I have a question. Can a computer write poetry? This is a provocative question. You think about it for a minute, and you suddenly have a bunch of other questions like: What is a computer? What is poetry? What is creativity? But these are questions that people spend their entire lifetime trying to answer, not in a single TED Talk. So we're going to have to try a different approach.
Tôi có một thắc mắc. Liệu máy vi tính có thể làm thơ? Một câu hỏi đáng suy ngẫm. Các bạn suy nghĩ một chút, rồi đột nhiên có một chuỗi câu hỏi như: Máy vi tính là gì? Thơ là gì? Sự sáng tạo là gì? Nhưng những câu hỏi này con người dành cả cuộc đời để tìm câu trả lời, chứ một bài thuyết trình TED là chưa đủ đâu. Chúng ta sẻ phải thử một cách tiếp cận khác.
So up here, we have two poems. One of them is written by a human, and the other one's written by a computer. I'm going to ask you to tell me which one's which. Have a go:
Nhìn lên đây, chúng ta có 2 bài thơ. Một bài do con người viết, bài còn lại được viết bởi một máy vi tính. Hãy cho tôi biết bài thơ nào của ai. 1.Ruồi nhỏ Trò chơi mùa hạ.
Poem 1: Little Fly / Thy summer's play, / My thoughtless hand / Has brush'd away. Am I not / A fly like thee? / Or art not thou / A man like me?
Tay nhẹ bẫng Phủi đi Ta không là mi hay mi không là ta? 2.Ta cảm nhận hoạt động trong đời bạn Sáng sớm Dừng để thấy, Đức Cha, tôi ghét
Poem 2: We can feel / Activist through your life's / morning / Pauses to see, pope I hate the / Non all the night to start a / great otherwise (...)
Không phải tất cả các đêm để bắt đầu cách khác Tôi sẽ trườn xoáy Mò mẫm trong bao la Trí óc của chuột nếu như tôi Biết được tôi mang một năm quan trọng hẳn vậy.
Alright, time's up. Hands up if you think Poem 1 was written by a human. OK, most of you. Hands up if you think Poem 2 was written by a human. Very brave of you, because the first one was written by the human poet William Blake. The second one was written by an algorithm that took all the language from my Facebook feed on one day and then regenerated it algorithmically, according to methods that I'll describe a little bit later on. So let's try another test. Again, you haven't got ages to read this, so just trust your gut.
Hết giờ. Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ nhất được viết bởi con người. Ok, đa số. Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ 2 được viết bởi con người. Rất can đảm, Bởi bài thứ nhất được viết bởi thi sĩ William Blake. Bài thứ hai được viết bởi một thuật toán bằng cách thu thập những từ ngữ từ Facebook của tôi trong 1 ngày và sau đó kết hợp theo thuật toán, bằng phương thức mà tôi sẽ mô tả sau. Thử một bài kiểm tra khác. Như trước, bạn không đủ thời gian để đọc, nên thử đoán xem.
Poem 1: A lion roars and a dog barks. It is interesting / and fascinating that a bird will fly and not / roar or bark. Enthralling stories about animals are in my dreams and I will sing them all if I / am not exhausted or weary.
1. Sư tử gầm và chó sủa. Khá thú vị và kỳ lạ rằng chim bay mà không gầm hay sủa. Chuyện thú rừng đầy mê hoặc chỉ có trong mơ và tôi sẽ hát nếu như tôi không kiệt sức và mỏi mệt.
2.O! Chuột túi, vòng bạc và nước ngọt sôcôla Em rất đẹp! Ngọc trai
Poem 2: Oh! kangaroos, sequins, chocolate sodas! / You are really beautiful! Pearls, / harmonicas, jujubes, aspirins! All / the stuff they've always talked about (...)
kèn, táo tầu, aspirins! tất cả những gì họ luộn nói về vẫn khiến một bài thơ đầy ngạc nhiên Những thứ này xuất hiện hàng ngày Kể cả ở bờ biển và trong quan tài. Chúng mang ý nghĩa. Chúng mạnh như đá.
Alright, time's up. So if you think the first poem was written by a human, put your hand up. OK. And if you think the second poem was written by a human, put your hand up. We have, more or less, a 50/50 split here. It was much harder.
Hết giờ. Ai nghĩ bài thứ nhất được viết bởi con người, giơ tay lên. Được rồi, Còn ai nghĩ bài thứ hai được viết bởi con người giơ tay lên. Xấp xỉ 50/50. Có vẻ khó đoán hơn.
The answer is, the first poem was generated by an algorithm called Racter, that was created back in the 1970s, and the second poem was written by a guy called Frank O'Hara, who happens to be one of my favorite human poets.
Câu trả lời là, Bài thứ nhất được tạo bởi một phần mềm gọi là Racter, được tạo ra vào những năm 1970, còn bài thứ hai được viết bởi nhà thơ Frank O'Hara, một trong những thi sĩ tôi yêu thích.
(Laughter)
(Cười)
So what we've just done now is a Turing test for poetry. The Turing test was first proposed by this guy, Alan Turing, in 1950, in order to answer the question, can computers think? Alan Turing believed that if a computer was able to have a to have a text-based conversation with a human, with such proficiency such that the human couldn't tell whether they are talking to a computer or a human, then the computer can be said to have intelligence.
Chúng ta vừa làm thử nghiệm Turing cho thơ ca. Thử nghiệm Turing được tiến hành lần đầu bởi Alan Turing năm 1950, để trả lời cho câu hỏi, liệu máy vi tính có biết suy nghĩ? Alan Turing tin rằng máy vi tính có thể trò chuyện thông qua văn viết với con người, với sự thành thạo mà khiến con người không thể nhận biết rằng họ đang nói chuyện với máy tính hay con người, khi ấy, máy vi tính được cho là có trí tuệ.
So in 2013, my friend Benjamin Laird and I, we created a Turing test for poetry online. It's called bot or not, and you can go and play it for yourselves. But basically, it's the game we just played. You're presented with a poem, you don't know whether it was written by a human or a computer and you have to guess. So thousands and thousands of people have taken this test online, so we have results.
Năm 2013, bạn tôi Benjamin Laird và tôi, chúng tôi tạo ra thí nghiệm Turning trực tuyến. Nó có tên bot hay không, bạn có thể tự tìm hiểu và trải nghiệm. Về cơ bản nó là những gì chúng ta vừa làm. Bạn được cho xem 1 bài thơ, bạn không biết máy tính hay con người sáng tác rồi bạn phải đoán. Hàng ngàn người đã thử thí nghiệm online, và cho ra kết quả.
And what are the results? Well, Turing said that if a computer could fool a human 30 percent of the time that it was a human, then it passes the Turing test for intelligence. We have poems on the bot or not database that have fooled 65 percent of human readers into thinking it was written by a human. So, I think we have an answer to our question. According to the logic of the Turing test, can a computer write poetry? Well, yes, absolutely it can. But if you're feeling a little bit uncomfortable with this answer, that's OK. If you're having a bunch of gut reactions to it, that's also OK because this isn't the end of the story.
Vậy kết quả là gì? Turing đã nói rằng nếu máy tính có thể lừa một người rằng nó là con người 30% thời gian, thì tức là nó đã vượt qua bài kiểm tra Turing về trí tuệ Chúng tôi có các bài thơ trong dữ liệu bot hay không khiến 65% người đọc nghĩ rằng được viết bới một con người. Vì vậy, tôi nghĩ ta có câu trả lời cho câu hỏi của chúng ta. Theo nguyên lý thí nghiệm Turning, một máy vi tính có thể viết thơ? Vâng, chắc chắn nó có thể. Nhưng nếu bạn có cảm giác không thoải mái với câu trả lời này, không sao cả. Nếu bạn có phản ứng không tích cực với điều này, cũng không sao vì đây chưa phải là kết thúc.
Let's play our third and final test. Again, you're going to have to read and tell me which you think is human.
Hãy trải nghiệm bài kiểm tra thứ ba và cuối cùng này. Lại nhé, bạn phải đọc và nói cho tôi cái nào là viết bởi con người,
Poem 1: Red flags the reason for pretty flags. / And ribbons. Ribbons of flags / And wearing material / Reasons for wearing material. (...)
1. Những lá cờ đỏ là lý do cho những lá cờ xinh đẹp. Và những chiếc nơ. Nơ của những lá cờ Và mặc chât liệu / Lý do để mặc chất liệu. Tặng niềm vui thích Bạn có thể cho tôi vùng miền (...)
Poem 2: A wounded deer leaps highest, / I've heard the daffodil I've heard the flag to-day / I've heard the hunter tell; / 'Tis but the ecstasy of death, / And then the brake is almost done (...)
2. Con hươu bị thương nhảy cao nhất, Tôi đã nghe thấy hoa thủy tiên Tôi đã nghe tiếng cờ hôm nay Tôi đã nghe tiếng anh thợ săn nói; Đây sự ngây ngất của cái chết,/ và rồi phanh gần như đã xong
OK, time is up.
Và bình minh tới quá gần Khiến ta chạm vào nỗi thất vọng (...)
So hands up if you think Poem 1 was written by a human. Hands up if you think Poem 2 was written by a human. Whoa, that's a lot more people. So you'd be surprised to find that Poem 1 was written by the very human poet Gertrude Stein. And Poem 2 was generated by an algorithm called RKCP. Now before we go on, let me describe very quickly and simply, how RKCP works. So RKCP is an algorithm designed by Ray Kurzweil, who's a director of engineering at Google and a firm believer in artificial intelligence. So, you give RKCP a source text, it analyzes the source text in order to find out how it uses language, and then it regenerates language that emulates that first text.
OK, hết thời gian. Vậy, giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài 1 được viết bởi con người. Giơ tay nếu bài 2 được viết bởi con người. Whoa, có nhiều người hơn. Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng bài 1 được viết bởi thi sĩ Gertrude Stein. Và bài 2 được tạo với thuật toán gọi là RKCP. Bây giờ, trước khi tiếp tục, hãy để tôi mô tả rất nhanh và đơn giản, cách RKCP hoạt động. RKCP là một thuật toán sáng tạo bởi Ray Kurzweil, giám đốc kỹ thuật của Google và là một người tin tưởng vào trí tuệ nhân tạo. Vậy, bạn cho RKCP một chuỗi ký tự, nó phân tích chuỗi ấy để tìm ra cách sử dụng ngôn ngữ, và sau đó nó tái tạo lại ngôn ngữ bắt chước chuỗi ký tự đầu.
So in the poem we just saw before, Poem 2, the one that you all thought was human, it was fed a bunch of poems by a poet called Emily Dickinson it looked at the way she used language, learned the model, and then it regenerated a model according to that same structure. But the important thing to know about RKCP is that it doesn't know the meaning of the words it's using. The language is just raw material, it could be Chinese, it could be in Swedish, it could be the collected language from your Facebook feed for one day. It's just raw material. And nevertheless, it's able to create a poem that seems more human than Gertrude Stein's poem, and Gertrude Stein is a human.
Vì thế trong bài thơ chúng ta vừa thấy Bài thứ 2, bài mà mọi người nghĩ là của con người, Nó được tái tạo từ bài thơ viết bởi Emily Dickinson, máy nhìn cách cô ấy sử dụng ngôn ngữ, mô phỏng bài mẫu, và sau đó tái tạo một phiên bản theo cấu trúc tương tự. Nhưng điều quan trọng về RKCP là nó không biết ý nghĩa của ngôn từ nó sử dụng. Ngôn ngữ chỉ là nguyên liệu thô, nó có thể là tiếng Trung, tiếng Thụy điển, nó có thể là ngôn ngữ góp nhặt từ Facebook của bạn trong 1 ngày. Nó chỉ là nguyên liệu thô. Tuy nhiên, nó có thể tạo ra 1 bài thơ nghe còn thật hơn cả bài thơ của Gertrude Stein, mặc dù Gertrude Stein là con người.
So what we've done here is, more or less, a reverse Turing test. So Gertrude Stein, who's a human, is able to write a poem that fools a majority of human judges into thinking that it was written by a computer. Therefore, according to the logic of the reverse Turing test, Gertrude Stein is a computer.
Những gì ta đã làm, ít nhiều, là bài kiểm tra Turing đảo ngược Gertrude Stein, một người có thể sáng tác thơ khiến cho đại đa số người đọc nghĩ là được viết bởi máy tính. Vậy, theo nguyên lý đảo của bài kiểm tra Turing, Gertrude Stein là một máy tính.
(Laughter)
(Cười)
Feeling confused? I think that's fair enough.
Cảm thấy bối rối ư? Tôi nghĩ thế cũng đủ rồi.
So far we've had humans that write like humans, we have computers that write like computers, we have computers that write like humans, but we also have, perhaps most confusingly, humans that write like computers.
Cho đến giờ chúng ta có con người viết giống như người, chúng ta có máy tính viết như máy tính, chúng ta có máy tính sáng tác như người, nhưng chúng ta cũng có, có lẽ là gây hoang mang nhất, là con người viết như máy tính.
So what do we take from all of this? Do we take that William Blake is somehow more of a human than Gertrude Stein? Or that Gertrude Stein is more of a computer than William Blake?
Vậy chúng ta có gì từ những điều này? Chúng ta có thấy rằng William Blake một cách nào đó con người hơn so với Gertrude Stein? Hay là Gertrude Stein thì giống máy tính hơn William Blake?
(Laughter)
( cười )
These are questions I've been asking myself for around two years now, and I don't have any answers. But what I do have are a bunch of insights about our relationship with technology.
Đây là những câu hỏi mà tôi tự hỏi khoảng 2 năm nay, và tôi không có câu trả lời. Nhưng những gì tôi có là một số nhìn nhận về mối quan hệ của chúng ta với công nghệ.
So my first insight is that, for some reason, we associate poetry with being human. So that when we ask, "Can a computer write poetry?" we're also asking, "What does it mean to be human and how do we put boundaries around this category? How do we say who or what can be part of this category?" This is an essentially philosophical question, I believe, and it can't be answered with a yes or no test, like the Turing test. I also believe that Alan Turing understood this, and that when he devised his test back in 1950, he was doing it as a philosophical provocation.
Vì vậy, kết luận nhận đầu tiên của tôi, vì một vài lý do, chúng ta liên hệ thơ với loài người. Đển khi chúng ta hỏi, "Máy tính có thể sáng tác thơ không?" chúng ta đồng thời cũng hỏi, "Làm con người có nghĩa là gì và làm thế nào chúng ta đặt ra giới hạn xung quanh việc này? Làm thế nào chúng ta nói ai hoặc cái gì có thể là một phần của thể loại này?" Đây cơ bản là một câu hỏi triết học, tôi tin là như thế, và nó không thể được trả lời bằng bài kiểm tra có không, như bài kiểm tra Turing. Tôi cũng tin Alan Turing hiểu điều này, và khi ông nghĩ bài kiểm tra vào năm 1950, ông cũng xem như đó là khiêu khích triết học.
So my second insight is that, when we take the Turing test for poetry, we're not really testing the capacity of the computers because poetry-generating algorithms, they're pretty simple and have existed, more or less, since the 1950s. What we are doing with the Turing test for poetry, rather, is collecting opinions about what constitutes humanness. So, what I've figured out, we've seen this when earlier today, we say that William Blake is more of a human than Gertrude Stein. Of course, this doesn't mean that William Blake was actually more human or that Gertrude Stein was more of a computer. It simply means that the category of the human is unstable. This has led me to understand that the human is not a cold, hard fact. Rather, it is something that's constructed with our opinions and something that changes over time.
Và kết luận thứ hai của tôi là khi ta dùng bài kiểm tra Turing với thơ, chúng ta không thật sự kiểm tra khả năng của những chiếc máy tính bởi vì thuật toán cấu tạo nên thơ, chúng khá là đơn giản và đã tồn tại, khoảng từ những năm 1950. Những gì chúng ta đang làm với bài kiểm tra Turing về thơ, là thu thập những ý kiến về cái gì hình thành nên tính con người. Vì thế, điều mà tôi đã tìm ra, chúng ta đã nhìn thấy điều này trước đó, chúng ta thấy rằng William Blake giống một con người hơn so với Gertrude Stein. Tất nhiên, điều này không có nghĩa là William Blake thật sự giống con người hơn hay là Gertrude Stein giống máy tính hơn. Chỉ đơn giản là định nghĩa con người không ổn định. Điều này khiến tôi hiểu rằng con người không phải là một khái niệm lạnh lùng, cứng nhắc. Thật ra, đó là thứ gì đó được xây dựng với những quan điểm của chúng ta và là thứ thay đổi theo thời gian.
So my final insight is that the computer, more or less, works like a mirror that reflects any idea of a human that we show it. We show it Emily Dickinson, it gives Emily Dickinson back to us. We show it William Blake, that's what it reflects back to us. We show it Gertrude Stein, what we get back is Gertrude Stein. More than any other bit of technology, the computer is a mirror that reflects any idea of the human we teach it.
Và kết luận cuối cùng của tôi là máy tính ít hay nhiều, hoạt động như một tấm gương phản chiếu bất kỳ ý tưởng nào của con người mà chúng ta cho nó. Chúng ta cho máy tính Emily Dickson, nó phản chiếu Emily Dickson lại chúng ta. Chúng ta cho nó William Blake, thì đó sẽ là điều phản chiếu lại chúng ta. Chúng ta cho nó Gertrude Stein, điều chúng ta nhận lại chính là Gertrude Stein. Hơn bất cứ công nghệ nào, máy tính chính là một tấm gương phản chiếu bất ký ý tưởng nào mà con người dạy nó.
So I'm sure a lot of you have been hearing a lot about artificial intelligence recently. And much of the conversation is, can we build it? Can we build an intelligent computer? Can we build a creative computer? What we seem to be asking over and over is can we build a human-like computer?
Tôi chắc chắn rằng rất nhiều người trong các bạn đã nghe rất nhiều về trí thông minh nhân tạo gần đây. Và phần lớn cuộc nói chuyện là về chúng ta có tạo ra được nó hay không? Chúng ta có thể tạo một chiếc máy tính thông minh? Chúng ta có thể tạo ra một chiếc máy tính sáng tạo? Điều có vẻ được hỏi đi hỏi lại là liệu ta có thể làm ra chiếc máy tính-như-con người?
But what we've seen just now is that the human is not a scientific fact, that it's an ever-shifting, concatenating idea and one that changes over time. So that when we begin to grapple with the ideas of artificial intelligence in the future, we shouldn't only be asking ourselves, "Can we build it?" But we should also be asking ourselves, "What idea of the human do we want to have reflected back to us?" This is an essentially philosophical idea, and it's one that can't be answered with software alone, but I think requires a moment of species-wide, existential reflection.
Nhưng những gì chúng ta đã thấy cho đến bây giờ chính là con người không phải là một thực tế khoa học, đó là một ý tưởng tiếp nối, luôn chuyển dịch và là thứ thay đổi theo thời gian. Vì thế khi chúng ta bắt đầu vật lộn với những ý tưởng về trí thông minh nhân tạo trong tương lai, chúng ta không chỉ nên hỏi chính mình, "Ta có thể tạo ra nó không?" Mà chúng ta cũng nên tự hỏi "Ý tưởng nào của con người mà chúng ta muốn phản chiếu lại?" Đây là một quan điểm triết học, và nó không thể được trả lời chỉ bởi phần mềm, mà còn đòi hỏi một chút suy ngẫm về nhân loại, về nhân sinh.
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)