This is very strange for me, because I’m not used to doing this: I usually stand on the other side of the light, and now I'm feeling the pressure I put other people into. And it's hard ... The previous speaker has, I think, really painted a very good background as to the impulse behind my work and what drives me, and my sense of loss, and trying to find the answer to the big questions.
Nó rất lạ, bởi vì tôi không quen với điều đó: Tôi là người lạc quan, và giờ tôi đang cảm nhận áp lực mà tôi gây ra đối với người khác. Thật khó khăn... Vị diễn giả trước, theo tôi, đã tạo ra một nền tảng rất tuyệt cho động lực làm việc của tôi cùng những định hướng, và cảm giác mất mát, và cả việc nỗ lực tìm ra câu trả lời cho những vấn đề to lớn.
But this, for me, I mean, coming here to do this, feels like -- there’s this sculptor that I like very much, Giacometti, who after many years of living in France -- and learning, you know, studying and working -- he returned home and he was asked, what did you produce? What have you done with so many years of being away? And he sort of, he showed a handful of figurines. And obviously they were, "Is this what you spent years doing? And we expected huge masterpieces!" But what struck me is the understanding that in those little pieces was the culmination of a man’s life, search, thought, everything -- just in a reduced, small version. In a way, I feel like that. I feel like I’m coming home to talk about what I’ve been away doing for 20 years. And I will start with a brief taster of what I’ve been about: a handful of films -- nothing much, two feature films and a handful of short films. So, we’ll go with the first piece.
Nhưng điều này, đối với tôi, ý tôi là, tôi đến đây để làm việc này, cảm giác như... Có một người mà tôi luôn lấy làm gương, Giacometti, sau nhiều năm sinh sống ở Pháp để, bạn biết đấy, học tập và công việc. Ông ấy trở về nước và được hỏi rằng đã tạo ra được những gì? Ông đã làm được gì trong ngần ấy năm xa quê? Và ông ấy chỉ chìa bàn tay ra với đầy những bức tượng nhỏ trong đó. Và dĩ nhiên, họ hỏi tiếp, "Đó chính là những gì ông thực hiện suốt thời gian qua? Nhưng chúng tôi đã mong đợi những kiệt tác lớn lao hơn cơ!'' Nhưng nó thật sự gây ấn tượng vói tôi khi tôi hiểu rằng trong những vật nhỏ bé đó là cả sự kết tinh của một đời người, nghiên cứu, suy nghĩ, mọi thứ... chỉ trong một phiên bản cô đọng, nhỏ nhắn. Tự nhiên tôi cảm thấy vậy Tôi cảm thấy như mình đang trở về nhà để kể về những gì tôi đã làm được trong 20 năm tha hương. Và tôi sẽ bắt đầu với một trải nghiệm ngắn về những gì tôi đã và đang nói: những thước phim, nhưng không nhiều lắm hai thước phim dài tập và nhiều thước phim ngắn. Nào, cùng bắt đầu với thước phim đầu tiên.
(Video) Woman: "I destroy lives," mum said. I love her, you know. She’s not even my real mum. My real mum and dad dumped me and fucked off back to Nigeria. The devil is in me, Court. Court: Sleep. Woman: Have you ever been? Court: Where? Woman: Nigeria. Court: Never. My mum wanted to, couldn’t afford it. Woman: Wish I could. I have this feeling I’d be happy there. Why does everyone get rid of me? Court: I don't want to get rid of you. Woman: You don't need me. You’re just too blind to see it now.
(Video) Mẹ em nói bà hủy hoại các cuộc đời. Em yêu bà ấy, anh biết đấy. Bà ấy thậm chí không là mẹ ruột của em. Mẹ ruột và bố em đã ruồng bỏ em và đã bỏ về Nigeria. Em là hiện thân của quỷ dữ, Court. Ngủ đi nào. Anh đã từng ở đó chưa? Ở đâu? Nigeria. Chưa bao giờ. Mẹ anh đã muốn đến đó, nhưng bà đã không thể chi trả. Ước gì em có thể. Em tin rằng mình sẽ hạnh phúc ở đó. Tại sao mọi người lại rời xa em? Anh không muốn rời xa em. Anh không cần em. Chỉ là anh chưa nhận ra điều đó.
Boy: What do you do all day? Marcus: Read. Boy: Don't you get bored? And how come you ain't got a job anyway? Marcus: I am retired. Boy: So? Marcus: So I've done my bit for Queen and country, now I work for myself. Boy: No, now you sit around like a bum all day. Marcus: Because I do what I like? Boy: Look man, reading don't feed no one. And it particularly don't feed your spliff habit. Marcus: It feeds my mind and my soul. Boy: Arguing with you is a waste of time, Marcus. Marcus: You’re a rapper, am I right? Boy: Yeah. Marcus: A modern day poet. Boy: Yeah, you could say that. Marcus: So what do you talk about? Boy: What's that supposed to mean? Marcus: Simple. What do you rap about? Boy: Reality, man. Marcus: Whose reality? Boy: My fuckin' reality. Marcus: Tell me about your reality. Boy: Racism, oppression, people like me not getting a break in life. Marcus: So what solutions do you offer? I mean, the job of a poet is not just -- Boy: Man, fight the power! Simple: blow the motherfuckers out of the sky. Marcus: With an AK-47? Boy: Man, if I had one, too fuckin' right. Marcus: And how many soldiers have you recruited to fight this war with you? Boy: Oh, Marcus, you know what I mean. Marcus: When a man resorts to profanities, it’s a sure sign of his inability to express himself. Boy: See man, you’re just taking the piss out of me now. Marcus: The Panthers. Boy: Panthers? Ass kickin' guys who were fed up with all that white supremacist, powers-that-be bullshit, and just went in there and kicked everybody's arse. Fuckin’ wicked, man. I saw the movie. Bad! What?
Bác làm gì cả ngày vậy? Đọc sách. Bác không thấy chán sao? Và tại sao bác lại không làm việc gì cả vậy ? Bác nghỉ hưu rồi. Gì cơ ạ? Làm việc cho Nữ hoàng và cả nước rồi, giờ bác sống cho bản thân. Không, bác chỉ phí giờ ngồi đây cả ngày. Vì bác làm những gì mình thích? Bác à, đọc sách không thể nuôi sống ai cả. Nó không nuôi nổi thói hút cần sa của bác. Nó nuôi sống lý trí và tâm hồn bác. Tranh luận với bác thật lãng phí thời gian, bác Marcus. Cháu là rapper mà, phải không? Dạ. Một nhà thơ hiện đại. Có thể cho là vậy. Vậy cháu đang nói đến điều gì? Bác có ý gì? Đơn giản. Cháu rap về những gì? Thực tế, bác ạ. Thực tế của ai? Thực tế chủa cháu. Kể bác nghe về thực tế của cháu. Phân biệt chủng tộc, sự áp bức, chỉ biết sống hùng hục không ngơi nghỉ. Vậy giải pháp của cháu là?! Ý bác là, một nhà thơ không chỉ... Đấu tranh với chúng! Đơn giản là loại bỏ sự hiện diện của chúng. Với một khẩu AK-47 ư? Bác à, cháu mà có một cái, quá tuyệt luôn! Và cháu đã chiêu mộ bao nhiêu quân để đánh trận này với cháu? Ồ, bác Marcus, bác biết ý cháu mà. Một người buộc phải viện đến lời báng bổ, đó chắc chắn là dấu hiệu của việc không thể thể hiện mình. Bác à, bác chỉ lấy cháu làm trò cười thôi. Gia đình Panthers. Panthers? Những gã chán ngấy bọn da trắng quyền lực, thứ quyền lực khốn kiếp, và chỉ đến đó và lấy lòng mọi người. Thật hung ác, bác à. Cháu đã xem bộ phim. Tệ thật! Gì cơ chứ?
Director 1: I saw his last film. Épuise, right? Woman 1: Yes. D1: Not to make a bad joke, but it was really épuisé. Epuisé -- tired, exhausted, fed up. Director 2: Can you not shut up? Now, you talk straight to me, what’s wrong with my films? Let’s go. W1: They suck. Woman 2: They suck? What about yours? What, what, what, what about, what? What do you think about your movie? D1: My movies, they are OK, fine. They are better than making documentaries no one ever sees. What the fuck are you talking about? Did you ever move your fuckin' ass from Hollywood to go and film something real? You make people fuckin' sleep. Dream about bullshit.
Đạo diễn 1: Tôi đã xem bộ phim mới nhất của anh ta. Épuise, phải không? Người phụ nữ: Vâng. D1: Không có ý trêu đùa, nhưng đó thật sự là épuisé Epuisé -- mệt mỏi, kiệt sức, chán nản. Đạo diễn 2: Anh không thể câm mồm được ư? Nói thẳng đi, có vấn đề gì với phim của tôi? Nói đi. W1: Chúng thật tệ. Người phụ nữ 2: Tệ? Còn của anh thì sao? Gì, gì, gì, về cái gì, gì cơ? Anh nghĩ gì về bộ phim của mình? D1: Phim của tôi, chúng ổn. Còn ngon hơn làm ra những cuốn phim tài liệu không ai thèm xem. Anh đang nói cái quái gì vậy? Anh có từng rời Hollywood đi và quay những thước phim thật sự chưa? Anh làm người ta buồn ngủ như điên. Mơ về những thứ quái đản.
(Applause)
(Vỗ tay)
Newton Aduaka: Thank you. The first clip, really, is totally trying to capture what cinema is for me, and where I'm coming from in terms of cinema. The first piece was, really, there's a young woman talking about Nigeria, that she has a feeling she'll be happy there. These are the sentiments of someone that's been away from home. And that was something that I went through, you know, and I'm still going through. I've not been home for quite a while, for about five years now. I've been away 20 years in total. And so it’s really -- it's really how suddenly, you know, this was made in 1997, which is the time of Abacha -- the military dictatorship, the worst part of Nigerian history, this post-colonial history. So, for this girl to have these dreams is simply how we preserve a sense of what home is. How -- and it's sort of, perhaps romantic, but I think beautiful, because you just need something to hold on to, especially in a society where you feel alienated.
Newton Aduaka: Cảm ơn. Clip đầu tiên, thật sự, đang hoàn toàn cố gắng ghi lại ý nghĩa của điện ảnh trong tôi, và quê hương tôi khi nói về điện ảnh. Phần đầu tiên, thật sự, có môt người phụ nữ trẻ đang nói về Nigeria, rằng cô ta có cảm giác rằng mình sẽ hạnh phúc ở đó. Đó là những xúc cảm của một người xa quê. điều tôi đã trải qua, và bây giờ tôi vẫn phải gặm nhấm nó. Tôi xa nhà cũng khá lâu rồi, khoảng 5 năm cho đến giờ. Và tôi xa quê tổng cộng là 20 năm. Vậy cho nên điều đó thật sự... thật sự bất ngờ, bạn biết đấy, nó xảy ra vào năm 1997, thời kỳ của Abacha - nhà độc tài quân đội trang tồi tệ nhất trong lịch sử Nigeria, sau thời kỳ thuộc địa. Vậy để cô gái ấy có được những giấc mơ này đơn giản chính là cách chúng ta lưu giữ ý niệm về thứ mà ta gọi là quê hương. Như thế nào? Đại loại là, có vẻ phi thực tế, nhưng tôi nghĩ nó đẹp đẽ vì bạn chỉ cần một thứ gì đó để bám víu, nhất là khi bạn cảm thấy lạc lõng giữa đám đông ngoài kia .
Which takes us to the next piece, where the young man talks about lack of opportunity: living as a black person in Europe, the glass ceiling that we all know about, that we all talk about, and his reality. Again, this was my -- this was me talking about -- this was, again, the time of multiculturalism in the United Kingdom, and there was this buzzword -- and it was trying to say, what exactly does this multiculturalism mean in the real lives of people? And what would a child -- what does a child like Jamie -- the young boy -- think, I mean, with all this anger that's built up inside of him? What happens with that? What, of course, happens with that is violence, which we see when we talk about the ghettos and we talk about, you know, South Central L.A. and this kind of stuff, and which eventually, when channeled, becomes, you know, evolves and manifests itself as riots -- like the one in France two years ago, where I live, which shocked everybody, because everyone thought, "Oh well, France is a liberal society." But I lived in England for 18 years. I've lived in France for about four, and I feel actually thrown back 20 years, living in France. And then, the third piece. The third piece for me is the question: What is cinema to you? What do you do with cinema? There's a young director, Hollywood director, with his friends -- fellow filmmakers -- talking about what cinema means. I suppose that will take me to my last piece -- what cinema means for me. My life started as a -- I started life in 1966, a few months before the Biafran, which lasted for three years and it was three years of war. So that whole thing, that whole childhood echoes and takes me into the next piece.
Điều đưa chúng ta đến với phần thứ hai, khi người đàn ông trẻ nói về việc có ít cơ hội, sống như một người da đen ở châu Âu, sự bất công mà tất cả chúng đều biết, đều nói về, và hiện thực cuộc sống của anh ta. Một lần nữa, đó là lúc tôi nói về, một lần nữa, là thời kỳ đa văn hóa ở Anh, và đúng là thuật ngữ thông dụng này. Nó cố gắng nói lên rằng, chính xác là chủ nghĩa đa văn hóa này mang ý nghĩa gì trong đời thực? Và những điều mà một đứa trẻ một đứa trẻ như Jamie, cậu thanh niên, nghĩ? Ý tôi là, với tất cả sự căm phẫn được hun đúc trong con người cậu ta? Điều gì sẽ xảy ra? Điều dĩ nhiên xảy ra với chúng là bạo lực, thứ mà chúng ta nhìn thấy khi chúng ta nó về xóm Do Thái và khi chúng ta nói về, bạn biết đấy, Nam Trung L.A. và đại loại thế, và dần dần khoét sâu, khiến chúng trở nên bạn biết đấy, trở thành những kẻ bạo loạn Như sự kiện ở Pháp 2 năm trước, nơi tôi sống, đã gây sốc, bởi vì người ta nghĩ: ''Ồ, Pháp là xã hội tự do.'' Nhưng tôi đã sống ở Anh 18 năm. Tôi đã sống ở Pháp khoảng 4 năm, và tôi thật sự cảm thấy như bị đưa quay trở về 20 năm như khi sống ở Pháp. Và rồi, phần thứ 3. Đó là một câu hỏi đối với tôi: Điện ảnh là gì với các bạn? Bạn làm gì với phim ảnh? Có một vị đạo diễn trẻ, đạo diễn Hollywood, cùng với những người bạn, những đồng sự làm phim nói về ý nghĩa của điện ảnh. Tôi cho rằng điều đó sẽ đưa tôi đến với phần cuối cùng, ý nghĩa của điện ảnh trong tôi. Cuộc đời tôi bắt đầu như... Tôi sinh vào năm 1966, một vài tháng trước sự kiện Biafran, diễn ra trong 3 năm và đó là 3 năm của chiến tranh. Vì vậy tất cả mọi thứ ở đây, tuổi thơ tôi vọng về và đưa tôi tới với phần tiếp theo.
(Video) Voice: Onicha, off to school with your brother. Onicha: Yes, mama. Commander: Soldiers, you are going to fight a battle, so you must get ready and willing to die. You must get -- ? Child Soldiers: Ready and willing to die. C: Success, the change is only coming through the barrel of the gun. CS: The barrel of the gun! C: This is the gun. CS: This is the gun. C: This is an AK-47 rifle. This is your life. This is your life. This is ... this is ... this is your life. Ezra: They give us the special drugs. We call it bubbles. Amphetamines. Soldiers: Rain come, sun come, soldier man dey go. I say rain come, sun come, soldier man dey go. We went from one village to another -- three villages. I don’t remember how we got there. Witness: We walked and walked for two days. We didn't eat. There was no food, just little rice. Without food -- I was sick. The injection made us not to have mind. God will forgive us. He knows we did not know. We did not know!
(Video) Onicha, đến trường với anh con đi. Vâng, thưa mẹ. Các chiến binh, các cậu sẽ bước vào một trận chiến, cho nên hãy chuẩn bị và sẵn sàng hy sinh. Các cậu phải thế nào? Chuẩn bị và sẵn sàng hy sinh. Thành công. Thay đổi chỉ đến qua nòng súng. Nòng súng! Đây là súng. Đây là súng. Đây là súng AK-47, sinh mạng của các cậu. Đây là sinh mạng. Đây là ... đây là ... là sinh mạng của các cậu. Họ cho chúng tôi những thứ thuốc đặc biệt. Chúng tôi gọi nó là bong bóng. Amphetamines (một loại thuốc kích thích) Mưa rơi, mặt trời lên, những chiến binh bước đi hiên ngang. Tôi nói mưa rơi, mặt trời lên, những chiến binh cứ bước tới. Chúng tôi qua từng ngôi làng, ba ngôi làng... Tôi không nhớ làm thế nào có thể đến đó. Nhân chứng: Chúng tôi đi bộ liên tục trong 2 ngày. Chúng tôi không ăn gì. Không có thức ăn, chỉ có cơm. Không có thức ăn. Tôi đổ bệnh. Bệnh tật làm chúng tôi quẩn trí. Chúa sẽ tha thứ chúng ta. Ông ấy biết chúng ta không hề biết. Chúng ta không hề biết!
Committee Chairman: Do you remember January 6th, 1999? Ezra: I don’t remember.
Cậu còn nhớ ngày 6 tháng 1 năm 1999 không? Tôi không nhớ.
Various Voices: You will die! You will die! (Screaming) Onicha: Ezra! (Ezra: Onicha! Onicha!) Various Voices: ♫ We don't need no more trouble ♫ ♫ No more trouble ♫ They killed my mother. The Mende sons of bastards. (Shouting) Who is she? Me. Why you giving these to me? So you can stop staring at me. My story is a little bit complicated. I’m interested. Mariam is pregnant. You know what you are? A crocodile. Big mouth. Short legs. In front of Rufus you are Ezra the coward. He’s not taking care of his troops. Troop, pay your last honor. Salute. Open your eyes, Ezra. A blind man can see that the diamonds end up in his pocket. ♫ We don't need no more trouble ♫ Get that idiot out! I take you are preparing a major attack? This must be the mine. Your girl is here. Well done, well done. That is what you are here for, no? You are planning to go back to fight are you? ♫ We don't need no more trouble ♫ ♫ No more trouble ♫ ♫ We don't need no more trouble ♫ ♫ No more trouble. ♫ Wake up! Everybody wake up. Road block! ♫ We don't need no more ... ♫
Nhiều giọng: Các người sẽ chết! Các người sẽ chết! ( La hét) Onicha: Ezra! (Ezra: Onicha! Onicha!) Nhiều giọng: Chúng tôi không cần thêm rắc rối không còn rắc rối Chúng giết mẹ tao. Những đứa con hoang của Mende. (La hét) Cô ta là ai? Tôi. Tại sao cô đưa những thứ này cho tôi? Để anh có thể ngừng nhìn chằm chằm tôi. Chuyện của tôi có hơi phức tạp. Tôi quan tâm đến nó... Mariam đang mang thai. Mày biết mày là cái gì không? Một con cá sấu! Mồm to. Chân ngắn. Trước mặt Rufus mày là thằng Ezra hèn nhát. Anh ta không thèm đoái hoài tới quân đội của mình. Ezra: Các chiến binh, hãy tỏ lòng thành kính lần cuối. Chào. Hãy nhìn xem, Ezra. Một người mù có thể nhìn thấy những viên kim cương kết thúc trong túi mình. Chúng tôi không cần thêm rắc rối. Lôi thằng ngốc này ra ngoài! Tôi đoán các anh đang chuẩn bị cho một trận đánh lớn? Chỗ này hẳn là của tao! Cô gái của mày ở đây. Tốt lắm, tốt lắm. Đây là lý do mày ở đây, phải không? Cậu tính trở lại chiến đấu à? Chúng tôi không cần thêm rắc rối Không còn rắc rối nữa Chúng tôi không cần thêm rắc rối Không còn rắc rối nữa Thức dậy đi! Hãy thức dậy! Hãy chặn mọi con đường lại! Chúng tôi không cần thêm...
Committee Chairman: We hope that, with your help and the help of others, that this commission will go a long way towards understanding the causes of the rebel war. More than that, begin a healing process and finally to -- as an act of closure to a terrible period in this country’s history. The beginning of hope. Mr. Ezra Gelehun, please stand. State your name and age for the commission. Ezra: My name is Ezra Gelehun. I am 15 or 16. I don’t remember. Ask my sister, she is the witch, she knows everything. (Sister: 16.) CC: Mr. Gelehun, I’d like to remind you you’re not on trial here for any crimes you committed. E: We were fighting for our freedom. If killing in a war is a crime, then you have to charge every soldier in the world. War is a crime, yes, but I did not start it. You too are a retired General, not so? CC: Yes, correct. E: So you too must stand trial then. Our government was corrupt. Lack of education was their way to control power. If I may ask, do you pay for school in your country? CC: No, we don’t. E: You are richer than us. But we pay for school. Your country talks about democracy, but you support corrupt governments like my own. Why? Because you want our diamond. Ask if anyone in this room have ever seen real diamond before? No. CC: Mr. Gelehun, I'd like to remind you, you're not on trial here today. You are not on trial. E: Then let me go. CC: I can't do that, son. E: So you are a liar.
Chúng tôi hy vọng rằng, với sự giúp đỡ của anh và những người khác, ủy ban sẽ hiểu sâu hơn về nguyên nhân của cuộc nổi dậy. Hơn thế, bắt đầu quá trình chữa lành và cuối cùng để... như một động thái gần hơn với trang tồi tệ trong lịch sử đất nước này. Sự bắt đầu của hy vọng. Ông Ezra Gelehun, hãy đứng lên. Hãy khai tên và tuổi cho hội đồng. Ezra: Tôi tên là Ezra Gelehun. Tôi 15 hoặc 16 tuổi. Tôi không nhớ nữa. Hỏi chị tôi, chị ấy là phù thủy, gì cũng biết. (Chị gái: 16) Cậu Gelehun, tôi muốn nhắc lại rằng ở đây cậu không bị xét xử vì những tội ác mà cậu đã gây ra. Chúng tôi chiến đấu cho tự do. Nếu giết người trong chiến tranh là tội ác, hẳn các ông phải buộc tội mọi người lính trên thế giới. Chiến tranh là tội ác, vâng, nhưng tôi không châm ngòi nó. Các ông đều là những Tướng về hưu, không phải sao? CC: Vâng, chính xác. E: Vậy các ông cũng phải chịu sự phán xét. Chính quyền của chúng tôi đã sụp đổ. Sự thiếu thốn giáo dục là cách để kiểm soát quyền lực. Cho tôi hỏi, liệu các ông có chi trả cho giáo dục ở đất nước các ông không? CC: Không, không có. E: Các ông giàu có hơn chúng tôi. Nhưng chúng tôi chi trả cho giáo dục. Đất nước các ông nói về dân chủ, nhưng các ông ủng hộ các chính quyền sụp đổ như của chúng tôi. Tại sao? Vì các ông muốn kim cương của chúng tôi. Thử hỏi có một ai trong phòng này đã từng xem kim cương thật chưa? Không. CC: Cậu Gelehun, tôi muốn nhắc cậu, cậu không bị xét xử ở đây hôm nay. Cậu không bị xét xử. E: Vậy hãy để tôi đi. CC: Tôi không thể làm vậy, con trai à. E: Hóa ra ông chỉ là kẻ nói dối.
(Applause)
(Vỗ tay)
NA: Thank you. Just very quickly to say that my point really here, is that while we’re making all these huge advancements, what we're doing, which for me, you know, I think we should -- Africa should move forward, but we should remember, so we do not go back here again. Thank you.
NA: Cảm ơn. Sẽ rất nhanh để nói rằng đây thật sự là quan điểm của tôi, rằng trong khi chúng ta đạt được những bước tiến to lớn, những điều chúng ta làm, đối với tôi, bạn biết đấy, tôi nghĩ chúng ta nên... Châu Phi nên tiến lên phía trước, nhưng chúng ta nên nhớ, để không trở lại vị trí này lần nữa. Cảm ơn.
Emeka Okafor: Thank you, Newton.
Emeka Okafor: Cảm ơn, Newton.
(Applause)
(Vỗ tay)
One of the themes that comes through very strongly in the piece we just watched is this sense of the psychological trauma of the young that have to play this role of being child soldiers. And considering where you are coming from, and when we consider the extent to which it’s not taken as seriously as it should be, what would you have to say about that?
Một trong những cảnh quay ấn tượng trong phần chúng ta vừa xem là ý nghĩa của những sang chấn tâm lý trong bọn trẻ phải sớm đóng vai những người lính thiếu niên. Và nếu để ý về nơi anh đến, và khi chúng ta xem xét những chỗ không được cân nhắc cẩn thận như nó nên được, anh sẽ phải nói gì về điều đó?
NA: In the process of my research, I actually spent a bit of time in Sierra Leone researching this. And I remember I met a lot of child soldiers -- ex-combatants, as they like to be called. I met psychosocial workers who worked with them. I met psychiatrists who spent time with them, aid workers, NGOs, the whole lot. But I remember on the flight back on my last trip, I remember breaking down in tears and thinking to myself, if any kid in the West, in the western world, went through a day of what any of those kids have gone through, they will be in therapy for the rest of their natural lives. So for me, the thought that we have all these children -- it’s a generation, we have a whole generation of children -- who have been put through so much psychological trauma or damage, and Africa has to live with that. But I’m just saying to factor that in, factor that in with all this great advancement, all this pronouncement of great achievement. That’s really my thinking.
NA: Trong quá trình khảo sát của mình, tôi đã thật sự dành một ít thời gian ở Sierra Leone khảo sát về nó. Và tôi nhớ mình đã gặp nhiều người lính thiếu niên, những cựu chiến binh, như họ muốn được gọi. Tôi đã gặp những người làm về tâm lý xã hội cùng với bọn họ; gặp những bác sỹ tâm thần, những người dành thời gian với họ; những nhân viên cứu trợ, các tổ chức phi chính phủ, rất nhiều. Nhưng tôi nhớ rằng trong chuyến bay khứ hồi của chuyến đi gần đây nhất, tôi nhớ rằng mình đã vỡ òa trong nước mắt và thầm nghĩ, nếu bất kỳ đứa trẻ nào ở phương Tây, ở thế giới phương Tây, trải qua một ngày mà lũ đứa trẻ này đã trải qua, chúng ắt sẽ phải trị liệu suốt quãng đời còn lại của mình. Cho nên đối với tôi, với suy nghĩ rằng chúng ta có tất cả những đứa trẻ. đó là một thế hệ, chúng ta có một thế hệ toàn những đứa trẻ những đứa đã phải trải qua quá nhiều sang chấn tâm lý hay tổn thương, và châu Phi phải sống chung với điều đó. Nhưng tôi chỉ đang nói về yếu tố mà trong đó, yếu tố mà trong đó có tất cả những bước tiến lớn lao này, tất cả những tuyên bố về thành tích tuyệt vời. Đó chính là suy nghĩ của tôi.
EO: Well, we thank you again for coming to the TED stage. That was a very moving piece.
EO: Ồ, chúng tôi xin cảm ơn lần nữa vì đã hiện diện trên sân khấu của TED. Đó quả là một thước phim rất sống động.
NA: Thank you.
NNA: Xin cảm ơn.
EO: Thank you.
EO: Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)