Hello, TEDWomen, what's up.
Cześć, kobiety TED'a, co słychać?
(Cheering)
(Owacje)
Not good enough. Hello, TEDWomen, what is up?
Za słabo. Cześć, kobiety TED'a, co słychać?
(Loud cheering)
(Owacje)
My name is Maysoon Zayid, and I am not drunk, but the doctor who delivered me was. He cut my mom six different times in six different directions, suffocating poor little me in the process. As a result, I have cerebral palsy, which means I shake all the time. Look. It's exhausting. I'm like Shakira, Shakira meets Muhammad Ali.
Nazywam się Maysoon Zayid i nie jestem pijana, ale doktor, który odbierał mój poród, był. Rozciął moją mamę sześć razy w sześciu różnych kierunkach, dusząc biedną mnie podczas tego procesu. Wynikiem tego mam mózgowe porażenie dziecięce (ang. C.P.), co oznacza, że cały czas się trzęsę. Patrzcie. To wyczerpujące. Jestem jak Shakira, skrzyżowana z Muhammadem Ali.
(Laughter)
(Śmiech)
CP is not genetic. It's not a birth defect. You can't catch it. No one put a curse on my mother's uterus, and I didn't get it because my parents are first cousins, which they are.
M.P. nie jest genetyczne. Nie jest to wada wrodzona. Nie możesz tego złapać. Nikt nie nałożył klątwy na łono mojej mamy i nie mam tego ponieważ moi rodzice są kuzynami, którymi swoją drogą są.
(Laughter)
(Śmiech)
It only happens from accidents, like what happened to me on my birth day.
Zdarza się to jedynie w czasie wypadku, jak to, co mi się przydarzyło w dniu moich urodzin.
Now, I must warn you, I'm not inspirational.
Teraz, muszę was ostrzec, nie jestem inspirująca
(Laughter)
i nie chcę, żeby ktokolwiek w tym pokoju
And I don't want anyone in this room to feel bad for me, because at some point in your life, you have dreamt of being disabled. Come on a journey with me. It's Christmas Eve, you're at the mall, you're driving around in circles looking for parking, and what do you see? Sixteen empty handicapped spaces.
mi współczuł, ponieważ w pewnym momencie waszego życia marzyliście o byciu niepełnosprawnym. Dołączcie do mnie w wyprawie. Jest wigilia Bożego Narodzenia, jesteście w centrum handlowym, jeździcie w kółko szukając miejsc parkingowych, i co widzicie? 16 pustych miejsc dla niepełnosprawnych.
(Laughter)
Myślicie sobie: "Boże, czy nie mogę być
And you're like, "God, can't I just be a little disabled?"
choć trochę upośledzona?"
(Laughter)
(Śmiech)
Also, I've got to tell you, I've got 99 problems, and palsy is just one.
Muszę wam również powiedzieć, że mam 99 problemów zaś porażenie jest tylko jednym z nich.
(Laughter)
Jeżeli istniałaby Olimpiada Ucisków
If there was an Oppression Olympics, I would win the gold medal. I'm Palestinian, Muslim, I'm female, I'm disabled, and I live in New Jersey.
wygrałabym złoty medal. Jestem Palestynką, Muzułmanką, kobietą i niepełnosprawną, do tego mieszkam w New Jersey.
(Laughter)
(Śmiech) (Oklaski)
(Applause)
Jeżeli nie czujesz się ze sobą dobrze, może powinieneś.
If you don't feel better about yourself, maybe you should.
(Laughter)
Cliffside Park, New Jersey to moje rodzinne miasto.
Cliffside Park, New Jersey is my hometown. I have always loved the fact that my hood and my affliction share the same initials. I also love the fact that if I wanted to walk from my house to New York City, I could.
Zawsze uwielbiałam fakt, że moja dzielnica i moje schorzenie mają wspólny skrót. Uwielbiam również fakt, że jeżeli chciałabym pójść z mojego domu do centrum Nowego Jorku, mogłabym to zrobić.
A lot of people with CP don't walk, but my parents didn't believe in "can't." My father's mantra was, "You can do it, yes you can can."
Wiele ludzi z C.P. nie chodzi, lecz moi rodzice nie wierzyli w "nie mogę" Mantrą mojego taty było: "Możesz to zrobić, tak możesz możesz".
(Laughter) So, if my three older sisters were mopping, I was mopping. If my three older sisters went to public school, my parents would sue the school system and guarantee that I went too, and if we didn't all get A's, we all got my mother's slipper.
(Śmiech) Tak więc jeżeli moje trzy starsze siostry zmywały, ja również zmywałam. Jeżeli moje trzy starsze siostry poszły do publicznej szkoły, moi rodzice pozwaliby system szkolnictwa i zagwarantowali mi, że też poszłam. Jeżeli wszystkie nie dostawałyśmy szóstek, wszystkie dostawałyśmy kapciem mamy.
(Laughter)
(Śmiech)
My father taught me how to walk when I was five years old by placing my heels on his feet and just walking. Another tactic that he used is he would dangle a dollar bill in front of me and have me chase it.
Mój ojciec nauczył mnie chodzenia kiedy miałam 5 lat, stawiając moje pięty na swoich stopach i po prostu chodząc. Inną taktyką, której używał, to machanie jednodolarowym banknotem, za którym goniłam.
(Laughter)
(Śmiech)
My inner stripper was very strong.
Moja wewnętrzna striptizerka była bardzo silna...
(Laughter)
(Śmiech)
Yeah. No, by the first day of kindergarten, I was walking like a champ who had been punched one too many times.
Taa. Pierwszego dnia przedszkola chodziłam niczym mistrz bokserski, który był uderzony zby wiele razy.
(Laughter)
Gdy dorastałam, w mieście było tylko sześciu Arabów
Growing up, there were only six Arabs in my town, and they were all my family.
i wszyscy byli moja rodziną.
(Laughter)
Teraz jest 20 Arabów w mieście,
Now there are 20 Arabs in town, and they are still all my family.
i nadal wszyscy są moją rodziną. (Śmiech)
(Laughter)
Nie sądzę, aby ktokolwiek zauważył, że nie jesteśmy Włochami.
I don't think anyone even noticed we weren't Italian.
(Laughter)
(Śmiech) (Oklaski)
(Applause)
To było przed 9/11 i zanim politycy
This was before 9/11 and before politicians thought it was appropriate to use "I hate Muslims" as a campaign slogan. The people that I grew up with had no problem with my faith. They did, however, seem very concerned that I would starve to death during Ramadan. I would explain to them that I have enough fat to live off of for three whole months, so fasting from sunrise to sunset is a piece of cake.
uznali za stosowne używać "Nienawidzę Muzułmanów" jako hasło kampanii. Ludzie, z którymi dorastałam, nie mieli problemu z moja wiarą. Byli jednak bardzo zaniepokojeni, że umrę z głodu podczas Ramadanu. Tłumaczyłam im, że mam wystarczająco tłuszczu żeby przeżyć całe trzy miesiące, więc post od świtu do zmierzchu to bułka z masłem.
(Laughter)
I have tap-danced on Broadway. Yeah, on Broadway. It's crazy.
Stepowałam na Broadway. Tak, na Broadway. To szalone. (Oklaski)
(Applause)
Moich rodziców nie było stać na fizjoterapię,
My parents couldn't afford physical therapy, so they sent me to dancing school. I learned how to dance in heels, which means I can walk in heels. And I'm from Jersey, and we are really concerned with being chic, so if my friends wore heels, so did I.
więc wysłali mnie do szkoły tańca. Nauczyłam się tańczyć w obcasach, co oznacza, że mogę chodzić w obcasach. Pochodzę z Jersey, gdzie jesteśmy przejęte byciem laską, więc jeśli moje koleżanki nosiły obcasy, nosiłam i ja.
And when my friends went and spent their summer vacations on the Jersey Shore, I did not. I spent my summers in a war zone, because my parents were afraid that if we didn't go back to Palestine every single summer, we'd grow up to be Madonna.
Kiedy moi znajomi spędzali wakacje na wybrzeżu Jersey, mnie tam nie było. Spędzałam lato w strefie wojny, ponieważ moi rodzice obawiali się, że jeżeli nie wrócimy do Palestyny każdego lata,
(Laughter)
wyrośniemy na Madonnę.
Summer vacations often consisted of my father trying to heal me, so I drank deer's milk, I had hot cups on my back, I was dunked in the Dead Sea, and I remember the water burning my eyes and thinking, "It's working! It's working!"
(Śmiech) Wakacje często wyglądały tak: mój ojciec próbuje mnie uleczyć, więc piłam jelenie mleko, miałam stawiane bańki na plecach, byłam zanurzana w Morzu Martwym i pamiętam, jak woda paliła mnie w oczy, a ja myślałam, "To działa! To działa!"
(Laughter)
(Śmiech)
But one miracle cure we did find was yoga. I have to tell you, it's very boring, but before I did yoga, I was a stand-up comedian who can't stand up. And now I can stand on my head. My parents reinforced this notion that I could do anything, that no dream was impossible, and my dream was to be on the daytime soap opera "General Hospital."
Jednak jedynym cudownym lekarstwem, jakie znaleźliśmy, to joga. Muszę wam powiedzieć, to bardzo nudne, lecz zanim ćwiczyłam jogę byłam komikiem stand-up, który nie potrafił wstawać. Teraz mogę stać na głowie. Moi rodzice umocnili moją wiarę w to, że mogę zrobić wszystko, że żadne marzenie jest niemożliwe, a moim marzeniem było wystąpić w operze mydlanej "Szpital Ogólny".
(Laughter)
Poszłam na uczelnie podczas akcji zachęcającej
I went to college during affirmative action and got a sweet scholarship to ASU, Arizona State University, because I fit every single quota.
i dostałam słodkie stypendium do ASU, Arizona State University, ponieważ spełniałam każdy wymóg.
(Laughter)
Byłam jak lemur wydziału teatralnego.
I was like the pet lemur of the theater department. Everybody loved me. I did all the less-than-intelligent kids' homework, I got A's in all of my classes, A's in all of their classes.
Każdy mnie uwielbiał. Odrabiałam wszystkie zadania domowe dla mniej-inteligentnych, dostałam 6 ze wszystkich własnych zajęć i 6 ze wszystkich ich zajęć.
(Laughter)
Za każdym razem, gdy odgrywałam rolę
Every time I did a scene from "The Glass Menagerie," my professors would weep. But I never got cast. Finally, my senior year, ASU decided to do a show called "They Dance Real Slow in Jackson." It's a play about a girl with CP. I was a girl with CP. So I start shouting from the rooftops, "I'm finally going to get a part! I have cerebral palsy! Free at last! Free at last! Thank God almighty, I'm free at last!" I didn't get the part.
w "Szklanej Menażerii" mój profesor płakał. Lecz nigdy nie obsadził mnie w żadnej roli. W ostatnim roku ASU zdecydowało zrobić przedstawienie "Oni tańcza naprawdę powoli w Jackson". To sztuka o dziewczynie z C.P. Ja byłam dziewczyną z C.P. Zaczęłam krzyczeć podekscytyowana: "Nareszcie dostanę rolę! Mam porażenie mózgowe! W końcu wolna! W końcu wolna! Dzięki bogu, w końcu jestem wolna!" Nie dostałam tej roli. (Śmiech)
(Laughter)
Sherry Brown dostała rolę.
Sherry Brown got the part. I went racing to the head of the theater department crying hysterically, like someone shot my cat, to ask her why, and she said it was because they didn't think I could do the stunts. I said, "Excuse me, if I can't do the stunts, neither can the character."
Popędziłam do dyrektora wydziału teatralnego histerycznie płacząc, jakby ktoś zastrzelił mi kota, zapytać ją dlaczego, zaś ona powiedziała, że nie sądzili, bym mogła robić akrobacje. Odpowiedziałam: "Przepraszam, jeżeli ja nie mogę robić akrobacji, to bohater też nie może."
(Laughter)
(Śmiech) (Oklaski)
(Applause)
This was a part that I was literally born to play they gave it to a non-palsy actress. College was imitating life. Hollywood has a sordid history of casting able-bodied actors to play disabled onscreen.
To rola, do której dosłownie byłam urodzona, a oni dali ją aktorce bez porażenia. Uczelnia udawała życie. Hollywood ma ohydną historię dawania roli sprawnym aktorom, by ci grali niepełnosprawnych.
Upon graduating, I moved back home, and my first acting gig was as an extra on a daytime soap opera. My dream was coming true. And I knew that I would be promoted from "Diner Diner" to "Wacky Best Friend" in no time.
Po ukończeni szkoły, wróciłam do domu i mój pierwszy występ to rola dodatkowej aktorki w operze mydlanej. Moje marzenia się spełniały. Wiedziałam, że dostanę awans od "gość gość" do "najlepszy stuknięty przyjaciel" w trymiga.
(Laughter)
W zamian pozostałam wychwalanym meblem,
But instead, I remained a glorified piece of furniture that you could only recognize from the back of my head, and it became clear to me that casting directors didn't hire fluffy, ethnic, disabled actors. They only hired perfect people. But there were exceptions to the rule. I grew up watching Whoopi Goldberg, Roseanne Barr, Ellen, and all of these women had one thing in common: they were comedians. So I became a comic.
który mógłbyś rozpoznać tylko po tyle głowy, stało się dla mnie jasne, że kierownik obsady nie zatrudniał puszystych, etnicznych, niepełnosprawnych aktorów. Zatrudniali oni wyłącznie idealnych ludzi. Były wyjątki od tej zasady. Dorastałam oglądając Whoopi Goldberg, Roseanne Barr, Ellen, i wszystkie te kobiety miały jedną wspólna rzecz: były komikami. Więc i ja zostałam komikiem.
(Laughter)
(Śmiech) (Oklaski)
(Applause)
My first gig was driving famous comics from New York City to shows in New Jersey, and I'll never forget the face of the first comic I ever drove when he realized that he was speeding down the New Jersey Turnpike with a chick with CP driving him.
Moim pierwszym zadaniem było wożenie sławnych komików z Nowego Jorku na przedstawienie w New Jersey, nigdy nie zapomnę twarzy pierwszego komika, którego wiozłam, gdy zorientował się, że pędzi autostradą New Jersey
(Laughter)
z dziewczyną z C.P. za kierownicą.
I've performed in clubs all over America, and I've also performed in Arabic in the Middle East, uncensored and uncovered.
Występowałam w klubach w całej Ameryce, również w krajach arabskich, środkowym Wschodzie, bez cenzury i kamuflażu.
(Laughter)
Ludzie powiadają, że jestem pierwszym
Some people say I'm the first stand-up comic in the Arab world. I never like to claim first, but I do know that they never heard that nasty little rumor that women aren't funny, and they find us hysterical.
stand-up komikiem w krajach arabskich. Nie lubię twierdzić, że jestem pierwsza, lecz wiem, że nigdy nie słyszeli tych paskudnych plotek, że kobiety nie są zabawne, i uzażali nas za histeryczki.
(Laughter)
In 2003, my brother from another mother and father Dean Obeidallah and I started the New York Arab-American Comedy Festival, now in its 10th year. Our goal was to change the negative image of Arab-Americans in media, while also reminding casting directors that South Asian and Arab are not synonymous.
W 2003 r. mój przyrodni brat Dean Obeidallah i ja rozpoczęliśmy nowojorski Arabsko-Amerykański Festiwal Komedii, który obchodzi obecnie dziesięciolecie. Naszym celem była zmiana negatywnego obrazu Arabo-Amerykanów w mediach, jak również przypomnienie kierownikom obsad, że południowy Azjata i Arab to nie synonimy.
(Laughter)
(Śmiech)
Mainstreaming Arabs was much, much easier than conquering the challenge against the stigma against disability.
Przekonanie ludzi do Arabów było o wiele prostsze niż przełamanie niechęci skierowanej na ludzi niepełnosprawnych.
My big break came in 2010. I was invited to be a guest on the cable news show "Countdown with Keith Olbermann." I walked in looking like I was going to the prom, and they shuffle me into a studio and seat me on a spinning, rolling chair.
W 2010 r. miała wielki przełom. Zostałam zaproszona w roli gościa do show informacyjnego kablówki "Odliczanie z Keith Oldermann." Weszłam tam ubrana jak na bal, wepchnęli mnie do studia i posadzili na obrotowym krześle na kółkach.
(Laughter)
Spojrzałam na kierownika sceny w stylu:
So I looked at the stage manager and I'm like, "Excuse me, can I have another chair?" And she looked at me and she went, "Five, four, three, two ..." And we were live, right? So I had to grip onto the anchor's desk so that I wouldn't roll off the screen during the segment, and when the interview was over, I was livid. I had finally gotten my chance and I blew it, and I knew I would never get invited back. But not only did Mr. Olbermann invite me back, he made me a full-time contributor, and he taped down my chair.
"Przepraszam, czy mogłabym prosić inne krzesło?". Popatrzyła na mnie i zaczęła: "Pięć, cztery, trzy, dwa...". To chyba było na żywo, prawda? Musiałam trzymać się biurka prowadzącej żeby nie stoczyć się z sceny podczas odcinka, a kiedy wywiad się skończył byłam wściekła. W końcu dostałam szansę i ją zaprzepaściłam, wiedziałam, że już nigdy mnie nie zaproszą. Jednak Mr. Olbermann nie tylko zaprosił mnie z powrotem, lecz również uczynił mnie pełnoetatowym współpracownikiem, i przykleił moje krzesło do podłogi.
(Laughter)
(Śmiech) (Oklaski)
(Applause)
One fun fact I learned while on the air with Keith Olbermann was that humans on the Internet are scumbags.
Zabawna rzecz, której nauczyłam się będąc "na żywo" w programie Keith Olbermann
(Laughter) People say children are cruel, but I was never made fun of as a child or an adult. Suddenly, my disability on the world wide web is fair game. I would look at clips online and see comments like, "Yo, why's she tweakin'?" "Yo, is she retarded?" And my favorite, "Poor Gumby-mouth terrorist. What does she suffer from? We should really pray for her." One commenter even suggested that I add my disability to my credits: screenwriter, comedian, palsy.
było to, że ludzie w internecie są szumowinami. Ludzie mówią, że dzieci są okrutne, jednak nigdy nie byłam wyśmiewana, ani jako dziecko, ani jako dorosła. Nagle moja niepełnosprawność stała się w internecie zabawą. Oglądałam filmy w sieci i widziałam komentarze w stylu: "Czemu ona się tak trzepie?" "Czy ona jest upośledzona?" I mój ulubiony, "Biedny terrorysta z plastusiowymi ustami. Na co ona cierpi? Powinniśmy się za nią modlić." Jeden z komentatorów zasugerował, bym dodała niepełnosprawność do listy moich cech: scenopisarz, komik, porażenie.
Disability is as visual as race. If a wheelchair user can't play Beyoncé, then Beyoncé can't play a wheelchair user. The disabled are the largest — Yeah, clap for that, man. Come on.
Niepełnosprawność jest tak widoczna jak rasa. Jeżeli użytkownik wózka nie może zagrać Beyoncé, to Beyoncé nie może zagrać użytkownika wózka. Niepełnosprawni są największą... Tak, zróbcie aplauz, dalej!
(Applause)
(Aplaus)
People with disabilities are the largest minority in the world, and we are the most underrepresented in entertainment.
Niepełnosprawni stanowią największą mniejszość na świecie, i jesteśmy najbardziej niedoceniani w rozrywce.
The doctors said that I wouldn't walk, but I am here in front of you. However, if I grew up with social media, I don't think I would be. I hope that together, we can create more positive images of disability in the media and in everyday life. Perhaps if there were more positive images, it would foster less hate on the Internet. Or maybe not. Maybe it still takes a village to teach our children well.
Lekarze mówili, że nie będę chodzić, jednak jestem tutaj z wami. Jednakże gdybym dorastała w mediach społecznościowych, to nie wydaje mi się, żebym tu była. Mam nadzieję, że wspólnie możemy stworzyć bardziej pozytywne obrazy niepełnosprawności w mediach i codziennym życiu. Być może gdyby było wiecej pozytywnych obrazów w internecie byłoby mniej nienawiści. Lub też nie. Może nadal trzeba wioski,
My crooked journey has taken me to some very spectacular places.
by dobrze wychować nasze dzieci.
I got to walk the red carpet flanked by soap diva Susan Lucci and the iconic Loreen Arbus. I got to act in a movie with Adam Sandler and work with my idol, the amazing Dave Matthews. I toured the world as a headliner on Arabs Gone Wild. I was a delegate representing the great state of New Jersey at the 2008 DNC. And I founded Maysoon's Kids, a charity that hopes to give Palestinian refugee children a sliver of the chance my parents gave me. But the one moment that stands out the most was when I got -- before this moment --
Moja kręta droga zabrala mnie w kilka bardzo spektakularnych miejsc. Szłam czerwonym dywanem w towarzystwie diwy operowej Susan Lucci i ikony Lorraine Arbus. Zagrałam w filmie z Adamem Sandlerem i pracowałam z moim idolem, wspaniałym Davem Matthewsem. Przemierzałam świat jako nagłówek Arabs Gone Wild. Byłam delegatem reprezentującym wspaniały stan New Jersey w Krajowym Komitecie Partii Demokratycznej w 2008 r. Założyłam też Maysoon's Kids, fundację charytatywną, która ma na celu dawanie Palestyńskim dzieciom-uchodźcom drugą szansę, taką, jaką dali mi rodzice. Jednak najważniejszym momentem było gdy dostałam się - oprócz obecnego momentu -
(Laughter)
(Śmiech) (Aplauz)
(Applause)
But the one moment that stands out the most was when I got to perform for the man who floats like a butterfly and stings like a bee, has Parkinson's and shakes just like me, Muhammad Ali.
najważniejszym momentem było, gdy występowałam dla człowieka, ktory lata jak motyl i żądli jak pszczoła, ma Parkinsona i trzęsie się jak ja, Muhammad Ali.
(Applause)
(Aplauz)
(Applause ends)
To jedyny raz,
It was the only time that my father ever saw me perform live, and I dedicate this talk to his memory.
gdy mój tata widział mnie na żywo, więc dedykuję to przemówienie jego pamięci.
(Arabic) Allah yerhamak yaba.
(Po Arabsku)
(English) My name is Maysoon Zayid, and if I can can, you can can.
Nazywam się Maysoon Zayid i jeżeli ja mogę mogę, to Ty możesz możesz.
(Cheering)
(Brawa)
(Applause)