2014, July 5, the Ukrainian army entered Sloviansk city in eastern Ukraine. They gathered all the locals in Lenin Square. Then, they organized the public crucifixion of the son of a pro-Russia militant. He was only three years old. Refugee Galina Pyshnyak told this story to Russia's First TV channel.
Ngày 5 tháng 7 năm 2014, Quân đội Ukraine tiến vào thành phố Sloviansk ở phía đông đất nước. Họ tập trung toàn bộ người dân tại quảng trường Lenin. Sau đó, họ tổ chức một buổi đóng đinh công khai đối với trai của một quân nhân ủng hộ Nga. Cậu bé chỉ mới ba tuổi. Galina Pyshnyak, một người tị nạn, đã kể lại câu chuyện này trên kênh First TV của Nga.
In fact, this incident never happened. I visited Sloviansk. There is no Lenin Square. In reality, Galina's husband was an active pro-Russia militant in Donbass.
Thật ra, vụ việc trên chưa từng tồn tại. Tôi đã ghé thăm Sloviansk. Không hề có quảng trường Lenin. Trên thực tế, chồng của Galina là một quân nhân ủng hộ Nga đang hoạt động tại Donbass.
This is just one of many examples. Ukraine has been suffering from Russian propaganda and fake news for four years now, but Russia is not the only player in this space. Fake news is happening all around the world. We all know about fake news. We see it and read it all the time. But the thing about fake news is that we don't always know what is fake and what is real, but we base our decisions on facts we get from the press and social media. When facts are false, decisions are wrong.
Đây chỉ là một trong số nhiều trường hợp. Ukraine đã phải hứng chịu những lời tuyên truyền, tin tức sai lệch từ người Nga trong bốn năm qua, tuy nhiên Nga không phải là kẻ gây chuyện duy nhất. Tin giả xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Chúng ta đều biết về tin giả. Chúng ta thấy và đọc nó mọi lúc. Nhưng điều đáng ngại về tin giả là không phải lúc nào chúng ta cũng biết điều gì là thật và điều gì là giả, nhưng chúng ta lại phải đưa ra quyết định dựa trên những thứ ta cho là thật từ báo chí và truyền thông. Khi sự thật là giả, quyết định sẽ sai lầm.
A lot of people stop believing anyone at all and this is even more dangerous. They easily become prey to populists in elections, or even take up arms. Fake news is not only bad for journalism. It's a threat for democracy and society.
Nhiều người vì thế sẽ trở nên đa nghi với tất cả mọi người và điều này thậm chí còn nguy hiểm hơn. Họ dễ trở thành con mồi cho những người theo chủ nghĩa dân túy trong các cuộc bầu cử, hay thậm chí cầm vũ khí chống trả. Tin giả không chỉ làm tổn hại đến báo chí. Nó là mối đe dọa cho cả chế độ dân chủ và cộng đồng.
Four years ago, unmarked soldiers entered the Crimean Peninsula, and at the same time, Russian media was going crazy with fake news about Ukraine. So a group of journalists, including me, started a website to investigate this fake news. We called it StopFake. The idea was simple: take a piece of news, check it with verifiable proof like photos, videos and other strong evidence. If it turns out to be fake, we put it on our website. Now, StopFake is an informational hub which analyzes propaganda in all its phases. We have 11 language versions, we have millions of views, We have taught more than 10,000 people how to distinguish true from false. And we teach fact checkers all around the world.
Bốn năm trước, những người lính vô danh đã tiến vào bán đảo Crimean, và cùng lúc đó, truyền thông Nga trở nên điên đảo vì những tin tức giả về Ukraine. Do đó một nhóm những nhà báo, gồm cả tôi, đã dựng lên một trang web chuyên điều tra về tin giả này. Chúng tôi gọi đó là StopFake. Ý tưởng rất đơn giản: chọn ra một mẩu tin tức, kiểm tra nó với những bằng chứng có thể xác minh được như ảnh, video và những bằng chứng rõ ràng khác. Nếu đó là tin giả, chúng tôi sẽ đăng lên trang web. Hiện tại, StopFake là một trung tâm tin tức, nơi phân tích những lời tuyên truyền về mọi phương diện của chúng. Chúng tôi có 11 phiên bản ngôn ngữ, hàng triệu lượt xem. Chúng tôi đã giúp hơn 10.000 người cách phân biệt đâu là thật và đâu là giả. Chúng tôi cũng đào tạo các chuyên gia kiểm tra tin tức trên toàn thế giới.
StopFake has uncovered more than 1,000 fakes about Ukraine. We've identified 18 narratives created using this fake news, such as Ukraine is a fascist state, a failed state, a state run by a junta who came to power as a result of a coup d'état. We proved that it's not bad journalism; it's a deliberate act of misinformation.
StopFake đã lật tẩy hơn 1.000 tin giả về Ukraine. Chúng tôi đã nhận diện 18 bài tường thuật được tạo nên từ những tin tức sai lệch, chẳng hạn Ukraine là một nước phát xít, một đất nước đại bại, được điều hành bởi chính quyền ra đời từ cuộc đảo chính. Chúng tôi chứng minh rằng đó không chỉ là loại báo chí xấu xa; mà là một hành động có chủ đích nhằm chuyển hướng thông tin.
Fake news is a powerful weapon in information warfare, but there is something we can do about it. We all have smartphones. When we see something interesting, it's often automatic. We just click and pass it along. But how can you not be a part of fake news? First, if it's too dramatic, too emotional, too clickbait, then it's very likely that it isn't true. The truth is boring sometimes.
Tin giả là một thú vũ khí mạnh mẽ trong chiến trường thông tin, nhưng không phải là chúng ta không có cách. Chúng ta đều có điện thoại thông minh. Khi thấy một điều gì thú vị, ta thường sẽ vô thức hành động. Ta chỉ việc nhấn vào và bắt đầu truyền tai nhau. Nhưng làm thế nào để bạn thoát khỏi dây chuyền tin giả này? Đầu tiên, nếu nó quá kịch tính, quá cảm động, quá mồi chài, thì rất có vẻ là nó không chính xác. Sự thật đôi khi khá nhàm chán.
(Laughter)
(Tiếng cười)
Manipulations are always sexy. They are designed to captivate you. Do your research. This is the second point, very simple. Look at other sites. Check out alternative news sources. Google names, addresses, license plates, experts and authors. Don't just believe, check. It's the only way to stop this culture of fake news.
Sự ngụy tạo thì luôn quyến rũ. Chúng được tạo ra để mê hoặc bạn. Vì vậy hãy tự tìm hiểu. Đây là luận điểm thứ hai, rất đơn giản. Tìm kiếm những trang tin khác. Kiểm tra những nguồn tin thay thế. Tra Google về tên, địa điểm, biển số xe, các chuyên gia và tác giả. Đừng vội tin, hãy kiểm tra. Đó là cách duy nhất để chấm dứt văn hóa tin giả.
This information warfare is not only about fake news. Our society depends on trust: trust in our institutions, in science, trust in our leaders, trust in our news outlets. And it's on us to find a way to rebuild trust, because fake news destroys it.
Cuộc chiến thông tin này không chỉ là về tin giả. Cộng đồng của ta dựa trên sự tin tưởng: Tin vào tổ chức của chúng ta, vào khoa học, tin vào những nhà lãnh đạo, tin vào các kênh tin tức. Và điều đó phụ thuộc vào chính chúng ta để tìm cách xây dựng lại niềm tin, bởi tin giả đã hủy hoại nó.
So ask yourself, what have you lost your faith in? Where has trust been ruined for you? And what are you going to do about it?
Vì vậy hãy tự đặt ra câu hỏi, bạn đã đánh mất niềm tin vào điều gì? Sự tin tưởng đã bị hủy hoại ở nơi nào đối với bạn? Và bạn sẽ làm gì với điều đó?
Thank you.
Cảm ơn mọi người.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)