About 1,600 years ago, St. Augustine wrote "The Confessions," which was the story of his youthful descent into sin and his later conversion to Christianity. And book two of “The Confessions” has a great beginning: "I propose now to set down my past wickedness and a carnal corruption of my soul." So you expect sex.
Khoảng 1,600 năm trước, St. Augustine đã viết quyển sách “Lời thú tội”, là câu chuyện của ông về thời tuổi trẻ sa vào tội lỗi và sự cải đạo sang Cơ Đốc Giáo sau này. Và cuốn thứ hai của quyển “Lời Thú Tội” có một lời mở đầu tuyệt vời: “Tôi xin hãy khắc ghi quá khứ xấu xa và sự suy đồi xác thịt của tâm hồn tôi.” Bạn cho rằng đó là tình dục.
(Laughter)
(Tiếng cười)
But to the disappointment of readers over the centuries, the sin that Augustine talks about... isn’t carnal at all. It has to do with pears. He and his friends break into an orchard and they steal some pears. And that was it. They didn’t have anything against the person who owned the orchard. They weren’t hungry; they threw the pears to pigs.
Nhưng trước thất vọng của độc giả qua nhiều thế kỷ, thì tội lỗi mà Augustine nói tới... không hẳn là xác thịt. Đó là về những quả lê. Ông và những người bạn của mình lẻn vào một vườn cây ăn quả và họ trộm vài quả lê. Và chỉ vậy thôi. Bọn họ không hề có khúc mắc gì với người chủ khu vườn. Họ không đói; họ ném những quả lê cho mấy con lợn.
What stunned Augustine and disturbed him was that he seemed to be motivated by a desire just to do wrong. He writes, "If any part of one of those pears passed my lips, it was the sin that gave it flavor. I had no motivation for wickedness except wickedness itself. I was foul and I loved it."
Nhưng điều khiến Augustine choáng và phiền não là dường như ông ấy bị thôi thúc bởi một khao khát làm điều sai trái. Ông viết, “Nếu tôi được nếm bất kì phần nào của một trong những quả lê ấy, thì đó hẳn là hương vị của tội lỗi. Tôi không có động lực nào cho sự gian ác ngoại trừ chính sự gian ác đó. Tôi đã phạm lỗi và tôi yêu điều đó.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now I'm a psychologist and I was interested in real-life stories of perverse actions, so I started The Perversity Project where I invited people to send me stories about perverse things that they did. I defined these acts as "when you choose to do something you know is wrong, morally or otherwise, at least, in part, because it's wrong."
Tôi hiện là một nhà tâm lý học và tôi đã hứng thú với những câu chuyện đời thực về các hành động hư hỏng, nên tôi đã bắt đầu Dự án Nghịch Cảnh nơi tôi đã mời mọi người chia sẻ các câu chuyện về việc ngang ngược mà họ đã làm. Tôi gọi những hành vi này là “khi bạn chọn làm điều mà bạn biết đó là sai, -về đạo đức hay mặt khác- ít nhất, phần nào, bởi vì nó sai.”
So one of the first stories I got was, "Flirted with a woman's boyfriend knowing fully well he liked me. I knew I could steal him if I wanted, but I didn't want to do that. I just wanted her to feel uncomfortable whenever the three of us were in the same room."
Vì vậy một trong các câu chuyện đầu tiên tôi nhận được là “Tán tỉnh bạn trai của một cô gái biết chắc rằng anh ta thích tôi. Tôi biết tôi có thể dụ dỗ được anh ta, nhưng tôi đã không muốn làm thế. tôi chỉ muốn cô ta cảm thấy khó chịu bất cứ khi nào ba chúng tôi ở cùng phòng.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
"Causing people pain is wrong, but that's exactly why I did it." And in fact, this is the plot of the Dolly Parton song "Jolene."
“Khiến người khác đau là sai, nhưng đó chính xác là lí do vì sao tôi làm vậy.” Và thực ra, đây là cốt truyện của bài hát “Jolene” của Dolly Parton.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Sometimes it's self destructive. A young man wrote to me, "Ice skating on a pond, dark unfrozen spot 30 yards out, instead of avoiding it, I skate towards it, knowing but wondering, knowing but wondering... and splash!"
Đôi khi nó tự hủy hoại bản thân. Một chàng trai trẻ đã viết gửi tôi, “Khi trượt băng trên mặt hồ, có một chỗ tối không đóng băng cách 30 thước, thay vì tránh nó, tôi trượt thẳng về phía đó biết mà còn thắc mắc.. biết mà còn thắc mắc.. và bụp!”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now psychologists have long been interested in these sort of violent, disruptive, perverse acts and the kinds of people who do them. An example people often give is the Joker from the “Batman” comics. In Christopher Nolan's film "The Dark Knight," Alfred, Batman’s butler, describes the Joker by saying, "Some men can't be bought, bullied, reasoned or negotiated with. Some men just want to watch the world burn." And psychologists have thought up a "need for chaos" scale that gives you a bunch of statements and how much you agree with them will tell you how much you want to watch the world burn.
Các nhà tâm lí học đã quan tâm từ lâu trong các loại hành động bạo lực này, các hành vi phá rối, ngang ngược và các kiểu người làm những hành động đó. Một ví dụ mọi người thường lấy là Joker trong truyện tranh “Batman”. Trong bộ phim của Christopher Nolan “Kị sĩ bóng đêm,” Alfred, quản gia của Batman, miêu tả Joker bằng cách nói, “Một vài người không thể bị mua chuộc, bắt nạt, lí luận hoặc thương lượng. Một vài người chỉ muốn thấy thế giới bùng cháy.” Và các nhà tâm lý học đã nghĩ ra thang đo “nhu cầu hỗn loạn” là cái đã đưa ra cho bạn một loạt các tuyên bố và mức độ bạn đồng ý với chúng sẽ cho bạn biết bạn muốn xem thế giới cháy tới mức nào.
So do this quietly in your head. "I need chaos around me. It's too boring if nothing is going on." "Sometimes I just like destroying beautiful things."
Nên bạn hãy lặng lẽ làm điều này trong đầu. “Tôi cần sự hỗn loạn quanh mình. Nó quá nhàm chán nếu chẳng có gì xảy ra.” “Đôi khi tôi chỉ muốn hủy diệt những thứ đẹp đẽ.”
But not all the stories I got had that kind of nature. Some were a little bit more benign. Here's one of my favorites. "On one occasion in my early 20s, I was out with a friend. He decided to get himself an ice cream and before he had a chance to try it, I stuck my finger in it."
Nhưng không phải tất cả các câu chuyện tôi nhận được đều có bản chất đó. Một số lành tính hơn một chút. Đây là một trong những truyện tôi thích. “Một lần vào đầu những năm 20 tuổi, tôi đã ra ngoài với một người bạn. Anh ấy đã quyết định mua cho mình một que kem và trước khi anh ấy có cơ hội thử nó, tôi đã thọt ngón tay vào.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
"I tried to play it off as a joke, but really I had the sudden thought, ’Man, it would be -- messed up if I just jammed my finger in his ice cream.'"
“Tôi đã cố xem nó như một trò đùa, nhưng tôi đột nhiên đã có một suy nghĩ, ’Trời đất, nó sẽ -- rối tung lên nếu tôi đút ngón tay của mình vào trong que kem của anh ấy’.”
Someone else wrote me, "When I was in a professional choir, at every concert, I felt the desire to sing a few notes very incorrectly on purpose. To this day, I don't completely understand why." Someone else wrote me, and this is kind of the sweetest, saddest little example of modest perversity: “Sometimes I walk on the grass instead of the path just because I know it's wrong."
Một người khác đã viết, “Khi tôi còn trong dàn hợp xướng chuyên nghiệp, ở mọi buổi hòa nhạc, tôi đã có cảm giác ham muốn cố ý hát sai hẳn vài nốt. Cho tới hôm nay, tôi vẫn hoàn toàn không hiểu vì sao.” Một người khác viết, và đây là một ví dụ nhỏ khác ngọt ngào nhất, buồn nhất về sự ngang ngược: “Đôi khi tôi đi trên cỏ thay vì trên đường chỉ vì tôi biết điều đó là sai.”
(Laughter)
(Tiếng cười)
Now a lot of perversity makes the world worse. I wouldn't want an Uber driver who scores high on a "need for chaos" scale. And I don't want a friend or a colleague either.
Giờ có nhiều sự ngang ngược khiến thế giới tệ hơn. Tôi không muốn một tài xế Uber là người đạt điểm cao trên thang đo “nhu cầu hỗn loạn”. Và tôi cũng không muốn một người bạn hay một đồng nghiệp.
But sometimes, I'll suggest to you, perversity can be clever, creative, beautiful. And there are some examples from art.
Nhưng đôi khi, tôi sẽ cho bạn thấy, sự ngang ngược có thể rất khéo léo, sáng tạo, đẹp đẽ. Và đây là một vài ví dụ từ nghệ thuật.
There was an illustrious art exhibition in New York City in 1917, and they said, "You could send in anything you want, we'll accept everything." So Marcel Duchamp sent in a urinal, described [as] a fountain, and they rejected it. They said, "No, no, we just accept artwork." But Duchamp insisted it was artwork and the resulting controversy turned out to be one of the pivotal moments in the history of modern art.
Có một cuộc triển lãm nghệ thuật lừng lẫy ở New York năm 1917, và họ đã nói, “Bạn có thể gửi đến bất kì gì bạn muốn, chúng tôi sẽ nhận tất cả.” Nên Marcel Duchamp đã gửi một bồn tiểu, được mô tả [như] một đài phun nước, và họ đã từ chối. Họ nói “Không, không, chúng tôi chỉ chấp nhận tác phẩm nghệ thuật.” Nhưng Duchamp khăng khăng nó là tác phẩm nghệ thuật và kết quả tranh cãi đó là một trong các khoảnh khắc then chốt của lịch sử nghệ thuật đương đại.
Or take Banksy. A few years ago, Banksy sold a painting “Girl with Balloon” at Sotheby’s, at auction, and he set up the frame so that the moment the painting was sold, the moment the gavel went "boom," a machine in the frame shredded the painting halfway through, horrifying the audience. But... getting on the front pages of newspapers all over the world. Later on, describing it, Banksy quotes a Russian anarchist who says, "The urge to destroy is also a creative urge."
Hay như Banksy, Vài năm trước, Banksy đã bán bức tranh “Cô gái với quả bóng bay” ở Sotheby’s, trong buổi đấu giá, và ông ấy thiết lập cái khung sao cho vào thời điểm bức tranh bị bán, thời điểm chiếc búa phát ra tiếng “bùm,” một cái máy trong khung đã cắt xuyên qua nửa bức tranh, làm khán giả khiếp đảm. Nhưng...nó đã lên trang nhất của nhiều bài báo trên thế giới. Sau đó, khi mô tả nó, Banksy trích dẫn một người Nga theo chủ nghĩa vô chính phủ, người đó nói “Sự thôi thúc để phá hủy cũng là sự thôi thúc sáng tạo.”
Or take comedy. Perversity is part and parcel of comedy. So much of what's funny is when people do things that are irrational or immoral. In the right hands, perversity is such a source of joy.
Hay như hài kịch. Nghịch cảnh là một phần tất yếu của hài kịch. Rất nhiều điều hài hước xảy ra khi con người làm điều phi lí hoặc vô đạo đức. Một mặt, nghịch cảnh là căn nguyên của niềm vui.
Perversity can also be powerful. Rory Sutherland wrote, "Irrational people are much more powerful than rational people." He gave two reasons why this is so. The first is, their threats are so much more convincing.
Nghịch cảnh cũng có thể rất mạnh mẽ. Rory sutherland từng viết, “Những người vô lý thì mạnh mẽ hơn nhiều so với những người lý trí.” Ông ấy đưa ra hai lí do tại sao điều này lại như vậy. Một là, các mối đe dọa của họ có sức thuyết phục nhiều hơn.
Suppose I'm in a confrontation with you and you threaten me and you’re a rational, reasonable... person. So I know your threats ...
Giả sử như tôi đang cãi nhau với bạn và bạn đe dọa tôi và bạn là một người lí trí, biết điều... Nên tôi hiểu sự đe dọa của bạn ...
Woman: Ehh.
Người phụ nữ: Ehh
(Laughter)
(Tiếng cười)
PB: Well, I know your threats are going to be normal, proportional and reasonable. But, if as somebody is hinting here, you’re a perverse agent, I have no idea what you're capable of and you're far more frightening to me.
PB: Tôi biết các mối đe dọa của bạn là bình thường, cân đối và hợp lý. Nhưng, nếu có một ai ở đây gợi ý, bạn là một người ngang ngược, Tôi sẽ không biết bạn có thể làm gì và với tôi bạn đáng sợ hơn rất nhiều.
Second reason is, if you're wholly predictable, people learn to hack you. So again, if you're rational and I have to outsmart you, figure out what you're going to do next, I figure you’ll do the rational thing. If you're perverse, you're harder to predict. And so harder to hack.
Li do thứ hai là, nếu như bạn cực kì dễ đoán, mọi người sẽ học cách qua mặt bạn. Vì vậy một lần nữa, nếu bạn lí trí và tôi phải thông minh hơn bạn, biết được điều bạn sẽ làm tiếp theo, tôi biết bạn sẽ làm điều hợp lí. Nếu như bạn ngang ngược, bạn khó đoán hơn. Và khó qua mặt hơn.
Edgar Allan Poe, describing perversity, described, talked about imps, little magical demons in our heads that cause us to do terrible things. But like I said, I'm a psychologist, I don't believe in imps. I think what we do has reasons, has motivations. And I think for perverse actions there is a range of them.
Edgar Allan Poe, mô tả sự hư hỏng, được mô tả, nói về các tiểu yêu, những con yêu tinh bé nhỏ trong đầu ta lôi kéo chúng ta làm điều tồi tệ. Nhưng như đã nói, tôi là một nhà tâm lí, tôi không tin vào quỷ. Tôi cho rằng những gì chúng ta làm đều có lí do và động cơ. Và tôi nghĩ rằng có hàng loạt các hành động hư hỏng.
One of them was mentioned by Augustine. So later on, after describing the incident with the pears, he writes, "I would not have done it by myself. My satisfaction did not lie in the pears, it lay in the crime itself, committed in league with a gang of sinners." The social force drove him.
Một trong số đó được đề cập bởi Augustine. Vì vậy, sau khi miêu tả sự cố với những quả lê, ông viết, “Tôi sẽ không tự mình làm việc đó. Sự thỏa mãn của tôi không nằm ở quả lê, chúng nằm trong chính tội ác, được gây ra bởi một nhóm tội nhân.” Lực lượng xã hội đã lay động anh ấy.
And there are other things, too. One force that really interests me goes under many names: self-governance, freedom, liberty, agency. Call it autonomy. Call it a desire to be free to do what you want, free of the constraints of other people and free also of the constraints of rationality and morality.
Và có những thứ khác nữa. Một lực lượng khiến tôi thực sự quan tâm dưới nhiều tên gọi: tự quản, tự do, tự do, tự quyết. Gọi nó là quyền tự trị. Gọi nó là mong muốn được tự do làm những gì bạn muốn, tự do khỏi sự trói buộc của người khác và cũng là tự do khỏi ràng buộc của lí trí và đạo đức.
And Jonah Berger gives a nice example of this. He talks about the Tide Pod challenge of a few years ago, where many teenagers, instead of using these as detergent products, bit into them and sometimes consumed them. Now, as you might imagine, Procter and Gamble, who own the products, were incredibly unhappy about this and they set up an extremely expensive ad campaign designed to stop people from consuming these products. And one of their campaigns involved a ... popular football player known as Gronk.
Và Jonah Berger đưa ra một ví dụ rất hay. Ông ấy nói về thử thách Tide Pod vài năm trước, nơi các thanh thiếu niên, thay vì sử dụng chúng như sản phẩm tẩy rửa, họ cắn chúng và đôi khi ăn chúng. Bây giờ, như bạn có thể tưởng tượng, Procter và Gamble, nhà sở hữu sản phẩm, thì rất không vui về việc này và họ chạy một chiến dịch quảng cáo cực đắt đỏ được thiết kế để ngăn chặn mọi người ăn những sản phẩm này. Và một trong số các chiến dịch của họ có liên quan đến... một cầu thủ nổi tiếng biết đến với cái tên Gronk.
So the ad would begin, "Hey, Gronk, is eating the pods ever a good idea?" And Gronk responds, "No, no, no." Berger points out, when this ad came up, consumption of the pots shot up.
Và quảng cáo bắt đầu, “Này, Gronk, việc ăn các viên giặt đó có bao giờ là ý tưởng tốt không?” Và Gronk đáp, “Không, không, không.” Berger chỉ ra, khi quảng cáo xuất hiện, sự tiêu thụ của các cái chậu tăng vọt.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Not down. "Nobody's going to tell me what to do. Who is this Gronk telling me what to do? I want to be an autonomous, free being."
Chưa hết. “Không ai bảo tôi phải làm gì. Gronk là ai mà bảo tôi phải làm gì? Tôi muốn là một người tự chủ, tự do”
And psychologists call this reactance. This means it's "an unpleasant feeling that emerges when people experience a threat to or loss of their free behaviors." And there's a wealth of laboratory studies looking at reactance. So they test the idea that what you try to do is reestablish the threatened freedom.
Và các nhà tâm lí học gọi đây là sự phản kháng. Điều này nghĩa là “cảm xúc không dễ chịu lộ ra khi con người trải nghiệm mối đe dọa hoặc là mất đi các hành vi tự do của họ.” Và có rất nhiều phòng thí nghiệm nghiên cứu đang xem xét sự phản kháng này. Vậy nên họ thử nghiệm ý tưởng trong đó những gì bạn cố gắng thực hiện là thiết lập lại sự tự do bị đe dọa.
And so one of the studies, for instance, looks at binge-drinking ads and finds that when binge drinking ads are particularly heavy-handed, people often respond by drinking more. ... "I'm going to reestablish my freedom." "I'm going to do what I want."
Và một trong các nghiên cứu, ví dụ, xem quảng cáo về việc uống say mèm và phát hiện ra rằng khi những quảng cáo này đặc biệt mạnh tay, thì mọi người thường phản ứng bằng cách uống thêm. ... “Tôi sẽ thiết lập lại sự tự do của mình.” “Tôi sẽ làm điều tôi muốn.”
Or take threats of reprisal. There's a lovely study by a team of political scientists which asked you, asked the subjects, to imagine that they’re an ambassador to a country and they're deciding whether or not to have sanctions towards that country. In one condition, the dictator says "If you do sanctions towards our country, that's OK, I won't do anything." In the second condition, the dictator says, "If you do sanctions towards our country, I will unleash terrorist attacks against you."
Hoặc đe dọa trả thù. Có một nghiên cứu dễ mến bởi một nhóm các nhà khoa học chính trị đã yêu cầu bạn, đã yêu cầu các đối tượng, hãy tưởng tượng rằng họ là đại sứ cho một quốc gia và họ đang quyết định liệu có ban hành các lệnh cấm vận cho quốc gia đó hay không. Trong một trường hợp, nhà độc tài nói “Nếu bạn cấm vận đất nước chúng tôi, điều đó tốt thôi, tôi sẽ không làm gì cả.” Trường hợp thứ hai, nhà độc tài nói, “Nếu bạn cấm vận đất nước chúng tôi, tôi sẽ tung ra các cuộc tấn công khủng bố chống lại bạn.”
What's the stunning finding from this is that in the second condition, not the first, they were more likely to do it. A lot of our perverse actions are in response to people telling us not to do what we want to do, and it makes us want all the more to do that thing.
Sự phát hiện tuyệt vời từ điều này là ở trong tình huống thứ hai, không phải cái đầu tiên, họ có xu hướng làm vậy nhiều hơn. Rất nhiều hành động tồi tệ của chúng ta nằm trong sự phản ứng lại những người bảo chúng ta đừng làm điều mà chúng ta muốn làm, và nó khiến chúng ta càng muốn làm điều đó hơn nữa.
I think there are two lessons from the study of perversity. One is to appreciate its role in everyday life. It's really worth knowing that there are people out there who really do want to watch the world burn. And I think it's also worth knowing that each and every one of us, at some point in our life, wants to watch the world burn at least a little bit.
Tôi nghĩ có hai bài học chính từ việc nghiên cứu về nghịch cảnh. Một là chấp nhận vai trò của nó trong đời sống thường ngày. Nó thì thực sự đáng giá để biết rằng có những người ngoài kia là những người thực sự rất muốn xem thế giới bùng cháy. Và tôi nghĩ rằng nó cũng xứng đáng để biết rằng mỗi một người chúng ta, ở một thời điểm nào đó trong đời, muốn xem thế giới bùng cháy ít nhất là một chút.
(Laughter)
(Tiếng cười)
I think it's worth knowing, at least for consequential decisions like choosing who to vote for, that people aren't just motivated by material self-interest or by an affiliation to social and political group. Sometimes people want to be autonomous beings, they want to be free. And telling these people, "What you're doing is stupid," "what you're doing is irrational," "what you're doing is immoral," can have the paradoxical effect of motivating them to do exactly what you don't want them to do.
Tôi nghĩ nó xứng đáng để biết rằng, ít nhất cho những quyết định mang tính hậu quả việc lựa chọn ai để bỏ phiếu, trong đó mọi người thì không chỉ bị thôi thúc bởi tư lợi vật chất hay bởi liên kết xã hội chính trị. Đôi khi mọi người muốn tự chủ, họ muốn được tự do. Và nói với những người này rằng, “Việc bạn đang làm là ngu xuẩn,′ “việc bạn đang làm là phi lý,” “việc bạn đang làm là vô đạo đức,” có thể có những hiệu ứng nghịch lý trong việc thúc đẩy họ hành động theo chính xác những gì mà bạn không muốn họ làm.
The second lesson of perversity has to do with our everyday lives. A lot of perversity is awful. I think the world would be better off without it. But I think we've seen a little bit that perversity could be funny. It could be clever. I think it can make the world a better place. And so I guess I'd suggest that a life with a little bit of perversity in it, a life where sometimes you put your finger into your friend's ice cream, is a life that's a lot more interesting.
Bài học thứ hai của nghịch cảnh liên quan tới cuộc sống thường ngày của chúng ta. Có nhiều sự hư hỏng thì kinh khủng. Tôi nghĩ thế giới sẽ tốt hơn khi không có chúng. Nhưng tôi nghĩ chúng ta đã thấy được sự sai trái cũng có thể rất hài hước. Nó có thể rất thông minh. Tôi nghĩ nó có thể làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Và vì thế tôi nghĩ tôi sẽ gợi ý rằng một cuộc sống với một chút hư hỏng, một cuộc sống mà đôi khi bạn cho ngón tay của mình vào que kem của bạn mình, là một cuộc sống thú vị hơn nhiều.
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)