So many of you have probably seen the movie "The Martian." But for those of you who did not, it's a movie about an astronaut who is stranded on Mars, and his efforts to stay alive until the Earth can send a rescue mission to bring him back to Earth. Gladly, they do re-establish communication with the character, astronaut Watney, at some point so that he's not as alone on Mars until he can be rescued. So while you're watching the movie, or even if you haven't, when you think about Mars, you're probably thinking about how far away it is and how distant.
Багато хто з вас, мабуть, бачив стрічку "Марсіанин". Для тих, хто не бачив, - цей фільм про астронавта, який опинився на Марсі, та про його намагання вижити до того часу, як рятувальна місія поверне його на Землю. На щастя, зв'язок з персонажем, астронавтом Уотні, було відновлено в якийсь момент, то ж він не почувався досить самотньо, допоки його не врятують. Під час перегляду фільму, або навіть, якщо ви його не дивились, коли ви міркуєте про Марс, ви, можливо, розмірковували про те, як він далеко.
And, what might not have occurred to you is, what are the logistics really like of working on another planet -- of living on two planets when there are people on the Earth and there are rovers or people on Mars? So think about when you have friends, families and co-workers in California, on the West Coast or in other parts of the world. When you're trying to communicate with them, one of the things you probably first think about is: wait, what time is it in California? Will I wake them up? Is it OK to call? So even if you're interacting with colleagues who are in Europe, you're immediately thinking about: What does it take to coordinate communication when people are far away? So we don't have people on Mars right now, but we do have rovers. And actually right now, on Curiosity, it is 6:10 in the morning. So, 6:10 in the morning on Mars. We have four rovers on Mars. The United States has put four rovers on Mars since the mid-1990s, and I have been privileged enough to work on three of them. So, I am a spacecraft engineer, a spacecraft operations engineer, at NASA's Jet Propulsion Laboratory in Los Angeles, California. And these rovers are our robotic emissaries. So, they are our eyes and our ears, and they see the planet for us until we can send people. So we learn how to operate on other planets through these rovers. So before we send people, we send robots. So the reason there's a time difference on Mars right now, from the time that we're at is because the Martian day is longer than the Earth day. Our Earth day is 24 hours, because that's how long it takes the Earth to rotate, how long it takes to go around once. So our day is 24 hours. It takes Mars 24 hours and approximately 40 minutes to rotate once. So that means that the Martian day is 40 minutes longer than the Earth day. So teams of people who are operating the rovers on Mars, like this one, what we are doing is we are living on Earth, but working on Mars. So we have to think as if we are actually on Mars with the rover. Our job, the job of this team, of which I'm a part of, is to send commands to the rover to tell it what to do the next day. To tell it to drive or drill or tell her whatever she's supposed to do. So while she's sleeping -- and the rover does sleep at night because she needs to recharge her batteries and she needs to weather the cold Martian night. And so she sleeps. So while she sleeps, we work on her program for the next day. So I work the Martian night shift. (Laughter) So in order to come to work on the Earth at the same time every day on Mars -- like, let's say I need to be at work at 5:00 p.m., this team needs to be at work at 5:00 p.m. Mars time every day, then we have to come to work on the Earth 40 minutes later every day, in order to stay in sync with Mars. That's like moving a time zone every day. So one day you come in at 8:00, the next day 40 minutes later at 8:40, the next day 40 minutes later at 9:20, the next day at 10:00. So you keep moving 40 minutes every day, until soon you're coming to work in the middle of the night -- the middle of the Earth night. Right? So you can imagine how confusing that is. Hence, the Mars watch. (Laughter) This weights in this watch have been mechanically adjusted so that it runs more slowly. Right? And we didn't start out -- I got this watch in 2004 when Spirit and Opportunity, the rovers back then. We didn't start out thinking that we were going to need Mars watches. Right? We thought, OK, we'll just have the time on our computers and on the mission control screens, and that would be enough. Yeah, not so much. Because we weren't just working on Mars time, we were actually living on Mars time. And we got just instantaneously confused about what time it was. So you really needed something on your wrist to tell you: What time is it on the Earth? What time is it on Mars? And it wasn't just the time on Mars that was confusing; we also needed to be able to talk to each other about it. So a "sol" is a Martian day -- again, 24 hours and 40 minutes. So when we're talking about something that's happening on the Earth, we will say, today. So, for Mars, we say, "tosol." (Laughter) Yesterday became "yestersol" for Mars. Again, we didn't start out thinking, "Oh, let's invent a language." It was just very confusing. I remember somebody walked up to me and said, "I would like to do this activity on the vehicle tomorrow, on the rover." And I said, "Tomorrow, tomorrow, or Mars, tomorrow?" We started this terminology because we needed a way to talk to each other. (Laughter) Tomorrow became "nextersol" or "solorrow." Because people have different preferences for the words they use. Some of you might say "soda" and some of you might say "pop." So we have people who say "nextersol" or "solorrow." And then something that I noticed after a few years of working on these missions, was that the people who work on the rovers, we say "tosol." The people who work on the landed missions that don't rove around, they say "tosoul." So I could actually tell what mission you worked on from your Martian accent. (Laughter) So we have the watches and the language, and you're detecting a theme here, right? So that we don't get confused. But even the Earth daylight could confuse us. If you think that right now, you've come to work and it's the middle of the Martian night and there's light streaming in from the windows that's going to be confusing as well. So you can see from this image of the control room that all of the blinds are down. So that there's no light to distract us. The blinds went down all over the building about a week before landing, and they didn't go up until we went off Mars time. So this also works for the house, for at home. I've been on Mars time three times, and my husband is like, OK, we're getting ready for Mars time. And so he'll put foil all over the windows and dark curtains and shades because it also affects your families. And so here I was living in kind of this darkened environment, but so was he. And he'd gotten used to it. But then I would get these plaintive emails from him when he was at work. Should I come home? Are you awake? What time is it on Mars? And I decided, OK, so he needs a Mars watch. (Laughter) But of course, it's 2016, so there's an app for that. (Laughter) So now instead of the watches, we can also use our phones. But the impact on families was just across the board; it wasn't just those of us who were working on the rovers but our families as well. This is David Oh, one of our flight directors, and he's at the beach in Los Angeles with his family at 1:00 in the morning. (Laughter) So because we landed in August and his kids didn't have to go back to school until September, they actually went on to Mars time with him for one month. They got up 40 minutes later every day. And they were on dad's work schedule. So they lived on Mars time for a month and had these great adventures, like going bowling in the middle of the night or going to the beach. And one of the things that we all discovered is you can get anywhere in Los Angeles at 3:00 in the morning when there's no traffic.
І, можливо, вам не спадало на думку, як необхідно організувати роботу на іншій планеті - для життя на двох планетах, коли люди перебувають на Землі та всюдиходи або люди - на Марсі. Поміркуйте, якщо ви маєте друзів, родичів або колег в Каліфорнії, на західному узбережжі або в іншому куточку світу. Коли ви намагаєтесь зв'язатись із ними, перше, про що ви думаєте, це: стривайте, а котра година в Каліфорнії? Чи не розбуджу я їх? Чи зручно дзвонити зараз? Навіть, якщо ви спілкуєтесь з колегами з Європи, ви негайно думаєте про те, що необхідно для координації зв'язку з людьми на значній відстані. Поки що людей на Марсі немає, але є всюдиходи. Просто зараз на марсоході Curiosity [К'юріосіті] 6:10 ранку. Так, 6:10 ранку на Марсі. У нас на Марсі є чотири всюдиходи. З середини 90-х років Сполучені Штати доставили на Марс чотири всюдиходи, і я маю честь працювати над трьома із них. Я - інженер космічних апаратів, інженер експлуатації космічних апаратів в Лабораторії реактивного руху НАСА, Лос-Анджелес, Каліфорнія. Ці всюдиходи - наші механічні посланці. Вони - наші очі і вуха, і вони оглядають планету для нас, допоки ми не зможемо відправити людей. Ми навчаємося працювати на інших планетах завдяки цим всюдиходам. Перед тим, як відправити людей, ми відправили роботів. Причиною того, що існує різниця між часом на Марсі та нашим часом є те, що доба на Марсі триває довше, ніж на Землі. Доба на Землі триває 24 години, саме стільки часу потрібно Землі на обертання, стільки часу необхідно на один оберт. Таким чином наша доба триває 24 години. Марсу необхідно 24 години та приблизно 40 хвилин на здійснення одного оберту. Це означає, що марсіанська доба на 40 хвилин довша за земну. Групи людей, які керують всюдиходами на Марсі, такими як цей, ми живемо на Землі, але працюємо на Марсі. Тож нам треба уявити, що ми насправді на Марсі з всюдиходом. Наша робота, робота команди, частиною якої я є, полягає у передачі завдань всюдиходу, які він має виконати наступного дня. Чи він має їхати, чи свердлити, чи він має робити щось інше. І в той час, як він спить, а всюдихід вночі спить, тому що йому необхідно зарядити батареї та перечекати холодну марсіанську ніч. Отже, він спить. І в той час, поки він спить, ми працюємо над його програмою на наступний день. Отже, я працюю в марсіанську нічну зміну. (Сміх) Для того, щоб прийти на роботу на Землі у той самий час і день на Марсі, наприклад, припустімо, я маю бути на роботі о 17:00, ця команда має бути на роботі о 17:00 за марсіанським часом кожного дня, тому ми маємо приходити на роботу на Землі на 40 хвилин пізніше кожного дня, з метою синхронізації з марсіанським часом Це схоже на щоденну подорож між часовими поясами. Отже, одного дня ти приходиш о 8:00, наступного - на 40 хвилин пізніше, о 8:40, наступного дня - ще на 40 хвилин пізніше, о 9:20, наступного дня - о 10:00. Тож ти приходиш кожного наступного дня на 40 хвилин пізніше, аж поки одного дня ти не прийдеш на роботу опівночі, опівночі за земним часом. Ви уявляєте, як це може збивати з пантелику? Це - марсіанський годинник. (Сміх) Механізм у цьому годиннику було відрегульовано таким чином, що він рухається повільніше. Ми не замислювались над цим - Цей годинник у мене з 2004 року, коли ми почали супроводжувати всюдиходи Спіріт та Оппорт'юніті. Ми не замислювались, що нам потрібні марсіанські годинники. Ми думали, добре, у нас є годинники на комп'ютерах, на екранах управління польотами, і цього достатньо. Так, небагато. Тому що ми не просто працювали за марсіанським часом, ми насправді жили за марсіанським часом. І ми постійно були дезорієнтовані з приводу того, котра зараз година. Тож нам потрібне було щось на нашому зап'ясті, що говорило би нам: Котра година на Землі? Котра година на Марсі? І нас збивав з пантелику не тільки час на Марсі. Ми також мусили говорити про це один з одним. "Sol" ["сол"] - це марсіанська доба, нагадаю, 24 години і 40 хвилин. Коли ми говоримо про щось, що відбувається на Землі, ми говоримо "today" ["сьогодні"]. Тож для Марсу ми скажемо "tosol" ["сьогодні на Марсі"]. (Сміх) "Yesterday" ["вчора"] перетворюється на "yestersol" ["вчора на Марсі"]. Повторюся, ми не думали навмисно: "О, давайте вигадаємо мову". Це просто викликало плутанину. Пам'ятаю, як одного разу хтось підійшов до мене і сказав: "Я хотів би зроботи це на всюдиході завтра". Я відповіла: "Завтра, завтра, чи завтра на Марсі?" Ми почали використовувати ці терміни, тому що ми мали спілкуватись один з одним. (Сміх) "Tomorrow" ["завтра"] перетворилось на "nextersol" ["наступного дня на Марсі"] або "solorrow" ["завтра на Марсі"]. Тому що різні люди можуть використовувати різні слова. Хтось може сказати "soda" ["содова"], а хтось скаже "pop" ["шипучка"]. Тож різні люди кажуть "nextersol" або "solorrow". Я дещо помітила після кількох років роботи у цих місіях - люди, які працюють з всюдиходами, кажуть "tosol". Люди, які працюють на поверхні та не мандрують навколо, кажуть "tosoul". Я можу навіть сказати, що ваше завдання формує ваш марсіанський акцент. (Сміх) Таким чином, у нас є годинники і мова, ви слідкуєте за моєю думкою, так? Щоб ми не заплутались. Але навіть денне світло може збити нас с пантелику. Якщо ти прийшов на роботу, і на Марсі зараз північ, а з вікон ллється сонячне світло, це, напевно, тебе дезорієнтує. На цьому фото диспетчерської видно, що всі жалюзі опущені. Світло вас не відволікає. Жалюзі опускаються по всій будівлі приблизно за тиждень до висадки, та не піднімаються, допоки ми не покинемо Марс. Це також стосується і наших домівок. Я жила за марсіанським часом три рази, і мій чоловік щоразу погоджується жити за марсіанським часом. Він покриває фольгою вікна та вішає темні штори, тому що це також впливає на вашу родину. І коли я жила в такому затемненому середовищі, то і він так жив. І він звик до цього. А потім я отримувала від нього ці жалібні листи, коли він був на роботі. Мені можна прийти додому? Ти не спиш? Котра година на Марсі? І я вирішила, йому потрібен марсіанський годинник. (Сміх) Але звичайно, надворі 2016, і ми маємо додаток для цього. (Сміх) Тепер замість годинників ми використовуємо наші телефони. Вплив на наші родини був відчутний по всіх напрямках. Це стосувалось не тільки нас, тих, хто працює з всюдиходами, але впливало також і на наші родини. Це Девід О, один із наших керівників польотів. Він на пляжі у Лос-Анджелесі зі своєю родиною о 1:00 ранку. (Сміх) Через те, що ми висадились у серпні, і його діти не мусили повертатися до школи до вересня вони фактично пререйшли на марсіанський час разом із ним на один місяць. Вони прокидалися на 40 хвилин пізніше кожного дня. Вони жили за розкладом свого батька. Вони жили за марсіанським часом протягом місяця і мали такі чудові пригоди, як ігри у боулінг опівночі, або похід на пляж. І ми виявили, що можна дістатися будь-якого місця в Лос-Анджелесі о третій годині ранку без заторів.
(Laughter)
(Сміх)
So we would get off work, and we didn't want to go home and bother our families, and we were hungry, so instead of going locally to eat something, we'd go, "Wait, there's this great all-night deli in Long Beach, and we can get there in 10 minutes!" So we would drive down -- it was like the 60s, no traffic. We would drive down there, and the restaurant owners would go, "Who are you people? And why are you at my restaurant at 3:00 in the morning?" So they came to realize that there were these packs of Martians, roaming the LA freeways, in the middle of the night -- in the middle of the Earth night. And we did actually start calling ourselves Martians. So those of us who were on Mars time would refer to ourselves as Martians, and everyone else as Earthlings.
Коли закінчувалась наша робота, і ми не хотіли повертатися додому і турбувати наші родини, якщо ми зголодніли, то замість шукати нагоди поїсти десь поблизу ми вирішували: "Стривайте, є той чудовий цілодобовий магазин на Лонг Біч. І ми можемо дістатися туди за 10 хвилин!" Ми вирушали у дорогу, і це було як у 60-ті, без заторів. Ми приїжджали, і власники ресторанів дивувалися: "Хто ви, люди? І чому ви прийшли до мого ресторану о третій годині ранку?" Так вони зрозуміли, що існують такі зграї марсіан, які подорожують автострадами Лос-Анджелеса опівночі, посеред земної ночі. І ми дійсно стали називати себе марсіанами. Ті з нас, хто жив за марсіанським часом, говорили про себе як про марсіан, всі інші були земляни.
(Laughter)
(Сміх)
And that's because when you're moving a time-zone every day, you start to really feel separated from everyone else. You're literally in your own world. So I have this button on that says, "I survived Mars time. Sol 0-90." And there's a picture of it up on the screen. So the reason we got these buttons is because we work on Mars time in order to be as efficient as possible with the rover on Mars, to make the best use of our time. But we don't stay on Mars time for more than three to four months. Eventually, we'll move to a modified Mars time, which is what we're working now. And that's because it's hard on your bodies, it's hard on your families. In fact, there were sleep researchers who actually were studying us because it was so unusual for humans to try to extend their day. And they had about 30 of us that they would do sleep deprivation experiments on. So I would come in and take the test and I fell asleep in each one. And that was because, again, this eventually becomes hard on your body. Even though it was a blast. It was a huge bonding experience with the other members on the team, but it is difficult to sustain. So these rover missions are our first steps out into the solar system. We are learning how to live on more than one planet. We are changing our perspective to become multi-planetary. So the next time you see a Star Wars movie, and there are people going from the Dagobah system to Tatooine, think about what it really means to have people spread out so far. What it means in terms of the distances between them, how they will start to feel separate from each other and just the logistics of the time. We have not sent people to Mars yet, but we hope to. And between companies like SpaceX and NASA and all of the international space agencies of the world, we hope to do that in the next few decades. So soon we will have people on Mars, and we truly will be multi-planetary. And the young boy or the young girl who will be going to Mars could be in this audience or listening today. I have wanted to work at JPL on these missions since I was 14 years old and I am privileged to be a part of it. And this is a remarkable time in the space program, and we are all in this journey together. So the next time you think you don't have enough time in your day, just remember, it's all a matter of your Earthly perspective. Thank you. (Applause)
Через те, що ти щодня подорожуєш між часовими поясами, починаєш відчувати себе відокремленим від усіх інших. Ти буквально знаходишся у своєму власному світі. У мене є цей значок, на якому написано: "Я витримала марсіанський час. Сол 0-90". І тут є зображення. Ми отримали ці значки, бо працювали за марсіанським часом, з метою бути якомога ефективнішими при роботі з всюдиходами та найкращого використання нашого часу. Але ми не живемо за марсіанським часом більше, ніж три або чотири місяці. Зрештою, ми перейдемо на скоригований марсіанський час, з яким ми зараз працюємо, І це тому, що це важко для вашого тіла, це важко для вашої родини. Фактично, за нами спостерігали дослідники сну, бо подовження доби - це дуже незвично для людей. Вони відібрали близько 30 із нас для проведення дослідів із позбавлення сну. Тож я пройду тести, і буду спати на кожному із них. І це тому, що, повторюся, зрештою, це стає дуже важко для вашого тіла. Навіть, якщо це було неймовірно. Це був величезний досвід єднання з іншими членами команди, але це було складно витримати. Ці місії всюдиходів - наші перші кроки у сонячну систему. Ми вчимося жити більш, ніж на одній планеті. Ми змінюємо наше майбутнє, щоб стати мультипланетарними. Отже, коли наступного разу ви будете дивитися фільм "Зоряні війни", і побачите людей, що подорожують із системи Дагоба до Татуїну, поміркуйте, що насправді означає таке розповсюдження людства. Що це означає з точки зору відстані між людьми, як вони будуть почуватися відокремленими один від одного, та й просто організації часу. Ми поки що не послали людей на Марс, але сподіваємось на це. Разом з такими компаніями як SpaceX, NASA і всіма іншими міжнародними космічними організаціями світу ми сподіваємося зробити це протягом наступних кількох десятиліть. Невдовзі ми відправимо людей на Марс і станемо дійсно мультипланетарними. Молоді хлопці та дівчата, які полетять на Марс, можуть сьогодні бути в цій аудиторії або слухати нас. Я хотіла працювати в ЛРР з того часу, як мені виповнилось 14 років, і я маю честь бути частиною цього. Це чудовий час космічних програм, і всі ми у цій подорожі разом. Тож наступного разу, коли вам не вистачатиме часу, просто пам'ятайте, що це тільки справа вашої земної точки зору. Дякую. (Оплески)