Το 1975 στη Φλωρεντία, γνώρισα έναν καθηγητή, τον Κάρλο Πεντρέτι, πρώην καθηγητή μου στην ιστορία τέχνης, και σήμερα παγκόσμια αναγνωρισμένο μελετητή του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Με ρώτησε λοιπόν, εάν θα μπορούσα να βρω κάποιον τεχνολογικό τρόπο να ξεδιπλώσει το μυστήριο πέντε αιώνων σχετικά με ένα χαμένο αριστούργημα του Λεονάρντο ντα Βίντσι, την "Μάχη του Ανγκιάρι," που υποτίθεται ότι βρίσκεται στην Αίθουσα των 500 του Παλάτσο Βέκιο στη Φλωρεντία. Στα μέσα του '70, δεν υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για έναν βιοτεχνολόγο σαν κι εμένα, ειδικά στην Ιταλία, κι έτσι αποφάσισα με μερικούς ερευνητές από τις Η.Π.Α. και το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, να ξεκινήσουμε να διερευνούμε τις τοιχογραφίες του Βαζάρι που διακοσμούν τους μακριούς τοίχους της Αίθουσας των 500 ψάχνοντας για τον χαμένο Λεονάρντο.
In 1975, I met in Florence a professor, Carlo Pedretti, my former professor of art history, and today a world-renowned scholar of Leonardo da Vinci. Well, he asked me if I could find some technological way to unfold a five-centuries-old mystery related to a lost masterpiece by Leonardo da Vinci, the "Battle of Anghiari," which is supposed to be located in the Hall of the 500 in Palazzo Vecchio, in Florence. Well, in the mid-'70s, there were not great opportunities for a bioengineer like me, especially in Italy, and so I decided, with some researchers from the United States and the University of Florence, to start probing the murals decorated by Vasari on the long walls of the Hall of the 500 searching for the lost Leonardo.
Δυστυχώς, εκείνη την εποχή δεν γνωρίζαμε ότι δεν θα έπρεπε να ψάχνουμε ακριβώς εκεί, γιατί έπρεπε να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο, κι έτσι η έρευνα σταμάτησε και ξεκίνησε ξανά μόλις το 2000 χάρη στο ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό της οικογένειας Γκίνες. Αυτήν τη φορά, λοιπόν, επικεντρωθήκαμε στο να προσπαθήσουμε να ανασυνθέσουμε την Αίθουσα των 500 όπως ήταν πριν την ανακατασκευή και την λεγόμενη Μεγάλη Σάλα, που χτίστηκε το 1494 και να βρούμε τις αρχικές πόρτες, παράθυρα και προκειμένου να το κάνουμε αυτό, πρώτα δημιουργήσαμε ένα τρισδιάστατο μοντέλο και μετά με θερμογραφία, ανακαλύψαμε κρυφά παράθυρα. Αυτά ήταν τα αρχικά παράθυρα της αίθουσας της Μεγάλης Σάλας. Ακόμα, βρήκαμε το ύψος της οροφής και κατά συνέπεια, καταφέραμε να ανακατασκευάσουμε όλη τη διάταξη της αρχικής αίθουσας όπως ήταν πριν έρθει ο Βαζάρι και το ανακατασκευάσει όλο, συμπεριλαμβανομένης μιας σκάλας που ήταν πολύ σημαντική προκειμένου να τοποθετήσει με ακρίβεια τη "Μάχη του Ανγκιάρι" σε ένα συγκεκριμένο μέρος ενός από τα εργαλεία .
Unfortunately, at that time we did not know that that was not exactly where we should be looking, because we had to go much deeper in, and so the research came to a halt, and it was only taken up in 2000 thanks to the interest and the enthusiasm of the Guinness family. Well, this time, we focused on trying to reconstruct the way the Hall of the 500 was before the remodeling, and the so-called Sala Grande, which was built in 1494, and to find out the original doors, windows, and in order to do that, we first created a 3D model, and then, with thermography, we went on to discover hidden windows. These are the original windows of the hall of the Sala Grande. We also found out about the height of the ceiling, and we managed to reconstruct, therefore, all the layout of this original hall the way it was before there came Vasari, and restructured the whole thing, including a staircase that was very important in order to precisely place "The Battle of Anghiari" on a specific area of one of the two walls.
Ακόμα, μάθαμε ότι ο Βαζάρι στον οποίο είχε ανατεθεί η ανακαίνιση της Αίθουσας των 500 μεταξύ 1560 και 1574 από τον πρώτο Μέγα Δούκα Κόζιμο της οικογένειας των Μεδίκων, ότι έχουμε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις που έσωσε αριστουργήματα τοποθετώντας ένα τούβλινο τοίχο μπροστά από αυτά και αφήνοντας ένα μικρό κενό αέρος. Ένα από αυτά (βλέπουμε) εδώ, του Μαζάτσιο, η εκκλησία Σάντα Μαρία Νοβέλα στην Φλωρεντία, οπότε, σκεφτήκαμε ότι ίσως ο Βαζάρι έχει κάνει κάτι παρόμοιο και στην περίπτωση αυτού του σπουδαίου έργου τέχνης του Λεονάρντο, εφόσον ήταν μεγάλος θαυμαστής του Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Well, we also learned that Vasari, who was commissioned to remodel the Hall of the 500 between 1560 and 1574 by the Grand Duke Cosimo I of the Medici family, we have at least two instances when he saved masterpieces specifically by placing a brick wall in front of it and leaving a small air gap. One that we [see] here, Masaccio, the church of Santa Maria Novella in Florence, so we just said, well maybe, Visari has done something like that in the case of this great work of art by Leonardo, since he was a great admirer of Leonardo da Vinci.
Οπότε, στήσαμε κάποιες πολύ εξελιγμένες ράδιοκεραίες για να διερευνήσουμε και τους δύο τοίχους, αναζητώντας κάποιο κενό αέρος. Όντως βρήκαμε πολλά στο δεξί τμήμα του ανατολικού τοίχου, ένα κενό αέρος, κι εκεί πιστεύουμε ότι η "Μάχη του Ανγκιάρι" ή τουλάχιστον ένα κομμάτι που ξέρουμε ότι έχει ζωγραφιστεί, το οποίο ονομάζεται "Ο Αγώνας για το Λάβαρο" υποθέτουμε ότι βρίσκεται εκεί.
And so we built some very sophisticated radio antennas just for probing both walls and searching for an air gap. And we did find many on the right panel of the east wall, an air gap, and that's where we believe "The Battle of Anghiari," or at least the part that we know has been painted, which is called "The Fight for the Standard," should be located.
Δυστυχώς από κει και μετά, το 2004, το πρόγραμμα σταμάτησε. Πολλοί πολιτικοί λόγοι. Οπότε αποφάσισα να πάω πίσω στο πανεπιστήμιο που αποφοίτησα, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, του Σαν Ντιέγκο, και πρότεινα την σύσταση ενός ερευνητικού κέντρου για την επιστήμη της τεχνολογίας για την πολιτιστική κληρονομιά. Το 2007, δημιουργήσαμε το CISA3 ως ένα ερευνητικό κέντρο για πολιτισμική κληρονομιά, ειδικά για την τέχνη, την αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία. Οπότε, οι μαθητές ξεκίνησαν να έρχονται κι εμείς ξεκινήσαμε να αναπτύσσουμε τεχνολογίες, γιατί αυτό βασικά χρειαζόμασταν προκειμένου να προχωρήσουμε μπροστά για να επιστρέψουμε στην επιτόπια έρευνα.
Well, from there, unfortunately, in 2004, the project came to a halt. Many political reasons. So I decided to go back to my alma mater, and, at the University of California, San Diego, and I proposed to open up a research center for engineering sciences for cultural heritage. And in 2007, we created CISA3 as a research center for cultural heritage, specifically art, architecture and archaeology. So students started to flow in, and we started to build technologies, because that's basically what we also needed in order to move forward and go and do fieldwork.
Επιστρέψαμε στην Αίθουσα των 500 το 2011, και αυτή τη φορά με μια μεγάλη ομάδα φοιτητών, και με τον συνάδελφο, Καθηγητή Φάλκο Κούστερ, ο οποίος είναι τώρα διευθυντής στο CISA3 και επιστρέψαμε εφόσον ξέραμε που να ψάξουμε για να βρούμε εάν υπήρχε κάτι ακόμα . Ήμασταν όμως δεσμευμένοι, περιορισμένοι για να το θέσω καλύτερα, για πολλούς λόγους που δεν αξίζει να εξηγήσω, να χρησιμοποιήσουμε μόνο ενδοσκόπηση, από τις πολλές άλλες επιλογές που είχαμε, και με μια φωτογραφική μηχανή 4mm συνδεδεμένη σε αυτό, μπορέσαμε με επιτυχία να καταγράψουμε και να πάρουμε κάποια τμήματα αυτού που φαίνεται να είναι ένα κoκκινωπό χρώμα, ένα μαύρο χρώμα, και υπάρχουν κάποια μπεζ τμήματα που αργότερα επεξεργαστήκαμε με πιο εξελιγμένες εξετάσεις, XRF (Ανάλυση Φασμάτων Φθορισμού ακτίνων Χ), περίθλαση ακτίνων Χ, και τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά ως τώρα. Φαίνεται να υποδεικνύεται ότι όντως έχουμε βρει κάποιες χρωστικές και εφόσον ξέρουμε σίγουρα ότι κανένας άλλος καλλιτέχνης δεν έχει ζωγραφίσει σε αυτόν τον τοίχο πριν έρθει ο Βαζάρι 60 χρόνια μετά, αυτές οι χρωστικές είναι κατά συνέπεια στενά συνδεδεμένες με τις τοιχογραφίες και κατά πάσα πιθανότητα με τον Λεονάρντο.
We came back in the Hall of the 500 in 2011, and this time, with a great group of students, and my colleague, Professor Falko Kuester, who is now the director at CISA3, and we came back just since we knew already where to look for to find out if there was still something left. Well, we were confined though, limited, I should rather say, for several reasons that it's not worth explaining, to endoscopy only, of the many other options we had, and with a 4mm camera attached to it, we were successful in documenting and taking some fragments of what it turns out to be a reddish color, black color, and there is some beige fragments that later on we ran a much more sophisticated exams, XRF, X-ray diffraction, and the results are very positive so far. It seems to indicate that indeed we have found some pigments, and since we know for sure that no other artist has painted on that wall before Vasari came in about 60 years later, well, those pigments are therefore firmly related to mural painting and most likely to Leonardo.
Ερευνούμε λοιπόν, για το μεγαλύτερο και πλέον εγκωμιασμένο έργο τέχνης που έχει δημιουργήσει ποτέ η ανθρωπότητα. Μάλιστα, αυτή είναι η πιο σημαντική ανάθεση που είχε ποτέ ο Λεονάρντο και επειδή έκανε αυτό το αριστούργημα, είχε ονομαστεί ο καλλιτέχνης με την μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή εκείνη την εποχή.
Well, we are searching for the highest and highly praised work of art ever achieved by mankind. As a matter of fact, this is by far the most important commission that Leonardo has ever had, and for doing this great masterpiece, he was named the number one artist influence at the time.
Είχα επίσης το προνόμιο, τα τελευταία 37 χρόνια να εργαστώ σε αρκετά αριστουργήματα, όπως μπορείτε να δείτε πίσω μου αλλά βασικά τι έκανα; Εκτιμούσα για παράδειγμα, την κατάσταση της συντήρησης. Βλέπετε εδώ το πρόσωπο της Παρθένου επί Καθέδρας, όπου περνώντας από πάνω ένα φως με υπεριώδη ακτινοβολία ξαφνικά βλέπετε μια άλλη, διαφορετική κυρία, ηλικιωμένη, θα έλεγα καλύτερα. Υπάρχει πολύ βερνίκι εδώ πέρα, πολλά ρετούς και ενίοτε έχει καθαριστεί υπερβολικά. Φαίνεται καθαρά.
I had also had the privilege since the last 37 years to work on several masterpieces as you can see behind me, but basically to do what? Well, to assess, for example, the state of conservation. See here the face of the Madonna of the Chair that when just shining a UV light on it you suddenly see another, different lady, aged lady, I should rather say. There is a lot of varnish still sitting there, several retouches, and some over cleaning. It becomes very visible.
Όμως, η τεχνολογία μας έχει βοηθήσει να γράψουμε καινούργιες σελίδες στην ιστορία μας ή τουλάχιστον να εκσυγχρονίσουμε σελίδες από τις ιστορίες μας. Για παράδειγμα, η "Κυρία με τον Μονόκερο," ακόμα ένας πίνακας του Ραφαέλ, όπου βλέπετε λοιπόν τον μονόκερο. Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί για το μονόκερο αλλά εάν περάσετε μια ακτίνα Χ πάνω από το μονόκερο, μετατρέπεται σε κουτάβι. Και - (Γέλια) - κανένα πρόβλημα, αλλά δυστυχώς, συνεχίζοντας την επιστημονική εξέταση του πίνακα προέκυψε ότι ο Ραφαέλ δεν ζωγράφισε τον μονόκερο, δεν ζωγράφισε το κουτάβι, στην πραγματικότητα άφησε τον πίνακα ατελείωτο, οπότε ότι έχει γραφτεί για το εξωτικό σύμβολο του μονόκερου - (Γέλια) - δυστυχώς, δεν είναι πολύ αξιόπιστο. (Γέλια)
But also, technology has helped to write new pages of our history, or at least to update pages of our histories. For example, the "Lady with the Unicorn," another painting by Rafael, well, you see the unicorn. A lot has been said and written about the unicorn, but if you take an X-ray of the unicorn, it becomes a puppy dog. And — (Laughter) — no problem, but, unfortunately, continuing with the scientific examination of this painting came out that Rafael did not paint the unicorn, did not paint the puppy dog, actually left the painting unfinished, so all this writing about the exotic symbol of the unicorn — (Laughter) — unfortunately, is not very reliable. (Laughter)
Επίσης, αυθεντικότητα. Απλά σκεφτείτε για ένα λεπτό εάν η επιστήμη μπορούσε όντως να κινηθεί στο πεδίο της αυθεντικότητας των έργων τέχνης. Θα δημιουργούνταν μια καλλιτεχνική επανάσταση το λιγότερο, αλλά εγώ θα έλεγα, μια εμπορική επανάσταση, επιτρέψτε μου να προσθέσω. Πάρτε αυτό το παράδειγμα: Ότο Μαρσέους, ωραίος πίνακας, η "Νεκρή Φύση" στην Πινακοθήκη Πίττι και απλά επεξεργαζόμαστε με μια υπέρυθρη κάμερα τον πίνακα και ευτυχώς για τους ιστορικούς τέχνης, επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει μια υπογραφή του Ότο Μαρσέους. Αναφέρεται ακόμα πότε έγινε, καθώς και την τοποθεσία. Οπότε αυτά ήταν καλά αποτελέσματα. Μερικές φορές, δεν είναι τόσο καλά και έτσι, ξανά αυθεντικότητα και επιστήμη μπορούν να συνδυαστούν αλλάξουν τον τρόπο, όχι το πως γίνονται οι αποδόσεις, αλλά τουλάχιστον να θέσουν τις βάσεις για πιο αντικειμενικές, ή για να το θέσω καλύτερα, λιγότερο υποκειμενικές αναφορές. συγκριτικά με το τι γίνεται σήμερα.
Well, also, authenticity. Just think for a moment if science really could move in the field of authenticity of works of art. There would be a cultural revolution to say the least, but also, I would say, a market revolution, let me add. Take this example: Otto Marseus, nice painting, which is "Still Life" at the Pitti Gallery, and just have an infrared camera peering through, and luckily for art historians, it just was confirmed that there is a signature of Otto Marseus. It even says when it was made and also the location. So that was a good result. Sometimes, it's not that good, and so, again, authenticity and science could go together and change the way, not attributions being made, but at least lay the ground for a more objective, or, I should rather say, less subjective attribution, as it is done today.
Παρ’ όλα αυτά, η ανακάλυψη που έξαψε τη φαντασία μου, το θαυμασμό μου, είναι η απίστευτα ζωντανή ζωγραφιά κάτω από αυτό το καφέ επίπεδο, του «Η Προσκύνηση των Μάγων». Εδώ βλέπετε ένα σκάνερ στημένο σε μια διαρρύθμιση που επιτρέπει την κίνηση στους ΧΥΖ άξονες, με μια υπέρυθρη κάμερα πάνω του, και απλά περνώντας πάνω από αυτό το καφέ επίπεδο αυτού του αριστουργήματος αποκαλύπτει τι θα μπορούσε να υπάρχει από κάτω. Αυτή τυγχάνει να είναι η πιο σημαντική ζωγραφιά που έχουμε στην Ιταλία από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και κοιτάξτε τις υπέροχες εικόνες των προσώπων που κανείς δεν έχει δει για πέντε αιώνες. Κοιτάξτε αυτά τα πορτραίτα. Είναι μαγευτικά. Βλέπετε την δουλειά του Λεονάρντο. Βλέπετε την εγκαρδιότητα της δημιουργίας του, απευθείας στο βασικό επίπεδο του πίνακα, και δείτε αυτό το υπέροχο πράγμα, εύρημα για να το πω καλύτερα, έναν ελέφαντα. (Γέλια) Γιατί εξαιτίας αυτού του ελέφαντα, πάνω από 70 εικόνες προέκυψαν που δεν είχαν παρατηρηθεί για αιώνες. Αυτό ήταν μια επιφώτηση. Καταφέραμε να καταλάβουμε και να αποδείξουμε ότι η καφέ επίστρωση που βλέπουμε σήμερα δεν είχε γίνει από το Λεονάρντο ντα Βίντσι, που μας άφησε μόνο την άλλη ζωγραφιά που για πέντε αιώνες δεν μπορούσαμε να δούμε, οπότε τα εύσημα πάνε στην τεχνολογία.
But I would say the discovery that really caught my imagination, my admiration, is the incredibly vivid drawing under this layer, brown layer, of "The Adoration of the Magi." Here you see a handmade setting XYZ scanner with an infrared camera put on it, and just peering through this brown layer of this masterpiece to reveal what could have been underneath. Well, this happens to be the most important painting we have in Italy by Leonardo da Vinci, and look at the wonderful images of faces that nobody has seen for five centuries. Look at these portraits. They're magnificent. You see Leonardo at work. You see the geniality of his creation, right directly on the ground layer of the panel, and see this cool thing, finding, I should rather say, an elephant. (Laughter) Because of this elephant, over 70 new images came out, never seen for centuries. This was an epiphany. We came to understand and to prove that the brown coating that we see today was not done by Leonardo da Vinci, which left us only the other drawing that for five centuries we were not able to see, so thanks only to technology.
Λοιπόν, η ταμπλέτα. Σκεφτήκαμε, λοιπόν εάν εμείς είχαμε την ευχαρίστηση, αυτό το προνόμιο να τα δούμε όλα αυτά έτσι, να κάνουμε όλες αυτές τις ανακαλύψεις, γιατί όχι και όλοι οι υπόλοιποι; Οπότε σκεφτήκαμε μια εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας χρησιμοποιώντας μια ταμπλέτα. Επιτρέψτε μου να σας δείξω προσομοιώνοντας τι μπορούμε να κάνουμε, ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει, στο περιβάλλον ενός μουσείου. Ας υποθέσουμε ότι πάμε σε ένα μουσείο με μια ταμπλέτα, ναι; Και στοχεύουμε την κάμερα της ταμπλέτας στον πίνακα που μας ενδιαφέρει να δούμε έτσι. Εντάξει; Και θα πατήσω απλά πάνω του, κάνω παύση, και τώρα επιτρέψτε μου να γυρίσω προς τα εσάς, οπότε τη στιγμή που η εικόνα, ή καλύτερα, η κάμερα έχει κλειδώσει την εικόνα του πίνακα, μετά οι εικόνες που μόλις είδατε εκεί πάνω στον πίνακα φορτώνονται. Και έτσι, βλέπετε. Μπορούμε, όπως είπαμε, να μεγεθύνουμε. Μετά μπορούμε να κυλήσουμε. Εντάξει; Ας βρούμε τον ελέφαντα. Οπότε, το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ένα δάχτυλο. Απλά σκουπίστε την οθόνη και βλέπουμε τον ελέφαντα. (Χειροκρότημα) (Χειροκρότημα) Εντάξει; Και μετά, εάν θέλουμε, μπορούμε να συνεχίσουμε την κύλιση για να διαπιστώσουμε για παράδειγμα, στη σκάλα, ότι ολόκληρη η εικονογραφία πρόκειται να αλλάξει. Υπάρχουν πολλές αλλαγές που ανακατασκευάζουν από τα προηγούμενα ερείπια ενός παλιού ναού, έναν νέο ναό και υπάρχουν πολλές φιγούρες που εμφανίζονται. Βλέπετε;
Well, the tablet. Well, we thought, well, if we all have this pleasure, this privilege to see all this, to find all these discoveries, what about for everybody else? So we thought of an augmented reality application using a tablet. Let me show you just simulating what we could be doing, any of us could be doing, in a museum environment. So let's say that we go to a museum with a tablet, okay? And we just aim the camera of the tablet to the painting that we are interested to see, like this. Okay? And I will just click on it, we pause, and now let me turn to you so the moment the image, or, I should say, the camera, has locked in the painting, then the images you just saw up there in the drawing are being loaded. And so, see. We can, as we said, we can zoom in. Then we can scroll. Okay? Let's go and find the elephant. So all we need is one finger. Just wipe off and we see the elephant. (Applause) (Applause) Okay? And then if we want, we can continue the scroll to find out, for example, on the staircase, the whole iconography is going to be changed. There are a lot of laymen reconstructing from the ruins of an old temple a new temple, and there are a lot of figures showing up. See?
Αυτό δεν είναι απλά κάτι σπάνιο, γιατί αλλάζει όχι μόνο την εικονογραφία όπως την βλέπεις, αλλά και την εικονολογία, την έννοια του πίνακα και πιστεύουμε ότι με αυτό τον σύγχρονο, εύκολο τρόπο, όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στο να γίνουν περισσότερο πρωταγωνιστές στη δική τους ανακάλυψη και όχι να είναι παθητικοί όπως είμαστε όταν περιπλανόμαστε στις ατελείωτες αίθουσες των μουσείων. (Χειροκρότημα)
This is not just a curiosity, because it changes not just the iconography as you see it, but the iconology, the meaning of the painting, and we believe this is a cool way, easy way, that everybody could have access to, to become more the protagonist of your own discovery, and not just be so passive about it, as we are when we walk through endless rooms of museums. (Applause)
Μια ακόμα γενική ιδέα είναι το ψηφιακό κλινικό γράφημα, το οποίο είναι πασιφανές εάν μιλούσαμε για πραγματικούς ασθενείς, αλλά όταν μιλάμε για έργα τέχνης, δυστυχώς, ποτέ δεν αξιοποιήθηκε σαν ιδέα. Πιστεύουμε ξανά, ότι αυτό θα πρέπει να είναι η αρχή, το πρώτο βήμα για μια πραγματική συντήρηση που θα μας επιτρέπει πραγματικά να εξερευνήσουμε και να κατανοήσουμε οτιδήποτε σχετικά με την κατάσταση της συντήρησης, την τεχνική, τα υλικά και ακόμα το εάν, πότε και γιατί θα πρέπει να αποκαταστήσουμε ή μάλλον να παρέμβουμε στο περιβάλλοντα χώρο του πίνακα.
Another concept is the digital clinical chart, which sounds very obvious if we were to talk about real patients, but when we talk about works of art, unfortunately, it's never been tapped as an idea. Well, we believe, again, that this should be the beginning, the very first step, to do real conservation, and allowing us to really explore and to understand everything related to the state of our conservation, the technique, materials, and also if, when, and why we should restore, or, rather, to intervene on the environment surrounding the painting.
Το όραμά μας είναι να ξανανακαλύψουμε το πνεύμα της Αναγέννησης, να δημιουργήσουμε ένα νέο κλάδο όπου η τεχνολογία για την πολιτισμική κληρονομιά είναι πραγματικά ένα σύμβολο ανάμειξης τέχνης και επιστήμης μαζί. Σαφώς χρειαζόμαστε μια νέα γενιά μηχανικών που θα βγουν στο επάγγελμα και θα κάνουν αυτή τη δουλειά και θα ανακαλύψουν ξανά για μας αυτές τις αξίες, αυτές τις καλλιτεχνικές αξίες που τόσο απεγνωσμένα χρειαζόμαστε, ειδικά σήμερα.
Well, our vision is to rediscover the spirit of the Renaissance, create a new discipline where engineering for cultural heritage is actually a symbol of blending art and science together. We definitely need a new breed of engineers that will go out and do this kind of work and rediscover for us these values, these cultural values that we badly need, especially today.
Και εάν θέλετε να συνοψίσετε σε μια μόνο λέξη, αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Προσπαθούμε να δώσουμε ένα μέλλον στο παρελθόν μας προκειμένου να έχουμε ένα μέλλον. Όσο ζούμε μια ζωή με περιέργεια και πάθος, υπάρχει λίγος Λεονάρντο μέσα σε όλους μας. Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα) (Χειροκρότημα)
And if you want to summarize in one just single word, well, this is what we're trying to do. We're trying to give a future to our past in order to have a future. As long as we live a life of curiosity and passion, there is a bit of Leonardo in all of us. Thank you. (Applause) (Applause)