Do you remember when you were 12 years old? I do. I was on a mission, convinced that I could change the world around me.
Bạn còn nhớ khi bạn 12 tuổi không? Tôi thì nhớ. Tôi đã thực hiện một nhiệm vụ, thuyết phục bản thân rằng mình có thể thay đổi thế giới xung quanh.
In 2013, together with my sister Isabel, I started a movement in Bali because I saw a problem that I thought had an easy solution. We wanted to do something about the growing problem of plastic pollution on our home island of Bali, Indonesia. Now, when I first started, I had never heard of the word “changemaker” or “activist.” Today, I introduce myself as a full-time changemaker and movement builder. But it was not always delivered with such confidence.
Vào năm 2013, cùng với chị Isabel, tôi khởi động một phong trào ở Bali vì tôi nhận thấy một vấn đề có thể giải quyết dễ dàng. Chúng tôi muốn làm gì đó cho vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa đang gia tăng tại mảnh đất quê hương Bali, Indonesia của chúng tôi. Lúc mới bắt đầu, tôi chưa từng nghe đến cụm từ “người thay đổi thế giới” hay “nhà hoạt động xã hội.” Hôm nay, tôi tự giới thiệu mình là một người thay đổi thế giới và là một người xây dựng phong trào toàn thời gian. Nhưng không phải lúc nào tôi cũng tự tin giới thiệu như vậy.
There is this saying, "If I only knew back then what I know today." Sounds familiar, right? I started full of passion and excitement, believing that I would achieve this change of making Bali plastic-bag-free before summer was over and the school year started. And everywhere I went, I was met with, "Oh, so cute, so inspirational." And yeah, I guess two little girls and a bunch of friends trying to make a difference is pretty special.
Có một câu nói thế này, “Giá như tôi biết những kiến thức hôm nay sớm hơn.” Nghe quen đúng không? Tôi bắt đầu với một đam mê rực cháy và sự vui thích, tôi tin rằng tôi sẽ làm cho Bali không còn túi nhựa trước khi mùa hè kết thúc và năm học mới bắt đầu. Mỗi nơi tôi đến, người ta đều thấy, “Dễ thương quá, thật truyền cảm hứng.” Tôi đoán là hai cô gái nhỏ một đám bạn đang cố gắng tạo điều khác biệt, điều đó khá là đặc biệt đấy.
But you know what? Cute wasn't really what I was going for. I slowly learned to build a team, to gather evidence, create campaigns, develop a movement, to stage beach cleanups collect signatures, speak in public and meet politicians. The more I learned, the more I wanted things to change. Passion quickly turned into obsession, and when change didn't happen as quickly as I expected, at 14 years old, frustration settled deep in my soul. And soon after that, in my first years of high school, I experienced my first burnout.
Nhưng bạn biết gì không? Tôi không hướng đến sự dễ thương. Tôi dần học được cách lãnh đạo đội nhóm, thu thập bằng chứng, tạo chiến dịch, phát triển một phong trào, tổ chức dọn dẹp bãi biển, thu thập chữ kí, nói trước công chúng và gặp gỡ các chính trị gia. Tôi học được càng nhiều, tôi càng muốn mọi thứ thay đổi. Đam mê nhanh chóng biến thành tham vọng, và khi sự thay đổi không diễn ra nhanh như tôi kì vọng, vào năm 14 tuổi, tôi đã thất vọng đến tận cùng. Ngay sau đó, những năm đầu cấp ba là lần đầu tôi hoàn toàn cảm thấy kiệt sức.
But having said that, I wouldn't have changed a thing, especially because in 2019, Bali finally did ban single-use plastic bags. My peers and I created our own learning journey outside of the traditional curriculum and classroom. Building our own guidance and frameworks that could share with us what the next step should be, how to continue building the momentum we needed to achieve the change we wanted to see.
Thế nhưng tôi vẫn không đổi thay được bất kì thứ gì, nhất là vì vào năm 2019, Bali cuối cùng đã cấm sử dụng túi nhựa dùng một lần. Tôi và các bạn tạo ra một lộ trình học riêng nằm ngoài chương trình giảng dạy truyền thống trên lớp. Việc xây dựng hướng dẫn và các quy chuẩn của riêng chúng tôi có thể cho chúng tôi biết bước tiếp theo nên làm gì, làm thế nào tiếp tục tạo dựng động lực chúng tôi cần để đạt được sự thay đổi chúng tôi muốn thấy.
I went through a lot of life lessons very quickly. And yet there are things that I wish someone could have told me earlier, back when I was starting.
Tôi đã nhanh chóng trải qua rất nhiều bài học cuộc sống. Nhưng có những thứ tôi ước rằng có ai đó nói với tôi sớm hơn khi tôi mới bắt đầu.
First, change does not happen as quickly as summer vacation. It takes a long time, and that is not always easy to accept. But that is why it is essential to create a clear goal with a timeline.
Đầu tiên, việc thay đổi không diễn ra nhanh như kì nghỉ hè. Tôi cần một khoảng thời gian dài và điều đó không hề dễ chấp nhận. Đó là lí do việc tạo ra mục tiêu rõ ràng kèm mốc thời gian là điều cần thiết.
Also, it takes a lot of people. Listen and be open to learn, but stay true to the mission.
Bên cạnh đó, còn cần rất nhiều nhân lực để lắng nghe và sẵn sàng học hỏi, nhưng hãy giữ đúng bản chất nhiệm vụ.
And it would have also been so helpful to know how to navigate collaborations with businesses and politicians. Someone has to address the elephant in the room.
Một điều hữu ích khác là biết cách định hướng việc cộng tác với các doanh nghiệp và chính trị gia. Ai đó phải giải quyết vấn đề quan trọng này thay vì tránh né.
And finally, it's OK to take a break and step back for a second. There are many of us on the front lines who will continue the work while you rest and recharge.
Cuối cùng, bạn có thể nghỉ ngơi và tạm dừng để nghĩ ra một hướng mới. Có rất nhiều người trong chúng tôi làm việc ở tuyến đầu, họ là những người sẽ tiếp tục làm việc trong lúc bạn nghỉ ngơi và hồi sức.
Today, many of us are getting involved at a younger and younger age. 16-year-olds, 15, 14, 10-year-olds are out on the front lines, missing school, drafting manifestos, organizing demonstrations, bringing governments and corporations to court, refusing to wait until we are older to start making a difference.
Ngày nay, chúng tôi càng có nhiều bạn trẻ tham gia hơn. 16 tuổi, 15, 14 hay 10 tuổi đều đang ở tuyến đầu, họ đang dở dang việc học, đang soạn thảo tuyên ngôn, tổ chức biểu tình, khởi kiện chính phủ và các tập đoàn, từ chối và đợi đến khi lớn hơn để bắt đầu cùng nhau tạo nên sự khác biệt.
But being a changemaker is not something anybody has on their bucket list. It isn't something kids aspire to become when they grow up. It's something that just happens. Something activates you. An experience, an injustice that takes place, big or small, local or global. And then there is almost no choice but to get involved.
Nhưng trở thành người thay đổi thế giới không phải là điều ai cũng muốn được làm. Đó không phải là thứ mà trẻ em được truyền cảm hứng khi chúng lớn lên. Nó là thứ gì đó tự nhiên diễn ra. Thứ gì đó thúc đẩy bạn. Một trải nghiệm, một sự bất công đang diễn ra, cho dù là lớn hay nhỏ, quy mô địa phương hay toàn cầu. Và gần như không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc tham gia.
In the last few years, I have spent more time in other students' classrooms than in my own, sharing principles of leadership, sustainability and changemaker skills. And I can say with confidence that young people are aching for skills and knowledge that will allow them to act effectively today.
Trong những năm gần đây, tôi đã dành nhiều thời gian ở các lớp khác hơn là lớp của tôi, để chia sẻ những nguyên tắc lãnh đạo, sự bền vững và các kĩ năng của người thay đổi thế giới. Tôi có thể tự tin nói rằng, ngày nay, người trẻ đang rất muốn có thêm kĩ năng và kiến thức giúp họ hành động một cách hiệu quả.
Real change can start in the classroom, but the classroom has an increasingly distant relationship with reality. I think it is high time to ensure that what we learn in the classrooms reflect what is happening outside of them. And to ensure that every single student in every corner of the world has at least one hour a day of mandatory lessons about the climate crisis, the 17 SDGs and about any sustainable innovations, about the realities of today's world. From kindergarten through to graduation. And I mean mandatory.
Thay đổi thật sự có thể bắt đầu trong lớp học, nhưng lớp học lại ngày càng khác biệt so với thực tế. Tôi nghĩ đã đến lúc đảm bảo những gì chúng ta học trên lớp phản ánh được những gì đang diễn ra ở ngoài. Và để đảm bảo rằng mỗi một học sinh ở khắp nơi trên thế giới có ít nhất một tiếng mỗi ngày học môn bắt buộc về khủng hoảng khí hậu, 17 mục tiêu phát triển bền vững và bất kì sự đổi mới bền vững nào, về hiện thực của thế giới ngày nay. Từ mẫu giáo đến lúc tốt nghiệp. Các môn trên đều phải là môn bắt buộc.
I strongly believe that every young person can be a changemaker. But often they need help knowing where and how to start. And while we wait for the classrooms to adapt, once again, my peers and I create our own learning journey. That is when I started a network called the Circle of Youth within YOUTHTOPIA, a platform for young changemakers to learn from each other. We need role models and positive stories with an impact, real-life examples of how we can take action and we need to see this from people our age.
Tôi hoàn toàn tin rằng mỗi người trẻ đều có thể là một người thay đổi thế giới. Nhưng họ thường cần sự giúp đỡ để biết bắt đầu từ đâu và như thế nào. Trong khi chờ các môn học được đưa vào trường lớp, một lần nữa, tôi và các bạn đồng trang lứa lại tạo nên một lộ trình học của riêng chúng tôi. Đấy là lúc tôi bắt đầu mạng lưới tên là Circle of Youth thuộc YOUTHTOPIA, một nền tảng dành cho các nhà thay đổi trẻ học tập lẫn nhau. Chúng tôi cần những tấm gương và những câu chuyện tích cực có tác động, những ví dụ thực tế về cách mọi người hành động và chúng tôi cần thấy điều này từ những người cùng độ tuổi.
I wish I would have known refugee educator Mohamad Al Jounde from Syria,
Ước gì tôi biết đến
tree planter and entrepreneur Felix Finkbeiner from Germany, or gender equality activist Faye Simanjuntak from Indonesia when I was 12 years old. And I wish that I could have been able to jump on a call with them and share ideas and experiences.
giáo viên dạy học cho người tị nạn tên là Mohamad Al Jounde ở Syria, người trồng cây và doanh nhân tên là Felix Finkbeiner ở Đức, hay nhà hoạt động bình đẳng giới tên là Faye Simanjuntak ở Indonesia năm tôi 12 tuổi. Và tôi ước rằng tôi có thể tham gia nói chuyện cùng họ, được chia sẻ ý tưởng và kinh nghiệm.
Now, I have to add that with the rise in youth engagement, a new scary trend has also set in. The best way to describe it is maybe to refer to the word “greenwashing.” You all know it. It's the process of conveying a false impression about the climate friendliness of a company product or actions.
Tôi phải nói thêm rằng bên cạnh sự tham gia ngày càng đông của giới trẻ, một xu hướng mới đáng sợ cũng xuất hiện. Cách tốt nhất để mô tả chắc là nhắc đến từ “greenwashing.” Các bạn đều biết rồi. Đó là quá trình truyền đạt một ấn tượng sai lệch về sự thân thiện với môi trường của một sản phẩm hoặc hoạt động kinh doanh của một công ty.
What I see happening a lot at the moment is something I would call “youthwashing.” You don't want to know the emails and approaches we get on a daily basis from companies that want to use us for anything that sounds good or just to tick off a box. Associating one's brand with youth climate activists seems to be good for business, although the intention rarely extends to being good for climate too.
Những gì tôi thấy diễn ra rất nhiều vào lúc này, tôi gọi đó là “youthwashing”. Bạn không muốn biết lượng email và cách tiếp cận chúng ta nhận được mỗi ngày từ các công ty muốn sử dụng chúng ta cho bất cứ điều gì có vẻ tốt hoặc chỉ để đánh dấu. Liên kết một thương hiệu với các nhà hoạt động khí hậu trẻ tuổi có vẻ tốt cho doanh nghiệp, mặc dù ý định thì ít khi tốt cho khí hậu.
So to the companies youthwashing, I want to say, instead of inviting youth for the photo ops and the applause, offer us a seat during the brainstorming meetings, during the internal workshops with no audience. Maybe invite us to one of your board meetings and ask us for some reverse mentoring sessions. You might be surprised.
Vậy nên, đối với các công ty áp dụng “Youthwashing,” tôi muốn nói rằng, thay vì mời người trẻ đến chụp ảnh và vỗ tay, hãy mời chúng tôi đến các buổi họp bàn ý tưởng, các hội thảo nội bộ không có khán giả. Hay đến một trong những cuộc họp hội đồng và mời chúng tôi tham gia các phiên cố vấn ngược. Bạn có lẽ sẽ bất ngờ.
I look back at the last 10 years and see an intense journey from a young cute girl to a changemaker. For the next decade, I see a whole generation that is rising, leading by example and taking action.
Khi nhìn lại 10 năm qua, tôi thấy một hành trình đầy chông gai từ một cô gái trẻ đáng yêu đến một nhà thay đổi thế giới. Trong thập kỉ tiếp theo, tôi thấy cả một thế hệ đang tiến lên, đang lãnh đạo bằng ví dụ và hành động.
Youth activism is more than an inspiration. We are serious about change.
Hoạt động xã hội của giới trẻ không chỉ là một niềm cảm hứng. Chúng tôi thật sự nghiêm túc muốn thay đổi.
Thank you.
Xin cảm ơn.