To kick the bucket, bite the dust, cash in your chips, check out, depart, expire, launch into eternity ... These are all euphemisms we use in humor to describe the one life event we are all going to experience: death. But most of us don't want to acknowledge death, we don't want to plan for it, and we don't want to discuss it with the most important people in our lives.
Đi bán muối, về với đất, dừng cuộc chơi, ra đi, khởi hành, hết đát, về cõi vĩnh hằng... Đây là những uyển ngữ được dùng để nói một cách khôi hài về sự kiện trong đời mà ai cũng sẽ trải qua: cái chết. Nhưng hầu hết chúng ta không muốn thừa nhận cái chết, không muốn lên kế hoạch cho nó, và không muốn nói về nó với những người quan trọng nhất trong đời.
I grew up in an Australian community where people got old or sick and passed away, and only the adults attended the funeral. My parents would come home looking sad and drained, but they didn't discuss it with us. So I was ignorant to death and of the grieving process. At 15, I got my invitation. A dear neighbor who was like an aunt to me died suddenly of a heart attack, and I attended my first funeral and did my first reading. I didn't know the tightness in my chest and the dryness in my mouth was normal. The celebrant got some of the facts wrong, and it made me really angry. He talked about how she loved knitting. Knitting.
Tôi lớn lên trong một cộng đồng người Úc nơi mọi người già đi hoặc bệnh tật và qua đời, và chỉ người lớn mới tham dự lễ tang. Cha mẹ tôi thường về nhà với vẻ buồn rầu và kiệt sức, nhưng không nói với chúng tôi về nó. Nên tôi đã không biết gì về cái chết và lễ đưa tiễn đau khổ đó. Ở tuổi 15, tôi nhận được một lời mời. Người hàng xóm yêu quý như là cô của tôi đột tử vì đau tim, và tôi đã lần đầu tiên dự lễ tang và đọc bài điếu. Tôi không biết tức nghẹn ở ngực và miệng khô khốc là bình thường. Linh mục đã nói sai một số việc và nó làm tôi rất tức giận. Ông ấy nói rằng bà rất thích đan. Đan.
(Laughter)
(Cười)
He didn't mention that, at 75, she still mowed her own lawn, built an amazing fish pond in her front yard and made her own ginger beer. I'm pretty sure "keen knitter" isn't what she would have chosen for her eulogy.
Ông ấy không nói rằng ở tuổi 75, bà vẫn tự cắt thảm cỏ của mình, làm một bể cá tuyệt vời ở sân trước và tự làm bia gừng. Tôi khá chắc rằng "người đan len tinh xảo" không phải điều bà muốn chọn cho điếu văn của mình.
(Laughter)
(Cười)
I believe if we discuss death as part of day-to-day living, we give ourselves the opportunity to reflect on our core values, share them with our loved ones, and then our survivors can make informed decisions without fear or regret of having failed to honor our legacy.
Tôi tin nếu nói về cái chết như một phần cuộc sống hàng ngày, ta cho mình cơ hội nhìn lại những giá trị cốt lõi của bản thân, chia sẻ chúng với những người thân yêu, và để những người ở lại có thể đưa quyết định đúng đắn mà không sợ hay hối tiếc vì đã đi ngược với nguyện ước của ta.
I am blessed to lead a wonderful, culturally diverse team, and in the last 12 months, we've lost five parents, including my own father, and most recently, a former colleague who died at 41 from bowel cancer. We started having open and frank conversations about what we were experiencing. We talked about the practical stuff, the stuff no one prepares you for: dealing with government agencies, hospitals, nursing homes, advanced care directives, funeral directors and extended family members,
Tôi may mắn dẫn dắt một đội đa dạng về văn hóa, và trong 12 tháng vừa qua, chúng tôi đã mất năm cha mẹ, trong đó có cha tôi, và gần đây nhất, một đồng nghiệp cũ đã mất ở tuổi 41 vì ung thư ruột. Chúng tôi bắt đầu những buổi đối thoại thẳng thắn và cởi mở về những gì đã trải qua. Chúng tôi nói về những thứ thực tiễn, những thứ mà không ai chuẩn bị cho bạn: giải quyết với cơ quan nhà nước, bệnh viện, viện dưỡng lão, những chỉ thị dự phòng y tế, quản lý nhà táng và những họ hàng xa.
(Laughter)
(Cười)
making decisions about coffins, headstones, headstone wording, headstone font size, all while sleep-deprived.
đưa ra quyết định về quan tài, bia mộ, chữ khắc trên bia mộ, cỡ chữ bia mộ, tất cả trong khi bị mất ngủ.
We also discussed some of the issues triggered by our various cultural backgrounds, and we realized there can be some significant differences in how we honor the passing of a loved one.
Chúng tôi cũng thảo luận những vấn đề đến từ sự đa dạng văn hóa của chúng tôi, và chúng tôi nhận ra có thể có những khác biệt lớn trong cách tôn kính sự ra đi của người thân.
A great example of this is "Sorry Business," practiced by Aboriginal and Torres Strait Islander people. During Sorry Business, family members will take on specific roles and responsibilities, protocols such as limiting the use of photographs, saying the name of the deceased, and holding a smoking ceremony are all a sign of respect and allow for a peaceful transition of the spirit. These customs can be a complete contrast to those we might practice in Western cultures, where we would honor the memory of a loved one by talking about them and sharing photographs.
Ví dụ tiêu biểu cho điều này là "Lễ tưởng niệm," được duy trì bởi người thổ dân Úc và người dân đảo Torres Strait. Trong suốt lễ tưởng niệm, thành viên gia đình sẽ đảm nhiệm những vai trò và trách nhiệm riêng, các nghi thức như hạn chế sử dụng máy ảnh, nói tên người đã khuất, và tổ chức lễ tạo khói là biểu tượng tôn kính và cho phép tinh thần biến chuyển bình an. Những tập tục này có thể trái ngược hoàn toàn với những điều ta có ở văn hóa Phương tây, nơi cđề cao sự tưởng nhớ một người thân bằng việc nói về họ và chia sẻ những bức ảnh.
So my lesson from this last year is, life would be a lot easier to live if we talked about death now, while we're healthy. For most of us, we wait until we are too emotional, too ill or too physically exhausted -- and then it's too late. Isn't it time we started taking ownership of our finale on this earth?
Bài học của tôi về điều này năm ngoái là, cuộc sống có thể dễ dàng hơn nếu chúng ta nói về cái chết bây giờ, khi còn khỏe mạnh, Hầu hết chúng ta đợi đến khi quá xúc động, quá ốm hay quá mệt mỏi - và đó là quá muộn. Đây chẳng phải là lúc ta định đọat kết thúc của cuộc đời mình hay sao?
So let's get going. Do you know what you want when you die? Do you know how you want to be remembered? Is location important? Do you want to be near the ocean or in the ocean?
Hãy bắt đầu đi. Bạn có biết mình muốn gì khi chết đi không? Bạn có biết mình muốn được tưởng nhớ như thế nào? Địa điểm có quan trọng không? Bạn muốn ở gần biển hay trở về với biển?
(Laughter)
(Cười)
Do you want a religious service or an informal party, or do you want to go out with a bang, literally, in a firework?
Bạn muốn một nghi lễ tôn giáo hay một bữa tiệc thân mật, hay bạn muốn ra đi với một tiếng nổ, cùng với pháo hoa?
(Laughter)
(Cười)
When it comes to death, there's so much to discuss, but I want to focus on two aspects: why talking about and planning your death can help you experience a good death, and then reduce the stress on your loved ones; and how talking about death can help us support those who are grieving.
Khi cái chết đến, có rất nhiều thứ để bàn, nhưng tôi muốn tập trung vào hai khía cạnh: tại sao nói và lên kế hoạch về cái chết có thể giúp bạn đón nhận cái chết tốt hơn, và giảm căng thẳng cho những người thân yêu; và làm thế nào nói về cái chết có thể giúp người ở lại đỡ đau khổ.
So let's start with planning. How many of you have a will? Put your hand up. Oh, this is fantastic. In Australia, 45 percent of adults over the age of 18 do not have a legal will. You're a little bit above average. This is a startling statistic given that writing a will can actually be quite simple and inexpensive. So I started asking my friends and neighbors and was really surprised to learn many of them don't have a will, and some couples don't realize they need individual wills. The usual explanation was, well, it's all going to go to my partner anyway.
Hãy bắt đầu với việc lên kế hoạch. Bao nhiêu người có di chúc? Giơ tay bạn lên. Ồ, tuyệt vời. Ở Úc, 45% người trưởng thành trên 18 tuổi không có di chúc hợp pháp. Ở đây trên trung bình một chút. Đây là một thống kê bất ngờ rằng viết di chúc có thể rẻ và đơn giản ho8n bạn tưởng. Tôi đã bắt đầu hỏi bạn bè và hàng xóm của mình và ngạc nhiên khi biết rằng nhiều người không có di chúc, và vài cặp đôi không nhận ra họ cần di chúc riêng. Lời giải thích thường là, tất cả sẽ thuộc về bạn đời của tôi.
So keep in mind that laws vary from state to state and country to country, but this is what happens in New South Wales if you die without leaving a legal will. Firstly, a suitable administrator must be appointed by the Supreme Court of New South Wales. Chances are this is someone who would never have met the deceased. That person is then responsible for arranging your funeral, collecting assets and distributing them after paying debts and taxes. And one of those debts will be the bill for their services. This is not someone who would have known you want the four-foot wooden giraffe in your living room to go to the person who helped you carry it halfway across the world, and yes, that's in my will.
Hãy nhớ rằng luật thay đổi theo bang và theo đất nước, đây là những gì xảy ra ở New South Wales nếu bạn chết mà không để lại một di chúc hợp pháp. Đầu tiên, một người quản lý tài sản phù hợp phải được chỉ định bởi Tòa án tối cao của New South Wales. Rất có thể là ai đó chưa bao giờ gặp người đã mất. Người này, sau đó, chịu trách nhiệm cho việc tổ chức đám tang của bạn, thu thập tài sản và phân bổ chúng sau khi trả nợ và thuế. Và một trong những món nợ sẽ là hóa đơn cho dịch vụ của họ. Người này không biết được rằng bạn muốn tặng con hươu cao cổ gỗ cao hơn 1m trong phòng khách cho người đã giúp bạn chuyển nó đi nửa vòng trái đất, và vâng, nó có trong di chúc của tôi.
(Laughter)
(Cười)
If you die leaving a spouse or a domestic partner, then chances are they will receive your estate, but if you are single, it's far more complicated, as parents, siblings, half-siblings and dependents all come into play. And did you know that if you make a regular donation to charity, that charity may have grounds to make a claim on your estate? The most important thing to know is the bigger your estate, the more complicated that will will be, and the more expensive that bill. So if you don't have a will, I ask you ... when else in your life have you willingly given money to the government when you didn't have to?
Nếu bạn chết để lại bạn đời hoặc một bạn đời chung thân, khả năng là họ sẽ nhận tài sản của bạn, nhưng nếu bạn độc thân, sẽ phức tạp hơn nhiều, vì cha mẹ, anh em, anh em khác cha mẹ và người phụ thuộc cũng có phần. Và bạn có biết rằng nếu quyên tặng cho tổ chức từ thiện, tổ chức từ thiện đó có thể có chứng cứ đòi tài sản của bạn? Điều quan trọng nhất là tài sản của bạn càng lớn, sẽ lại càng phức tạp, và chi phí càng đắt đỏ. Nếu bạn không có di chúc, tôi hỏi bạn khi nào trong đời, bạn sẵn lòng đưa tiền cho chính phủ dù không bị buộc phải làm vậy?
(Laughter)
(Cười)
I lost my father in February to a progressive lung disease. When dad knew his death was imminent, he had three clear wishes. He wanted to die at home; he wanted to die surrounded by family; and he wanted to die peacefully, not choking or gasping for air. And I'm pleased to say that my family were able to support dad's wishes, and he achieved his goals, and in that sense, he had a good death. He had the death he planned for. Because dad wanted to die at home, we had to have some pretty tough conversations and fill out a lot of paperwork. The questions on the forms cover everything from resuscitation to organ donation. Dad said, "Take whatever organs you can use." This was upsetting to my mum, as my dad's health was deteriorating rapidly, and it was no longer the right time to talk about organ donation.
Cha tôi mất vào tháng hai do bệnh phổi tiến triển. Khi biết cái chết cận kề, ông đã có ba ước nguyện rõ ràng. Ông muốn chết ở nhà; ông muốn chết có gia đình ở bên; và ông muốn chết yên bình, không nghẹn hay thở hổn hển. Và tôi mừng khi nói rằng gia đình tôi đã có thể giúp ông đạt được những ước nguyện và mục tiêu của mình, và ở góc nhìn đó, ông đã có một cái chết tốt lành. Ông đã có một cái chết như kế hoạch. Vì cha muốn chết ở nhà, chúng tôi phải có những hội ý khá khó khăn và điền vào rất nhiều giấy tờ. Những câu hỏi trên mẫu đơn gồm mọi thứ từ hồi sức đến hiến tạng. Cha nói: "Lấy bất cứ cơ quan nào bạn có thể dùng." Điều này làm mẹ tôi đau buồn, vì sức khỏe của cha tôi suy giảm nhanh chóng, và không còn đúng thời điểm để nói về việc hiến tạng.
I believe we need to discuss these issues when we are fit and healthy, so we can take the emotion out of it, and then we can learn not just what is important, but why it's important.
Tôi tin chúng tôi cần thảo luận những vấn đề này khi còn khỏe, để có thể tránh việc quá xúc động về nó, và có thể biết được không chỉ điều gì là quan trọng, mà còn tại sao nó quan trọng.
So as part of my journey, I started engaging my family and friends to find out their thoughts on death, and how they wanted to be remembered. I discovered you can host a "Death Over Dinner," or a "Death Cafe," which is a great, casual way to introduce the topic ...
Như một phần hành trình, tôi bắt đầu khiến gia đình và bạn bè suy nghĩ về cái chết của họ, và cách họ muốn được tưởng nhớ. Tôi khám phá ra bạn có thể tổ chức một buổi "Cái chết trong bữa tối," hoặc "Cà phê về cái chết," một cách tình cờ và tuyệt vời để bắt đầu chủ đề ...
(Laughter)
(Cười)
and gain some wonderful insight.
và có được những thấu hiểu tuyệt vời.
(Laughter)
(Cười)
Did you know that your body has to be legally disposed of, and you can't just be shoved off a cliff or set fire to in the backyard?
Bạn có biết rằng cơ thể bạn phải được hủy hợp pháp, chứ không chỉ là vứt khỏi mỏm đá hoặc đốt trong sân sau? (Cười)
(Laughter)
Ở Úc, bạn có ba lựa chọn.
In Australia, you have three options. The two most common are burial and cremation, but you can also donate your body to science. And I am pleased to report that innovation has touched the world of corpse disposal.
Hai lựa chọn phổ biết nhất là chôn và hỏa táng, nhưng bạn có thể hiến tặng cơ thể cho khoa học. Và tôi vui mừng thông báo rằng việc hủy thi hài đã có những đổi mới. (Cười)
(Laughter)
You can now opt for an eco-funeral. You can be buried at the base of a tree in recycled cardboard or a wicker basket, and for those who love the ocean, there are eco-friendly urns that will dissolve at sea. Personally, I plan to be cremated, but given that I get seasick, I can think of nothing worse than having my ashes flung into a huge ocean swell. I've actually bought a plot in the rose garden next to my dad. I call it my investment property.
Bạn có thể lựa chọn một đám tang sinh thái, chôn dưới một cái cây trong bìa carton tái chế hay giỏ đan liễu gai, và cho những ai yêu đại dương, là bình cốt thân thiện với môi trường hòa tan trong nước biển. Cá nhân tôi có kế hoạch hỏa táng, vì bị say sóng, tôi nghĩ thật không có gì tệ hơn việc tro cốt mình bị rắc xuống đại dương mênh mông. Tôi đã mua một miếng đất trong vườn hoa hồng cạnh cha mình, và gọi nó là tài sản đầu tư.
(Laughter)
(Cười)
But sadly, there's no tax deduction.
Nhưng đáng buồn, không được giảm thuế.
(Laughter)
(Cười)
So if you plan for your death, then your survivors will know how to experience a healthy bereavement without fear or guilt of having failed to honor your legacy. As part of my research, I've been to seminars, read books and talked to palliative care nurses. And I've come to understand as a consequence of not talking about death, we don't know how to be around grief. And on the flip side, if we talk about death more, we will become more comfortable with the emotions we experience around grief.
Nếu bạn lên kế hoạch cho cái chết của mình, những người ở lại sẽ biết cách đón nhận việc mất đi người thân một cách lành mạnh mà không sợ hay thấy tội lỗi vì đã đi ngược với nguyện ước của bạn. Như một phần nghiên cứu, tôi đã đến các hội thảo, đọc sách và nói chuyện với các y tá. Và tôi hiểu như hậu quả của việc không nói về cái chết, chúng ta không biết cách ở cùng nỗi đau. Và ngược lại, nếu nói về cái chết nhiều hơn, ta sẽ trở nên thoải mái với cảm xúc mà nỗi đau mang lại.
I discovered, this year, it's actually a privilege to help someone exit this life, and although my heart is heavy with loss and sadness, it is not heavy with regret. I knew what dad wanted, and I feel at peace knowing I could support his wishes. My dad's last 24 hours were in a peaceful coma, and after days of around-the-clock care, we had time to sit, hold his hand, and say goodbye. He passed away on a Monday morning just before breakfast, and after the doctor came and we waited for the funeral home, I went into the kitchen, and I ate a big bowl of porridge. When I told some of my friends this, they were really shocked. "How could you eat at a time like that?" Well, I was hungry.
Tôi nhận ra, vào năm nay, thực sự là một đặc ân khi giúp ai ra khỏi cuộc đời này, và trái tim tôi dù trĩu nặng với mất mát và nỗi buồn, lại không phải trĩu nặng với hối tiếc. Tôi biết những gì cha muốn, và cảm thấy nhẹ nhõm khi biết rằng tôi có thể giúp cho ước muốn của ông. 24 giờ cuối cùng của cha là một hôn mê bình yên, và sau nhiều ngày chăm sóc không ngừng, chúng tôi có thời gian để ngồi, nắm tay ông và nói lời tạm biêt. Ông qua đời vào sáng thứ hai, ngay trước bữa sáng. Sau khi bác sĩ đến và trong lúc chờ đợi bên tang lễ, tôi vào bếp, và ăn một bát cháo to. Khi tôi nói với vài người bạn điều này, họ thực sự sốc: "Sao cậu có thể ăn vào lúc đó?" Ồ, tôi thấy đói.
(Laughter)
(Cười)
You see, grief impacted my sleep and my ability to concentrate, but it never impacted my stomach. I was always hungry.
Bạn xem, nỗi đau ảnh hưởng tới giấc ngủ của tôi và khả năng tập trung, nhưng chưa bao giờ ảnh hưởng đến dạ dày tôi. Tôi luôn đói.
(Laughter)
(Cười)
It's different for all of us, and it's really important that we acknowledge that. So if we don't talk about our death and the death of loved ones, how can we possibly support a friend, a colleague, a neighbor who is grieving? How do we support someone who has lost someone suddenly, like an accident or suicide? We tend to avoid them ... not because we don't care, because we don't know what to say. We know as a friend we can't fix it, we can't take away that pain, so we say things to fill that awkward silence, sometimes things we regret saying. Examples would be: "At least he isn't suffering anymore." "At least you've got your memories." "At least you don't have to pay for hospital parking anymore."
Mỗi người chúng ta sẽ khác nhau và việc công nhận nó là rất quan trọng. Nếu không nói về cái chết của mình hay của những người thân yêu, làm thế nào ta có thể giúp bạn bè, đồng nghiệp, hàng xóm bớt đau khổ? Làm thế nào có thể giúp ai đó đột ngột mất người thân, vì tai nạn hay tự tử? Ta có xu hướng né tránh họ không phải vì không quan tâm, mà vì ta không biết phải nói gì. Là một người bạn, ta biết điều đó là không thể thay đổi, không thể mang nỗi đau đi, nên chúng ta nói những thứ vụng về để lấp đầy khoảng lặng, đôi khi là những điều khiến ta hối tiếc. Ví dụ như: "Ít nhất thì ông không phải chịu đau nữa." "Ít nhất bạn có những kỷ niệm." "Ít nhất, bạn không phải trả cho việc đỗ xe ở bệnh viện nữa."
(Laughter)
(Cười)
Really, we don't need to say anything. We just need to be. Be patient, be understanding, and be a listener. And if you can't be any of those things, then please, be the person who makes the lasagna, the curry or the casserole, because your offerings will be greatly appreciated.
Thực sự, chúng ta không cần nói bất cứ điều gì. Chúng ta chỉ cần ở đó. Kiên nhẫn, thấu hiểu, và là một người biết lắng nghe. Và nếu không thể làm những điều này, thì vui lòng, là người làm sốt cà chua, cà ri hay thịt hầm, vì những tặng phẩm của bạn sẽ được đánh giá cao.
(Laughter)
(Cười)
I've been to 10 funerals in the last year, one of which I helped arrange. They ran the full gamut: a very solemn Greek Orthodox service, four Catholic requiem masses and a garden party where I made a toast while scattering my friend's ashes around her garden with a soup ladle.
Tôi đã đến mười đám tang năm ngoái, và đã giúp tổ chức một trong số đó. Họ tổ chức một tang lễ Hy Lạp chính thống và trang nghiêm, bốn nhóm cầu siêu Công giáo và một bữa tiệc vườn nơi tôi nâng ly trong khi rắc tro bạn mình quanh vườn nhà cô bằng một cái thìa súp.
(Laughter)
(Cười)
I have carried, kissed, written on and toasted coffins with a shot of ouzo. I have worn all black, all color and a party dress. Despite the vast differences in sendoff, despite me being at times out of my comfort zone doing something I've never done before, I drew comfort from one thing -- knowing that this is what each person would have wanted.
Tôi mang, hôn, viết lên và nâng ly mời quan tài một cốc rượu Hy Lạp. Tôi đã mặc đồ tuyền đen, màu sắc và váy tiệc. Mặc cho sự khác biệt lớn trong lễ tiễn đưa, mặc cho tôi đôi khi ra ngoài vùng an toàn làm những điều chưa từng làm trước kia, tôi đã tìm được nguồn an ủi từ một điều - khi biết rằng đây là những gì người đã khuất từng mong muốn.
So what do I want? Well, I like to be organized, so I have the will, I'm a registered organ donor, and I have my investment property. All that is left is planning my sendoff, a big party, lots of champagne, color, laughter, and of course, music to remember me by.
Vậy tôi muốn gì? Tôi muốn được chuẩn bị, nên tôi viết di chúc, Tôi đã đăng ký hiến tạng và có tài sản đầu tư của mình. Tất cả còn lại là lên kế hoạch cho lễ đưa tang của tôi. Một bữa tiệc lớn, với rất nhiều sâm banh, sắc màu, tiếng cười, và dĩ nhiên, âm nhạc để tưởng nhớ tôi.
Thank you.
Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)