I didn't know when I agreed to do this whether I was expected to talk or to sing. But when I was told that the topic was language, I felt that I had to speak about something for a moment.
Tôi không biết là khi nhận lời làm việc này thì mọi người muốn tôi nói hay hát. Nhưng khi được bảo rằng chủ đề là ngôn ngữ, tôi nghĩ ít nhiều mình cũng nên nói về một cái gì đó.
I have a problem. It's not the worst thing in the world. I'm fine. I'm not on fire. I know that other people in the world have far worse things to deal with, but for me, language and music are inextricably linked through this one thing.
Tôi gặp phải một vấn đề. Đó không phải là điều tệ nhất quả đất. Tôi ổn. Tôi không sợ hãi. Tôi biết nhiều người khác trên thế giới này gặp phải những điều còn tồi tệ hơn thế. Nhưng với tôi, ngôn ngữ và âm nhạc được gắn kết với nhau không rời nhờ vào một điều.
And the thing is that I have a stutter. It might seem curious given that I spend a lot of my life on the stage. One would assume that I'm comfortable in the public sphere and comfortable here, speaking to you guys. But the truth is that I've spent my life up until this point and including this point, living in mortal dread of public speaking. Public singing, whole different thing. (Laughter) But we'll get to that in a moment. I've never really talked about it before so explicitly. I think that that's because I've always lived in hope that when I was a grown-up, I wouldn't have one. I sort of lived with this idea that when I'm grown, I'll have learned to speak French, and when I'm grown, I'll learn how to manage my money, and when I'm grown, I won't have a stutter, and then I'll be able to public speak and maybe be the prime minister and anything's possible and, you know. (Laughter) So I can talk about it now because I've reached this point, where — I mean, I'm 28. I'm pretty sure that I'm grown now. (Laughter) And I'm an adult woman who spends her life as a performer, with a speech impediment. So, I might as well come clean about it.
Điều đó chính là tật nói lắp. Nghe có vẻ buồn cười khi mà tôi dành phần lớn cuộc đời mình đứng trên sân khấu. Ai đó có thể cho rằng tôi cảm thấy thoải mái lắm khi đứng trước công chúng, tại đây, khi nói chuyện với các bạn. Sự thật thì, cả cuộc đời tôi cho đến thời điểm này, luôn sống trong nỗi sợ hãi cùng cực về việc nói trước đám đông. Hát trước công chúng lại là một việc hoàn toàn khác. (Cười) Chúng ta sẽ bàn về nó sau. Trước đây, tôi chưa bao giờ thẳng thắn nói về nó vì tôi đã luôn sống trong hy vọng rằng khi trưởng thành, tôi sẽ không bị như thế nữa. Tôi đã sống với suy nghĩ rằng khi lớn lên, tôi sẽ học nói tiếng Pháp, học cách quản lý tiền bạc, rồi tôi sẽ không còn bị nói lắp, tôi có thể diễn thuyết trước đám đông, biết đâu sau này là Thủ tướng điều gì cũng có thể, bạn biết đấy. (Cười) Giờ đây, tôi đã có thể nói về chuyện này vì đã đến lúc, ý tôi là tôi đã 28 tuổi. Tôi chắc rằng mình đã lớn. (Cười) Tôi đã là một phụ nữ trưởng thành, dành cả cuộc đời mình để trở thành một nghệ sĩ, với tật nói lắp. Dù sao, tôi cũng nên thú nhận về nó.
There are some interesting angles to having a stutter. For me, the worst thing that can happen is meeting another stutterer. (Laughter) This happened to me in Hamburg, when this guy, we met and he said, "Hello, m-m-m-my name is Joe," and I said, "Oh, hello, m-m-m-my name is Meg." Imagine my horror when I realized he thought I was making fun of him. (Laughter)
Có vài điều thú vị khi mắc phải tật nói lắp. Với tôi, điều tồi tệ nhất có thể xảy đến là gặp phải một người nói lắp khác. (Cười) Điều này đã xảy ra với tôi tại Hamburg tôi gặp người này và anh ta nói: "Xin chào, t-t-t tôi là Joe." và tôi nói: "Chào anh, t-t-t tôi là Meg." Hình dung xem tôi đã sợ hãi thế nào với suy nghĩ hẳn anh ấy đang nghĩ mình chế giễu anh. (Cười)
People think I'm drunk all the time. (Laughter)
Mọi người thì nghĩ tôi lúc nào cũng say xỉn. (Cười)
People think that I've forgotten their name when I hesitate before saying it. And it is a very weird thing, because proper nouns are the worst. If I'm going to use the word "Wednesday" in a sentence, and I'm coming up to the word, and I can feel that I'm going to stutter or something, I can change the word to "tomorrow," or "the day after Tuesday," or something else. It's clunky, but you can get away with it, because over time I've developed this loophole method of using speech where right at the last minute you change the thing and you trick your brain. But with people's names, you can't change them. (Laughter) When I was singing a lot of jazz, I worked a lot with a pianist whose name was Steve. As you can probably gather, S's and T's, together or independently, are my kryptonite. But I would have to introduce the band over this rolling vamp, and when I got around to Steve, I'd often find myself stuck on the "St." And it was a bit awkward and uncomfortable and it totally kills the vibe. So after a few instances of this, Steve happily became "Seve," and we got through it that way. (Laughter)
Người ta nghĩ rằng tôi đã quên tên của họ khi thấy tôi ngập ngừng trước khi nói ra. Đó là một điều kỳ cục bởi danh từ riêng luôn là thứ khó nhất để thốt ra. Nếu tôi định dùng từ "Thứ 4" trong câu, và tôi sắp nói đến từ đó, cảm giác rằng mình sẽ lại cà lăm, tôi sẽ chuyển nó thành "ngày mai", "ngày kế tiếp Thứ 3", hay một từ nào đó khác. Tuy vụng về nhưng bạn có thể "chữa cháy" bằng cách này, vì theo thời gian, tôi đã phát triển "phương pháp lỗ hổng" trong việc diễn đạt bằng lời nói nghĩa là thay đổi vào phút chót, để đánh lừa bộ não. Nhưng tên người, lại không thể thay đổi được. (Cười) Khoảng thời gian lúc tôi hát nhạc Jazz, tôi thường làm việc với một nghệ sĩ dương cầm tên anh ta là Steve. Bạn có thể đoán được đấy, âm S và âm T, dù đi với nhau, hay đứng một mình cũng đều là khắc tinh của tôi. Nhưng tôi phải vượt qua nó để có thể giới thiệu trơn tru tên ban nhạc và khi ở cạnh Steve, tôi thường cảm thấy bị kẹt bởi âm "St.". Có đôi chút lúng túng và bất tiện, và điều đó thật sự phá hỏng bầu không khí. Sau vài lần như thế, Steve vui vẻ, chấp nhận trở thành "Seve" và vấn đề đã được giải quyết bằng cách đó. (cười)
I've had a lot of therapy, and a common form of treatment is to use this technique that's called smooth speech, which is where you almost sing everything that you say. You kind of join everything together in this very singsong, kindergarten teacher way, and it makes you sound very serene, like you've had lots of Valium, and everything is calm. (Laughter) That's not actually me. And I do use that. I do. I use it when I have to be on panel shows, or when I have to do radio interviews, when the economy of airtime is paramount. (Laughter) I get through it that way for my job. But as an artist who feels that their work is based solely on a platform of honesty and being real, that feels often like cheating.
Tôi đã thực hiện nhiều liệu pháp, và một hình thức chữa trị phổ biến là sử dụng phương pháp "Nói trôi chảy", bạn phải gần như đang hát tất cả những gì muốn nói. Kiểu như kết hợp mọi thứ lại như cách mà trẻ mẫu giáo thường được dạy ca hát vậy, nó khiến bạn bình tĩnh giống như đang dùng thuốc an thần, thế nên mọi thứ rất ổn. (Cười) Nhưng đó không phải là tôi. Tôi đã làm theo cách này Thật sự là vậy. Tôi sử dụng nó khi lên sóng truyền hình, hoặc khi thực hiện phỏng vấn trên radio, khi mà việc tiết kiệm thời gian ghi hình là điều quan trọng hơn cả. (Cười) Tôi đã làm việc theo cách như thế. Nhưng là một nghệ sĩ, người cảm nhận công việc của mình được dựng xây trên nền tảng chân thật và hiện thực thì đây giống như một sự lừa dối.
Which is why before I sing, I wanted to tell you what singing means to me. It's more than making nice sounds, and it's more than making nice songs. It's more than feeling known, or understood. It's more than making you feel the things that I feel. It's not about mythology, or mythologizing myself to you. Somehow, through some miraculous synaptic function of the human brain, it's impossible to stutter when you sing. And when I was younger, that was a method of treatment that worked very well for me, singing, so I did it a lot. And that's why I'm here today.
Đó cũng là lý do trước khi hát, tôi muốn nói với các bạn về việc ca hát có ý nghĩa thế nào đối với tôi. Nó hơn cả việc tạo ra những âm thanh hay, viết nên những bài hát đẹp hơn cả cảm giác được thấu hiểu hay cảm thông, hay việc khiến bạn hiểu được cảm giác của tôi. Không phải là thần thoại, hay thần thánh hóa chính mình trước khán giả. Bằng cách nào đó, thông qua một số chức năng tiếp hợp thần kỳ của não bộ, ta không thể nói lắp khi đang hát. Lúc còn trẻ, có một phương pháp trị liệu rất hiệu quả với tôi, đó là ca hát, và vì thế, tôi đã hát rất nhiều. Cũng chính vì thế, tôi có mặt ở đây hôm nay.
(Applause)
(Vỗ tay)
Thank you.
Xin cảm ơn.
Singing for me is sweet relief. It is the only time when I feel fluent. It is the only time when what comes out of my mouth is comprehensively exactly what I intended. (Laughter) So I know that this is a TED Talk, but now i'm going to TED sing. This is a song that I wrote last year.
Ca hát với tôi là một sự giải thoát ngọt ngào. Đó là khoảng thời gian duy nhất tôi cảm thấy mình trôi chảy. Là lúc duy nhất những gì phát ra từ miệng tôi chuyển tải chính xác điều tôi muốn. (Cười) Tôi biết đây là một buổi diễn thuyết TED nhưng bây giờ, tại TED, tôi sẽ hát. Đây là một ca khúc tôi viết vào năm ngoái.
Thank you very much. Thank you.
Cảm ơn các bạn rất nhiều. Xin cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)
(Piano)
(Tiếng piano)
♪ I would be a beauty ♪
Tôi có lẽ sẽ rất xinh,
♪ but my nose ♪
nhưng mũi tôi
♪ is slightly too big ♪
lại hơi to
♪ for my face ♪
so với khuôn mặt.
♪ And I would be a dreamer ♪
Và có lẽ tôi sẽ là một kẻ mộng mơ
♪ but my dream ♪
nhưng giấc mơ tôi
♪ is slightly too big ♪
có chút lớn lao
♪ for this space ♪
vượt quá không gian này.
♪ And I would be an angel ♪
Và có lẽ tôi sẽ là một thiên thần
♪ but my halo ♪
nhưng hào quang của tôi
♪ it pales in the glow ♪
lu mờ đi trong ánh sáng rực rỡ
♪ of your grace ♪
từ vẻ yêu kiều nơi bạn.
♪ And I would be a joker ♪
Và tôi sẽ có một quân J
♪ but that card looks silly when you play ♪
nhưng quân bài ấy sẽ trở nên thật buồn cười
♪ your ace ♪
khi bạn đánh quân át của mình.
♪ I'd like to know ♪
Tôi rất muốn biết
♪ Are there stars in hell? ♪
liệu có vì sao nào dưới địa ngục ?
♪ And I'd like to know ♪
Và cũng muốn biết
♪ know if you can tell ♪
liệu bạn có thể bảo tôi rằng
♪ that you make me lose everything I know ♪
bạn khiến những gì tôi biết trở thành vô nghĩa.
♪ That I cannot choose to or not let go ♪
Rằng tôi không thể lựa chọn tiếp tục hay buông xuôi.
♪ And I'd stay forever ♪
Và tôi vẫn sẽ ở lại
♪ but my home ♪
nhưng nhà của tôi
♪ is slightly too far ♪
có chút xa xôi quá
♪ from this place ♪
so với nơi này
♪ And I swear I tried to ♪
Và tôi thề tôi đã cố
♪ slow it down ♪
đi chậm lại
♪ when I am walking at your pace ♪
để sóng đôi với bạn.
♪ But all I could think ♪
Nhưng những gì tôi có thể nghĩ
♪ idling through the cities ♪
đang nặng nề trôi qua thành phố
♪ do I look pretty in the rain? ♪
tôi trông có xinh đẹp dưới mưa không?
♪ And I don't know how someone ♪
Và tôi cũng không biết làm thế nào
♪ quite so lovely ♪
một người thật đáng yêu
♪ makes me feel ugly ♪
có thể khiến tôi trở nên xấu xí.
♪ So much shame ♪
Xấu hổ biết bao.
♪ And I'd like to know ♪
Và tôi muốn biết
♪ Are there stars in hell? ♪
liệu có vì sao nào dưới địa ngục ?
♪ And I'd like to know ♪
Và tôi muốn biết
♪ know if you can tell ♪
liệu bạn có thể nói rằng
♪ that you make me lose everything I know ♪
bạn khiến những gì tôi biết trở thành vô nghĩa.
♪ that I cannot choose to or not let go ♪
Rằng tôi không thể lựa chọn tiếp tục hay buông xuôi.
Thank you very much. (Applause)
Xin cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)