabriel: Tra tấn không phải là vấn nạn chỉ xảy ra ở các nước khác. Nó cũng diễn ra trên đất nước của tôi. Ta đã xem ảnh lính Anh đánh đập những người Iraq trẻ Ta có vụ Abu Ghraib, vụ Guantanamo Bay. Có lần, một cậu tài xế chở tôi đến Sân bay Newark. Cậu ta kể với tôi rằng có một đêm, vào 4 giờ sáng, cậu ấy bị lôi ra khỏi nhà ở Queens và mang đến một nơi tại Midwest bị hỏi cung và tra tấn và bốn tuần sau bị ném trả ra đường vì cậu ấy - vốn là người Trung Đông và cùng tên với một trong những phi công trong vụ 11 tháng 9 Chuyện đó có thể thật, hoặc không Nhưng tôi nghĩ cậu ta chẳng phải là một người dối trá.
And, I think, if we look around the world, as well as the polar ice caps melting, human rights, which have been fought for, for many hundreds of years in some cases, are, also, eroding very fast, and that is something that we need to take a look at and, maybe, start campaigning for. I mean, here, too, one of our partners was at Van Jones and the Books Not Bars project -- they have managed, with their footage in California to change the youth correction systems employed, and it's much -- much -- I think, more humane methods are being looked at, how you should lock up young kids, and that's questionable to start off. And as the story of Mr. Morales, just down the road, excuse me, Mr. Gabriel, would you mind if we delayed your execution a little bit? No, not at all, no problem, take your time. But this, surely, whoever that man is, whatever he's done, this is cruel and unusual punishment.
Và tôi cho rằng nếu ta nhìn khắp thế giới cùng với các đỉnh băng tan ở cực trái đất, nhân quyền, điều mà người ta tranh đấu để có đôi khi đến hàng trăm năm, cũng đang xói lở rất nhanh. Và đó là điều mà ta cần xem xét và có lẽ, đấu tranh. Tôi cũng muốn nói về một trong những đối tác của chúng tôi -- tại Van Jone và phong trào Sách Thay vì Xà Lim, họ đã tìm cách sử dụng các thước phim quay ở California để thay đổi hệ thống hồi phục nhân phẩm thanh thiếu niên Và người ta đang xem xét các phương thức nhân bản hơn rất nhiều để kiểm soát thanh thiếu niên Khởi đầu một việc như vậy đi kèm nhiều nghi ngại. Như chuyện của ông Morales sống ở gần đây Ông Gabriel, xin thứ lỗi cho tôi nếu chúng tôi hoãn cuộc hành hình của ông lại một chút, ông có phiền không? Không, không vấn đề gì, cứ thoải mái đi. Một điều chắc chắn là cho dù người này là ai, đã làm gì đi nữa, hình phạt đấy thật quá tàn nhẫn và kỳ quặc.
Anyway, WITNESS has been trying to arm the brave people who often put their lives at risk around the world, with cameras, and I'd like to show you just a little more of that. Thank you.
Chuyện là Witness đã cố gắng trang bị máy quay cho những người gan dạ, đi khắp thế giới và đặt mạng sống của mình vào tình thế nguy hiểm. Tôi muốn cho các bạn xem thêm một vài đoạn phim nữa. Xin cảm ơn.
(Thunder) Text: You can say a story is fabricated.
Bạn có thể cho rằng một câu chuyện nào đấy là bịa đặt.
(Music) Text: You can say a jury is corrupt. You can say a person is lying. You can say you don't trust newspapers. But you can't say what you just saw never happened. Help WITNESS give cameras to the world. Shoot a video; expose injustice; reveal the truth; show us what's wrong with the world; and maybe we can help make it right. WITNESS. All the video you have just seen was recorded by human rights groups working with WITNESS.
(Nhạc) Chữ: Bạn có thể nói rằng một ban bồi thẩm bị hối lộ. Bạn có thể cho rằng một ai đó đang nói dối. Bạn có thể nói rằng bạn không tin báo chí. Nhưng bạn không thể nói rằng những điều bạn vừa thấy chưa bao giờ xảy ra. Hãy giúp NHÂN CHỨNG mang máy quay đến cho thế giới. Hãy quay một đoạn phim, phơi bày bất công, công khai sự thật, hãy cho chúng tôi thấy những sai trái trên thế giới và có thể chúng tôi có thể giúp sửa đổi nó. NHÂN CHỨNG. Toàn bộ các đoạn phim mà các bạn vừa xem là tác phẩm của các nhóm nhân quyền hợp tác cùng NHÂN CHỨNG.
(Applause)
(Vỗ tay)
PG: WITNESS was born of technological innovation -- in a sense the small, portable, DV cam was really what allowed it to come into being. And we've also been trying to get computers out to the world, so that groups can communicate much more effectively, campaign much more effectively, but now we have the wonderful possibility, which is given to us from the mobile phone with the camera in it, because that is cheap; it's ubiquitous; and it's moving fast all around the world -- and it's very exciting for us.
PG: NHÂN CHỨNG được ra đời từ thành tựu công nghệ vì chính các máy quay DV nhỏ gọn là điều đã giúp tổ chức tồn tại. Chúng tôi đồng thời cố gắng phân phát máy tính khắp thế giới để các nhóm nhân quyền có thể liên lạc và tổ chức vận động hiệu quả hơn Nhưng, giờ đây, ta có một khả năng tuyệt vời đó là máy điện thoại di động có camera. Nó rẻ, đâu cũng có và có thể dịch chuyển nhanh khắp thế giới. Điều đó khiến chúng tôi rất phấn khởi.
And so, the dream is that we could have a world in which anyone who has anything bad happen to them of this sort has a chance of getting their story uploaded, being seen, being watched, that they really know that they can be heard, that there would be a giant website, maybe, a little like Google Earth, and you could fly over and find out the realities of what's going, for the world's inhabitants. In a way what this technology is allowing is, really, that a lot of the problems of the world can have a human face, that we can actually see who's dying of AIDS or who's being beaten up, for the first time, and we can hear their stories in a way that the blogger culture -- if we can move that into these sort of fields, I think we can really transform the world in all sorts of ways. There could be a new movement growing up, rising from the ground, reaching for the light, and growing strong, just like a tree. Thank you.
Ước mơ của chúng tôi là một thế giới mà bất kỳ ai gặp phải chuyện bất công gì cũng có cơ hội đăng câu chuyện của mình lên để những người khác xem và thấy và họ sẽ biết rằng thế giới đang lắng nghe họ Chúng tôi mơ ước có một trang web lớn có lẽ là hơi giống Google Earth giúp bạn bay đến tận nơi và tìm hiểu xem điều gì đang thực sự xảy ra cho các cư dân của thế giới này. Theo một cách nhất định thì điều công nghệ cho phép ta làm là giúp cho nhiều vấn đề của thế giới có một nhân diện, mà ta có thể thật sự nhìn thấy ai đang chết vì AIDS hay lần đầu tiên, ta có thể thấy ai đang bị đánh đập, ta có thể nghe câu chuyện cá nhân của họ như trong văn hoá blog nếu ta có thể mang văn hoá đó vào các lĩnh vực như vậy. Tôi nghĩ chúng ta thực sự có thể biến chuyển thế giới bằng vô số cách. Có thể một phong trào mới đang lớn dậy trỗi lên từ nền đất, vươn đến ánh sáng, và vươn cao mạnh mẽ, như một cái cây. Cảm ơn các bạn.