2014, July 5, the Ukrainian army entered Sloviansk city in eastern Ukraine. They gathered all the locals in Lenin Square. Then, they organized the public crucifixion of the son of a pro-Russia militant. He was only three years old. Refugee Galina Pyshnyak told this story to Russia's First TV channel.
5 Haziran 2014, Ukrayna ordusu doğu Ukrayna'daki Sloviansk şehrine girdi. Yerel halkı Lenin Meydanı'na topladılar. Daha sonra Rusya taraftarı milis güçlerinden birinin oğlunu orada, halkın gözleri önünde çarmıha gerdiler. Oğlan ancak üç yaşındaydı. Mülteci Galina Pyshnyak bu hikâyeyi Rusya birinci devlet kanalına anlattı.
In fact, this incident never happened. I visited Sloviansk. There is no Lenin Square. In reality, Galina's husband was an active pro-Russia militant in Donbass.
Gerçekte bu olay hiç yaşanmadı. Ben Sloviansk'ı ziyaret ettim. Orada Lenin Meydanı yok. Gerçekte Galina'nın kocası Donbass'da çalışan bir Rusya taraftarı milisti.
This is just one of many examples. Ukraine has been suffering from Russian propaganda and fake news for four years now, but Russia is not the only player in this space. Fake news is happening all around the world. We all know about fake news. We see it and read it all the time. But the thing about fake news is that we don't always know what is fake and what is real, but we base our decisions on facts we get from the press and social media. When facts are false, decisions are wrong.
Bu birçok örnekten sadece biri. Ukrayna dört yıldır Rus propagandası ve yalan haberlerinin acısını çekmektedir. Ama sadece Rusya bu oyunu oynamıyor. Yalan haberler dünyanın her tarafında yayınlanıyor. Herkes yalan haberin ne olduğunu bilir. Her zaman her yerde görür ve okuruz. Yalan haberi normalinden ayrıştıran özellik onu okuduğumuzda gerçek mi yalan mı bilmememizdir. Kararlarımızı basın ve sosyal medyadan edindiğimiz bilgilere göre veririz. Bilgiler hatalıysa yanlış kararlar veririz.
A lot of people stop believing anyone at all and this is even more dangerous. They easily become prey to populists in elections, or even take up arms. Fake news is not only bad for journalism. It's a threat for democracy and society.
Birçok insan artık kimseye inanmıyor. Bu, daha da tehlikeli bir durum. Seçimlerde kolaylıkla çoğulcuların yemi oluyorlar. Hatta bazen silahlanıyorlar bile. Yalan haber sadece gazetecilik için kötü değil. Demokrasi ve toplum için de bir tehdit.
Four years ago, unmarked soldiers entered the Crimean Peninsula, and at the same time, Russian media was going crazy with fake news about Ukraine. So a group of journalists, including me, started a website to investigate this fake news. We called it StopFake. The idea was simple: take a piece of news, check it with verifiable proof like photos, videos and other strong evidence. If it turns out to be fake, we put it on our website. Now, StopFake is an informational hub which analyzes propaganda in all its phases. We have 11 language versions, we have millions of views, We have taught more than 10,000 people how to distinguish true from false. And we teach fact checkers all around the world.
Dört yıl evvel işaretsiz askerler Kırım Yarımadası'na girdi. Aynı süre zarfında Rus medyası Ukrayna hakkında çılgıncasına yalan haber üretmekle meşguldü. Benim de dâhil olduğum bir grup gazeteci bu yalan haberleri incelemek için bir websitesi kurduk. Adını StopFake (SahteliğiDurdur) koyduk. Fikir basitti: bir haberin bir parçasını alıp fotoğraf, video ve diğer güçlü kanıtlar gibi doğrulanabilir kanıtlarla denetlemek. Eğer sahte çıkarsa sitemize koyuyoruz. StopFake propagandayı her aşamasında inceleyen bir veri aktarım merkezi. 11 dilde iletişim kuran, milyonların izlediği bir sitemiz var. 10.000'den fazla kişiye doğruyu yanlıştan ayırt etmeyi öğrettik. Bütün dünyada içerik teyit edenlere eğitimler veriyoruz.
StopFake has uncovered more than 1,000 fakes about Ukraine. We've identified 18 narratives created using this fake news, such as Ukraine is a fascist state, a failed state, a state run by a junta who came to power as a result of a coup d'état. We proved that it's not bad journalism; it's a deliberate act of misinformation.
StopFake Ukrayna hakkında 1.000'den fazla yalan haber ayrıştırabildi. Ukrayna Devleti, darbe vasıtasıyla başa geçen bir cunta rejimidir, faşist bir devlettir, başarısız bir devlettir gibi yalan haberleri yazabilmek için oluşturulan 18 hikâye tespit ettik. Kötü gazetecilik olmadığını ancak bilinçli bir yanlış bilgilendirme olduğunu ispatladık.
Fake news is a powerful weapon in information warfare, but there is something we can do about it. We all have smartphones. When we see something interesting, it's often automatic. We just click and pass it along. But how can you not be a part of fake news? First, if it's too dramatic, too emotional, too clickbait, then it's very likely that it isn't true. The truth is boring sometimes.
Yalan haber, istihbarat savaşında güçlü bir silah. Ama ona karşı yapabileceğimiz bir şey var. Hepimizin akıllı telefonu var. İlginç bir şey gördüğümüzde genellikle otomatik olarak bunu yaparız. Klikleyip paylaşırız. Yalan habere nasıl alet olmayız? Öncelikle çok çarpıcıysa, çok duygusal, çok tık tuzağıysa büyük ihtimalle gerçek değildir. Gerçek sıkıcı olabiliyor kimi zaman.
(Laughter)
(Gülüşmeler)
Manipulations are always sexy. They are designed to captivate you. Do your research. This is the second point, very simple. Look at other sites. Check out alternative news sources. Google names, addresses, license plates, experts and authors. Don't just believe, check. It's the only way to stop this culture of fake news.
Manipülasyon çok seksi olur. Sizi ele geçirmek için tasarlanmışlardır. Araştırmalarınızı yapın. Bu ikinci odak noktamız. Çok basit. Başka sitelere de bakın. Alternatif haber kaynaklarına bakın. Google da isim, adres, plaka, eksper ve teklifleri aratın. Hemen inanmayın. Teyit edin. Bu yalan haber kültürünü durdurmanın tek yolu.
This information warfare is not only about fake news. Our society depends on trust: trust in our institutions, in science, trust in our leaders, trust in our news outlets. And it's on us to find a way to rebuild trust, because fake news destroys it.
Bu istihbarat savaşı sadece yalan haber hakkında değil. Toplumumuz güvene dayanıyor: Kurumlarımıza duyduğumuz güven bilime, önderlerimize ve haber kaynaklarımıza. Güveni yeniden oluşturmanın yolunu bulmak bizim sorumluluğumuz çünkü yalan haber onu yok ediyor.
So ask yourself, what have you lost your faith in? Where has trust been ruined for you? And what are you going to do about it?
Kendinize şunu sorun: Neye inancınızı kaybettiniz? Neye güveniniz paramparça oldu? Bu uğurda ne yapmayı düşünüyorsunuz?
Thank you.
Teşekkürler.
(Applause)
(Alkış)