We see with the eyes, but we see with the brain as well. And seeing with the brain is often called imagination. And we are familiar with the landscapes of our own imagination, our inscapes. We've lived with them all our lives. But there are also hallucinations as well. And hallucinations are completely different. They don't seem to be of our creation. They don't seem to be under control. They seem to come from the outside and to mimic perception.
Mes matome akimis, bet galime matyti ir smegenimis. Matymas smegenimis dažnai yra vadinamas vaizduote. Mes pažįstame savo vaizduotę, nes su ja praleidžiame visą savo gyvenimą. Bet egzistuoja ir haliucinacijos, o haliucinacijos yra kas kita. Atrodo lyg jos kiltų ne iš mūsų. Atrodo, kad mes jų nekontroliuojame. Atrodo, lyg jos būtų kilę iš išorės,
So I am going to be talking about hallucinations
lyg būtų jutiminė imitacija.
and a particular sort of visual hallucination, which I see among my patients. A few months ago, I got a phone call from a nursing home where I work. They told me that one of their residents, an old lady in her 90s, was seeing things, and they wondered if she'd gone bonkers or, because she was an old lady, whether she'd had a stroke, or whether she had Alzheimer's.
Taigi, kalbėsiu apie haliucinacijas, tam tikrą jų rūšį - regimąsias haliucinacijas, kurios pasitaiko mano klientams. Prieš keletą mėnesių sulaukiau skambučio iš slaugos namų, kur dirbu. Man pasakė, kad viena iš gyventojų, pagyvenusi, virš 90 metų moteris, mato haliucinacijas. Jie norėjo sužinoti, ar ji pakvaišo ar dėl senatvės, ar ją ištiko insultas, ar galbūt susirgo Alzhaimerio liga.
And so they asked me if I would come and see Rosalie, the old lady. I went in to see her. It was evident straightaway that she was perfectly sane and lucid and of good intelligence, but she'd been very startled and very bewildered, because she'd been seeing things. And she told me -- the nurses hadn't mentioned this -- that she was blind, that she had been completely blind from macular degeneration for five years. But now, for the last few days, she'd been seeing things.
Jie manęs paprašė atvykti ir susitikti su Rosalie, ta pagyvenusia moteriške. Nuvykau. Iš karto buvo aišku, kad ji buvo visiškai sveiko ir šviesaus proto, bet ji buvo išsigandusi ir sutrikusi, nes jai vaidendavosi.. Ji man pasakė - seselės to neminėjo - kad yra akla, kad ji yra visiškai akla nuo geltonosios dėmės degeneracijos jau penkerius metus. O dabar, per pastarąsias keletą dienų jai vaidenasi.
So I said, "What sort of things?" And she said, "People in Eastern dress, in drapes, walking up and down stairs. A man who turns towards me and smiles, but he has huge teeth on one side of his mouth. Animals too. I see a white building. It's snowing, a soft snow. I see this horse with a harness, dragging the snow away. Then, one night, the scene changes. I see cats and dogs walking towards me. They come to a certain point and then stop. Then it changes again. I see a lot of children. They're walking up and down stairs. They wear bright colors, rose and blue, like Eastern dress."
Aš jos paklausiau, "Kas Jums vaidenasi?" Ji man atsakė, "Žmones rytietiškais klostuotais apdarais, lipančius laiptais aukštyn ir žemyn. Vyrą, kuris atsisuka į mane ir nusišypso. Bet jo dantys didžiuliai vienoj burnos pusėj. Taip pat gyvūnus. Matau baltą pastatą. Sninga puriu sniegu. Matau arklį su pakinktais, tempiantį sniegą. Vieną naktį vaizdas pasikeičia. Matau kates ir šunis, einančius link manęs. Jie pasiekia tam tikrą tašką ir sustoja. Tuomet matau ką nors kita. Matau daug vaikų. Jie laipioja laiptais. Jie yra apsirengę ryškiom spalvom, rožine ir mėlyna, rytietiškais rūbais."
Sometimes, she said, before the people come on, she may hallucinate pink and blue squares on the floor, which seem to go up to the ceiling. I said, "Is this like a dream?" And she said, "No, it's not like a dream. It's like a movie." She said, "It's got color. It's got motion. But it's completely silent, like a silent movie." And she said it's a rather boring movie.
Kartais, pasakojo ji, prieš pasirodant žmonėms, ji mato rožinius ir mėlynus kvadratus ant grindų, kurie atrodė lyg kiltų link lubų. Paklausiau, "Ar tai lyg sapnai?" Ji atsakė, "Ne, tai ne sapnai. Tai lyg filmas." "Spalvotas, judantis, bet tylus, kaip tylusis filmas." Ji pasakė, kad tai nuobodus filmas.
(Laughter)
Ji sakė, "Visi tie žmonės su rytietiškais rūbais,
She said, "All these people with Eastern dress, walking up and down, very repetitive, very limited."
lipantys į viršų ir žemyn. Vis kartojasi, neįdomu."
(Laughter)
(Juokas)
And she had a sense of humor. She knew it was a hallucination, but she was frightened. She had lived 95 years, and she'd never had a hallucination before. She said that the hallucinations were unrelated to anything she was thinking or feeling or doing, that they seemed to come on by themselves, or disappear. She had no control over them. She said she didn't recognize any of the people or places in the hallucinations, and none of the people or the animals -- well, they all seemed oblivious of her. And she didn't know what was going on. She wondered if she was going mad or losing her mind.
Ji turi humoro jausmą. Ji žinojo, kad tai buvo haliucinacija, bet buvo išsigandusi. Per 95 metus ji niekada nebuvo mačiusi haliucinacijos. Ji sakė, kad haliucinacijos nebuvo susiję su jos mintim ar jausmais, ar veiksmais jos atsirasdavo savaime ir išnykdavo. Ji negalėjo jų kontroliuoti. Ji sakė, kad neatpažindavo nei vieno žmogaus ar vietos, iš haliucinacijų. Tie žmonės ir gyvūnai, atrodė, lyg jos nepastebėtų. Ji nesuprato, kas vyksta. Ji mąstė, ar nepradėjo eiti iš proto.
Well, I examined her carefully. She was a bright old lady, perfectly sane. She had no medical problems. She wasn't on any medications which could produce hallucinations. But she was blind. And I then said to her, "I think I know what you have." I said, "There is a special form of visual hallucination which may go with deteriorating vision or blindness. This was originally described," I said, "right back in the 18th century, by a man called Charles Bonnet. And you have Charles Bonnet syndrome. There's nothing wrong with your brain. There's nothing wrong with your mind. You have Charles Bonnet syndrome."
Atidžiai ją ištyrinėjau. Ji buvo protinga senutė, visiškai sveiko proto. Neturėjo nusiskundimų sveikata. Ji nevartojo jokių vaistų, kurie būtų galėję tas haliucinacijas sukelti. Bet ji buvo akla. Tuomet jai pasakiau: "Manau, kad žinau, kas jums yra. Yra tam tikros regimosios haliucinacijos, kurios atsiranda silpnėjant regėjimui ar apakus. Tai pirmą kartą aprašė 18-tame amžiuje žmogus, vardu Šarlis Bone. Jūs turite Šarlio Bone sindromą. Viskas gerai su jūsų smegenimis ir protu. Tai Šarlio Bone sindromas."
And she was very relieved at this, that there was nothing seriously the matter, and also rather curious. She said, "Who is this Charles Bonnet?" She said, "Did he have them himself?" And she said, "Tell all the nurses that I have Charles Bonnet syndrome."
Jai palengvėjo, kad nebuvo nieko rimta, ir ji atrodė susidomėjusi. Ji paklausė: "Kas tas Šarlis Bone? Ar jis taip pat turėjo haliucinacijas? Pasakykit visoms seselėms,
(Laughter)
kad aš turiu Šarlio Bone sindromą."
"I'm not crazy. I'm not demented. I have Charles Bonnet syndrome." Well, so, I did tell the nurses.
(Juokas) "Aš neišprotėjusi. Aš nesuvaikėjis. Tik turiu Šarlio Bone sindromą." Pasakiau tai seselėms.
Now this, for me, is a common situation. I work in old-age homes, largely. I see a lot of elderly people who are hearing-impaired or visually impaired. About 10 percent of the hearing-impaired people get musical hallucinations. And about 10 percent of the visually impaired people get visual hallucinations. You don't have to be completely blind, only sufficiently impaired.
Man dažnai pasitaiko tokia situacija. Dažniausiai dirbu pagyvenusių žmonių slaugos namuose. Matau daugybę senyvo amžiaus žmonių, su sutrikusia klausa ar rega. Apie 10 proc. žmonių su sutrikusia klausa girdi muzikines haliucinacijas. Ir apie 10 proc. aklų žmonių mato vaizdines haliucinacijas. Nereikia nė būti visiškai aklam, tik pakankamai neprimatančiam.
Now, with the original description in the 18th century, Charles Bonnet did not have them. His grandfather had these hallucinations. His grandfather was a magistrate, an elderly man. He'd had cataract surgery. His vision was pretty poor. And in 1759, he described to his grandson various things he was seeing.
Taigi, tai buvo aprašyta 18-tame amžiuje, Šarlis Bone neturėjo haliucinacijų, bet jo senelis turėjo. Jo senelis buvo teisėjas, senyvas žmogus. Jam buvo padaryta kataraktos operaciją. Jo regėjimas buvo labai prastas. 1759-taisiais jis savo anūkui papasakojo kas jam vaidenosi.
The first thing he said was he saw a handkerchief in midair. It was a large blue handkerchief with four orange circles. And he knew it was a hallucination. You don't have handkerchiefs in midair. And then he saw a big wheel in midair. But sometimes he wasn't sure whether he was hallucinating or not, because the hallucinations would fit in the context of the visions. So on one occasion, when his granddaughters were visiting them, he said, "And who are these handsome young men with you?"
Pirmas dalykas, ką jis matė, buvo nosinaitė ore. Tai buvo didelė mėlyna nosinaitė su keturiais oranžiniais apskritimais. Jis žinojo, kad tai buvo haliucinacijos. Nosinaitės neskraido ore. Tuomet jis regėjo ratą ore. Kartais jis pats nežinojo, ar mato haliucinaciją, ar ne, nes haliucinacijos atitiko vaizdo kontekstą. Vieną kartą, kai jį lankė anūkės, jis paklausė: "Kas šie gražūs jauni vyrukai?"
(Laughter)
Jos atsakė: "Deja, seneli, nėra jokių gražių vyrukų."
And they said, "Alas, Grandpapa, there are no handsome young men." And then the handsome young men disappeared. It's typical of these hallucinations that they may come in a flash and disappear in a flash. They don't usually fade in and out. They are rather sudden, and they change suddenly.
Tuomet gražūs jauni vyrukai išnyko. Haliucinacijoms yra būdinga staiga pasirodyti ir staiga išnykti. Joms nebūdinga pamažu išryškėti ir nublukti. Jos ateina staiga ir staiga pasikeičia.
Charles Lullin, the grandfather, saw hundreds of different figures, different landscapes of all sorts. On one occasion, he saw a man in a bathrobe smoking a pipe, and realized it was himself. That was the only figure he recognized. On one occasion, when he was walking in the streets of Paris, he saw -- this was real -- a scaffolding. But when he got back home, he saw a miniature of the scaffolding, six inches high, on his study table. This repetition of perception is sometimes called "palinopsia."
Šarlis Lulinas, senelis, matė šimtus skirtingų figūrų, Įvairių įvairiausių gamtovaizdžių. Vieną kartą jis pamatė vyrą, dėvintį chalatu, berūkantį pypkę ir suprato, kad tai jis pats. Tai buvo vienintelė figūra, kurią jis atpažino. Vieną kartą jam bevaikštant Paryžiaus gatvėmis, jis pamatė - tai buvo tikra - pastolius. Kai grįžo namo, jis pamatė pastolių miniatūrą, apie 15cm aukščio, ant savo darbo stalo. Šie jutiminiai pasikartojimai kartais yra vadinami palinopsija.
With him and with Rosalie, what seems to be going on -- and Rosalie said, "What's going on?" -- and I said that as you lose vision, as the visual parts of the brain are no longer getting any input, they become hyperactive and excitable, and they start to fire spontaneously. And you start to see things. The things you see can be very complicated indeed.
Jam ir Rosalie būtent taip ir atsitiko kai Rosalie paklausė: "Kas vyksta?" aš atsakiau, kad kai prarandi regėjimą, kai regimieji smegenų regionai nebegauna informacijos, jie tampa hiperaktyvūs ir judrūs, todėl pradeda veikti savaime. Tuomet pradedi matyti vizijas. Tos vizijos gali būti labai sudėtingos.
With another patient of mine who also had some vision, the visions she had could be disturbing. On one occasion, she said she saw a man in a striped shirt in a restaurant. And he turned round, and then he divided into six figures in striped shirts, who started walking towards her. And then the six figures came together, like a concertina. Once, when she was driving, or rather, her husband was driving, the road divided into four and she felt herself going simultaneously up four roads.
Viena mano klienčių matė keliančią nerimą viziją. Vieną kartą, ji sakė, kad matė vyrą juostuotais marškiniais restorane. Jis atsisuko į ją. Tuomet pasidalijo į 6 figūras juostuotais marškiniais ir visos jos pradėjo eiti link jos. Tuomet figūros vėl sulipo į vieną, lyg koncertina. Kartą, kai ji važiavo mašina, jos vyras vairavo, kelias išsišakojo į keturis ir ji pasijuto lyg važiuotų visais keturiais keliais vienu metu.
She had very mobile hallucinations as well. A lot of them had to do with a car. Sometimes she would see a teenage boy sitting on the hood of the car. He was very tenacious, and he moved rather gracefully when the car turned. And then when they came to a stop, the boy would do a sudden vertical takeoff, 100 foot in the air, and then disappear.
Ji taip pat turėjo labai gyvas haliucinacijas. Dauguma jų buvo susiję su mašina. Kartais ji matydavo paauglį, sėdintį ant mašinos kapoto. Jis tvirtai laikėsi ir grakščiai judėjo, kai mašina pasisukdavo. Kai jie sustodavo, vaikinas staiga nuskriedavo į viršų, apie 30 metrų į orą, o tada išnykdavo.
Another patient of mine had a different sort of hallucination. This was a woman who didn't have trouble with her eyes but the visual parts of her brain, a little tumor in the occipital cortex. And, above all, she would see cartoons. And these cartoons would be transparent, and would cover half the visual field, like a screen. And especially, she saw cartoons of Kermit the Frog.
Kita mano klientė turėjo kitokias haliucinacijas. Ši moteris neturėjo problemų su regėjimu, bet su regimosiomis smegenų dalimis, ji turėjo mažytį auglį okcipitalinėje smegenų žievėje. Svarbiausia, kad ji matydavo animacijas. Šios animacijos buvo permatomos ir užimdavo pusę regimojo vaizdo, lyg ekranas. Dažniausiai ji matydavo varliuko Kermito animacijas.
(Laughter)
(Juokas)
Now, I don't watch Sesame Street, but she made a point of saying, "Why Kermit?" she said, "Kermit the Frog means nothing to me." You know, I was wondering about Freudian determinants: Why Kermit? "Kermit the Frog means nothing to me."
Aš nežiūriu "Sezamo Gatvės", bet ji paklausė: "Kodėl Kermitas? Varliukas Kermitas man nieko nereiškia. Mąsčiau apie Froido teorijas. Kodėl Kermitas? Varliukas Kermitas man nieko nereiškia."
She didn't mind the cartoons too much. But what did disturb her was she got very persistent images or hallucinations of faces, and as with Rosalie, the faces were often deformed, with very large teeth or very large eyes. And these frightened her. Well, what is going on with these people? As a physician, I have to try and define what's going on and to reassure people, especially to reassure them that they're not going insane.
Ji nemėgo animacijų. Ją labiausiai vargino pastovios veidų haliucinacijos, kaip ir pas Rosalie, veidai buvo deformuoti, dideliais dantimis ar didelėmis akimis. Tai gąsdino ją. Taigi, kas vyksta su šiais žmonėmis? Kaip gydytojas, aš privalau paaiškinti ir nuraminti žmones, ypač nuraminti, kad jie neina iš proto.
Something like 10 percent, as I said, of visually impaired people get these. But no more than one percent of the people acknowledge them, because they are afraid they will be seen as insane or something. And if they do mention them to their own doctors, they may be misdiagnosed.
Apie 10 proc., kaip ir sakiau, aklųjų mato tas vizijas. Bet ne daugiau 1 proc. žmonių prisipažįsta, nes bijo, kad kiti pagalvos, kad jie išprotėję. Net jeigu jie prasitaria savo gydytojui, jiems gali būti nustatyta neteisinga diagnozė.
In particular, the notion is that if you see things or hear things, you're going mad. But the psychotic hallucinations are quite different. Psychotic hallucinations, whether they are visual or vocal, they address you. They accuse you, they seduce you, they humiliate you, they jeer at you. You interact with them. There is none of this quality of being addressed with these Charles Bonnet hallucinations. There is a film. You're seeing a film which has nothing to do with you -- or that's how people think about it.
Pagrinde yra manoma, kad jeigu ką nors matai ar girdi, - eini iš proto, bet pamišimo haliucinacijos yra kitokios. Psichozinės haliucinacijos, regimosios ar girdimosios, kreipiasi į tave. Jos tave kaltina. Jos tave vilioja. Jos tave žemina. Jos iš tavęs tyčiojasi. Tu su jom bendrauji. Šarlio Bone haliucinacijos visai ne tokios. Tai filmas. Matai filmą, nesusijusį su tavimi, ar bent jau žmonės jį taip apibūdina.
There is also a rare thing called temporal lobe epilepsy, and sometimes, if one has this, one may feel oneself transported back to a time and place in the past. You're at a particular road junction. You smell chestnuts roasting. You hear the traffic. All the senses are involved. And you're waiting for your girl. And it's that Tuesday evening back in 1982. The temporal lobe hallucinations are all sense hallucinations, full of feeling, full of familiarity, located in space and time, coherent, dramatic. The Charles Bonnet ones are quite different.
Yra toks retas reiškinys - smilkinio srities smegenų epilepsija, kartais, kai turi tokį sutrikimą, pasijunti sugrįžęs į tam tikrą praeities laiką ir vietą. Atsirandi tam tikroje sankryžoje. Užuodi kepintus kaštonus. Girdi eismo triukšmą. Įtraukiami visi pojūčiai. Lauki savo merginos. Tai 1982-tųjų antradienio vakaras. Smegenų smilkininės srities haliucinacijos yra visų pojūčių haliucinacijos, sukeliančios pažįstamus jausmus tam tikroje vietoje ir laike, jos yra rišlios ir dramatiškos. Šarlio Bone vizijos yra kitokios.
In the Charles Bonnet hallucinations, you have all sorts of levels, from the geometrical hallucinations -- the pink and blue squares the woman had -- up to quite elaborate hallucinations with figures and especially faces. Faces, and sometimes deformed faces, are the single commonest thing in these hallucinations. And one of the second commonest is cartoons.
Šarlio Bone haliucinacijos turi daugybę pakopų: nuo geometrinių haliucinacijų - rožinių ir mėlynų kvadratų - iki sudėtingų haliucinacijų su figūrom ir ypač veidais. Veidai, kartais deformuoti veidai, yra dažniausiai pasitaikančios haliucinacijos. Antros pagal dažnumą yra animacijos.
So, what is going on? Fascinatingly, in the last few years, it's been possible to do functional brain imagery, to do fMRI on people as they are hallucinating, and, in fact, to find that different parts of the visual brain are activated as they are hallucinating. When people have these simple, geometrical hallucinations, the primary visual cortex is activated. This is the part of the brain which perceives edges and patterns. You don't form images with your primary visual cortex.
Taigi, kas vyksta? Nuostabu, kad pastaraisiais metais tapo įmanoma padaryti smegenų funkcijų nuotraukas, skanuoti žmones, kuomet jie haliucinacinuoja. Buvo rasta, kad yra aktyvuojamos skirtingos regos centrų smegenų vietos, kai vyksta haliucinacijos. Kai žmonės mato šias paprastas geometrines haliucinacijas, aktyvuojama pirminė regimoji žievė. Ši smegenų dalis užčiuopia briaunas ir raštus. Pirminėj reigmojoj žievėj vaizdai nekuriami.
When images are formed, a higher part of the visual cortex is involved, in the temporal lobe. And in particular, one area of the temporal lobe is called the fusiform gyrus. And it's known that if people have damage in the fusiform gyrus, they may lose the ability to recognize faces. But if there's an abnormal activity in the fusiform gyrus, they may hallucinate faces, and this is exactly what you find in some of these people. There is an area in the anterior part of this gyrus where teeth and eyes are represented, and that part of the gyrus is activated when people get the deformed hallucinations.
Kai vaizdai yra suformuojami, aukštesnė regimosios žievės dalis pradeda veikti smilkininėje smegenų srityje. Ir ypač yra aktyvuojama viena smilkininės smegenų srities dalis lotynišku pavadinimu "fusiform gyrus". Yra žinoma, kad jeigu ta dalis yra pažeista, žmogus gali prarasti gebėjimą atpažinti veidus. O jeigu ta dalis yra sutrikusi, tuomet žmogus mato veidų haliucinacijas, būtent tai ir buvo rasta tuose žmonėse. Priekinėje to smegenų vingio dalyje yra sritis, kuri atstovauja dantis ir akis, būtent ši dalis aktyvuojama, kai žmonės mato deformuotus veidus.
There is another part of the brain which is especially activated when one sees cartoons. It's activated when one recognizes cartoons, when one draws cartoons and when one hallucinates them. It's very interesting that that should be specific. There are other parts of the brain which are specifically involved with the recognition and hallucination of buildings and landscapes.
Yra dar viena smegenų sritis, kuri ypač aktyvuojama, kai žmogus žiūri animacijas. Ši dalis aktyvuojama, kai žmogus atpažįsta animacijas, kai jas piešia ir kai mato jų haliucinacijas. Toks tikslumas yra labai įdomus. Yra ir kitos smegenų sritys, kurios dalyvauja atpažįstant ir haliucinuojant
Around 1970, it was found that there were not only parts of the brain,
pastatus bei kraštovaizdžius.
but particular cells. "Face cells" were discovered around 1970. And now we know that there are hundreds of other sorts of cells, which can be very, very specific. So you may not only have "car" cells, you may have "Aston Martin" cells.
Apie 1970 metus buvo rasta ne tik specifinės smegenų dalys, bet konkrečios ląstelės. Apie 1970 metus buvo atrastos "veidų ląstelės". Dabar jau žinome, kad yra šimtai kitų rūšių ląstelių, kurios atlieka specifinę funkciją. Galite turėti ne tik "automobilio" ląstelių, galite turėti net "Aston Martin" ląstelių.
(Laughter)
(Juokas)
I saw an Aston Martin this morning. I had to bring it in.
Šį rytą mačiau Aston Martin,
(Laughter)
dėl to jį čia miniu.
And now it's in there, somewhere. So --
Dabar jis yra kažkur ten. (Juokas)
(Laughter)
Šiame lygyje, apatiniame smilkinio vingyje,
now, at this level, in what's called the inferotemporal cortex, there are only visual images, or figments or fragments. It's only at higher levels that the other senses join in and there are connections with memory and emotion. And in the Charles Bonnet syndrome, you don't go to those higher levels. You're in these levels of inferior visual cortex, where you have thousands and tens of thousands and millions of images, or figments or fragmentary figments, all neurally encoded in particular cells or small clusters of cells.
yra tik vaizdai ar fragmentai. Tik aukštesniuose lygiuose įsijungia kiti pojūčiai ir kuriasi sąsajos tarp emocijų ir atminties. Kai turi Šarlio Bone sindromą, neini į tuos aukštesnius lygius. Esi apatinio smilkinio vingio lygyje, kur talpinami tūkstančiai ir dešimtys tūkstančių, ir milijonai vaizdų, ar fragmentų. Visi jie yra užkoduoti tam tikrose ląstelėse ar mažose ląstelių grupėse.
Normally, these are all part of the integrated stream of perception, or imagination, and one is not conscious of them. It is only if one is visually impaired or blind that the process is interrupted. And instead of getting normal perception, you're getting an anarchic, convulsive stimulation, or release, of all of these visual cells in the inferotemporal cortex. So, suddenly, you see a face. Suddenly, you see a car. Suddenly this and suddenly that. The mind does its best to organize and to give some sort of coherence to this, but not terribly successfully.
Paprastai tie vaizdai yra jutiminės sistemos ar vaizduotės dalis, todėl žmogus jų sąmoningai neužčiuopia. Tik kai sutrinka regėjimas ar žmogus apanka, tas procesas yra sutrikdytas. Tuomet vietoj normalios nuovokos, jauti anarchišką, konvulsišką stimuliaciją, ar vaizdo ląstelių protrūkį apatiniame smilkinio vingyje. Taigi, staiga pamatai veidą. Staiga matai mašiną. Staiga viena, staiga kita. Protas bando surikiuoti ir suteikti visam tam rišlumą, bet nelabai sėkmingai.
When these were first described, it was thought that they could be interpreted like dreams. But, in fact, people say, "I don't recognize the people. I can't form any associations. Kermit means nothing to me." You don't get anywhere, thinking of them as dreams.
Kai šitai pirmą kartą buvo aprašyta, buvo manoma, kad tai yra sapnai. Bet žmonės sako: "Aš nepažįstu tų žmonių. Nesuprantu iš kur visa tai." "Kermitas man nieko nereiškia." Tai visai nepanašu į sapnus.
Well, I've more or less said what I wanted. I think I just want to recapitulate and say this is common. Think of the number of blind people. There must be hundreds of thousands of blind people who have these hallucinations but are too scared to mention them. So this sort of thing needs to be brought into notice, for patients, for doctors, for the public. Finally, I think they are infinitely interesting and valuable, for giving one some insight as to how the brain works.
Daugiau ar mažiau pasakiau viską, ką norėjau. Tenoriu trumpai pakartoti ir pasakyti, kad tai nutinka dažnai. Pagalvokite, kiek yra aklų žmonių. Yra šimtai tūkstančių aklų žmonių, kurie turi haliucinacijas, bet bijo apie tai prasitarti. Taigi, šitas reiškinys turi būti iškeltas į viešumą, kad pacientai, gydytojai ir visuomenė žinotų. Galiausiai, manau, kad tos vizijos yra nepaprastai įdomios ir vertingos, nes suteikia įžvalgą į tai, kaip veikia smegenys.
Charles Bonnet said, 250 years ago -- he wondered how, thinking of these hallucinations, how, as he put it, the theater of the mind could be generated by the machinery of the brain. Now, 250 years later, I think we're beginning to glimpse how this is done. Thanks very much.
Prieš 250 metų Šarlis Bone sakė - jis smalsavo, galvodamas apie tas vizijas, kaip, anot jo, tas proto teatras yra sukuriamas smegenų mašinos. Ir šiandien, po 250 metų, Manau, kad pradedame suprasti, kaip tai vyksta. Labai ačiū.
(Applause)
(Plojimai)
Chris Anderson: That was superb. Thank you so much. You speak about these things with so much insight and empathy for your patients. Have you yourself experienced any of the syndromes you write about?
Chris Anderson: nuostabi kalba. Labai jums ačiū. Jūs kalbate apie šiuos dalykus su tokia įžvalga ir užuojauta savo pacientams. Ar kada esate patyręs bent vieną iš sindromų, apie kuriuos rašote?
Oliver Sacks: I was afraid you would ask that.
Oliveris Saksas: Bijojau, kad to paklausit
(Laughter)
(Juokas)
Well, yeah, a lot of them. And, actually, I'm a little visually impaired myself. I'm blind in one eye and not terribly good in the other. And I see the geometrical hallucinations. But they stop there.
Iš tikro, esu, daugelį jų. Tiesą sakant, pats turiu regėjimo negalią. Nematau viena akimi, o ir kita nėra labai gera. Matau geometrines haliucinacijas. Tik tiek.
CA: And they don't disturb you? Because you understand what's doing it, it doesn't make you worried?
CA: Ar jos Jums nekelia susirūpinimo? Dėl to, kad jas suprantat, Jums jos nekelia nerimo?
OS: Well, they don't disturb me any more than my tinnitus, which I ignore. They occasionally interest me, and I have many pictures of them in my notebooks. I've gone and had an fMRI myself, to see how my visual cortex is ticking over. And when I see all these hexagons and complex things, which I also have, in visual migraine, I wonder whether everyone sees things like this and whether things like cave art or ornamental art may have been derived from them a bit.
OS: Jos man kelia tiek pat nerimo kiek ūžesys ausyse, kurį ignoruoju. Kartais jos kelia susidomėjimą, ir daugelio jų nuotraukas turiu savo sąsiuviniuose. Buvau skanuoti savo smegenų, kad pamatyčiau, kaip mano regimoji žievė viską užvaldo. Kai matau tuos šešiakampius ir sudėtingus dalykus, kuriuos taip pat matau regimosios migrenos metu, mąstau, ar visi mato tuos dalykus, o galbūt piešiniai olose ar ornamentinis menas yra to išdava.
CA: That was an utterly, utterly fascinating talk. Thank you so much for sharing.
CA: tai buvo absoliučiai nuostabi kalba. Labai jums ačiū, kad pasidalinote.
OS: Thank you. Thank you.
OS: Ačiū. Ačiū.
(Applause)
(Plojimai)