On January 4, 1934, a young man delivered a report to the United States Congress that 80 years on, still shapes the lives of everyone in this room today, still shapes the lives of everyone on this planet. That young man wasn't a politician, he wasn't a businessman, a civil rights activist or a faith leader. He was that most unlikely of heroes, an economist. His name was Simon Kuznets and the report that he delivered was called "National Income, 1929-1932."
Vào ngày 4 tháng 1 năm 1934 một thanh niên gửi một báo cáo đến Quốc hội Hoa Kì mà 80 năm sau, nó định hướng cuộc sống của mỗi người trong căn phòng này ngày hôm nay, định hướng cho cuộc đời của mọi người trên hành tinh này. Con người trẻ tuổi đó không phải là chính trị gia, anh ta không phải là nhà kinh doanh, nhà hoạt động vì nhân quyền hay thủ lĩnh tinh thần. Anh ta không giống một anh hùng thường thấy mà là một nhà kinh tế. Tên anh là Simon Kuznets và bản báo cáo mà anh gửi được gọi là "National Income, 1929-1932" ("Thu nhập quốc gia, 1929-1932")
Now, you might think this is a rather dry and dull report. And you're absolutely right. It's dry as a bone. But this report is the foundation of how, today, we judge the success of countries: what we know best as Gross Domestic Product, GDP.
Giờ đây, bạn có thể nghĩ rằng đây là một báo cáo khá khô khan và ngu ngốc. Và bạn hoàn toàn đúng. Nó khô như một cục xương vậy. Nhưng báo cáo này là nền tảng của phương pháp đánh giá sự phát triển của một quốc gia: được biết đến là Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm nội địa) GDP.
GDP has defined and shaped our lives for the last 80 years. And today I want to talk about a different way to measure the success of countries, a different way to define and shape our lives for the next 80 years.
GDP đã vạch ra và định hướng cuộc sống của chúng ta trong 80 năm. Và hôm nay, tôi muốn nói về một cách khác để tính sự thành công của các quốc gia một cách khác để vạch ra và định hướng cuộc sống của chúng ta trong 80 năm tới.
But first, we have to understand how GDP came to dominate our lives. Kuznets' report was delivered at a moment of crisis. The U.S. economy was plummeting into the Great Depression and policy makers were struggling to respond. Struggling because they didn't know what was going on. They didn't have data and statistics. So what Kuznet's report gave them was reliable data on what the U.S. economy was producing, updated year by year. And armed with this information, policy makers were, eventually, able to find a way out of the slump. And because Kuznets' invention was found to be so useful, it spread around the world. And now today, every country produces GDP statistics.
Nhưng trước tiên, ta phải hiểu GDP chi phối đời sống chúng ta như thế nào. Báo cáo của Kuznets được gửi trong thời điểm diễn ra khủng hoảng. Nền kinh tế Mỹ đang lao xuống thẳng vào Sự suy thoái to lớn và những người làm chính sách vẫn đang chống chọi để đối phó. Chống chọi bởi họ không biết điều gì đang diễn ra. Họ không có dữ liệu và các thống kê. Vì vậy, báo cáo của Kuznet đưa đến là dữ liệu đáng tin cậy về những gì nền kinh tế Mỹ đang sản xuất, được cập nhật hàng năm. Và nhờ những thông tin này, các nhà chính sách cuối cùng, đã có thể tìm ra lối thoát khỏi thời kì khủng hoảng. Và bởi vì sáng kiến của Kuznets quá hữu dụng, nó lan rộng ra toàn thế giới. Và ngày nay, mỗi quốc gia đều tính toán thống kê GDP.
But, in that first report, Kuznets himself delivered a warning. It's in the introductory chapter. On page seven he says, "The welfare of a nation can, therefore, scarcely be inferred from a measurement of national income as defined above." It's not the greatest sound bite in the world, and it's dressed up in the cautious language of the economist. But his message was clear: GDP is a tool to help us measure economic performance. It's not a measure of our well-being. And it shouldn't be a guide to all decision making.
Nhưng, trong báo cáo đầu tiên đó Kuznets đã tự mình gửi đến một cảnh báo. Trong chương mở đầu, ở trang 7 ông nói rằng, "Sự thịnh vượng của một quốc gia, do vậy, khó có thể phỏng đoán dựa vào đo lường thu nhập quốc gia như đã được định nghĩa ở trên." Đây không phải là lời giới thiệu hay nhất trên thế giới, và nó được che giấu trong ngôn ngữ thận trọng của các nhà kinh tế. Nhưng lời nhắn của ông khá rõ ràng: GDP là một công cụ để giúp chúng ta đo hiệu suất kinh tế. Nó không phải là thước đo chất lượng cuộc sống của chúng ta. Và người ta không nên dựa vào nó để đưa ra tất cả quyết định.
But we have ignored Kuznets' warning. We live in a world where GDP is the benchmark of success in a global economy. Our politicians boast when GDP goes up. Markets move and trillions of dollars of capital move around the world based on which countries are going up and which countries are going down, all measured in GDP. Our societies have become engines to create more GDP.
Thế nhưng, ta đã lờ đi lời cảnh báo của Kuznets. Chúng ta sống ở một thế giới nơi GDP là tiêu chuẩn của sự thịnh vượng trong một nền kinh tế toàn cầu. Các nhà chính trị gia khoe khoang khi GDP tăng. Thị trường dịch chuyển và số vốn hàng tỉ đôla đi khắp nơi trên thế giới dựa vào nước nào đang phát triển và nước nào đang thụt lùi, tất cả đều được đo bởi GDP. Xã hội của chúng ta đã trở thành động cơ tạo ra nhiều GDP hơn.
But we know that GDP is flawed. It ignores the environment. It counts bombs and prisons as progress. It can't count happiness or community. And it has nothing to say about fairness or justice. Is it any surprise that our world, marching to the drumbeat of GDP, is teetering on the brink of environmental disaster and filled with anger and conflict?
Nhưng ta biết rằng GDP có kẽ hở. Nó bỏ qua môi trường. Nó tính bom và nhà tù là sự tiến bộ. Nó không thể tính hạnh phúc hay cộng đồng. Và nó chả có gì để nói về sự công bằng hay công lý. Có ngạc nhiên không khi thế giới của chúng ta đang ủng hộ GDP, có nghĩa là đang ngấp nghé trên bờ vực của thảm họa thiên nhiên và chứa đầy sự giận dữ, xung đột?
We need a better way to measure our societies, a measure based on the real things that matter to real people. Do I have enough to eat? Can I read and write? Am I safe? Do I have rights? Do I live in a society where I'm not discriminated against? Is my future and the future of my children prevented from environmental destruction? These are questions that GDP does not and cannot answer.
Chúng ta cần một cách tốt hơn để đánh giá xã hội, một cách tiêu chuẩn dựa trên sự thật việc thật. Liệu tôi có đủ ăn không? Liệu tôi có thể đọc và viết không? Tôi có an toàn không? Tôi có các quyền của mình không? Tôi có sống trong một xã hội nơi mình không bị phân biệt không? Liệu tương lai tôi và con tôi được bảo vệ khỏi sự tàn phá môi trường không? Đây là những câu hỏi mà GDP không và không thể trả lời.
There have, of course, been efforts in the past to move beyond GDP. But I believe that we're living in a moment when we are ready for a measurement revolution. We're ready because we've seen, in the financial crisis of 2008, how our fetish for economic growth led us so far astray. We've seen, in the Arab Spring, how countries like Tunisia were supposedly economic superstars, but they were societies that were seething with discontentment. We're ready, because today we have the technology to gather and analyze data in ways that would have been unimaginable to Kuznets.
Tất nhiên, đã có những nỗ lực trong quá khứ để tiến xa hơn GDP. Nhưng tôi tin rằng chúng ta đang sống trong thời kỳ sẵn sàng cho một cuộc cách mạng về thước đo cuộc sống. Ta đã sẵn sàng bởi ta đã chứng kiến trong cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 bằng cách nào sự tôn thờ tăng trưởng kinh tế đã đưa chúng ta chệch hướng quá xa. Chúng ta đã thấy, trong Cuộc nổi dậy nhân dân Ả Rập làm cách nào mà những nước như Tunisia được cho là những siêu sao trong kinh tế nhưng xã hội ở đó luôn rối loạn bởi sự bất mãn. Chúng ta đã sẵn sàng, bởi ngày nay chúng ta có công nghệ để thu thập và phân tích dữ liệu theo những cách mà chắc hẳn Kuznets không thể tưởng tượng nổi.
Today, I'd like to introduce you to the Social Progress Index. It's a measure of the well-being of society, completely separate from GDP. It's a whole new way of looking at the world. The Social Progress Index begins by defining what it means to be a good society based around three dimensions. The first is, does everyone have the basic needs for survival: food, water, shelter, safety? Secondly, does everyone have access to the building blocks to improve their lives: education, information, health and sustainable environment? And then third, does every individual have access to a chance to pursue their goals and dreams and ambitions free from obstacles? Do they have rights, freedom of choice, freedom from discrimination and access to the the world's most advanced knowledge? Together, these 12 components form the Social Progress framework. And for each of these 12 components, we have indicators to measure how countries are performing. Not indicators of effort or intention, but real achievement. We don't measure how much a country spends on healthcare, we measure the length and quality of people's lives. We don't measure whether governments pass laws against discrimination, we measure whether people experience discrimination.
Hôm nay, tôi muốn giới thiệu tới các bạn Chỉ số tiến bộ xã hội. Nó là thước đo sự tốt đẹp của xã hội, hoàn toàn riêng biệt với GDP. Nó là một cách hoàn toàn mới để nhìn nhận thế giới. Chỉ số tiến bộ xã hội bắt đầu bằng việc định nghĩa xã hội tốt là như thế nào dựa trên 3 tiêu chí. Đầu tiên, mọi người có đủ nhu cầu cơ bản để tồn tại không: thức ăn, nước, chỗ ở, sự an toàn? Thứ hai, liệu mọi người có thể cải thiện đời sống của họ ở các phương diện sau không: giáo dục, thông tin, y tế và môi trường bền vữngi? Và thứ ba, liệu mỗi cá nhân có cơ hội theo đuổi mục tiêu và giấc mơ, hoài bão mà không gặp cản trở? Họ có quyền, tự do lựa chọn, không bị phân biệt đối xử và tiếp cận tới những thông tin tiến bộ nhất của thế giới hay không? Tổng hợp lại, 12 thành phần này tạo nên khuôn khổ của Sự tiến bộ xã hội. Và với mỗi thành phần, chúng ta có những chỉ tiêu để đánh giá các quốc gia thực hiện ra sao. Không phải sự biểu thị về nỗ lực hay ý định mà là kết quả thực sự. Chúng ta không đánh giá một quốc gia chi bao nhiêu vào y tế, chúng ta nhìn vào độ dài và chất lượng cuộc sống con người. Không đánh giá rằng quốc gia đó có luật cấm phân biệt đối xử, chúng ta dựa vào việc người dân có bị phân biệt đối xử hay không.
But what you want to know is who's top, don't you? (Laughter) I knew that, I knew that, I knew that. Okay, I'm going to show you. I'm going to show you on this chart. So here we are, what I've done here is put on the vertical axis social progress. Higher is better. And then, just for comparison, just for fun, on the horizontal axis is GDP per capita. Further to the right is more. So the country in the world with the highest social progress, the number one country on social progress is New Zealand. (Applause) Well done! Never been; must go. (Laughter) The country with the least social progress, I'm sorry to say, is Chad. I've never been; maybe next year. (Laughter) Or maybe the year after.
Nhưng các bạn muốn biết quốc gia nào đứng cao nhất phải không? (Cười) Tôi biết, tôi biết, tôi biết mà. Được rồi, tôi sẽ cho các bạn thấy. Tôi sẽ biểu thị trên biểu đồ này. Đây rồi, tôi đặt trục dọc là sự tiến bộ xã hội. Càng cao thì càng tốt. Và sau đó, chỉ để so sánh, cho vui thôi, trên trục ngang là GDP theo đầu người. Càng về phía tay phải thì càng lớn. Vậy trên thế giới, đất nước có chỉ số tiến bộ xã hội cao nhất đứng số một về tiến bộ xã hội là New Zealand. (Vỗ tay) Tốt lắm! Tôi chưa bao giờ tới đó cả. Phải đi thôi. (Cười) Đất nước có sự tiến bộ xã hội thấp nhất, xin lỗi vì phải nói ra, là Chad. Tôi cũng chưa bao giờ đi tới đó cả. Chắc năm tới sẽ đi. (Cười) Hoặc có thể là năm kia.
Now, I know what you're thinking. You're thinking, "Aha, but New Zealand has a higher GDP than Chad!" It's a good point, well made. But let me show you two other countries. Here's the United States — considerably richer than New Zealand, but with a lower level of social progress. And then here's Senegal — it's got a higher level of social progress than Chad, but the same level of GDP. So what's going on? Well, look. Let me bring in the rest of the countries of the world, the 132 we've been able to measure, each one represented by a dot. There we go. Lots of dots. Now, obviously I can't do all of them, so a few highlights for you: The highest ranked G7 country is Canada. My country, the United Kingdom, is sort of middling, sort of dull, but who cares — at least we beat the French. (Laughter) And then looking at the emerging economies, top of the BRICS, pleased to say, is Brazil. (Applause) Come on, cheer! Go, Brazil! Beating South Africa, then Russia, then China and then India. Tucked away on the right-hand side, you will see a dot of a country with a lot of GDP but not a huge amount of social progress — that's Kuwait. Just above Brazil is a social progress superpower — that's Costa Rica. It's got a level of social progress the same as some Western European countries, with a much lower GDP.
Giờ tôi biết bạn đang nghĩ gì. Bạn nghĩ rằng, "Aha, nhưng mà New Zealand có số GDP cao hơn Chad!" Đó là một nhận xét hay. Nhưng để tôi chỉ cho các bạn hai quốc gia khác. Đây là Hoa Kỳ - giàu hơn New Zealand nhiều, nhưng lại có mức độ phát triển xã hội thấp hơn. Và đây là Senegal - nước này có mức độ phát triển xã hội cao hơn Chad, nhưng lại có cùng mức GDP. Tiếp đến là gì? Nhìn đây. Hãy xem các quốc gia còn lại của thế giới, 132 nước mà ta có thể tính toán, mỗi nước được đại diện bởi 1 dấu chấm. Đây rồi. Rất nhiều dấu chấm. Giờ dĩ nhiên tôi không thể nói hết, vì vậy một vài nước được nổi bật: Nước nằm trong G7 có thứ hạng cao nhất là Canada. Nước tôi, Anh quốc, nằm ở khoảng giữa, phần nào đó khá chán, nhưng ai quan tâm - ít nhất còn hơn được nước Pháp. (Cười) Và rồi nhìn vào nền kinh tế mới nổi, ở phía trên, xin giới thiệu, Brazil. (Vỗ tay) Nào nào, xin chúc mừng! Hay lắm, Brazil! Đánh bại Nam Phi, rồi Nga, rồi Trung Quốc, rồi sau đó là Ấn Độ. Nằm riêng ra ở phía bên tay phải, bạn sẽ thấy một dấu chấm của một quốc gia với rất nhiều GDP nhưng không nhiều sự tiến bộ xã hội, đó là Kuwait. Trên Brazil một chút, là một quốc gia siêu tiến bộ xã hội đó là Costa Rica. Nó có chỉ số tiến bộ xã hội bằng vài nước phương Tây, với ít GDP hơn rất nhiều.
Now, my slide is getting a little cluttered and I'd like to step back a bit. So let me take away these countries, and then pop in the regression line. So this shows the average relationship between GDP and social progress. The first thing to notice, is that there's lots of noise around the trend line. And what this shows, what this empirically demonstrates, is that GDP is not destiny. At every level of GDP per capita, there are opportunities for more social progress, risks of less. The second thing to notice is that for poor countries, the curve is really steep. So what this tells us is that if poor countries can get a little bit of extra GDP, and if they reinvest that in doctors, nurses, water supplies, sanitation, etc., there's a lot of social progress bang for your GDP buck. And that's good news, and that's what we've seen over the last 20, 30 years, with a lot of people lifted out of poverty by economic growth and good policies in poorer countries.
Bây giờ, bài trình chiếu của tôi hơi bị lộn xộn và tôi muốn quay lại một chút. Vậy để tôi tắt đi, và rồi bật lên dòng hồi quy. Thứ này chỉ ra mối quan hệ giữa GDP và tiến bộ xã hội. Điều đầu tiên ta chú ý tới, là dữ liệu bị rối loạn xung quanh đường thẳng này. Và điều này chỉ ra, điều mà nó chứng tỏ từ kinh nghiệm thực tiễn, là GDP không phải là tất cả. Tại mỗi mức GDP bình quân theo đầu người, cơ hội cho tiến bộ xã hội tăng lên, thì rủi ro ít đi. Điều thứ hai ta chú ý tới, đó là với các nước nghèo, đường cong thật sự rất dốc. Vậy điều này nói với ta là nếu các nước nghèo có thêm một chút GDP, và họ tái đầu tư vào bác sĩ, y tá, nguồn cung cấp nước, hệ thống vệ sinh,... sẽ có được rất nhiều sự tiến bộ xã hội xứng đáng với số GDP. Và đó là tin tốt, và đó là việc chúng ta đã chứng kiến suốt 20, 30 năm qua, với rất nhiều người thoát nghèo nhờ tăng trưởng kinh tế và chính sách tốt ở các quốc gia nghèo.
But go on a bit further up the curve, and then we see it flattening out. Each extra dollar of GDP is buying less and less social progress. And with more and more of the world's population living on this part of the curve, it means GDP is becoming less and less useful as a guide to our development. I'll show you an example of Brazil.
Nhưng đi một chút xa hơn ở phía trên đường cong và sau đó ta thấy nó thẳng ra. Từng đồng dollar GDP thêm vào đang mua lại càng ít tiến bộ xã hội. Và với càng nhiều dân số thế giới sống ở phần này của đường cong, nó có nghĩa là GDP đang trở nên ít hiệu quả hơn với vai trò dẫn ta đến sự phát triển. Tôi sẽ chỉ ra một ví dụ của Brazil.
Here's Brazil: social progress of about 70 out of 100, GDP per capita about 14,000 dollars a year. And look, Brazil's above the line. Brazil is doing a reasonably good job of turning GDP into social progress. But where does Brazil go next? Let's say that Brazil adopts a bold economic plan to double GDP in the next decade. But that is only half a plan. It's less than half a plan, because where does Brazil want to go on social progress? Brazil, it's possible to increase your growth, increase your GDP, while stagnating or going backwards on social progress. We don't want Brazil to become like Russia. What you really want is for Brazil to get ever more efficient at creating social progress from its GDP, so it becomes more like New Zealand. And what that means is that Brazil needs to prioritize social progress in its development plan and see that it's not just growth alone, it's growth with social progress. And that's what the Social Progress Index does: It reframes the debate about development, not just about GDP alone, but inclusive, sustainable growth that brings real improvements in people's lives. And it's not just about countries.
Đây là Brazil: chỉ số tiến bộ xã hội là khoảng 70/100, GDP bình quân đầu người khoảng 14.000 USD mỗi năm. Và nhìn kìa, Brazil ở trên đường thẳng. Brazil đang thực hiện rất tốt việc biến GDP thành tiến bộ xã hội. Nhưng tiếp theo Brazil sẽ hướng đến đâu? Hãy nói rằng Brazil áp dụng một kế hoạch kinh tế táo bạo để gấp đôi GDP trong thập kỉ tới. Nhưng đó chỉ là nửa kế hoạch. Nó còn chưa được một nửa, bởi Brazil muốn sự tiến bộ xã hội của họ sẽ như thế nào? Brazil, có đủ khả năng để tăng sự phát triển, tăng GDP, trong trì trệ hay thụt lùi ở tiến bộ xã hội. Ta không muốn Brazil trở nên giống Nga. Bạn thực sự muốn cho Brazil thực hiện hiệu quả hơn trong việc tạo ra sự tiến bộ xã hội từ GDP, để từ đó trở nên giống New Zealand hơn. Và điều đó có nghĩa là Brazil cần ưu tiên tiến bộ xã hội trong kế hoạch phát triển của mình và thấy rằng không chỉ phát triển đơn thuần, mà phát triển cùng với tiến bộ xã hội. Và đó là cái mà danh mục tiến bộ xã hội thực hiện: Nó điều chỉnh cuộc tranh luận về sự phát triển, không chỉ GDP không thôi, mà bao gồm, sự phát triển bền vững mang lại những cải thiện thiết thực cho đời sống con người. Và nó không chỉ dánh cho các quốc gia.
Earlier this year, with our friends from the Imazon nonprofit here in Brazil, we launched the first subnational Social Progress Index. We did it for the Amazon region. It's an area the size of Europe, 24 million people, one of the most deprived parts of the country. And here are the results, and this is broken down into nearly 800 different municipalities. And with this detailed information about the real quality of life in this part of the country, Imazon and other partners from government, business and civil society can work together to construct a development plan that will help really improve people's lives, while protecting that precious global asset that is the Amazon Rainforest. And this is just the beginning, You can create a Social Progress Index for any state, region, city or municipality. We all know and love TEDx; this is Social Pogress-x. This is a tool for anyone to come and use.
Đầu năm nay cùng với các bạn từ tổ chức phi lợi nhuận Imazon ở Brazil, chúng tôi triển khai Chỉ số tiến bộ xã hội ở địa phương đầu tiên. Chúng tôi thực hiên ở vùng Amazon. Đó là một khu vực rộng bằng châu Âu, 24 triệu dân, một trong số những vùng thiếu thốn nhất của Brazil. Và đây là kết quả, và nó phân ra vào khoảng gần 800 thành phố tự trị khác nhau. Và với thông tinh chính xác này về chất lượng cuộc sống thật sự trong vùng này của đất nước, Imazon và các cộng sự từ chính phủ, giới kinh doanh và tổ chức công dân có thể làm việc cùng nhau để xây dựng một kế hoạch xây dựng sẽ giúp cải thiện cuộc sống người dân, cùng với bảo vệ tài sản quý giá của toàn cầu là Rừng nhiệt đơi Amazon. Và đây chỉ mới là sự khởi đầu. Bạn có thể tạo ra Chỉ số tiến bộ xã hội cho bất kì khu vực, vùng, thành phố hay khu tự trị nào. Chúng ta đều biết tới và yêu quí TEDx; đây là phiên bản Tiến bộ Xã hội. Đây là một công cụ cho mọi người đến và sử dụng.
Contrary to the way we sometimes talk about it, GDP was not handed down from God on tablets of stone. (Laughter) It's a measurement tool invented in the 20th century to address the challenges of the 20th century. In the 21st century, we face new challenges: aging, obesity, climate change, and so on. To face those challenges, we need new tools of measurement, new ways of valuing progress.
Trái với cách mà ta thỉnh thoảng nói về nó, GDP không được Chúa truyền lại ở trên một máy tính bảng bằng đá. (Cười) Nó là một công cụ tiêu chuẩn được phát minh vào thế kỉ 20 để giải quyết các thách thức của thế kỉ 20. Trong thế kỉ 21, chúng ta đối mặt với các thách thức mới: lão hóa, béo phì, biến đổi khí hậu,.... Để đối mặt với các thách thức đó, ta cần công cụ đánh giá mới cách thức mới để xác định sự phát triển.
Imagine if we could measure what nonprofits, charities, volunteers, civil society organizations really contribute to our society. Imagine if businesses competed not just on the basis of their economic contribution, but on their contribution to social progress. Imagine if we could hold politicians to account for really improving people's lives. Imagine if we could work together — government, business, civil society, me, you — and make this century the century of social progress. Thank you. (Applause)
Tưởng tượng nếu ta có thể tính toán được thành tích mà các tổ chức phi lợi nhuận, từ thiện, tình nguyện, các tổ chức công dân thực sự cống hiến cho xã hội. Tưởng tượng các doanh nghiệp ganh đua nhau không chỉ trên nền tảng của sự cống hiến kinh tế của họ, mà còn trên sự cống hiến cho tiến bộ xã hội. Tưởng tượng nếu ta có thể làm cho chính trị gia chú trọng vào cải thiện đời sống nhân dân. Tưởng tượng xem chúng ta có thể cùng nhau làm việc - gồm chính phủ, tổ chức thương mại, tổ chức công dân, tôi, các bạn- và biến thế kỉ này trở thành thế kỉ của sự tiến bộ xã hội. Xin cảm ơn. (Vỗ tay)