I know what you're thinking. You think I've lost my way, and somebody's going to come on the stage in a minute and guide me gently back to my seat. (Applause) I get that all the time in Dubai. "Here on holiday are you, dear?" (Laughter) "Come to visit the children? How long are you staying?"
Знам што си мислите. Си мислите дека сум се загубила. и дека некој ќе дојде на сцена за една минута и полека ќе ме одведе до моето седиште. (Аплауз) Ова ми се случува постојано во Дубаи. "Овде сте на одмор, нели драга?" (Смеа) "Дојдовте да ги посетите децата? Колку долго ќе останете?"
Well actually, I hope for a while longer yet. I have been living and teaching in the Gulf for over 30 years. (Applause) And in that time, I have seen a lot of changes. Now that statistic is quite shocking. And I want to talk to you today about language loss and the globalization of English. I want to tell you about my friend who was teaching English to adults in Abu Dhabi. And one fine day, she decided to take them into the garden to teach them some nature vocabulary. But it was she who ended up learning all the Arabic words for the local plants, as well as their uses -- medicinal uses, cosmetics, cooking, herbal. How did those students get all that knowledge? Of course, from their grandparents and even their great-grandparents. It's not necessary to tell you how important it is to be able to communicate across generations.
Па всушност, се надевам дека ќе останам подолго. Живеам и предавам на Заливот повеќе од 30 години. (Аплауз) И во целиот тој период, видов многу промени. Сега таа статистика е прилично шокантна. И сакам да Ви зборувам денеска за загубата на јазиците и глобализацијата на англискиот јазик. Сакам да ви кажам за мојата пријателка која предаваше англиски на возрасни во Абу Даби. И еден сончев ден, решила да ги одведе во градината за да ги научи зборови поврзани со природата. Но, на крајот таа ги научила сите арапски зборови за локалните растенија, како и нивната примена - примена во медицината, козметиката, готвењето, за растенијата. На кој начин го стекнале овие студенти сето тоа знаење? Секако, од нивните баби и дедовци и дури од нивните прадедовци и прабаби. Не е неопходно да се каже колку е важно да си способен да комуницираш низ генерациите.
But sadly, today, languages are dying at an unprecedented rate. A language dies every 14 days. Now, at the same time, English is the undisputed global language. Could there be a connection? Well I don't know. But I do know that I've seen a lot of changes. When I first came out to the Gulf, I came to Kuwait in the days when it was still a hardship post. Actually, not that long ago. That is a little bit too early. But nevertheless, I was recruited by the British Council, along with about 25 other teachers. And we were the first non-Muslims to teach in the state schools there in Kuwait. We were brought to teach English because the government wanted to modernize the country and to empower the citizens through education. And of course, the U.K. benefited from some of that lovely oil wealth.
Но, за жал, денеска, јазиците изумираат со невидена стапка. Еден јазик умира секои 14 дена. Сега, во исто време, англискиот јазик е неспорен глобален јазик. Можно ли е да постои поврзаност? Па, не знам. Но, знам дека сум видела многу промени. Кога дојдов за прв пат на Заливот, дојдов во Кувајт во деновите кога сеуште беа тешки времиња. Всушност, не толку одамна. Тоа е малку прерано. Но, сепак, бев вработена од страна на Британскиот совет заедно со уште 25 други професори. И ние бевме првите не-Муслимани кои предаваа во државните училишта во Кувајт. Бевме донесени да предаваме англиски затоа што владата сакаше да ја модернизира земјата и да ги развие граѓаните преку образование. И, секако, Обединетото кралство имаше корист од дел од тоа привлечно нафтено богатство.
Okay. Now this is the major change that I've seen -- how teaching English has morphed from being a mutually beneficial practice to becoming a massive international business that it is today. No longer just a foreign language on the school curriculum, and no longer the sole domain of mother England, it has become a bandwagon for every English-speaking nation on earth. And why not? After all, the best education -- according to the latest World University Rankings -- is to be found in the universities of the U.K. and the U.S. So everybody wants to have an English education, naturally. But if you're not a native speaker, you have to pass a test.
Добро. Сега, ова е најголемата промена која сум ја видела - како предавањето англиски се измени од заеднички корисна практика во тоа да стане масивен меѓународен бизнис каков што е денеска. Не е повеќе само странски јазик во училишната програма. И не е повеќе единствен имот на мајка Англија. Тој стана предводник за секоја нација која зборува англиски на земјата. И зошто да не? На крајот на краиштата, најдоброто образование - според последните рангирања на светски универзитети може да се најде на универзитетите во Обединетото Кралство и во САД. Така што, природно е што секој сака да има образование на англиски. Но, ако англискиот јазик не ти е мајчин, мора да положиш тест.
Now can it be right to reject a student on linguistic ability alone? Perhaps you have a computer scientist who's a genius. Would he need the same language as a lawyer, for example? Well, I don't think so. We English teachers reject them all the time. We put a stop sign, and we stop them in their tracks. They can't pursue their dream any longer, 'til they get English. Now let me put it this way: if I met a monolingual Dutch speaker who had the cure for cancer, would I stop him from entering my British University? I don't think so. But indeed, that is exactly what we do. We English teachers are the gatekeepers. And you have to satisfy us first that your English is good enough. Now it can be dangerous to give too much power to a narrow segment of society. Maybe the barrier would be too universal.
Сега може ли да биде исправно да одбиеш студент само заради лингвистичката способност? Можеби имате научник за компјутери кој е гениј. Би му требал ли нему истиот јазик, како на пример, на правник? Па, јас не мислам така. Ние, професорите по англиски ги одбиваме постојано. Ставаме знак стоп, и ги запираме на нивниот пат. Тие не можат да го остварат својот сон повеќе, сè додека не научат англиски. Дозволете ми вака да кажам, доколку сретнам некој кој зборува само холандски кој има лек за рак, дали ќе го запрам да не студира на мојот Британски универзитет? Мислам дека нема. Но, всушност токму тоа го правиме. Ние, професорите по англиски сме портири. И вие треба прво нас да нè убедите дека зборувате англиски доволно добро. Сега може да биде опасно да дадете премногу моќ на тесен сегмент од општеството. Можеби пречката би била премногу универзална.
Okay. "But," I hear you say, "what about the research? It's all in English." So the books are in English, the journals are done in English, but that is a self-fulfilling prophecy. It feeds the English requirement. And so it goes on. I ask you, what happened to translation? If you think about the Islamic Golden Age, there was lots of translation then. They translated from Latin and Greek into Arabic, into Persian, and then it was translated on into the Germanic languages of Europe and the Romance languages. And so light shone upon the Dark Ages of Europe. Now don't get me wrong; I am not against teaching English, all you English teachers out there. I love it that we have a global language. We need one today more than ever. But I am against using it as a barrier. Do we really want to end up with 600 languages and the main one being English, or Chinese? We need more than that. Where do we draw the line? This system equates intelligence with a knowledge of English, which is quite arbitrary.
Добро. "Но," слушам дека велите, "што е со истражувањата? Сите се на англиски јазик." Книгите се на англиски, научните списанија се пишуваат на англиски, но тоа е пророштво што само се исполнува. Ја храни потребата од англиски. И така продолжува. Ве прашувам, што се случи со преведувањето? Ако мислите на исламското златно доба (Islamic Golden Age), тогаш имало многу преводи. Тие преведувале од латински и грчки на арапски, на персиски, и потоа се преведувало на јазиците од германската група од Европа и на јазиците од романската група. И толку многу светлина светеше над темното доба во Европа (Dark Ages of Europe). Немојте да ме сфатите погрешно; јас не сум против предавање на англиски, сите вие професори кои предавате англиски. Го обожавам фактот што имаме глобален јазик. Денес ни треба глобален јазик повеќе од било кога. Но, јас сум против тоа да се употребува јазикот како пречка. Дали навистина сакаме да завршиме со 600 јазици и главен јазик да остане англискиот, или кинескиот? Ни треба повеќе од тоа. Каде ќе ја повлечеме линијата? Овој систем ги изедначува интелигенцијата со познавањето на англискиот јазик што е прилично произволно.
(Applause)
(Аплауз)
And I want to remind you that the giants upon whose shoulders today's intelligentsia stand did not have to have English, they didn't have to pass an English test. Case in point, Einstein. He, by the way, was considered remedial at school because he was, in fact, dyslexic. But fortunately for the world, he did not have to pass an English test. Because they didn't start until 1964 with TOEFL, the American test of English. Now it's exploded. There are lots and lots of tests of English. And millions and millions of students take these tests every year. Now you might think, you and me, "Those fees aren't bad, they're okay," but they are prohibitive to so many millions of poor people. So immediately, we're rejecting them.
И сакам да ве потсетам дека гигантите на чии раменици почива денешната интелигенција не морале да знаат англиски, не морале да полагаат тест по англиски. Чист пример е Ајнштајн. Тој, патем, бил сметан за проблематично дете во училиште затоа што, всушност бил дислексичен. Но, за среќа на светот, тој не морал да полага тест по англиски јазик. Затоа што, тие тестови не започнале се до 1964 кога започнал TOEFL, американскиот тест по англиски јазик. Сега ова експлодираше. Постојат сè повеќе и повеќе тестови по англиски јазик. И милиони и милиони студенти ги полагаат овие тестови секоја година. Сега, можеби ќе помислите, вие и јас, тие провизии не се лоши, добри се, но тие се елиминаторни за толку многу милиони сиромашни луѓе. Според тоа, ние веднаш ги одбиваме.
(Applause)
(Аплауз)
It brings to mind a headline I saw recently: "Education: The Great Divide." Now I get it, I understand why people would want to focus on English. They want to give their children the best chance in life. And to do that, they need a Western education. Because, of course, the best jobs go to people out of the Western Universities, that I put on earlier. It's a circular thing.
Ми доаѓа на памет еден наслов што го видов неодамна: "Образование: Големата поделба." Сега сфатив, разбирам зошто луѓето би се фокусирале на англиски. Тие сакаат да им ги пружат на нивните деца најдобрите можности во животот. И, за да го направат тоа, ним им треба западно образование. Затоа што, секако, најдобрите работни места одат кај луѓе што се надвор од Западните универзитети, кои ги спомнав порано. Тоа е движење во круг.
Okay. Let me tell you a story about two scientists, two English scientists. They were doing an experiment to do with genetics and the forelimbs and the hind limbs of animals. But they couldn't get the results they wanted. They really didn't know what to do, until along came a German scientist who realized that they were using two words for forelimb and hind limb, whereas genetics does not differentiate and neither does German. So bingo, problem solved. If you can't think a thought, you are stuck. But if another language can think that thought, then, by cooperating, we can achieve and learn so much more.
Добро. Дозволете да ви кажам приказна за двајца научници, двајца англиски научници. Тие правеле експеримент поврзан со генетика и долните и горните екстремитети на животните. Но не можеле да ги добијат резултатите кои ги посакувале. Тие всушност не знаеле што да прават, сè додека не им пришол еден германски научник кој сфатил дека тие користеле два збора за долни и горни екстремитети, додека генетиката не прави разлика како ни германскиот. Па бинго, проблемот е решен. Ако не може да ви текне некоја мисла, заглавени сте. Но, ако некој друг јазик може да смисли таква мисла, тогаш, преку соработка, можеме да постигнеме и да научиме многу повеќе.
My daughter came to England from Kuwait. She had studied science and mathematics in Arabic. It's an Arabic-medium school. She had to translate it into English at her grammar school. And she was the best in the class at those subjects. Which tells us that when students come to us from abroad, we may not be giving them enough credit for what they know, and they know it in their own language. When a language dies, we don't know what we lose with that language.
Мојата ќерка, дојде во Англија од Кувајт. Таа студираше наука и математика на арапски. Тоа е арапско средно училиште. Мораше да преведува на англиски во нејзиното училиште по граматика. И беше најдобра во класот по овие предмети. Тоа ни кажува дека, кога студентите доаѓаат кај нас од странство. можеби не им даваме доволно признание за она што го знаат, а го знаат тоа на нивниот мајчин јазик. Кога умира еден јазик, не знаеме што губиме со тој јазик.
This is -- I don't know if you saw it on CNN recently -- they gave the Heroes Award to a young Kenyan shepherd boy who couldn't study at night in his village, like all the village children, because the kerosene lamp, it had smoke and it damaged his eyes. And anyway, there was never enough kerosene, because what does a dollar a day buy for you? So he invented a cost-free solar lamp. And now the children in his village get the same grades at school as the children who have electricity at home. (Applause) When he received his award, he said these lovely words: "The children can lead Africa from what it is today, a dark continent, to a light continent." A simple idea, but it could have such far-reaching consequences.
Тоа значи - не знам дали сте гледале на CNN неодамна - ја врачија наградата Heroes Award на младо момче овчар од Кенија кој не можел да студира ноќе во неговото село како сите други селски деца, затоа што газиената ламба, правела чад и ги оштетила неговите очи. И покрај тоа, никогаш немало доволно газија, зашто, што можете да купите со еден долар дневно? Тој измислил бесплатна соларна ламба. И сега децата во неговото село ги имаат истите оценки на училиште како и децата кои имаат електрична енергија дома. (Аплауз) Кога ја прими наградата, ги изговори овие прекрасни зборови: "Децата може да ја поведат Африка од она што е денеска, темен континент, кон светол континент." Едноставна идеја, но може да има толку далекусежни последици.
People who have no light, whether it's physical or metaphorical, cannot pass our exams, and we can never know what they know. Let us not keep them and ourselves in the dark. Let us celebrate diversity. Mind your language. Use it to spread great ideas.
Луѓето кои немаат светлина, без разлика дали физички или метафорично, не можат да ги положат нашите испити, и никогаш нема да знаеме што знаат тие. Ајде да не ги оставиме нив и себеси во темнина. Ајде да ја славиме различноста. Водете сметка за вашиот јазик. Користете го за да ги распространите големите идеи.
(Applause)
(Аплауз)
Thank you very much.
Ви благодарам многу.
(Applause)
(Аплауз)