I want to tell you about the future of money. Let's start with a story about this culture that lived in Micronesia in the early 1900s, called the Yap. Now, I want to tell you about the Yap because their form of money is really interesting. They use these limestone discs called Rai stones. Now, the Yap don't actually move these Rai stones around or exchange them the way we do with our coins, because Rai stones can get to be pretty massive. The largest is about four tons and 12 feet across. So the Yap just keep track of who owns part of what stone.
Chciałabym opowiedzieć wam o przyszłości pieniądza. Zacznę od historii kultury wyspy Yap, która istniała w Mikronezji na początku XX wieku. Chcę opowiedzieć wam o Yap, bo forma ich waluty jest naprawdę interesująca. To wapienne krążki zwane kamieniami rai. Yap nie noszą ze sobą tych kamieni, nie wymieniają ich, tak jak my monety, bo kamienie rai bywają bardzo ciężkie. Największy waży około czterech ton, a jego średnica wynosi ponad 3,5 metra. Dlatego Yap zapisują, kto jest właścicielem danej części kamienia.
There's a story about these sailors that were transporting a stone across the ocean when they ran into some trouble and the stone actually fell in. The sailors got back to the main island and they told everyone what had happened. And everyone decided that, actually, yes, the sailors had the stone and -- why not? -- it still counted. Even though it was at the bottom of the ocean, it was still part of the Yap economy.
Jest też przypowieść o żeglarzach, którzy transportowali kamień przez ocean. W czasie niepogody kamień wypadł za burtę. Żeglarze wrócili na wyspę i opowiedzieli, co się wydarzyło. Wszyscy zdecydowali, że żeglarze nadal są właścicielami tego kamienia, a on nadal ma wartość. Choć spoczywał na dnie oceanu, wciąż był częścią ekonomii Yap.
You might think that this was just a small culture a hundred years ago. But things like this happen in the Western world as well, and the Yap actually still use a form of these stones.
Pomyślicie, że była to tylko mała kultura istniejąca sto lat temu. Ale takie rzeczy dzieją się również w kulturze zachodniej, a Yap w pewnej formie wciąż używają tych kamieni.
In 1932, the Bank of France asked the United States to convert their holdings from dollars into gold. But it was too inconvenient to think about actually shipping all of that gold over to Europe. So instead, someone went to where that gold was being stored and they just labeled it as belonging to France now. And everyone agreed that France owned the gold. It's just like those Rai stones.
W 1932 roku Bank Francuski poprosił Stany Zjednoczone, aby wymieniły im dolary na złoto. Okazało się jednak, że nie ma sensu wysyłać całego złota do Europy. Złoto zostało na miejscu i tylko oznaczono je jako własność Francji. Wszyscy uznali, że Francja jest właścicielem tego złota. Zupełnie jak kamienie rai.
The point I want to make with these two examples is that there's nothing inherently valuable about a dollar or a stone or a coin. The only reason these things have any value is because we've all decided they should. And because we've decided that, they do. Money is about the exchanges and the transactions that we have with each other. Money isn't anything objective. It's about a collective story that we tell each other about value. A collective fiction. And that's a really powerful concept.
Te przykłady pokazują, że ani dolar, ani kamień, ani moneta nie mają wrodzonej wartości. Mają wartość jedynie dlatego, że wszyscy się tak zgodzili. A ponieważ się zgodzili - mają one wartość. Pieniądze podlegają wymianie i transakcjom, które między sobą prowadzimy. Pieniądz nie jest rzeczą obiektywną. To zbiorowa opowieść, którą sobie o ich wartości opowiadamy. Kolektywna fikcja. To bardzo potężna koncepcja.
In the past two decades, we've begun to use digital money. So I get paid via direct deposit, I pay my rent via bank transfer, I pay my taxes online. And every month, a small amount of money is deducted from my paycheck and invested in mutual funds in my retirement account. All of these interactions are literally just changing 1's and 0's on computers. There's not even anything physical, like a stone or a coin. Digital money makes it so that I can pay someone around the world in seconds.
Przez ostatnie dwadzieścia lat zaczęliśmy używać cyfrowych pieniędzy. Wypłatę dostaję bezpośrednio na konto, czynsz płacę przelewem bankowym, a podatki przez Internet. Co miesiąc mała kwota jest odciągana z mojej wypłaty i inwestowana w fundusze na moim koncie emerytalnym. Wszystkie te działania to wymiana zer i jedynek na komputerach. Nie ma tu nic fizycznego, jak kamień czy moneta. Dzięki cyfrowym pieniądzom mogę płacić na całym świecie w kilka sekund.
Now when this works, it's because there are large institutions underwriting every 1 or 0 that changes on a computer. And when it doesn't, it's often the fault of those large institutions. Or at least, it's up to them to fix the problem. And a lot of times, they don't. There's a lot of friction in the system. How long did it take the US credit card companies to implement chip and pin? Half my credit cards still don't work in Europe. That's friction. Transferring money across borders and across currencies is really expensive: friction. An entrepreneur in India can set up an online business in minutes, but it's hard for her to get loans and to get paid: friction. Our access to digital money and our ability to freely transact is being held captive by these gatekeepers. And there's a lot of impediments in the system slowing things down.
To działa dzięki wielkim instytucjom nadzorującym każdą jedynkę i zero, które zmieniają się w komputerze. Jeśli coś nie działa, często jest to błąd tych wielkich instytucji. Albo przynajmniej do nich należy rozwiązanie problemu. Jednak często tego nie robią. W tym systemie jest dużo ograniczeń. Jak długo zajęło amerykańskim firmom wprowadzenie chipów i pinów? Połowa moich kart kredytowych nadal nie działa w Europie. To ograniczenie. Przelew pieniędzy między krajami w różnych walutach jest bardzo drogi, to ograniczenie. Przedsiębiorca z Indii może w kilka minut założyć firmę przez Internet, ale otrzymanie pożyczki czy zapłaty jest trudne, to ograniczenie. Dostęp do wirtualnych pieniędzy i do przeprowadzania transakcji jest przez to utrudniony. Wiele ograniczeń spowalnia system.
That's because digital money isn't really mine, it's entries in databases that belong to my bank, my credit card company or my investment firm. And these companies have the right to say "no." If I'm a PayPal merchant and PayPal wrongly flags me for fraud, that's it. My account gets frozen, and I can't get paid.
To dlatego, że wirtualne pieniądze w rzeczywistości nie są moje. To wpisy z baz danych należących do mojego banku, wydawcy mojej karty kredytowej lub mojego funduszu inwestycyjnego. Te przedsiębiorstwa mają prawo powiedzieć "nie". Jeśli jako sprzedawca korzystam z systemu PayPal, a PayPal niesłusznie zarzuciłby mi oszustwo, to byłby koniec. Moje konto zostałyby zamrożone, a ja nie dostałabym zapłaty.
These institutions are standing in the way of innovation. How many of you use Facebook photos, Google Photos, Instagram? My photos are everywhere. They are on my phone, they're on my laptop, they're on my old phone, they're in Dropbox. They're on all these different websites and services. And most of these services don't work together. They don't inter-operate. And as a result, my photo library is a mess.
Te instytucje blokują innowacje. Ilu z was ma zdjęcia na Facebooku, Google Photos, czy Instagramie? Moje zdjęcia są wszędzie. W komórce, na laptopie, w starym telefonie, na Dropbox. Jest tyle różnych stron internetowych i serwisów, ale większość z nich nie współpracuje ze sobą. Nie są kompatybilne. W rezultacie mój zbór zdjęć to chaos.
The same thing happens when institutions control the money supply. A lot of these services don't inter-operate, and as a result, this blocks what we can do with payment. And it makes transaction costs go up. So far, we've been through two phases of money. In an analog world, we had to deal with these physical objects, and money moved at a certain speed -- the speed of humans. In a digital world, money can reach much farther and is much faster, but we're at the mercy of these gatekeeper institutions. Money only moves at the speed of banks.
Podobne rzeczy mają miejsce, gdy instytucje kontrolują zasoby pieniężne. Wiele usług działa osobno, a w rezultacie możliwości płatnicze są ograniczone. To powoduje wzrost kosztów transakcyjnych. Dotychczas wspomniałam o pieniądzu w dwóch formach. W świecie analogowym mamy do czynienia z realnymi przedmiotami, a pieniądze krążą z określoną szybkością, ograniczoną przez człowieka. W świecie cyfrowym pieniądz sięga dużo dalej i szybciej. Ale jesteśmy skazani na łaskę instytucji blokujących system. Pieniądz krąży z szybkością, którą ograniczają banki.
We're about to enter a new phase of money. The future of money is programmable. When we combine software and currency, money becomes more than just a static unit of value, and we don't have to rely on institutions for security. In a programmable world, we remove humans and institutions from the loop. And when this happens, we won't even feel like we're transacting anymore. Money will be directed by software, and it will just safely and securely flow.
Pieniądz wchodzi w nowe stadium. Przyszłość pieniądza można zaprogramować. Gdy połączymy oprogramowanie i walutę, pieniądz staje się czymś więcej, niż tylko statyczną jednostką wartości, a my nie musimy polegać na instytucjach kontrolujących. W programowalnym świecie ludzie i instytucje wypadają z układu. Gdy tak się stanie, nie poczujemy nawet, że dokonujemy transakcji. Pieniądz sterowany oprogramowaniem będzie przepływał bezpiecznie.
Cryptocurrencies are the first step of this evolution. Cryptocurrencies are digital money that isn't run by any government or bank. It's money designed to work in a world without intermediaries. Bitcoin is the most ubiquitous cryptocurrency, but there are hundreds of them. There's Ethereum, Litecoin, Stellar, Dogecoin, and those are just a few of the more popular ones. And these things are real money. The sushi restaurant down my street takes Bitcoin. I have an app on my phone that I can use to buy sashimi. But it's not just for small transactions. In March, there was a transaction that moved around 100,000 bitcoins. That's the equivalent of 40 million US dollars.
Pierwszym krokiem tej ewolucji jest kryptowaluta. Kryptowaluta to cyfrowy pieniądz, którego nie kontrolują żadne rządy ani banki. To pieniądz zaprojektowany do funkcjonowania w świecie bez pośredników. Najpopularniejszą formą kryptowaluty jest bitcoin, choć istnieją setki innych form. Ethereum, litecoin, stellar, dogecoin, to kilka z tych najbardziej popularnych. To są prawdziwe pieniądze. Restauracja sushi na mojej ulicy akceptuje bitcoiny, Mam w telefonie aplikację, która pozwala mi kupić sashimi. Nie tylko małe transakcje są możliwe. W marcu dokonano transakcji na sto tysięcy bitcoinów. To równowartość 40 milionów dolarów amerykańskich.
Cryptocurrencies are based on a special field of mathematics called cryptography. Cryptography is the study of how to secure communication, and it's about two really important things: masking information so it can be hidden in plain sight, and verifying a piece of information's source. Cryptography underpins so many of the systems around us. And it's so powerful that at times the US government has actually classified it as a weapon.
Kryptowaluta bazuje na szczególnej dziedzinie matematyki, zwanej kryptografią. Kryptografia to dziedzina zajmująca się zabezpieczaniem przepływu informacji. Chodzi o dwie naprawdę ważne rzeczy, maskowanie informacji, żeby była ukryta nawet na widoku, i weryfikowanie źródła informacji. Kryptografia wspiera dużą część systemu wokół nas. Jest tak potężna, że amerykański rząd zakwalifikował ją jako broń.
During World War II, breaking cryptosystems like Enigma was critical to decoding enemy transmissions and turning the tide of the war. Today, anyone with a modern web browser is running a pretty sophisticated cryptosystem. It's what we use to secure our interactions on the Internet. It's what makes it safe for us to type our passwords in and to send financial information to websites. So what the banks used to give us -- trustworthy digital money transfer -- we can now get with a clever application of cryptography. And this means that we don't have to rely on the banks anymore to secure our transactions. We can do it ourselves.
Podczas II wojny światowej złamanie systemu kryptograficznego Enigma było kluczowe w odszyfrowaniu wrogich przekazów i zmieniło bieg wojny. Dzisiaj każdy, kto ma nowoczesną wyszukiwarkę, pracuje z zaawansowanym systemem kryptograficznym. Tak zabezpieczamy interakcje w Internecie. Dlatego możemy bezpiecznie wpisać hasło i przesłać informacje finansowe na stronę internetową. To, co kiedyś oferowały nam banki, wiarygodny transfer cyfrowych pieniędzy, dzisiaj sami możemy zrobić dzięki mądrej aplikacji kryptograficznej. Czyli że już nie trzeba ufać bankom w kwestii bezpieczeństwa trasakcyjnego. Możemy to zrobić sami.
Bitcoin is based on the very same idea that the Yap used, this collective global knowledge of transfers. In Bitcoin, I spend by transferring Bitcoin, and I get paid when someone transfers Bitcoin to me.
Bitcoin opiera się na tym samym pomyśle, jaki stosowali Yap, kolektywej i globalnej znajomości transferów. Gdy płacę bitcoinami, to je przelewam, a jeżeli ktoś przeleje bitcoiny do mnie, to mam przychód.
Imagine that we had this magic paper. So the way that this paper works is I can give you a sheet of it and if you write something on it, it will magically appear on my piece as well. Let's say we just give everyone this paper and everyone writes down the transfers that they're doing in the Bitcoin system. All of these transfers get copied around to everyone else's pieces of paper. And I can look at mine and I'll have a list of all of the transfers that are happening in the entire Bitcoin economy. This is actually what's happening with the Bitcoin blockchain, which is a list of all of the transactions in Bitcoin. Except, it's not done through paper. It's done through computer code, running on thousands of networked computers around the world. All of these computers are collectively confirming who owns what Bitcoin. So the Bitcoin blockchain is core to how Bitcoin works.
Wyobraźcie sobie magiczny papier. Działa to tak: daję ci kartkę papieru, to, co na niej napiszesz, magicznie pojawi się też na mojej kartce. Załóżmy, że każdy dostał taką kartkę i każdy zapisuje na niej swój transfer w systemie bitcoin. Transfery te są kopiowane na inne kartki. Gdy spojrzę na swoją kartkę, zobaczę listę wszystkich transferów w całym systemie bitcoin. To właśnie łańcuch bloków bitcoin, który jest listą wszystkich transakcji w walucie bitcoin. Tylko nie na papierze. Robi się to za pomocą kodu komputerowego działającego na tysiącach komputerów połączonych w światową sieć. Wszystkie komputery zgodnie potwierdzają, kto jest posiadaczem bitcoinów. Zatem łańcuch bitcoinów jest istotą funkcjonowania bitcoinów.
But where do bitcoins actually come from? Well, the code is designed to create new Bitcoin according to a schedule. And the way that it works is that to get those Bitcoin, I have to solve a puzzle -- a random cryptographic puzzle. Imagine that we had 15 dice, and we were throwing these dice over and over again. Whenever the dice come up all sixes, we say that we win. This is very close to what these computers are all actually doing. They're trying over and over again to land on the right number. And when they do, we say that they've solved the puzzle.
Skąd wzięły się bitcoiny? Zaprojektowany kod tworzy nowe bitcoiny zgodnie ze schematem. Aby nabyć bitcoiny, muszę ułożyć kryptograficzne puzzle. Załóżmy, że mamy 15 kostek do gry, rzucamy nimi wiele razy. Gdy wypadają same szóstki, wygrywamy. Podobnie działają te komputery. Wielokrotnie próbują wylosować odpowiedni numer. A gdy to się stanie, to znaczy, że łamigłówkę rozwiązano.
The computer that solves the puzzle publishes its solution to the rest of the network and collects its reward: new bitcoins. And in the act of solving this puzzle, these computers are actually helping to secure the Bitcoin blockchain and add to the list of transactions.
Komputer, który ułoży łamigłówkę, ogłasza swój wynik innym komputerom w sieci i zdobywa nagrodę: nowe bitcoiny. A w czasie układania łamigłówki komputery pomagają zabezpieczyć łańcuch bitcoinów i dodać do listy transakcji.
There are actually people all over the world running this software, and we call them Bitcoin miners. Anyone can become a Bitcoin miner. You can go download the software right now and run it in your computer and try to collect some bitcoins. I can't say that I would recommend it, because right now, the puzzle is so hard and the network is so powerful, that if I tried to mine Bitcoin on my laptop, I probably wouldn't see any for about two million years. The miners, professional miners, use this special hardware that's designed to solve the puzzle really fast. Now, the Bitcoin network and all of this special hardware, there are estimates that the amount of energy it uses is equivalent to that of a small country. So, the first set of cryptocurrencies are a little bit slow and a little bit cumbersome. But the next generation is going to be so much better and so much faster.
Użytkowników tego oprogramowania nazywamy górnikami bitcoinów. Każdy może zostać górnikiem bitcoinów. Bez problemu można pobrać software, uruchomić go na komputerze i próbować zbierać bitcoiny. Nie mogę powiedzieć, że to polecam, bo aktualnie łamigłówki są tak trudne, a sieć tak potężna, że próbując kopać na laptopie, pewnie nic bym nie zdobyła przez dwa miliony lat. Profesjonalni górnicy używają specjalnego hardware'u, który jest zaprojektowany, aby szybko rozwiązywać puzzle. Szacuje się, że sieć bitcoinów z całym specjalnym hardwarem zużywa tyle energii, co mały kraj. Pierwsza generacja kryptowaluty jest trochę powolna i skomplikowana. Ale już kolejna generacja będzie dużo lepsza i szybsza.
Cryptocurrencies are the first step to a world with a global programmable money. And in a world with programmable money, I can pay anyone else securely without having to sign up or ask permission, or do a conversion or worry about my money getting stuck. And I can send money around the world. This is a really amazing thing. It's the idea of permission-less innovation. The Internet caused an explosion of innovation, because it was built upon an open architecture. And just like the Internet changed the way we communicate, programmable money is going to change the way we pay, allocate and decide on value.
Kryptowaluty są pierwszym krokiem do świata z globalną, programowalną walutą. A w świecie z programowalnym pieniądzem można wszędzie bezpiecznie płacić, bez konieczności podpisywania czegokolwiek, czy pytania o zgodę, bez dokonywania wymiany i bez obawy o zablokowanie pieniędzy. Mogę wysyłać pieniądze na cały świat. To niesamowite. To istota innowacji bez kontroli. Internet wywołał eksplozję innowacji, ponieważ bazuje na otwartej architekturze. Internet zmienił sposób komunikowania się, a programowalny pieniądz zmieni sposób, w jaki płacimy, alokujemy i decydujemy o wartości.
So what kind of world does programmable money create? Imagine a world where I can rent out my healthcare data to a pharmaceutical company. They can run large-scale data analysis and provide me with a cryptographic proof that shows they're only using my data in a way that we agreed. And they can pay me for what they find out. Instead of signing up for streaming services and getting a cable bill, what if my television analyzed my watching habits and recommended well-priced content that fit within my budget that I would enjoy? Imagine an Internet without ads, because instead of paying with our attention when we view content, we just pay.
Jaki świat stworzą programowalne pieniądze? Wyobraźmy sobie, że mogłabym udostępnić swoje dane zdrowotne firmie farmaceutycznej. Firma ta prowadzi analizę danych na szeroką skalę, ale kryptograficzny dowód gwarantuje, że moje dane są wykorzystywane tylko w uzgodniony sposób. Mogą mi nawet płacić za swoje odkrycia. Zamiast zapisywać się do mediów online i zamiast rachunków za telewizję kablową, telewizor analizowałby moje zwyczaje i polecał programy dopasowane do mojego budżetu i gustu. Wyobraźmy sobie Internet bez reklam, bo zamiast płacenia czasem spędzonym na oglądaniu reklam, płacilibyśmy za samą treść.
Interestingly, things like micro-payments are actually going to change the way security works in our world, because once we're better able to allocate value, people will use their money and their energies for more constructive things. If it cost a fraction of a cent to send an email, would we still have spam?
Co ciekawe, mikropłatności naprawdę zmienią sposób działania zabezpieczeń na świecie, bo kiedy usprawnimy alokowanie wartości, będziemy używać pieniędzy i energii do bardziej konstruktywnych rzeczy. Gdyby wysłanie maila kosztowało ułamek centa, czy istniałby spam?
We're not at this world yet, but it's coming. Right now, it's like we're in a world that is seeing the first automobile. The first cryptocurrency, like the first car, is slow and hard to understand and hard to use. Digital money, like the horse and carriage, works pretty well, and the whole world economy is built on it. If you were the first person on your block to get a car with an internal combustion engine, your neighbors would probably think you were crazy: "Why would you want this large, clunky machine that breaks down all the time, that lights on fire, and is still slower than a horse?" But we all know how that story turns out.
Jeszcze nie żyjemy w takim świecie, ale on nadejdzie. Teraz przypomina to świat, w którym pojawiło się pierwsze auto. Pierwsza kryptowaluta jest jak pierwszy samochód, powolna, trudna do zrozumienia i skomplikowana w użyciu. Cyfrowy pieniądz, jak koń z bryczką, funkcjonuje całkiem dobrze, cała światowa ekonomia jest na nim zbudowana. Jeśli jako pierwsza osoba w bloku sprawisz sobie samochód z silnikiem spalinowym, sąsiedzi pewnie uznaliby cię za wariata. "Po co ci taka wielka maszyna, która ciągle się psuje, wznieca ogień i jest wolniejsza od konia?". Ale my wiemy, jak ta historia się potoczy.
We're entering a new era of programmable money. And it's very exciting, but it's also a little bit scary. Cryptocurrencies can be used for illegal transactions, just like cash is used for crime in the world today. When all of our transactions are online, what does that mean for surveillance -- who can see what we do? Who's advantaged in this new world and who isn't? Will I have to start to pay for things that I didn't have to pay for before? Will we all become slaves to algorithms and utility functions?
Zaczynamy erę programowalnego pieniądza. To podniecające, ale i trochę niepokojące. Kryptowalut można używać w nielegalnych transakcjach, tak jak dziś gotówka finansuje przestępstwa. Jeśli wszystkie transakcje trafią online, co oznaczałoby to dla inwigilacji, kto mógłby śledzić, co robimy? Kto zyska w nowym świecie, a kto nie? Czy będę musiała płacić za coś, za co teraz nie muszę? Czy zostaniemy niewolnikami algorytmów i funkcji?
All new technology comes with trade-offs. The Internet brought us a lot of ways to waste time. But it also greatly increased productivity. Mobile phones are annoying because they make me feel like I have to stay connected to work all the time. But they also help me stay connected to friends and family. The new sharing economy is going to eliminate some jobs. But it's also going to create new, flexible forms of employment. With programmable money, we decouple the need for large, trusted institutions from the architecture of the network. And this pushes innovation in money out to the edges, where it belongs. Programmable money democratizes money. And because of this, things are going to change and unfold in ways that we can't even predict.
Wszystkie nowe technologie są wynikiem kompromisu. Internet dał nam wiele sposobów na marnotrawienie czasu. Ale też znacznie podniósł produktywność. Telefony komórkowe mnie irytują, bo czuję przymus połączenia z biurem przez cały czas. Ale też mogę być w kontakcie z przyjaciółmi i z rodziną. Nowa ekonomia współdzielenia wyeliminuje niektóre zawody. Ale stworzy nowe, elastyczne formy zatrudnienia. Programowalny pieniądz rozdziela potrzebę istnienia dużych instytucji zaufania od architektury sieciowej. A to napędza innowacje pieniężne. Programowalny pieniądz demokratyzuje pieniądz. Dlatego świat się zmieni i rozwinie w sposób, który trudno przewidzieć.
Thank you.
Dziękuję.
(Applause)
(Brawa)