So many of you have probably seen the movie "The Martian." But for those of you who did not, it's a movie about an astronaut who is stranded on Mars, and his efforts to stay alive until the Earth can send a rescue mission to bring him back to Earth. Gladly, they do re-establish communication with the character, astronaut Watney, at some point so that he's not as alone on Mars until he can be rescued. So while you're watching the movie, or even if you haven't, when you think about Mars, you're probably thinking about how far away it is and how distant.
Velen van jullie hebben waarschijnlijk de film 'The Martian' gezien. Maar voor wie dat niet het geval is: het is een film over een astronaut die gestrand is op Mars en zijn pogingen om in leven te blijven tot de aarde een reddingsmissie kan sturen om hem terug te brengen naar de aarde. Gelukkig herstellen zij de communicatie met astronaut Watney, op zeker moment, zodat hij niet meer zo alleen op Mars is totdat hij gered kan worden. Terwijl je naar de film kijkt, of zelfs zonder dat, als je aan Mars denkt, dan denk je waarschijnlijk aan hoe ver het is en hoe afgelegen.
And, what might not have occurred to you is, what are the logistics really like of working on another planet -- of living on two planets when there are people on the Earth and there are rovers or people on Mars? So think about when you have friends, families and co-workers in California, on the West Coast or in other parts of the world. When you're trying to communicate with them, one of the things you probably first think about is: wait, what time is it in California? Will I wake them up? Is it OK to call? So even if you're interacting with colleagues who are in Europe, you're immediately thinking about: What does it take to coordinate communication when people are far away? So we don't have people on Mars right now, but we do have rovers. And actually right now, on Curiosity, it is 6:10 in the morning. So, 6:10 in the morning on Mars. We have four rovers on Mars. The United States has put four rovers on Mars since the mid-1990s, and I have been privileged enough to work on three of them. So, I am a spacecraft engineer, a spacecraft operations engineer, at NASA's Jet Propulsion Laboratory in Los Angeles, California. And these rovers are our robotic emissaries. So, they are our eyes and our ears, and they see the planet for us until we can send people. So we learn how to operate on other planets through these rovers. So before we send people, we send robots. So the reason there's a time difference on Mars right now, from the time that we're at is because the Martian day is longer than the Earth day. Our Earth day is 24 hours, because that's how long it takes the Earth to rotate, how long it takes to go around once. So our day is 24 hours. It takes Mars 24 hours and approximately 40 minutes to rotate once. So that means that the Martian day is 40 minutes longer than the Earth day. So teams of people who are operating the rovers on Mars, like this one, what we are doing is we are living on Earth, but working on Mars. So we have to think as if we are actually on Mars with the rover. Our job, the job of this team, of which I'm a part of, is to send commands to the rover to tell it what to do the next day. To tell it to drive or drill or tell her whatever she's supposed to do. So while she's sleeping -- and the rover does sleep at night because she needs to recharge her batteries and she needs to weather the cold Martian night. And so she sleeps. So while she sleeps, we work on her program for the next day. So I work the Martian night shift. (Laughter) So in order to come to work on the Earth at the same time every day on Mars -- like, let's say I need to be at work at 5:00 p.m., this team needs to be at work at 5:00 p.m. Mars time every day, then we have to come to work on the Earth 40 minutes later every day, in order to stay in sync with Mars. That's like moving a time zone every day. So one day you come in at 8:00, the next day 40 minutes later at 8:40, the next day 40 minutes later at 9:20, the next day at 10:00. So you keep moving 40 minutes every day, until soon you're coming to work in the middle of the night -- the middle of the Earth night. Right? So you can imagine how confusing that is. Hence, the Mars watch. (Laughter) This weights in this watch have been mechanically adjusted so that it runs more slowly. Right? And we didn't start out -- I got this watch in 2004 when Spirit and Opportunity, the rovers back then. We didn't start out thinking that we were going to need Mars watches. Right? We thought, OK, we'll just have the time on our computers and on the mission control screens, and that would be enough. Yeah, not so much. Because we weren't just working on Mars time, we were actually living on Mars time. And we got just instantaneously confused about what time it was. So you really needed something on your wrist to tell you: What time is it on the Earth? What time is it on Mars? And it wasn't just the time on Mars that was confusing; we also needed to be able to talk to each other about it. So a "sol" is a Martian day -- again, 24 hours and 40 minutes. So when we're talking about something that's happening on the Earth, we will say, today. So, for Mars, we say, "tosol." (Laughter) Yesterday became "yestersol" for Mars. Again, we didn't start out thinking, "Oh, let's invent a language." It was just very confusing. I remember somebody walked up to me and said, "I would like to do this activity on the vehicle tomorrow, on the rover." And I said, "Tomorrow, tomorrow, or Mars, tomorrow?" We started this terminology because we needed a way to talk to each other. (Laughter) Tomorrow became "nextersol" or "solorrow." Because people have different preferences for the words they use. Some of you might say "soda" and some of you might say "pop." So we have people who say "nextersol" or "solorrow." And then something that I noticed after a few years of working on these missions, was that the people who work on the rovers, we say "tosol." The people who work on the landed missions that don't rove around, they say "tosoul." So I could actually tell what mission you worked on from your Martian accent. (Laughter) So we have the watches and the language, and you're detecting a theme here, right? So that we don't get confused. But even the Earth daylight could confuse us. If you think that right now, you've come to work and it's the middle of the Martian night and there's light streaming in from the windows that's going to be confusing as well. So you can see from this image of the control room that all of the blinds are down. So that there's no light to distract us. The blinds went down all over the building about a week before landing, and they didn't go up until we went off Mars time. So this also works for the house, for at home. I've been on Mars time three times, and my husband is like, OK, we're getting ready for Mars time. And so he'll put foil all over the windows and dark curtains and shades because it also affects your families. And so here I was living in kind of this darkened environment, but so was he. And he'd gotten used to it. But then I would get these plaintive emails from him when he was at work. Should I come home? Are you awake? What time is it on Mars? And I decided, OK, so he needs a Mars watch. (Laughter) But of course, it's 2016, so there's an app for that. (Laughter) So now instead of the watches, we can also use our phones. But the impact on families was just across the board; it wasn't just those of us who were working on the rovers but our families as well. This is David Oh, one of our flight directors, and he's at the beach in Los Angeles with his family at 1:00 in the morning. (Laughter) So because we landed in August and his kids didn't have to go back to school until September, they actually went on to Mars time with him for one month. They got up 40 minutes later every day. And they were on dad's work schedule. So they lived on Mars time for a month and had these great adventures, like going bowling in the middle of the night or going to the beach. And one of the things that we all discovered is you can get anywhere in Los Angeles at 3:00 in the morning when there's no traffic.
En misschien is niet bij je opgekomen hoe de logistiek eigenlijk is van het werken op een andere planeet -- van het wonen op twee planeten als er mensen zijn op aarde en er zijn wagentjes of mensen op Mars. Stel, je hebt vrienden, familieleden en collega's in Californië, aan de westkust, of elders in de wereld. Als je probeert met hen te communiceren dan is het eerste waar je soms aan denkt: wacht even, hoe laat is het in Californië? Bel ik ze uit bed? Is het OK om te bellen? Zelfs als je met collega's overlegt die in Europa zitten, dan denk je onmiddellijk: wat betekent het om de communicatie te coördineren als mensen ver weg zijn? We hebben nog geen mensen op Mars maar wel Marswagentjes. En op dit moment is het bij Curiosity 6:10 in de ochtend. Dus 6:10 in de ochtend op Mars. We hebben vier wagentjes op Mars. Amerika heeft vier wagentjes op Mars sinds het midden van de jaren 90 en ik heb het voorrecht om met drie ervan te mogen werken. Ik ben dus ruimtevaartingenieur, een ingenieur bij ruimtevaartoperaties van NASA's Straalaandrijvingslaboratorium in Los Angeles in Californië. En deze wagentjes zijn onze robotvertegenwoordigers. Ze zijn dus onze ogen en oren en ze bekijken de planeet voor ons tot we mensen kunnen sturen. We leren hoe we op andere planeten te werk kunnen gaan door deze wagentjes. Voor we mensen sturen, sturen we robots. Dat er op Mars een tijdsverschil is ten opzichte van onze tijd, komt omdat de Marsdag langer is dan de aarddag. Onze aarddag is 24 uur want zo lang duurt één rotatie van de aarde, één keer ronddraaien. Onze dag telt dus 24 uur. Op Mars duurt het 24 uur en ongeveer 40 minuten om rond te draaien. Dat betekent dus dat de Marsdag 40 minuten langer is dan de aarddag. Teams besturen de wagentjes op Mars, zoals dit team. Wij wonen op aarde, maar we werken op Mars. We moeten doen alsof we eigenlijk met het wagentje op Mars zijn. Ons werk, het werk van het team waar ik deel van uitmaak, is commando's sturen naar het wagentje, die bepalen wat het de volgende dag doet. Opdragen om te rijden of te boren of wat het ook maar moet doen. Terwijl het slaapt -- want het wagentje slaapt echt 's nachts, omdat het zijn accu's weer moet opladen en het moet de koude nachten op Mars zien te doorstaan. En dus slaapt het. Terwijl het slaapt, werken wij aan zijn programma voor de volgende dag. Ik werk dus in nachtdienst op Mars. (Gelach) Om op aarde dagelijks op dezelfde Marstijd te gaan werken -- stel, ik moet aan het werk om 5 uur 's middags, dit team moet elke dag aan het werk om 5 uur 's middags Marstijd, dan moeten we op aarde elke dag 40 minuten later beginnen om zo synchroon te blijven met Mars. Dat is elke dag een tijdzone verschuiven. De ene dag kom je om 8:00 uur binnen, de volgende dag 40 minuten later om 8:40, de volgende dag 40 minuten later om 9:20, de volgende dag om 10:00 uur. Elke dag blijf je 40 minuten verschuiven tot je al gauw begint te werken in het midden van de nacht -- het midden van de aardnacht. Je kunt je dus voorstellen hoe verwarrend dat is. Vandaar het Marshorloge. (Gelach) In dit horloge zijn de gewichtjes mechanisch aangepast zodat het langzamer loopt. Maar aanvankelijk -- ik kreeg dit horloge in 2004 toen Spirit en Opportunity de Marswagentjes waren. We dachten vooraf niet: we hebben Marshorloges nodig. We dachten, we hebben de tijd gewoon op onze computers en op de schermen van het controlecentrum en dat zou genoeg zijn. Ja, maar niet heus. Want we werkten niet alleen volgens Marstijd, we leefden ook echt volgens Marstijd. Meteen raakten we in de war over hoe laat het was. Je had dus iets om je pols nodig om je te kunnen vertellen: hoe laat is het op aarde? Hoe laat is het op Mars? Het was niet alleen de tijd op Mars die verwarrend was; we moesten ook in staat zijn om er met elkaar over te praten. Dus een "sol" is een Marsdag -- nogmaals: 24 uur en 40 minuten. Als we praten over iets dat op aarde gebeurt, dan zeggen we 'today'. Voor Mars zeggen we 'tosol'. (Gelach) Gisteren werd 'yestersol' voor Mars. Ook nu weer dachten we vooraf niet "O, laten we een taal uitvinden." Maar het was verwarrend. Ik herinner me iemand die op me af kwam en zei: "Ik wil deze activiteit morgen doen met het voertuig, met het wagentje." En ik zei: "Morgen, morgen, of Marsmorgen?" We begonnen met deze terminologie omdat we een manier nodig hadden om te praten. (Gelach) Morgen werd 'nextersol' of 'solorrow'. Omdat mensen andere voorkeuren hebben voor de woorden die ze gebruiken. Sommigen zeggen misschien 'tonic'' en anderen zeggen misschien 'fris'. Wij hebben dus mensen die zeggen 'nextersol' of 'solorrow'. Iets wat ik na een paar jaar werken aan deze missies merkte, was dat de mensen die aan de wagentjes werken zoals wij, 'tosol' zeggen . De mensen die aan de landingsmissies werken die niet rondrijden, die zeggen 'tosoul'. Ik kon dus eigenlijk zeggen welke missie je had vanwege je Martiaanse accent. (Gelach) We hebben dus de horloges en de taal -- je bespeurt een rode draad? -- opdat we niet verward raken. Maar zelfs het aardse daglicht kon ons in verwarring brengen. Als je bedenkt dat je nu op je werk zit en het is midden in de Marsnacht en er stroomt licht binnen door de ramen, dan is dat ook verwarrend. Dus kun je uit dit beeld van de controlekamer opmaken dat alle jaloezieën omlaag zijn. Zodat er geen licht is dat ons afleidt. De jaloezieën gingen in het hele gebouw ongeveer een week voor de landing omlaag en ze gingen niet meer omhoog tot we van Marstijd afgingen. Dit geldt dus ook voor thuis. Ik heb drie keer met Marstijd gewerkt en mijn man zegt dan: we bereiden ons voor op Marstijd. Hij doet dan overal folie op de ramen en donkere gordijnen en zonwering omdat het ook je gezin raakt. Daar zat ik dan in die verduisterde omgeving, maar hij ook. En hij raakte eraan gewend. Maar dan kreeg ik die klaag-e-mails van hem als hij op zijn werk was. Zal ik naar huis komen? Ben je wakker? Hoe laat is het op Mars? En ik besloot dat hij een Marshorloge nodig had. (Gelach) Maar nu is het 2016 en er is natuurlijk een app voor. (Gelach) In plaats van de horloges kunnen we ook onze smartphones gebruiken. De invloed op het gezin gold over de hele linie; het betrof niet alleen diegenen die met de wagentjes werkten maar ook onze gezinnen. Dit is David Oh, een van onze vluchtleiders, aan het strand in Los Angeles met zijn gezin om 1 uur 's nachts. (Gelach) Omdat we in augustus zijn geland en zijn kinderen pas weer terug naar school hoefden in september leefden ze met hem volgens Marstijd gedurende een maand. Elke dag stonden ze 40 minuten later op. Ze zaten op het werkschema van hun vader. Een maand lang leefden ze volgens Marstijd en beleefden spannende avonturen, zoals bowlen in het midden van de nacht of naar het strand gaan. Iets wat we allemaal ontdekten was dat je in Los Angeles overal terecht kunt om 3 uur 's nachts als er geen verkeer is.
(Laughter)
(Gelach)
So we would get off work, and we didn't want to go home and bother our families, and we were hungry, so instead of going locally to eat something, we'd go, "Wait, there's this great all-night deli in Long Beach, and we can get there in 10 minutes!" So we would drive down -- it was like the 60s, no traffic. We would drive down there, and the restaurant owners would go, "Who are you people? And why are you at my restaurant at 3:00 in the morning?" So they came to realize that there were these packs of Martians, roaming the LA freeways, in the middle of the night -- in the middle of the Earth night. And we did actually start calling ourselves Martians. So those of us who were on Mars time would refer to ourselves as Martians, and everyone else as Earthlings.
Na werktijd wilden we niet thuis ons gezin lastig vallen, maar we hadden honger en in plaats van in de buurt wat te eten, zeiden we: "Wacht even, we hebben toch dat geweldige 24-uurs restaurant in Long Beach. We zijn er binnen 10 minuten!" Dus reden we er heen -- als in de jaren 60, geen verkeer. We reden er heen en de restauranteigenaar zei: "Wie zijn jullie ? En waarom zijn jullie in mijn restaurant om 3 uur 's nachts?" Ze beseften dat er hordes Martianen waren die uitzwerfden over de snelwegen van LA midden in de nacht -- in het midden van de aardnacht. We gingen ons zelf Marsbewoners noemen. Als je volgens Marstijd werkte, noemde je jezelf Marsbewoner en alle anderen waren aardbewoners.
(Laughter)
(Gelach)
And that's because when you're moving a time-zone every day, you start to really feel separated from everyone else. You're literally in your own world. So I have this button on that says, "I survived Mars time. Sol 0-90." And there's a picture of it up on the screen. So the reason we got these buttons is because we work on Mars time in order to be as efficient as possible with the rover on Mars, to make the best use of our time. But we don't stay on Mars time for more than three to four months. Eventually, we'll move to a modified Mars time, which is what we're working now. And that's because it's hard on your bodies, it's hard on your families. In fact, there were sleep researchers who actually were studying us because it was so unusual for humans to try to extend their day. And they had about 30 of us that they would do sleep deprivation experiments on. So I would come in and take the test and I fell asleep in each one. And that was because, again, this eventually becomes hard on your body. Even though it was a blast. It was a huge bonding experience with the other members on the team, but it is difficult to sustain. So these rover missions are our first steps out into the solar system. We are learning how to live on more than one planet. We are changing our perspective to become multi-planetary. So the next time you see a Star Wars movie, and there are people going from the Dagobah system to Tatooine, think about what it really means to have people spread out so far. What it means in terms of the distances between them, how they will start to feel separate from each other and just the logistics of the time. We have not sent people to Mars yet, but we hope to. And between companies like SpaceX and NASA and all of the international space agencies of the world, we hope to do that in the next few decades. So soon we will have people on Mars, and we truly will be multi-planetary. And the young boy or the young girl who will be going to Mars could be in this audience or listening today. I have wanted to work at JPL on these missions since I was 14 years old and I am privileged to be a part of it. And this is a remarkable time in the space program, and we are all in this journey together. So the next time you think you don't have enough time in your day, just remember, it's all a matter of your Earthly perspective. Thank you. (Applause)
Omdat je elke dag een tijdzone verschuift, begin je jezelf afgezonderd te voelen van alle anderen. Je zit letterlijk in je eigen wereld. Ik heb dus deze button op die zegt: 'Ik heb Marstijd overleefd. Sol 0-90.' Er is een foto van, daar op het scherm. De reden waarom we die buttons hebben, is dat we volgens Marstijd werken om zo efficiënt mogelijk te kunnen omgaan met het wagentje op Mars om onze tijd optimaal te benutten. We hanteren Marstijd niet meer dan drie of vier maanden. Uiteindelijk gaan we naar een gewijzigd Marstijd-schema, waarmee we nu werken. Omdat het zwaar voor je lichaam is en zwaar voor je gezin. Er waren zelfs slaaponderzoekers die ons bestudeerden, omdat het zo ongewoon was voor mensen om hun dagen te proberen te verlengen. Op ongeveer dertig van ons voerden ze slaaptekort-experimenten uit. Dus dan kwam ik me laten testen en viel elke keer in slaap. En dat kwam weer omdat het op den duur zwaar voor je lichaam wordt. Maar toch was het geweldig. Het gaf een enorm saamhorigheidsgevoel met de andere leden van het team, maar het is moeilijk vol te houden. Deze wagentjesmissies zijn onze eerste stappen in het zonnestelsel. We leren op meer dan één planeet te leven. We wijzigen ons perspectief om multi-planetair te worden. De volgende keer als je een Star Wars-film ziet en er gaan mensen van het Dagobah systeem naar Tatooine, bedenk dan wat het in feite betekent dat mensen zo ver van je af zitten. Wat het betekent in termen van de afstanden tussen hen, hoe ze zich van elkaar gescheiden voelen en de logistiek van andere tijdzones. We hebben nog geen mensen naar Mars gestuurd, maar hopen dat wel te gaan doen. En met bedrijven als SpaceX en NASA en alle internationale ruimteagentschappen van de wereld hopen we dat in de komende paar decennia te kunnen doen. Spoedig zullen er mensen op Mars staan en we zullen echt multi-planetair zijn. De jongen of het meisje dat straks naar Mars gaat, kan hier in dit publiek zitten of dit beluisteren. Ik heb bij JPL aan deze missies willen werken vanaf mijn veertiende en ik voel me bevoorrecht. Dit is een opmerkelijke periode binnen het ruimteprogramma en we maken deze reis samen. De volgende keer dat je vindt dat een dag te weinig uren heeft, onthoud dan dat het allemaal een kwestie is van je aardse perspectief. Dank je wel. (Applaus)